گناه غیبت در قرآن: تفاوت میان نسخهها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
[[غیبت]] آن است که در غیاب کسی | [[غیبت]] آن است که در غیاب کسی عیبی از عیوب او فاش شود. خواه این عیب جسمانی باشد، یا اخلاقی، در اعمال او باشد یا در سخنش؛ بنابراین، اگر کسی صفات ظاهر و آشکار دیگری را بیان کند، غیبت نخواهد بود، مگر اینکه قصد مذمّت و عیبجویی داشته باشد. اگر صفتی در شخصی وجود نداشته باشد و گفته شود داخل در عنوان «تهمت» خواهد بود که گناه آن به مراتب شدیدتر و سنگینتر است. | ||
== نکوهش غیبت در قرآن == | == نکوهش غیبت در قرآن == | ||
۱. آیه {{قرآن|لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیم|ترجمه=و هیچیک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ (به یقین) همه شما از این امر کراهت دارید. تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبهپذیر و مهربان است.|سوره=حجرات|آیه=۱۲}} | '''۱.''' آیه: {{قرآن|لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیم|ترجمه=و هیچیک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ (به یقین) همه شما از این امر کراهت دارید. تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبهپذیر و مهربان است.|سوره=حجرات|آیه=۱۲}} | ||
حاصل معنای آیه این که: غیبت کردن مؤمن به منزله خوردن گوشت برادر خود در حالی که او مرده است میباشد | حاصل معنای آیه این که: غیبت کردن مؤمن به منزله خوردن گوشت برادر خود در حالی که او مرده است میباشد | ||
خط ۱۹: | خط ۱۷: | ||
# بیشک خوردن گوشت مرده سبب سلامت جسم و جان نمیشود، بلکه سرچشمه انواع بیماریها است، بنابراین، غیبتکننده اگر آتش کینه و حسد خود را با غیبت بهطور موقت فرونشاند، به یقین چیزی نمیگذرد که همان بذرهای نهفته مفاسد اخلاقی در درون جان او سر میکشد و همچون خارهای مغیلان او را آزار میدهد. | # بیشک خوردن گوشت مرده سبب سلامت جسم و جان نمیشود، بلکه سرچشمه انواع بیماریها است، بنابراین، غیبتکننده اگر آتش کینه و حسد خود را با غیبت بهطور موقت فرونشاند، به یقین چیزی نمیگذرد که همان بذرهای نهفته مفاسد اخلاقی در درون جان او سر میکشد و همچون خارهای مغیلان او را آزار میدهد. | ||
# غیبتکننده انسان ضعیف و ناتوانی است که شهامت رویارویی با مسائل را ندارد و به همین دلیل به مرده برادر خویش هجوم میبرد. | # غیبتکننده انسان ضعیف و ناتوانی است که شهامت رویارویی با مسائل را ندارد و به همین دلیل به مرده برادر خویش هجوم میبرد. | ||
'''۲.''' آیه: {{قرآن|وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَه لُمَزَه|ترجمه=واى بر هر عيبجوى طعنهزن.|سوره=همزه|آیه=۱}} | |||
۲. | |||
واژه «لمزه» و «همزه» که هر دو صیغه مبالغه، به یک معنی است، و اشاره به غیبتکنندگان و عیبجویان دارد. | واژه «لمزه» و «همزه» که هر دو صیغه مبالغه، به یک معنی است، و اشاره به غیبتکنندگان و عیبجویان دارد. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۳: | ||
تعبیر به «ویل» که در آغاز این آیه آمده است، در ۲۷ مورد از قرآن مجید دیده میشود، که در مقام نفرین و به معنی هلاکت یا به معنی انواع عذاب است، و با توجه به موارد استعمال ویل در قرآن به خوبی روشن میشود که این واژه در مواردی به کار میرود که کارهای بسیار زشتی انجام گرفته است، و از اینجا روشن میشود که غیبت و عیبجویی از دیدگاه قرآن مجید از زشتترین کارهاست. | تعبیر به «ویل» که در آغاز این آیه آمده است، در ۲۷ مورد از قرآن مجید دیده میشود، که در مقام نفرین و به معنی هلاکت یا به معنی انواع عذاب است، و با توجه به موارد استعمال ویل در قرآن به خوبی روشن میشود که این واژه در مواردی به کار میرود که کارهای بسیار زشتی انجام گرفته است، و از اینجا روشن میشود که غیبت و عیبجویی از دیدگاه قرآن مجید از زشتترین کارهاست. | ||
