سیره عالمان در خواندن نماز شب: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
یکی از اعمالی که مورد تأکید همه علما می باشد بحث نماز شب است و این سیره علما برگرفته از سفارش و تأکید ایمه اطهار علیه سلام می باشد.
'''سیره عالمان در خواندن نماز شب''' برگرفته از سفارش و تأکید قرآن و روایات بوده است. آیت‌الله بهجت از جمله عالمانی بودند که بسیار بر خواندن [[نماز شب]] تأکید کرده و نماز شب را کلید [[سعادت]]، توفیقات و روزی می‌دانند. درباره [[شیخ عباس قمی]] آورده‌اند که وی در تمام دوره سال، حداقل یک ساعت قبل از اذان صبح بیدار و مشغول [[نماز]] و [[عبادت]] بود. درباره [[امام خمینی]] گفته شده در همه شرایط مقید به خواندن نماز شب بودند. [[علامه طباطبائی]] از استاد خود مرحوم قاضی نقل می‌کند که [[دنیا]] می‌خواهی نماز شب بخوان، [[آخرت]] می‌خواهی نماز شب بخوان.


== علامه طباطبایی ==
== نماز شب ==
علامه طباطبائی می گوید: چون به نجف اشرف برای تحصیل مشرف شدم، به لحاظ خویشاوندی گاه گاهی به محضر مرحوم قاضی شرفیاب می شدم، تا یک روز دَرِ مدرسه ای ایستاده بودم که مرحوم قاضی از آن جا عبور می کردند. چون به من رسیدند دست خود را روی شانه من گذاردند و گفتند: «ای فرزند! دنیا می خواهی نماز شب بخوان، آخرت می خواهی نماز شب بخوان».<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B2%D9%8A-%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A8/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
نماز شب از [[نمازهای مستحبی]] است که بسیار بر روی آن تاکید شده است. فضيلت و اهميت نماز شب تا به آن اندازه است كه خداوند به [[حضرت محمد(ص)|رسول خدا(ص)]] مي‌فرمايد: {{قرآن|وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَیٰ أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا|ترجمه=و پاسی از شب را زنده بدار، تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.|سوره=اسراء|آیه=۷۹}} خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر(ص) را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روایات اسلامی، اعم از روایات [[اهل بیت(ع)]] و روایاتی که از طرق [[اهل تسنن]] نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت کبری تفسیر کرده است‏.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نمونه|سال=1371|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=تهران، دار الکتب الاسلامیه|جلد=12|صفحه=225}}</ref>


== امام خمینی ==
نماز شب از نمازهای بسیار با فضیلت است‏. در روایات آمده است تمام انبیا نماز شب داشتند. نماز شب، رمز سلامتی بدن و روشنایی [[قبر]] است. در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، ادای دین و نورچشم مؤثّر است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تفسیر نور|سال=1388|نام=محسن|نام خانوادگی=قرائتی|ناشر=تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن|جلد=5|صفحه=104}}</ref>
نماز شب امام به صورت متواتر بود. ایشان نماز شب را هفتاد سال مقید بودند. مرحوم شیخ نصرالله خلخالی می گفت: «من طی چهل سال دوستی با امام، ‏‎ ‎‏شبهای زیادی را تا صبح با ایشان بودم. هیچگاه ندیدم نماز شب ایشان ترک بشود. امام‏‎ ‎‏همیشه قبل از اذان صبح بیدار بودند و در حال عبادت و مناجات به سر می بردند». حاج احمد آقا می گفت: در نجف شبی در ماه رمضان، پشت بام خوابیده بودم.‏‎ ‎‏خانه ایشان یک خانه کوچک 45 متری بود، بلند شدم دیدم که صدا می آید و بعد متوجه‏‎ ‎‏شدم که آقاست که در تاریکی در حال نماز شب خواندن است و دستهایش را طرف‏‎ ‎‏آسمان دراز کرده و گریه می کند. برنامه عبادی ایشان این بود که شب تا صبح در ماه‏‎ ‎‏مبارک رمضان نماز و دعا می خواندند. یکی از اصحاب امام که با ایشان از پاریس به تهران می آمد نقل می کردبه احترام‏‎ ‎‏امام طبقه بالای هواپیما را به ایشان اختصاص داده بودند تا در آنجا استراحت بکنند و‏‎ ‎‏کسی مزاحم ایشان نباشد. بقیه مسافران طبقۀ پایین بودند او می گفت من جسارت کردم‏‎ ‎‏گفتم بروم ببینم امام در چه حالی است. وقتی به طبقۀ بالای هواپیما رفتم دیدم امام‏‎ ‎‏نشسته اند و مشغول نمازند و به پهنای صورت اشک می ریزند و نماز شب‏‎ میخوانند.<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65991/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3_/%D8%AC_3/%D9%81%D8%B5%D9%84_%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%85_%D8%AA%D9%87%D8%AC%D8%AF_%D9%88_%D8%B4%D8%A8_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C تهجد و شب زنده داری]»، پرتال امام خمینی، بازدید: ‌۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>


