جمع میان طلب آخرت و تلاش در امور دنیایی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==اوصاف دنیا و منع دنیا در قرآن== | ==اوصاف دنیا و منع دنیا در قرآن== | ||
قرآن کریم در آیات بسیاری، از دنیا و امکانات مادی آن مدح و تمجید نموده است. در مجموع آیات مربوط به محترم شمردن امکانات مادی این جهان تعداد قابل ملاحظه‌ای است. در بعضی از آیات، مال به عنوان خیر، معرفی شده است<ref> | قرآن کریم در آیات بسیاری، از دنیا و امکانات مادی آن مدح و تمجید نموده است. در مجموع آیات مربوط به محترم شمردن امکانات مادی این جهان تعداد قابل ملاحظه‌ای است. در بعضی از آیات، مال به عنوان خیر، معرفی شده است<ref> سوره بقره، آیه۱۸۰.</ref> و در بسیاری از آیات، مواهب مادی تحت عنوان فضل خدا آمده است {{قرآن|وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللهِ|سوره=جمعه|آیه=۱۰}} در جای دیگر می‌فرماید: {{قرآن|هُوَ الذی خَلَقَ لَکُم ما فِی الأرْضِ جَمیعًا|ترجمه=همه نعمت‌های روی زمین را برای شما آفریده است.|سوره=بقره|آیه=۲۹}} و در بسیاری از آیات آنها را تحت عنوان {{متن عربی|سخر لکم}} آنها را مسخر شما گردانید ذکر کرده است. | ||
در مقابل اهمیتی که به مواهب و نعمت‌های مادی داده شده، تعبیراتی نیز که جهان مادی را مذمت و تحقیر می‌کند در آیات قرآن وجود دارد. در آیه‌ای آن را عوض و متاع فانی می‌شمرد: {{قرآن|تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیاه الدُّنْیا|سوره=نساء|آیه=۹۴}}، در جای دیگر آن را مایه غرور و غفلت بیان می‌کند {{قرآن|وَ ما الْحَیاه الدُّنْیا إلاّ مَتاعُ الغُرورِ|سوره=حدید|آیه=۲۰}} در آیه دیگر آن را وسیله سرگرمی و بازیچه معرفی می‌نماید {{قرآن|وَ ما هذِهِ الْحَیاه الدُّنْیا إلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ|سوره=عنکبوت|آیه=۶۴}} و همچنین آن را مایه غفلت از یاد خدا ذکر می‌نماید {{قرآن|رِجالٌ لاتُلْهیهِمْ تِجارَه وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ|سوره=نور|آیه=۳۷}} | در مقابل اهمیتی که به مواهب و نعمت‌های مادی داده شده، تعبیراتی نیز که جهان مادی را مذمت و تحقیر می‌کند در آیات قرآن وجود دارد. در آیه‌ای آن را عوض و متاع فانی می‌شمرد: {{قرآن|تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیاه الدُّنْیا|سوره=نساء|آیه=۹۴}}، در جای دیگر آن را مایه غرور و غفلت بیان می‌کند {{قرآن|وَ ما الْحَیاه الدُّنْیا إلاّ مَتاعُ الغُرورِ|سوره=حدید|آیه=۲۰}} در آیه دیگر آن را وسیله سرگرمی و بازیچه معرفی می‌نماید {{قرآن|وَ ما هذِهِ الْحَیاه الدُّنْیا إلاّ لَهْوٌ وَ لَعِبٌ|سوره=عنکبوت|آیه=۶۴}} و همچنین آن را مایه غفلت از یاد خدا ذکر می‌نماید {{قرآن|رِجالٌ لاتُلْهیهِمْ تِجارَه وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللهِ|سوره=نور|آیه=۳۷}} | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
==دوگانه‌های تمجید و مذمت دنیا در روایات اسلامی== | ==دوگانه‌های تمجید و مذمت دنیا در روایات اسلامی== | ||
تعبیرات دوگانه تمجید و مذمت دنیا به شکلی که در قرآن وجود دارد، در [[روایات اسلامی]] نیز مشاهده می‌شود. از یک سو دنیا مزرعه آخرت، تجارت‌خانه مردان خدا، [[مسجد]] دوستان حق، محل هبوط [[وحی]] پروردگار، سرای [[موعظه و پند]] شمرده شده {{متن عربی|مسجدُ اَحبّاءِ اللهِ و مصلّی ملائکه اللهِ و مهبطُ وحیِ اللهِ و متْجَرُ اولیاءِ الله».}}<ref>نهج‌البلاغه، کلمات | تعبیرات دوگانه تمجید و مذمت دنیا به شکلی که در قرآن وجود دارد، در [[روایات اسلامی]] نیز مشاهده می‌شود. از یک سو دنیا مزرعه آخرت، تجارت‌خانه مردان خدا، [[مسجد]] دوستان حق، محل هبوط [[وحی]] پروردگار، سرای [[موعظه و پند]] شمرده شده {{متن عربی|مسجدُ اَحبّاءِ اللهِ و مصلّی ملائکه اللهِ و مهبطُ وحیِ اللهِ و متْجَرُ اولیاءِ الله».}}<ref>نهج‌البلاغه، کلمات قصار، جمله ۱۳۱.</ref> و از سوی دیگر مایه غفلت و بی‌خبری از یاد خدا و متاع غرور نامیده می‌شود. | ||