۳. آیه: {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَه فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَه | '''۳.''' آیه: {{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفاحِشَه فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَه|ترجمه=کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد عذاب دردناکی برای آنان در دنیا و آخرت است.|سوره=نور|آیه=۱۹}} | ||
در آیه یاد شده خداوند متعال بهطور مستقیم سخن از نکوهش اشاعه فحشاء و تهدید شدید مرتکبشوندگان به میان میآورد و بهطور ضمنی، از غیبت کردن مذمت میکند، زیرا اشاعه فحشاء غالباً از راه غیبت یا تهمت است. البته شأن نزول آیه در مورد تهمتی است که از سوی منافقان به یکی از همسران پیامبر(ص) زده شده بود، ولی مسئله اشاعه فحشاء مفهوم عام دارد که به ویژه غیبت را در بسیاری از موارد شامل میشود و هرگاه کارهای خلافی را مردم در پنهانی انجام دادهاند و کسی از آن آگاه نیست برملا شود، بسیاری از افرادی که ایمانشان ضعیف است تشویق به انجام آن میشوند. آخرین سخن درباره تفسیر آیه یاد شده اینکه قرآن مجید برای تأکید بر این مسئله میگوید کسانی که دوست دارند، اشاعه فحشاء در میان مؤمنان شود چنین سرنوشتی دارند. | در آیه یاد شده خداوند متعال بهطور مستقیم سخن از نکوهش اشاعه فحشاء و تهدید شدید مرتکبشوندگان به میان میآورد و بهطور ضمنی، از غیبت کردن مذمت میکند، زیرا اشاعه فحشاء غالباً از راه غیبت یا تهمت است. البته شأن نزول آیه در مورد تهمتی است که از سوی منافقان به یکی از همسران پیامبر(ص) زده شده بود، ولی مسئله اشاعه فحشاء مفهوم عام دارد که به ویژه غیبت را در بسیاری از موارد شامل میشود و هرگاه کارهای خلافی را مردم در پنهانی انجام دادهاند و کسی از آن آگاه نیست برملا شود، بسیاری از افرادی که ایمانشان ضعیف است تشویق به انجام آن میشوند. آخرین سخن درباره تفسیر آیه یاد شده اینکه قرآن مجید برای تأکید بر این مسئله میگوید کسانی که دوست دارند، اشاعه فحشاء در میان مؤمنان شود چنین سرنوشتی دارند. | ||
۴. آیه: {{قرآن|لا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ وَ کانَ اللَّهُ سَمِیعاً عَلِیما | '''۴.''' آیه: {{قرآن|لا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ وَ کانَ اللَّهُ سَمِیعاً عَلِیما|ترجمه=خداوند دوست ندارد کسی با سخنان خود بدیها (ی دیگران) را اظهار کند، مگر آن کسی که مورد ستم واقع شده باشد، خداوند شنوا و دانا است.|سوره=نساء|آیه=۱۴۸}} | ||
در آیه یاد شده سخن از جواز غیبت کردن برای مظلومانی که به دادخواهی برمیخیزند آمده که از آن به خوبی استفاده میشود که غیبت خارج از این مورد جایز نیست. و زشتی فراوان غیبت و عواقب دردناک آن در دنیا و آخرت، به خوبی روشن میشود.<ref>مکارم شیرازی ناصر و همکاران، اخلاق در قرآن، قم، نشر مدرسه الامام علیّ بن ابیطالب ـ علیهالسّلام ـ، چاپ اول، ۱۳۸۰، ج۳، ص۹۷.</ref> | |||
تعبیراتی که در آیات شریفه و روایات اسلامی به کار رفته نشان میدهد که آبرو و حیثیت افراد مانند مال و جان آنها، بلکه از بعضی جهات مهمتر است. همچنین بیانگر این مطلب است که غیبت از بزرگترین گناهان شمرده میشود، حتی بزرگتر از عمل شنیع زنا؛ چنانکه رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند: «الغیبه اشدّ من الزّنا؛<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج۷۷، ص۸۹.</ref> (گناه) غیبت شدیدتر از زنا است». | تعبیراتی که در آیات شریفه و روایات اسلامی به کار رفته نشان میدهد که آبرو و حیثیت افراد مانند مال و جان آنها، بلکه از بعضی جهات مهمتر است. همچنین بیانگر این مطلب است که غیبت از بزرگترین گناهان شمرده میشود، حتی بزرگتر از عمل شنیع زنا؛ چنانکه رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند: «الغیبه اشدّ من الزّنا؛<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ج۷۷، ص۸۹.</ref> (گناه) غیبت شدیدتر از زنا است». | ||
== آثار زیانبار غیبت در روایات == | == آثار زیانبار غیبت در روایات == |