یکی از نزدیکان امام می گوید:امام در بیماری، صحت، زندان، خلاصی، تبعید، حتی بر روی تخت بیمارستان قلب هم نماز شب می خواندند. ایشان در قم بیمار شدند و به دستور اطبا به تهران منتقل شدند. شبی که از پاریس به سوی تهران می آمدند در طبقه ی بالای هواپیما نماز شب می خواندند. آثار اشک بر گونه های مبارک امام، حکایت از شب زنده داری و گریه های نیمه شب وی دارد. فرزند امام خمینی می گوید: روزی که از نجف عازم کویت شدیم حدود ساعت چهار صبح حرکت کردیم، درست بعد از اذان صبح، و بعد از آن همه گرفتاری ها حدود ساعت دوازده، سرانجام امام در هُتل بصره استراحت کردند. دو ساعت نخوابیده بودند که ساعتشان زنگ زد و بیدار شدند و نماز شب خواندند.<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B2%D9%8A-%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A8/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
== سیره عالمان ==
=== امام خمینی ===
درباره سیره [[امام خمینی]] درباره نماز شب گفته‌اند نماز شب امام به صورت همیشگی بود. شیخ نصرالله خلخالی نقل کرده من در چهل سال دوستی با امام، ‏شب‌های زیادی را تا صبح با ایشان بودم. هیچگاه ندیدم نماز شب ایشان ترک شود. سید احمد خمینی فرزند ایشان نیز نقل کرده در [[نجف]] شبی در [[ماه رمضان]]، پشت بام خوابیده بودم. ‏خانه ایشان یک خانه کوچک ۴۵ متری بود، بلند شدم دیدم صدا می‌آید، بعد متوجه شدم که آقاست در تاریکی در حال نماز شب خواندن است و دست‌هایش را طرف آسمان دراز کرده و گریه می‌کند. در سفر امام خمینی از پاریس به تهران نیز نقل شده امام در طبقه دوم هواپیما مشغول نماز گشت و نماز شب خواند».<ref>«[http://www.imam-khomeini.ir/fa/c78_65991/برداشتهایی_از_سیره_امام_خمینی_س_/ج_3/فصل_پنجم_تهجد_و_شب_زنده_داری تهجد و شب زنده داری]»، پرتال امام خمینی، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>


