پیش نویس:شهادت حضرت معصومه(س): تفاوت میان نسخه‌ها
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{درگاه|تاریخ|سنت}} | {{درگاه|تاریخ|سنت}} | ||
حضرت معصومه(س) بعد از آمدن به ایران، در ساوه دچار مریضی می شوند. برخی محققین آن را ناشی از غم و اندوه مصائب، و برخی دیگر، ناشی از خوردن سم بیان میکنند. در نتیجه، دو قول شهادت و مرگ طبیعی، گزارش شده است. | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== سفر به ایران == | == سفر به ایران == | ||
حضرت معصومه(س) یکسال پس از ورود برادرش حضرت امام رضا (علیه‌السّلام) به ایران،<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=أعيان الشيعة|نام خانوادگی=الأمين، السيد محسن|ناشر=دار التعارف للمطبوعات|جلد=8|صفحه=391|مکان=بیروت}}</ref> به همراه یک قافله که متشکل از علویان و برادران امام رضا(ع) بودند، برای دیدار با حضرت رضا(ع) رهسپار ایران گردید.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=الحياة السياسية للإمام الرضا(ع)|نام=السيد جعفر مرتضى|نام خانوادگی=الحسيني العاملي|ناشر=مؤسسة النشر الإسلامي|صفحه=428|مکان=قم}}</ref> | حضرت معصومه(س) در سال 201هـ، یکسال پس از ورود برادرش حضرت امام رضا (علیه‌السّلام) به ایران،<ref name=":02">{{یادکرد کتاب|عنوان=أعيان الشيعة|نام خانوادگی=الأمين، السيد محسن|ناشر=دار التعارف للمطبوعات|جلد=8|صفحه=391|مکان=بیروت}}</ref> به همراه یک قافله که متشکل از علویان و برادران امام رضا(ع) بودند، برای دیدار با حضرت رضا(ع) رهسپار ایران گردید.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=الحياة السياسية للإمام الرضا(ع)|نام=السيد جعفر مرتضى|نام خانوادگی=الحسيني العاملي|ناشر=مؤسسة النشر الإسلامي|صفحه=428|مکان=قم}}</ref> | ||
مورخ گرانقدر سیدجعفرمرتضی می نویسد: «فإن شرطة المأمون قد قتلوا «هارون بن موسى» أخا الرضا...فأرسل المأمون إلى هذه القافلة فقتل و شرد كل من فيها، وجرحوا هارون المذكور، ثم هجموا عليه وهو يتناول الطعام فقتلوه.» پس از آنکه حضرت معصومه و همراهان ایشان به ساوه رسیدند، مامون، سربازان خود را فرستاد و تمام اهل کاروان را تارومار کرده و به قتل رسانید. و هارون بن موسی برادر امام رضا(ع) را نیز مجروح و سپس به قتل رساندند.<ref name=":04">{{یادکرد کتاب|عنوان=الحياة السياسية للإمام الرضا(ع)|نام خانوادگی=الحسيني العاملي|ناشر=مؤسسة النشر الإسلامي|صفحه=428|مکان=قم|نام=السيد جعفر مرتضى}}</ref> | مورخ گرانقدر سیدجعفرمرتضی می نویسد: «فإن شرطة المأمون قد قتلوا «هارون بن موسى» أخا الرضا...فأرسل المأمون إلى هذه القافلة فقتل و شرد كل من فيها، وجرحوا هارون المذكور، ثم هجموا عليه وهو يتناول الطعام فقتلوه.» پس از آنکه حضرت معصومه و همراهان ایشان به ساوه رسیدند، مامون، سربازان خود را فرستاد و تمام اهل کاروان را تارومار کرده و به قتل رسانید. و هارون بن موسی برادر امام رضا(ع) را نیز مجروح و سپس به قتل رساندند.<ref name=":04">{{یادکرد کتاب|عنوان=الحياة السياسية للإمام الرضا(ع)|نام خانوادگی=الحسيني العاملي|ناشر=مؤسسة النشر الإسلامي|صفحه=428|مکان=قم|نام=السيد جعفر مرتضى}}</ref> | ||