باید توجه شود، در جایی که از دنیا و مواهبش نکوهش می‌شود، کسانی را مخاطب قرار داده که این زندگی تنها هدفشان را تشکیل می‌دهد، در [[سوره نجم]] آیه ۲۹ بیان می‌کند {{قرآن|وَ لَمْ یُرِدْ إلاّ الحَیاه الدُنْیا|ترجمه=کسانی که جز زندگی دنیا را نخواهند.}} یعنی سخن از کسانی است که آخرت را به دنیا می‌فروشند و برای رسیدن به مادیات از هیچ عمل خلاف و جنایتی ترس ندارند. | باید توجه شود، در جایی که از دنیا و مواهبش نکوهش می‌شود، کسانی را مخاطب قرار داده که این زندگی تنها هدفشان را تشکیل می‌دهد، در [[سوره نجم]] آیه ۲۹ بیان می‌کند {{قرآن|وَ لَمْ یُرِدْ إلاّ الحَیاه الدُنْیا|ترجمه=کسانی که جز زندگی دنیا را نخواهند.}} یعنی سخن از کسانی است که آخرت را به دنیا می‌فروشند و برای رسیدن به مادیات از هیچ عمل خلاف و جنایتی ترس ندارند. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==جایگاه دنیا در روایات== | ==جایگاه دنیا در روایات== | ||
[[امام علی(ع)]] می‌فرماید: {{متن عربی|من اَبْصرَ بها بصرتْه و من اَبصر الیها اعمتْه|ترجمه=آن کس که با چشم بصیرت به آن بنگرد دنیا به او آگاهی می‌بخشد و آن کس که به خود آن نگاه کند دنیا او را نابینا خواهد کرد.}}<ref>نهج‌البلاغه، | [[امام علی(ع)]] می‌فرماید: {{متن عربی|من اَبْصرَ بها بصرتْه و من اَبصر الیها اعمتْه|ترجمه=آن کس که با چشم بصیرت به آن بنگرد دنیا به او آگاهی می‌بخشد و آن کس که به خود آن نگاه کند دنیا او را نابینا خواهد کرد.}}<ref>نهج‌البلاغه، خطبه ۸۲.</ref> در حقیقت تفاوت میان دنیای مذموم و ممدوح، همان چیزی است که از «الیها» و «بها» استفاده می‌شود که اولی هدف را می‌رساند و دومی وسیله را. اسلام به عنوان یک وسیله مؤثر و کارساز بر روی ثروت تکیه می‌کند و در آیه ۱۸۰ سوره بقره، از «مال» تعبیر به «خیر» کرده است. | ||
[[امام باقر(ع)]] نیز در این باره می‌فرماید: {{متن عربی|نِعمَ العَونُ الدُّنيا عَلى طَلَبِ الآخِرَةِ|ترجمه=دنیا کمک خوبی است برای رسیدن به آخرت.}}<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج۱۲، ص۱۷، ح۵ از باب ۱۶ ابواب مقدمات تجارت.</ref> بهره‌گیری از دنیا برای اهداف متعالی مورد توجه اسلام و ممدوح است، در حدیثی یکی از یاران [[امام صادق(ع)]] شکایت کرد که ما دنبال دنیا هستیم و از این می‌ترسیم که دنیاپرست باشیم. امام فرمود: با این ثروت دنیا چه می‌خواهی انجام دهی؟ در پاسخ عرض کرد: هزینه خود و خانواده‌ام را تهیه کنم و به خویشاوندانم کمک نمایم، در راه خدا انفاق کنم و حج و عمره به جا آورم، امام فرمود: {{متن عربی|لَيسَ هذا طَلَبَ الدُّنيا ، هذا طَلَبُ الآخِرَةِ|ترجمه=این، دنیاطلبی نیست این طلب آخرت است.}}<ref> | [[امام باقر(ع)]] نیز در این باره می‌فرماید: {{متن عربی|نِعمَ العَونُ الدُّنيا عَلى طَلَبِ الآخِرَةِ|ترجمه=دنیا کمک خوبی است برای رسیدن به آخرت.}}<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج۱۲، ص۱۷، ح۵ از باب ۱۶ ابواب مقدمات تجارت.</ref> بهره‌گیری از دنیا برای اهداف متعالی مورد توجه اسلام و ممدوح است، در حدیثی یکی از یاران [[امام صادق(ع)]] شکایت کرد که ما دنبال دنیا هستیم و از این می‌ترسیم که دنیاپرست باشیم. امام فرمود: با این ثروت دنیا چه می‌خواهی انجام دهی؟ در پاسخ عرض کرد: هزینه خود و خانواده‌ام را تهیه کنم و به خویشاوندانم کمک نمایم، در راه خدا انفاق کنم و حج و عمره به جا آورم، امام فرمود: {{متن عربی|لَيسَ هذا طَلَبَ الدُّنيا ، هذا طَلَبُ الآخِرَةِ|ترجمه=این، دنیاطلبی نیست این طلب آخرت است.}}<ref>وسائل الشیعه، ج۱۲، ص۱۹، ح۳، باب ۷ از ابواب مقدمات تجارت.</ref> | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||