== آیت‌الله بهجت ==
یکی از فرزندان امام خمینی می‌گوید: «روزی که از نجف عازم کویت شدیم حدود ساعت چهار صبح حرکت کردیم، درست بعد از اذان صبح؛ بعد از آن همه گرفتاری‌ها، حدود ساعت دوازده، سرانجام امام در هُتل بصره استراحت کردند. دو ساعت نخوابیده بودند که بیدار شدند و نماز شب خواندند.»<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/لطايفي-از-سحرخيزي-و-نماز-شب/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
آیت‌الله بهجت از جمله عالمانی بودند که به وفور بر خواندن نماز شب تاکید کرده اند و کلید سعادت، توفیقات و روزی میدانند و میفرمایند: در تعبیدات کوه کندن از ما نخواسته اند، سخت ترینش نماز شب است. که در حقیقت تغییر وقت خواب است نه اصل بی خوابی، بلکه نیم ساعت زودتر بخواب تا نیم ساعت زودتر بیدار شی، نماز شب مفتاح توفیقات است.<ref>«[https://www.namaz.ir/night-prayer/ نحوه خواندن نماز شب، آثار و برکات آن و نماز شب از دیدگاه قرآن، احادیث و بزرگان]»، ستاد اقامه نماز، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>


آیت الله بهجت می فرمودند : نماز شب را ترک نکنید که برکات بسیار دنیوی و اخروی دارد می گویند اگر کسی نماز شب خواند و فردای آن روز گفت من گرسنه مانده ام؛ دروغ می گوید! مگر اینکه روزه گرفته باشد. زیرا خداوند رزق و روزی او را تضمین کرده است.<ref>«[https://elallah.ir/rezgoroozi/ اگر نماز شب بخوانید رزق و روزی شما زیاد می شود:آیت الله بهجت]»، وبسایت الی الله، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
{{جعبه نقل قول|آیت‌الله بهجت: در امور تعبدی کوه کندن از ما نخواسته‌اند، سخت‌ترینش نماز شب است که در حقیقت تغییر وقت خواب است نه اصل بی‌خوابی، بلکه نیم ساعت زودتر بخواب تا نیم ساعت زودتر بیدار شی، نماز شب مفتاح توفیقات است.<ref>«[https://www.namaz.ir/night-prayer/ نحوه خواندن نماز شب، آثار و برکات آن و نماز شب از دیدگاه قرآن، احادیث و بزرگان]»، ستاد اقامه نماز، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
}}
 
=== آیت‌الله بهجت ===
[[آیت‌الله بهجت]] از جمله عالمانی بودند که بسیار بر خواندن نماز شب تأکید کرده و نماز شب را کلید سعادت، توفیقات و روزی می‌دانند.
 
از آیت‌الله بهجت نقل شده نماز شب را ترک نکنید که برکات بسیار دنیوی و اخروی دارد. می‌گویند اگر کسی نماز شب خواند و فردای آن روز گفت من گرسنه مانده‌ام؛ [[دروغ]] می‌گوید! مگر اینکه روزه گرفته باشد؛ زیرا [[خداوند]] رزق و روزی او را تضمین کرده است.<ref>«[https://elallah.ir/rezgoroozi/ اگر نماز شب بخوانید رزق و روزی شما زیاد می‌شود: آیت الله بهجت]»، وبسایت الی الله، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>


