نفقه زن از دیدگاه قانون مدنی: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
دیدگاه قوانین درباره نفقه زن و طریقه مطالبه آن چیست؟ | دیدگاه قوانین درباره نفقه زن و طریقه مطالبه آن چیست؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}[[قانون مدنی]] حق [[نفقه]] برای زن را تصریح کرده | {{پاسخ}}[[قانون مدنی]] حق [[نفقه]] برای زن را تصریح کرده است. شوهر باید مایحتاج زن اعم از خوراک، پوشاک، مسکن و اثاث خانه و هرچیز متعارف دیگر را که متناسب وضعیت زن است تأمین کند. نفقه زن بر نفقه دیگر اقارب مقدم است و در صورت امتناع شوهر از دادن نفقه، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کند و حق خودش را مطالبه کند. و نیز اگر شوهر نتواند یا نخواهد نفقه را بپردازد، زن حق [[طلاق]] خواهد داشت. | ||
== تعریف نفقه و موارد آن == | == تعریف نفقه و موارد آن == | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
دیوان عالی کشور نیز در رأی خود نظر فوق را تأیید نموده و مقرّر می‌دارد: «ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی کیفیت نفقه را که بر عهده شوهر است به طریق متناسب با وضعیت زن مقرّر داشته و در صورت عادت داشتن زن به داشتن خادم یا احتیاج به هزینه بیشتر برای مسکن و غذا، در این صورت حق مطالبه آن را از شوهر خواهد داشت».<ref>رأی شماره ۲۹۲/۲۳ دیوان عالی کشور.</ref> بنابراین تا زمانی که زن از وظایف مشروع خود سر باز نزده باشد و ناشزه<ref>عدم تمکین در اصطلاح حقوقی نشوز و زنی که از شوهر اطاعت نمی‌کند ناشزه نامیده می‌شود.</ref> محسوب نشده باشد مستحق نفقه خواهد بود.<ref>قانون مدنی ماده ۱۱۰۸.</ref> | دیوان عالی کشور نیز در رأی خود نظر فوق را تأیید نموده و مقرّر می‌دارد: «ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی کیفیت نفقه را که بر عهده شوهر است به طریق متناسب با وضعیت زن مقرّر داشته و در صورت عادت داشتن زن به داشتن خادم یا احتیاج به هزینه بیشتر برای مسکن و غذا، در این صورت حق مطالبه آن را از شوهر خواهد داشت».<ref>رأی شماره ۲۹۲/۲۳ دیوان عالی کشور.</ref> بنابراین تا زمانی که زن از وظایف مشروع خود سر باز نزده باشد و ناشزه<ref>عدم تمکین در اصطلاح حقوقی نشوز و زنی که از شوهر اطاعت نمی‌کند ناشزه نامیده می‌شود.</ref> محسوب نشده باشد مستحق نفقه خواهد بود.<ref>قانون مدنی ماده ۱۱۰۸.</ref> | ||
قانون مدنی حتی در برخی از موارد طلاق رجعیه نیز زن را مستحق نفقه می‌داند و مقرر می‌دارد «نفقه مطلّقه رجعیه در زمان عده به عهده شوهر است، مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد، لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت».<ref> | قانون مدنی حتی در برخی از موارد طلاق رجعیه نیز زن را مستحق نفقه می‌داند و مقرر می‌دارد «نفقه مطلّقه رجعیه در زمان عده به عهده شوهر است، مگر این که طلاق در حال نشوز واقع شده باشد، لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد، مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت».<ref>قانون مدنی، ماده ۱۱۰۹.</ref> | ||
'''حق نفقه''' | '''حق نفقه''' | ||