== وفات حضرت == | == وفات حضرت == | ||
سید محسن امین به نقل از | اقوال علما و محققین درباره نحوه وفات حضرت معصومه(س) به این شرح می باشد: | ||
* محمد محمدی اشتهاردی می گوید: «بعضی علت بیماری آن حضرت را چنین نوشته اند: مردم ساوه در آن عصر از دشمنان سرسخت خاندان نبوت بودند، از این رو وقتی که موکب حضرت معصومه و همراهانش به ساوه رسید به آن حمله کردند و جنگ سختی در گرفت برادران و برادرزادگان حضرت معصومه در این جنگ به شهادت رسیدند حضرت معصومه همچون عمه اش زینب (ع) وقتی که بدن های پاره پاره آنها را که ۲۳ تن بودند دید به شدت غمگین گشته و بر اثر آن بیمار شد (۱۷۷) و سپس روانه قم گردید، و در قم بیماری او ادامه یافت و پس از ۱۶ یا ۱۷ روز رحلت کرد.»<ref name=":02223">{{یادکرد کتاب|عنوان=حضرت معصومه فاطمه دوم|نام خانوادگی=محمدی اشتهاردی، محمد|ناشر=اخلاق|صفحه=40|مکان=قم|فصل=زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت|پی‌نوشت=آدرس صفحه بر اساس کتاب دیجیتالی نشر قائمیه می باشد.}}</ref> | |||
* سید محسن امین به نقل از کتاب معتبر «تاریخ قم» می نویسد: «فلما وصلت إلى ساوة مرضت فسالت كم بينها وبين قم. قالوا عشرة فراسخ فقالت احملوني إليها فحملوها إلى قم... وكانت في داره سبعة عشر يوما ثم توفيت رضي الله عنهما.» هنگامی که حضرت معصومه(س) به ساوه میرسند، مریض میگردند و سپس دستور می دهند که ایشان را به قم ببرند، و بعد از گشت 17 روز، در خانه موسی به خزرج اشعری، دار فانی را وداع می گویند.<ref name=":022">{{یادکرد کتاب|عنوان= أعيان الشيعة |نام خانوادگی=الأمين، السيد محسن|ناشر=دار التعارف للمطبوعات|جلد=8|صفحه=391|مکان=بیروت}}</ref><ref name=":03">{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ قم|سال=1361|نام=حسن بن محمد|نام خانوادگی=قمی|ناشر=توس|صفحه=213|مکان=تهران}}</ref> | |||
کتاب «تاریخ قم» نوشتۀ حسن بن محمد القمی، در قرن چهار هجری قمری نوشته شده است و مرحوم علامه مجلسی و محدث قمی و بزرگان از علما به آن اعتماد کرده اند.<ref name=":0222">{{یادکرد کتاب|عنوان= حضرت معصومه فاطمه دوم |نام خانوادگی=محمدی اشتهاردی، محمد|ناشر=اخلاق|صفحه=39|مکان=قم|فصل=زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت|پی‌نوشت=آدرس صفحه بر اساس کتاب دیجیتالی نشر قائمیه می باشد.}}</ref> | |||
== شهادت حضرت == | == شهادت حضرت == | ||
سیدجعفرمرتضی در ادامه کلام خود می گوید که؛ «وأما زعيمة القافلة السيدة فاطمة بنت موسى (ع) فيقال إنها هي الأخرى قد دس إليها السم في ساوة، ولهذا لم تلبث إلا أياماً قليلة واستشهدت.» آنگاه که حضرت فاطمه معصومه(س) در ساوه بودند، ایشان را نیز با نیرنگ مسموم میکنند و بعد گذشت چند روز، به فیض شهادت نائل می گردند.<ref name=":042">{{یادکرد کتاب|عنوان=الحياة السياسية للإمام الرضا(ع)|نام خانوادگی=الحسيني العاملي|ناشر=مؤسسة النشر الإسلامي|صفحه=428|مکان=قم|نام=السيد جعفر مرتضى}}</ref> | نحوه شهادت حضرت معصومه(س) در کلمات محققین به این نحو بیان گردیده: | ||
