اعتبار من لایحضره الفقیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:


== ویژگی‌ها ==
== ویژگی‌ها ==
شیخ صدوق کتاب من لایحضره الفقیه را در سال ۳۶۸ق در سفر خود به خراسان در شهر بلخ نگاشته است. در منطقه‌ای به نام ایلاق، بزرگی با اشاره به کتاب محمد بن زکریا رازی با نام من لایحضره الطبیب (کسی که به طبیب دسترسی ندارد) از شیخ صدوق می‌خواهد که کتابی درباره موضوعات مختلف فقه شیعه بنویسد و نام آن را من لایحضره الفقیه بگذارد تا در وقت عدم دسترسی به فقیه به آن مراجعه شود.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲-۳.</ref> کتاب من لایحضره الفقیه شامل ۴ جزء دانسته‌اند که شامل ۶۳۶ یا ۶۶۶ باب و ۵۹۹۸ حدیث است.<ref>بحرانی، یوسف بن احمد، لولوة البحرین، نجف، دارالنعمان، ۱۳۸۶ق، ص۳۹۵.</ref> در این کتاب، مؤلف برای پرهیز از طولانی‌شدن آن، به‌رغم پرفایده‌بودن ذکر اسناد، از ذکر آنها پرهیز کرده و در پایان کتاب در فصلی گسترده اسناد خود را تحت عنوان مشیخه آورده است. این مشیخه به‌خاطر توثیقی که شیخ صدوق از رجال اسناد به‌دست داده به‌عنوان یکی از منابع نخستین رجالی بر شمرده شده است.<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۸۶.</ref>  
شیخ صدوق کتاب من لایحضره الفقیه را در سال ۳۶۸ق در سفر خود به خراسان در شهر بلخ نگاشته است. در منطقه‌ای به نام ایلاق، بزرگی با اشاره به کتاب محمد بن زکریا رازی با نام من لایحضره الطبیب (کسی که به طبیب دسترسی ندارد) از شیخ صدوق می‌خواهد که کتابی درباره موضوعات مختلف فقه شیعه بنویسد و نام آن را من لایحضره الفقیه بگذارد تا در وقت عدم دسترسی به فقیه به آن مراجعه شود.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۲-۳.</ref> کتاب من لایحضره الفقیه شامل ۴ جزء دانسته‌اند که شامل ۶۳۶ یا ۶۶۶ باب و ۵۹۹۸ حدیث است.<ref>بحرانی، یوسف بن احمد، لولوة البحرین، نجف، دارالنعمان، ۱۳۸۶ق، ص۳۹۵.</ref>  
 
در کتاب من لایحضره الفقیه، مؤلف برای پرهیز از طولانی‌شدن آن، به‌رغم پرفایده‌بودن ذکر اسناد، از ذکر آنها پرهیز کرده و در پایان کتاب در فصلی گسترده اسناد خود را تحت عنوان مشیخه آورده است. این مشیخه به‌خاطر توثیقی که شیخ صدوق از رجال اسناد به‌دست داده به‌عنوان یکی از منابع نخستین رجالی بر شمرده شده است.<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۸۶.</ref> در مشیخه این کتاب شیخ صدوق از روی غفلت یا فراموشی طریق خود به ۱۲۰ تن از راویان را نیاورده و در حدود ۲۰۰۰ روایت هم بدون ذکر راوی یا مروی عنه آمده است. محققان معتقدند که این موضوع بیش از ۲۰۰۰ روایت این کتاب (یک‌سوم کتاب) را مرسل کرده است. برای حل این مشکل کتاب من لایحضره الفقیه پیشنهادهایی ارائه شده است.<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۹۶-۹۷.</ref>  


شیخ صدوق برای کتاب من لایحضره الفقیه چهار ویژگی برشمرده است:
شیخ صدوق برای کتاب من لایحضره الفقیه چهار ویژگی برشمرده است:
خط ۶۹: خط ۷۱:
* انعکاس مباحث تاریخی در ضمن مطالب کتاب
* انعکاس مباحث تاریخی در ضمن مطالب کتاب
* انعکاس روایات در زمینه آداب، اخلاق، دعا و زیارات<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۸۸-۹۶.</ref>
* انعکاس روایات در زمینه آداب، اخلاق، دعا و زیارات<ref>نصیری، آشنایی با جوامع حدیثی شیعه و اهل‌سنت، ص۸۸-۹۶.</ref>
== نقدها ==
بر كتاب من لایحضره الفقیه نقدهایی وارد شده است؛ از جمله:
*


== منابع ==
== منابع ==