قرآن بایسنغری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۴: خط ۵۴:
=== سرگذشت نسخه‌های بایسنغری ===
=== سرگذشت نسخه‌های بایسنغری ===
[[پرونده:نسخه قران بایسنغری.png|بندانگشتی|قطعه‌ای از قرآن بایسنغری محفوظ در موزه ملک]]
[[پرونده:نسخه قران بایسنغری.png|بندانگشتی|قطعه‌ای از قرآن بایسنغری محفوظ در موزه ملک]]
گفته شده است قرآن بایسنقری سال‌ها روی قبر پدربزرگ بایسنغر، تیمور، در شهر سمرقند قرار داشت. با فتح سمرقند به دست نادرشاه افشار، مقبره تیمور ویران شد. نادر این مصحف شریف را به عنوان غنیمتی مهم، با خود به این سوی خراسان آورد. سال‌ها بعد صفحات اندکی از این قرآن پیدا و به آستان مقدس حضرت رضا(ع) اهدا شد.<ref>«[https://www.qudsdaily.com/Newspaper/item/75108 قرآن بایسنقری چگونه دوباره متولد شد؟]»، روزنامه قدس، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲ش.</ref> گفته می‌شود این کتاب در طول تاریخ تکه‌تکه شده است و بسیاری از اوراق آن در سطح دنیا پراکنده هستند و هر بخش آن در موزه‌ها و مجموعه‌های مختلف دنیا اعم از موزه توپقاپی سرای (استانبول)، موزه طارق رجب (کویت)، موزه متروپلیتن (نیویورک) و البته در مجموعه‌های مجموعه‌داران نگهداری می‌شود. بیشترین اوراق آن در آستان قدس رضوی محفوظ است و ۵ ورق در گنجینه نسخ خطی کاخ گلستان نگهداری می‌شود. گفته می‌شود این اوراق توسط ناصرالدین شاه به کاخ گلستان آورده شده تا مرمت و در موزه نگهداری شود.<ref>«[https://www.ibna.ir/news/320424/نمایش-قرآن-های-نفیس-در-کاخ-گلستان-از-قرآن-های-بایسنقری-دوره نمایش قرآن‌های نفیس در کاخ گلستان/ از قرآن‌های بایسنقری دوره تیموری تا سوره‌های زرنوشت]»، ایبنا، انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۱، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲.</ref>
گفته شده است قرآن بایسنغری سال‌ها روی قبر پدربزرگ بایسنغر، تیمور، در شهر سمرقند قرار داشت. با فتح سمرقند به دست نادرشاه افشار، مقبره تیمور ویران شد. نادر این مصحف شریف را به عنوان غنیمتی مهم، با خود به سوی خراسان آورد. سال‌ها بعد صفحات اندکی از این قرآن پیدا و به آستان قدس رضوی اهدا شد.<ref>«[https://www.qudsdaily.com/Newspaper/item/75108 قرآن بایسنقری چگونه دوباره متولد شد؟]»، روزنامه قدس، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲ش.</ref> گفته می‌شود این کتاب در طول تاریخ تکه‌تکه شده است و بسیاری از اوراق آن در سطح دنیا پراکنده هستند و هر بخش آن در موزه‌ها و مجموعه‌های مختلف دنیا اعم از موزه توپقاپی‌سرای (استانبول)، موزه طارق رجب (کویت)، موزه متروپلیتن (نیویورک) و البته در مجموعه‌های مجموعه‌داران نگهداری می‌شود. بیشترین اوراق آن در آستان قدس رضوی محفوظ است و ۵ ورق در گنجینه نسخ خطی کاخ گلستان نگهداری می‌شود. گفته می‌شود این اوراق توسط ناصرالدین شاه به کاخ گلستان آورده شده تا مرمت و در موزه نگهداری شود.<ref>«[https://www.ibna.ir/news/320424/نمایش-قرآن-های-نفیس-در-کاخ-گلستان-از-قرآن-های-بایسنقری-دوره نمایش قرآن‌های نفیس در کاخ گلستان/ از قرآن‌های بایسنقری دوره تیموری تا سوره‌های زرنوشت]»، ایبنا، انتشار: ۳۰ فروردین ۱۴۰۱، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲.</ref>


