اعتبار تاریخ طبری: تفاوت میان نسخه‌ها
(←نقدها) |
(←نقدها) |
||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
تاریخ طبری شامل دو بخش است: بخش اول، تاریخ پیش از اسلام، که در آن از مباحثی نظیر ابتدای خلقت، هبوط آدم(ع)، داستان هابیل و قابیل یاد شده و پس از آن به تاریخ پیامبران(ع)، تاریخ امتها و تاریخ ایران از آغاز تا فتح ایران به دست مسلمانان پرداخته شده است. در این بخش، روایت‌ها به‌صورت سالشمار نقل نشده و به‌صورت موضوعی و بر اساس جایگاه تاریخی آورده شده است. بخش دوم، تاریخ اسلام، که روایات آن از عصر پیامبر(ص) تا سال ۳۰۲ق به‌صورت سالشمار نقل شده است.<ref>آیینه‌وند، صادق، «مکتب تاریخنگاری طبری»، یادنامه طبری، تهران، دبیرخانه سمینار بین‌المللی طبری، ۱۳۶۹ش، ص۳۴۴-۳۴۵؛ جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۸.</ref> | تاریخ طبری شامل دو بخش است: بخش اول، تاریخ پیش از اسلام، که در آن از مباحثی نظیر ابتدای خلقت، هبوط آدم(ع)، داستان هابیل و قابیل یاد شده و پس از آن به تاریخ پیامبران(ع)، تاریخ امتها و تاریخ ایران از آغاز تا فتح ایران به دست مسلمانان پرداخته شده است. در این بخش، روایت‌ها به‌صورت سالشمار نقل نشده و به‌صورت موضوعی و بر اساس جایگاه تاریخی آورده شده است. بخش دوم، تاریخ اسلام، که روایات آن از عصر پیامبر(ص) تا سال ۳۰۲ق به‌صورت سالشمار نقل شده است.<ref>آیینه‌وند، صادق، «مکتب تاریخنگاری طبری»، یادنامه طبری، تهران، دبیرخانه سمینار بین‌المللی طبری، ۱۳۶۹ش، ص۳۴۴-۳۴۵؛ جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۸.</ref> | ||
روایات تاریخ طبری به طور عمده در قالب حدیثی نگاشته شده است. به این صورت که ابتدا سند روایت تاریخی آورده شده و سپس روایت نقل شده است. عمده نقل های تاریخ طبری از منابع مکتوبی بوده که طبری به صورت انبوه در اختیار داشته است. طبری با استفاده از اجازه روایاتی که داشته، بدون آنکه نامی از کتاب به میان آورد، به طریق مستند و با یاد از نام مشایخ خود، از آن کتاب ها نقل شده است.<ref>جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۷.</ref> طبری در تاریخ خود نقل‌های مختلف یک حادثه را با اسناد مختلف آورده است. او در خلال این نقل‌ها جز در موارد بسیار نادر اظهارنظری از خود به‌دست نداده است.<ref>جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۷.</ref> | روایات تاریخ طبری به طور عمده در قالب حدیثی نگاشته شده است. به این صورت که ابتدا سند روایت تاریخی آورده شده و سپس روایت نقل شده است. عمده نقل های تاریخ طبری از منابع مکتوبی بوده که طبری به صورت انبوه در اختیار داشته است. طبری با استفاده از اجازه روایاتی که داشته، بدون آنکه نامی از کتاب به میان آورد، به طریق مستند و با یاد از نام مشایخ خود، از آن کتاب ها نقل شده است.<ref>جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۷.</ref> طبری در تاریخ خود نقل‌های مختلف یک حادثه را با اسناد مختلف آورده است. او در خلال این نقل‌ها جز در موارد بسیار نادر اظهارنظری از خود به‌دست نداده است.<ref>جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۷.</ref> | ||
تاریخ طبری از اولین کتاب‌های تاریخی اسلامی دانسته شده که به زبان فارسی ترجمه شده است. گفته شده که این ترجمه در سال ۳۵۲ و در دستگاه حکومت سامانیان توسط ابوعلی بلعمی انجام گرفته شده است.<ref>قزوینی، محمد، دوره کامل بیست مقاله قزوینی، تحقیق عباس اقبال آشتیانی و ابراهیم پورداود، تهران، انتشارات دنیای کتاب، ۱۳۶۳ش، ص۶۲-۶۳.</ref> از سوی محققان، انتساب این ترجمه به بلعمی مورد تردید قرار گرفته است. | |||
== مؤلف و جایگاه او == | == مؤلف و جایگاه او == | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۲: | ||
* فهم و دریافت طبری از تاریخ جهان کمتر از پیشینیان مورخ خود، همانند یعقوبی و ابن‌قتیبه دینوری، است.<ref>آیینه‌وند، «مکتب تاریخنگاری طبری»، ص۳۵۱.</ref> | * فهم و دریافت طبری از تاریخ جهان کمتر از پیشینیان مورخ خود، همانند یعقوبی و ابن‌قتیبه دینوری، است.<ref>آیینه‌وند، «مکتب تاریخنگاری طبری»، ص۳۵۱.</ref> | ||
* موضع دینی نویسنده تاریخ طبری در تاریخنگاری او و گزینش اخبار آشکار است. در این کتاب، نویسنده در مواردی از جمله اخبار مربوط به قتل عثمان با خودداری از نقل آن اخبار موضع دینی خود را نشان داده است.<ref>جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۸-۲۵۹.</ref> | * موضع دینی نویسنده تاریخ طبری در تاریخنگاری او و گزینش اخبار آشکار است. در این کتاب، نویسنده در مواردی از جمله اخبار مربوط به قتل عثمان با خودداری از نقل آن اخبار موضع دینی خود را نشان داده است.<ref>جعفریان، منابع تاریخ اسلام، ص۲۵۸-۲۵۹.</ref> | ||
* | *در تاریخ طبری به اسناد گذشته تکیه بیش از حد شده است. این موضوع عملاً موجب عدم توجه در این کتاب به عصر و زمان مورخ شده و چهره عصر و حوادث آن مبهم روایت شده است.<ref>آیینه‌وند، «مکتب تاریخنگاری طبری»، ص۳۵۰.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||