* سیدجعفرمرتضی در ادامه کلام خود می گوید که؛ «وأما زعيمة القافلة السيدة فاطمة بنت موسى (ع) فيقال إنها هي الأخرى قد دس إليها السم في ساوة، ولهذا لم تلبث إلا أياماً قليلة واستشهدت.» آنگاه که حضرت فاطمه معصومه(س) در ساوه بودند، ایشان را نیز با نیرنگ مسموم میکنند و بعد گذشت چند روز، به فیض شهادت نائل می گردند.<ref name=":042">{{یادکرد کتاب|عنوان=الحياة السياسية للإمام الرضا(ع)|نام خانوادگی=الحسيني العاملي|ناشر=مؤسسة النشر الإسلامي|صفحه=428|مکان=قم|نام=السيد جعفر مرتضى}}</ref> | |||
* محمد محمدی اشتهاردی می نویسد: «در روایت دیگر آمده هارون بن موسی بن جعفر(ع) همراه ۲۳ نفر از بستگانش که یکی از آنها خواهرش حضرت معصومه(س) بود در یک کاروانی وارد ساوه شدند. دشمنان اهلبیت(ع) به هارون که در حال غذا خوردن بود حمله کردند و او را به شهادت رساندند و افراد دیگر کاروان را مجروح و پراکنده ساختند. نقل شده در غذای حضرت معصومه (ع) زهر ریختند (۱۷۸) و آن بانوی گرامی مسموم گشته و بستری شد و طولی نکشید که در قم به شهادت رسید. مطابق نقل بعضی مسموم نمودن آن حضرت توسط زنی در ساوه انجام شد.»<ref name=":02222">{{یادکرد کتاب|عنوان=حضرت معصومه فاطمه دوم|نام خانوادگی=محمدی اشتهاردی، محمد|ناشر=اخلاق|صفحه=40|مکان=قم|فصل=زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت|پی‌نوشت=آدرس صفحه بر اساس کتاب دیجیتالی نشر قائمیه می باشد.}}</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
نسخهٔ ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۴
سؤال
آیا حضرت معصومه(س) با شهادت از دنیا رفته اند یا به مرگ طبیعی؟
درگاه‌ها
حضرت معصومه(س) بعد از آمدن به ایران، در ساوه دچار مریضی می شوند. برخی محققین آن را ناشی از غم و اندوه مصائب، و برخی دیگر، ناشی از خوردن سم بیان میکنند. در نتیجه، دو قول شهادت و مرگ طبیعی، گزارش شده است.
سفر به ایران
حضرت معصومه(س) در سال 201هـ، یکسال پس از ورود برادرش حضرت امام رضا (علیه‌السّلام) به ایران،[۱] به همراه یک قافله که متشکل از علویان و برادران امام رضا(ع) بودند، برای دیدار با حضرت رضا(ع) رهسپار ایران گردید.[۲]
مورخ گرانقدر سیدجعفرمرتضی می نویسد: «فإن شرطة المأمون قد قتلوا «هارون بن موسى» أخا الرضا...فأرسل المأمون إلى هذه القافلة فقتل و شرد كل من فيها، وجرحوا هارون المذكور، ثم هجموا عليه وهو يتناول الطعام فقتلوه.» پس از آنکه حضرت معصومه و همراهان ایشان به ساوه رسیدند، مامون، سربازان خود را فرستاد و تمام اهل کاروان را تارومار کرده و به قتل رسانید. و هارون بن موسی برادر امام رضا(ع) را نیز مجروح و سپس به قتل رساندند.[۳]
وفات حضرت
اقوال علما و محققین درباره نحوه وفات حضرت معصومه(س) به این شرح می باشد:
- محمد محمدی اشتهاردی می گوید: «بعضی علت بیماری آن حضرت را چنین نوشته اند: مردم ساوه در آن عصر از دشمنان سرسخت خاندان نبوت بودند، از این رو وقتی که موکب حضرت معصومه و همراهانش به ساوه رسید به آن حمله کردند و جنگ سختی در گرفت برادران و برادرزادگان حضرت معصومه در این جنگ به شهادت رسیدند حضرت معصومه همچون عمه اش زینب (ع) وقتی که بدن های پاره پاره آنها را که ۲۳ تن بودند دید به شدت غمگین گشته و بر اثر آن بیمار شد (۱۷۷) و سپس روانه قم گردید، و در قم بیماری او ادامه یافت و پس از ۱۶ یا ۱۷ روز رحلت کرد.»[۴]