با احتساب کل برگها و سطور موجود در کتابخانهٔ مشهد و دیگر مجموعه‌های ایران و جهان، کمتر از یکصد صفحه از این قرآن باقی مانده است، حال آنکه می‌توان تعداد کل صفحات قرآن کاملی با این ابعاد را در حدود ۸۵۰ برگ تخمین زد.<ref>معتقدی، کیانوش، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/155622/پژوهشی-در-شناسایی-و-خوانش-اوراق-قرآن-بایسنغری---کیانوش-معتقدی پژوهشی در شناسایی و خوانش اوراق قرآن بایسنغری]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، بازدید: ۱۷ اسفند ۱۳۹۵ش، انتشار: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.</ref> برخی گفته‌اند این اثر برحسب تخمین باید کتابی در یک‌هزار و ۲۰۰ صفحه می‌بوده که بخش اعظمی از آن از بین رفته است.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142925/حسینی--%C2«Ù‚رآن-بایسنغری%C2»-دریچه‌ای-به-شناخت-مقطعی-از-تاریخ،-فرهنگ-و-تمدن-ایران-اسلامی-است حسینی: «قرآن بایسنغری» دریچه‌ای به شناخت مقطعی از تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۵، بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲.</ref>
با احتساب کل برگها و سطور موجود در کتابخانهٔ مشهد و دیگر مجموعه‌های ایران و جهان، کمتر از یکصد صفحه از این قرآن باقی مانده است، حال آنکه می‌توان تعداد کل صفحات قرآن کاملی با این ابعاد را در حدود ۸۵۰ برگ تخمین زد.<ref>معتقدی، کیانوش، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/155622/پژوهشی-در-شناسایی-و-خوانش-اوراق-قرآن-بایسنغری---کیانوش-معتقدی پژوهشی در شناسایی و خوانش اوراق قرآن بایسنغری]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، بازدید: ۱۷ اسفند ۱۳۹۵ش، انتشار: ۱۲ آذر ۱۴۰۲ش.</ref> برخی گفته‌اند این اثر برحسب تخمین باید کتابی در یک‌هزار و ۲۰۰ صفحه می‌بوده که بخش اعظمی از آن از بین رفته است.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142925/حسینی--%C2«Ù‚رآن-بایسنغری%C2»-دریچه‌ای-به-شناخت-مقطعی-از-تاریخ،-فرهنگ-و-تمدن-ایران-اسلامی-است حسینی: «قرآن بایسنغری» دریچه‌ای به شناخت مقطعی از تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۵، بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲.</ref>
خط ۷۰: خط ۷۰:
قرآن نفیس بایسنغر برای نخستین‌بار در ابعاد ۵۰ در ۷۰ سانتی‌متر توسط آستان قدس رضوی در بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم تهران رونمایی شد.<ref>«[https://library.razavi.ir/quran/fa/40519/رونمایی-از-قرآن-بایسنغر-در-بیست-و-چهارمین-نمایشگاه-قرآن-تهران رونمایی از قرآن بایسنغر در بیست و چهارمین نمایشگاه قرآن تهران]»، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسنادآستان قدس رضوی، انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۵، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲.</ref> مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، اوراق قرآن منسوب به بایسنغر را به‌صورت بسیار نفیس به چاپ رسانده است.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142925/حسینی--%C2«Ù‚رآن-بایسنغری%C2»-دریچه‌ای-به-شناخت-مقطعی-از-تاریخ،-فرهنگ-و-تمدن-ایران-اسلامی-است حسینی: «قرآن بایسنغری» دریچه‌ای به شناخت مقطعی از تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۵، بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲.</ref>
قرآن نفیس بایسنغر برای نخستین‌بار در ابعاد ۵۰ در ۷۰ سانتی‌متر توسط آستان قدس رضوی در بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم تهران رونمایی شد.<ref>«[https://library.razavi.ir/quran/fa/40519/رونمایی-از-قرآن-بایسنغر-در-بیست-و-چهارمین-نمایشگاه-قرآن-تهران رونمایی از قرآن بایسنغر در بیست و چهارمین نمایشگاه قرآن تهران]»، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسنادآستان قدس رضوی، انتشار: ۳۰ خرداد ۱۳۹۵، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲.</ref> مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی، اوراق قرآن منسوب به بایسنغر را به‌صورت بسیار نفیس به چاپ رسانده است.<ref>«[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142925/حسینی--%C2«Ù‚رآن-بایسنغری%C2»-دریچه‌ای-به-شناخت-مقطعی-از-تاریخ،-فرهنگ-و-تمدن-ایران-اسلامی-است حسینی: «قرآن بایسنغری» دریچه‌ای به شناخت مقطعی از تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است]»، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۵، بازدید: ۱۲ آذر ۱۴۰۲.</ref>


برای چاپ قرآن بایسنغری، همه برگه‌های موجود در آستان قدس رضوی از این مصحف شریف، پس از چند قرن دوباره گرد هم آمدند و به کمک مجهزترین دستگاه‌های چاپ، در رنگ‌های برابر با اصل نسخه به چاپ رسیدند. نخستین برگه از قرآن بازاحیا شده بایسنقری، جزء ۱۳ قرآن و سوره مبارکه «رعد» و آخرین برگه آن سوره مبارکه «عادیات» است. هشت سطر این قرآن که در اختیار موزه ملی ملک است هم در ابتدا و انتهای قرآن بازسازی شده، جانمایی شده است. این قرآن با جلدی نفیس همراه کتابچه‌ای که حاوی توضیحاتی در خصوص این نسخه است، تنها در ۸۰۰ نسخه عرضه شده است. قطع اصلی این قرآن ۱۰۵ در ۱۸۵ سانتیمتر است و حالا در نسخه بازاحیا شده به ۵۰ در ۷۰ تغییر یافته است.<ref>«[https://www.qudsdaily.com/Newspaper/item/75108 قرآن بایسنقری چگونه دوباره متولد شد؟]»، روزنامه قدس، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲ش.</ref>
برای چاپ قرآن بایسنغری، همه برگه‌های موجود در آستان قدس رضوی از این مصحف شریف، پس از چند قرن دوباره گرد هم آمدند و به کمک مجهزترین دستگاه‌های چاپ، در رنگ‌های برابر با اصل نسخه به چاپ رسیدند. نخستین برگه از قرآن بازاحیا شده بایسنغری، جزء ۱۳ قرآن و سوره مبارکه «رعد» و آخرین برگه آن سوره مبارکه «عادیات» است. هشت سطر این قرآن که در اختیار موزه ملی ملک است هم در ابتدا و انتهای قرآن بازسازی شده، جانمایی شده است. این قرآن با جلدی نفیس همراه کتابچه‌ای که حاوی توضیحاتی در خصوص این نسخه است، تنها در ۸۰۰ نسخه عرضه شده است. قطع اصلی این قرآن ۱۰۵ در ۱۸۵ سانتیمتر است و در نسخه بازاحیا شده به ۵۰ در ۷۰ تغییر یافته است.<ref>«[https://www.qudsdaily.com/Newspaper/item/75108 قرآن بایسنقری چگونه دوباره متولد شد؟]»، روزنامه قدس، بازدید: ۹ آذر ۱۴۰۲ش.</ref>


== منابع ==
== منابع ==