۱. استحقاق زن نسبت به نفقه تنها مخصوص حال یا آینده نمی‌باشد بلکه او می‌تواند نفقه زمان گذشته خود را نیز مطالبه نماید. قانون مدنی در این باره مقدر می‌دارد که: «زوجه در هر حال می‌تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوی نماید».<ref> | ۱. استحقاق زن نسبت به نفقه تنها مخصوص حال یا آینده نمی‌باشد بلکه او می‌تواند نفقه زمان گذشته خود را نیز مطالبه نماید. قانون مدنی در این باره مقدر می‌دارد که: «زوجه در هر حال می‌تواند برای نفقه زمان گذشته خود اقامه دعوی نماید».<ref>قانون مدنی، ماده ۱۲۰۶.</ref> | ||
۲. حق نفقه زن از حقوق ممتازه محسوب می‌شود؛ به این معنی که در صورت ورشکستگی یا فوت شوهر و عدم کفایت اموال او برای پرداخت دیون، نفقه بر سایر بدهی‌ها مقدم شمرده خواهد شد.<ref> | ۲. حق نفقه زن از حقوق ممتازه محسوب می‌شود؛ به این معنی که در صورت ورشکستگی یا فوت شوهر و عدم کفایت اموال او برای پرداخت دیون، نفقه بر سایر بدهی‌ها مقدم شمرده خواهد شد.<ref>قانون مدنی، ماده ۱۲۰۶.</ref> | ||
۳. نفقه زن مقدّم بر نفقه اقارب است؛ بنابراین اگر زوج توانایی مالی نداشته باشد که هم به زن و هم به اقارب واجب النفقه، نفقه پرداخت نماید زوجه بر دیگران مقدّم خواهد شد.<ref> | ۳. نفقه زن مقدّم بر نفقه اقارب است؛ بنابراین اگر زوج توانایی مالی نداشته باشد که هم به زن و هم به اقارب واجب النفقه، نفقه پرداخت نماید زوجه بر دیگران مقدّم خواهد شد.<ref>قانون مدنی، ماده ۱۲۰۳.</ref> | ||
== ضمانت اجرای نفقه زن == | == ضمانت اجرای نفقه زن == | ||
تکلیف شوهر به اتفاق و استحقاق نفقه از جانب زن دارای ضمانت اجرای مدنی و کیفری است. | تکلیف شوهر به اتفاق و استحقاق نفقه از جانب زن دارای ضمانت اجرای مدنی و کیفری است. | ||
۱. '''ضمانت اجرای مدنی''': طبق قانون مدنی زن می‌تواند در صورت استنکاف و خودداری شوهر از دادن نفقه به دادگاه رجوع کند؛ در این صورت دادگاه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد و هرگاه اجرای حکم دادگاه و الزام شوهر به دادن نفقه به علّت سرسختی او و زیر بار نرفتن یا عدم دسترسی به اموال او یا به علت عجز شوهر از انفاق ممکن نباشد زن حق طلاق خواهد داشت.<ref> | ۱. '''ضمانت اجرای مدنی''': طبق قانون مدنی زن می‌تواند در صورت استنکاف و خودداری شوهر از دادن نفقه به دادگاه رجوع کند؛ در این صورت دادگاه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد و هرگاه اجرای حکم دادگاه و الزام شوهر به دادن نفقه به علّت سرسختی او و زیر بار نرفتن یا عدم دسترسی به اموال او یا به علت عجز شوهر از انفاق ممکن نباشد زن حق طلاق خواهد داشت.<ref>قانون مدنی، ماده ۱۱۱۱ و همچنین مواد ۱۱۲ و ۱۱۲۹ و بند ۲ ماده ۸ قانون جدید حمایت خانواده.</ref> بنابراین ضمانت اجرای مدنی نفقه یکی الزام شوهر به انفاق از طریق قضایی و دیگری طلاق در صورت عدم امکان الزام به تأدیه نفقه خواهد بود.<ref>همان، مختصر حقوق خانواده، ص۱۴۳.</ref> | ||
دادگاه هنگامی شوهر را به دادن نفقه ملزم می‌کند که زن به وظایف خود در قبال شوهر عمل کرده باشد و تمکین زن محرز باشد و «هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود».<ref>قانون مدنی ماده ۱۱۰۸.</ref> | دادگاه هنگامی شوهر را به دادن نفقه ملزم می‌کند که زن به وظایف خود در قبال شوهر عمل کرده باشد و تمکین زن محرز باشد و «هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود».<ref>قانون مدنی ماده ۱۱۰۸.</ref> | ||