- سید محسن امین به نقل از کتاب معتبر «تاریخ قم» می نویسد: «فلما وصلت إلى ساوة مرضت فسالت كم بينها وبين قم. قالوا عشرة فراسخ فقالت احملوني إليها فحملوها إلى قم... وكانت في داره سبعة عشر يوما ثم توفيت رضي الله عنهما.» هنگامی که حضرت معصومه(س) به ساوه میرسند، مریض میگردند و سپس دستور می دهند که ایشان را به قم ببرند، و بعد از گشت 17 روز، در خانه موسی به خزرج اشعری، دار فانی را وداع می گویند.[۵][۶]
کتاب «تاریخ قم» نوشتۀ حسن بن محمد القمی، در قرن چهار هجری قمری نوشته شده است و مرحوم علامه مجلسی و محدث قمی و بزرگان از علما به آن اعتماد کرده اند.[۷]
شهادت حضرت
نحوه شهادت حضرت معصومه(س) در کلمات محققین به این نحو بیان گردیده:
- سیدجعفرمرتضی در ادامه کلام خود می گوید که؛ «وأما زعيمة القافلة السيدة فاطمة بنت موسى (ع) فيقال إنها هي الأخرى قد دس إليها السم في ساوة، ولهذا لم تلبث إلا أياماً قليلة واستشهدت.» آنگاه که حضرت فاطمه معصومه(س) در ساوه بودند، ایشان را نیز با نیرنگ مسموم میکنند و بعد گذشت چند روز، به فیض شهادت نائل می گردند.[۸]
- محمد محمدی اشتهاردی می نویسد: «در روایت دیگر آمده هارون بن موسی بن جعفر(ع) همراه ۲۳ نفر از بستگانش که یکی از آنها خواهرش حضرت معصومه(س) بود در یک کاروانی وارد ساوه شدند. دشمنان اهلبیت(ع) به هارون که در حال غذا خوردن بود حمله کردند و او را به شهادت رساندند و افراد دیگر کاروان را مجروح و پراکنده ساختند. نقل شده در غذای حضرت معصومه (ع) زهر ریختند (۱۷۸) و آن بانوی گرامی مسموم گشته و بستری شد و طولی نکشید که در قم به شهادت رسید. مطابق نقل بعضی مسموم نمودن آن حضرت توسط زنی در ساوه انجام شد.»[۹]
منابع
- ↑ الأمين، السيد محسن. أعيان الشيعة. ج. ۸. بیروت: دار التعارف للمطبوعات. ص. ۳۹۱.
- ↑ الحسيني العاملي، السيد جعفر مرتضى. الحياة السياسية للإمام الرضا(ع). قم: مؤسسة النشر الإسلامي. ص. ۴۲۸.
- ↑ الحسيني العاملي، السيد جعفر مرتضى. الحياة السياسية للإمام الرضا(ع). قم: مؤسسة النشر الإسلامي. ص. ۴۲۸.
- ↑ محمدی اشتهاردی، محمد. «زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت». حضرت معصومه فاطمه دوم. قم: اخلاق. ص. ۴۰آدرس صفحه بر اساس کتاب دیجیتالی نشر قائمیه می باشد.
- ↑ الأمين، السيد محسن. أعيان الشيعة. ج. ۸. بیروت: دار التعارف للمطبوعات. ص. ۳۹۱.
- ↑ قمی، حسن بن محمد (۱۳۶۱). تاریخ قم. تهران: توس. ص. ۲۱۳.
- ↑ محمدی اشتهاردی، محمد. «زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت». حضرت معصومه فاطمه دوم. قم: اخلاق. ص. ۳۹آدرس صفحه بر اساس کتاب دیجیتالی نشر قائمیه می باشد.
- ↑ الحسيني العاملي، السيد جعفر مرتضى. الحياة السياسية للإمام الرضا(ع). قم: مؤسسة النشر الإسلامي. ص. ۴۲۸.
- ↑ محمدی اشتهاردی، محمد. «زندگی‌نامه حضرت معصومه(س) از آغاز تا شهادت». حضرت معصومه فاطمه دوم. قم: اخلاق. ص. ۴۰آدرس صفحه بر اساس کتاب دیجیتالی نشر قائمیه می باشد.