آیه «کسی که هوای نفسش را خدای خود قرار داد»: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}آیه ۴۳ [[سوره فرقان]] بر این مطلب تصریح دارد که عده‌ای هوای نفس خود را معبود و خدای خود گرفته‌اند. این مضمون در آیات دیگر قرآن تکرار شده است. مفسران معنای هوا را مطلق هوا و هوس، شهوت و میل نفسانی درنظر گرفته‌اند. برخی مفسران بت‌ها را مصداق هوا در این آیه دانسته‌اند. اطاعت از هوای نفس به معنای عبادت و پرستش آن است.

مفسران در معنای هوا معانی متعددی را ذکر کرده‌اند. برخی گفته‌اند مشركان سنگى و صنمى مانند جمادى می‌‏پرستيدند.<ref>میبدی، كشف الاسرار و عدة الابرار، ج۷، ص: ۳۷.

</ref>جمع ديگرى معتقدند منظور آن است كه آنها حتى در انتخاب كردن بت‌ها هيچگونه منطقى را رعايت نمی‌كنند، بلكه هر گاه چشمشان به قطعه سنگ يا درخت جالبى می‌افتاد يا چيز ديگر كه هوس آنها را برمی‌‏انگيخت آن را به عنوان «معبود» برمی‌گزيدند، در برابر آن زانو می‌‏زدند، قربانى می‌‏كردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ج۱۵، ص: ۱۰۰.

[[عبداللّه بن عباس]] گفته است: مراد به «هوا» شهوت است‏.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۱۴، ص: ۲۳۱.

</ref> بیشتر مفسران هوا راا مطلق هوا و هوس را معنا کرده‌اند که می‌تواند مصادیق زیادی داشته باشد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسير مجمع البيان، ج۱۷، ص: ۲۱۰.

</ref> و گفته‌اند كلمه «هوا» به معناى ميل نفس به سوى شهوت است، بدون اينكه آن شهوات را با عقل خود تعديل كرده باشد.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۱۵، ص: ۳۰۸.

</ref> و این قول هم وجود دارد که به هر معبودى غير از حقّ، هوى گفته می‌شود.<ref>قرائتی، تفسير نور، ج‏6، ص: ۲۶۰.

مراد از «معبود گرفتن هواى نفس» اطاعت و پيروى كردن آن است‏.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسير الميزان، ج۱۵، ص: ۳۰۸.</ref> مفسران در معنای این آیه گفته‌اند هركس كه هواى نفسانی‌اش بر دينش چيره شود، هواى نفسانی‌اش را به خدايى گرفته است، و كسى كه چنين باشد، اميدى به هدايت او نيست، زيرا هر چيزى كه تمايل و هواى او را منعكس نكند، از ديدگاه او بی‌ارزش است‏.<ref>مغنیه، ترجمه تفسير كاشف، ج۵، ص: ۷۶۵.

</ref> انسان اگر از خدا پيروى كند معبود او خداست و اگر از هواى نفس اطاعت نمايد معبود او هواى نفس است. مطاع هر كس معبود اوست چنان كه پيروى از وسوسه شيطان عبادت شيطان است‏.<ref>قرشی، تفسير احسن الحديث، ج۷، ص: ۳۰۱.

معبود گرفتن هوای نفس در آیات متعددی ذکر شده است از جمله: آیه ۲۳ [[سوره جاثیه]]. آیه ۲۸ [[سوره کهف]]. آیه ۱۶ [[سوره طه]]. آیه ۵۰ [[سوره قصص]]. آیه ۲۶ [[سوره ص]]. آیه ۷۱ [[سوره مومنون]].