== سیره برخی عالمان ==
=== سیره برخی عالمان ===
# [[علامه طباطبائی]] از استاد خود مرحوم قاضی نقل می‌کند: «ای فرزند! دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان».<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/لطايفي-از-سحرخيزي-و-نماز-شب/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# آخوند ملاحسینقلی همدانی در باب شب زنده‌داری می‌گوید: از طالبان آخرت، احدی به مقامی از مقامات دینی نرسید مگر آنان که اهل [[تهجد]] و [[شب زنده‌داری]] بودند.
# درباره [[شیخ جعفر کاشف الغطاء]] گفته‌اند، عادت شیخ جعفر آن بود که هر شب وقت سحر بیدار بود و می‌آمد دم در اتاق‌ها و عیال و فرزندان، همه را بیدار می‌کرد و می‌گفت: «برخیزید و نماز شب بخوانید».<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/لطايفي-از-سحرخيزي-و-نماز-شب/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# [[شهید مطهری]]  معتقد بود یک سلسله لذت‌ها معنویت ما را بالا می‌برد. برای کسی که اهل تهجد و نماز شب است، نماز شب لذت و بهجت دارد.<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/لطايفي-از-سحرخيزي-و-نماز-شب/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# [[محدث قمی]] دربارۀ استادش حاج میرزا حسین نوری می‌نویسد که نماز شب او فوت نشد و راز و نیازش با خداوند در تمام شب‌ها برقرار بود.<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/لطايفي-از-سحرخيزي-و-نماز-شب/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# [[آیت‌الله سید عبدالکریم کشمیری]] توصیه می‌کرد که نماز شب بخوانید. بعضی اعمال مقام می‌آورد مانند نماز شب {{قرآن|عَسی أَنْ یَبْعَثَکَ رَبکَ مَقاماً مَحْمُوداً}} که انسان به مقام محمود می‌رسد و مجاور خدا می‌شود.<ref>«[https://www.alef.ir/news/4010813006.html خواندن نماز شب چه برکاتی دارد؟]»، الف، انتشار: ۱۴ آبان ۱۴۰۱ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref> آقاسید عبدالکریم کشمیری می‌فرمودند: سالک که آخر شب و بین الطلوعین بیدار نباشد به جایی نمی‌رسد؛ هزار سال هم زحمت بکشد فایده ندارد، این دستور اساسی است.<ref>«[https://elallah.ir/akhare-shab/ یقین بدان سالک که آخرشب و بین الطلوعین بیدار نباشد به جایی نمی‌رسد!]»، وبسایت الی الله، انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# [[آیت‌اللّه سیدعلی قاضی طباطبائی]] درباره عظمت نماز شب گفته بود که هیچ چاره و گریزی از نماز شب برای مؤمنان نیست. تعجب از کسی که می‌خواهد به کمال دست یابد در حالی که برای نماز شب، قیام نمی‌کند. ما نشنیدیم که احدی بتواند به آن مقامات دست یابد، مگر به وسیله نماز شب.<ref>«[https://www.ibrahimamini.com/fa/node/34 توصیه بزرگان و اولیای الهی به نماز شب]»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله ابراهیم امینی، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# آیت‌الله علی آقا صافی گفته بودند از زمانی که تکلیف شدم یک مرتبه نماز شبم ترک نشد.<ref>«[http://www.isca.ac.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=NEWS&ID=2135b74f-e7e4-4c51-b047-6e0013760dbe&LayoutID=a8e01eb4-2563-4433-af9a-8523efc94e58&CategoryID=b1a40f9b-3747-4c15-90b3-4b6d1d8b550e ناگفته‌هایی از زندگانی آیت‌الله العظمی شیخ علی صافی (ره)]»، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، بازدید:۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# در شرح حال شیخ عباس قمّی آورده‌اند: وی در تمام دوره سال، حداقل یک ساعت قبل از طلوع فجر بیدار و مشغول نماز و تهجّد بود. به عبادت آخر شب و قبل از سپیده دم اهمیّت زیاد می‌داد و معتقد بود بهترین اعمال مستحبّی، عبادت و تهجّد است. فرزند بزرگش می‌گوید: تا آنجا که من به خاطر دارم بیداری آخر شب از او فوت نشد. حتّی در سفرها.<ref>«[http://alhassanain.org/persian/?com=book&id=888&page=2 داستانهای شیرین از نماز شب]»، شبکه الامامین الحسنین، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
# [[آیت‌الله شیخ عبدالکریم حق‌شناس]] در یکی از جلسات درس اخلاق خود ضمن توصیه به خواندن نماز شب فرمودند: در روایت آمده کسی که به دنبال نورایت درون است، باید نصف شب‌ها رابطه قلبی با پروردگار داشته باشد. وقتی بنده‌ای در دل شب، با خدای خود خلوت کند، پروردگار قلب او را نورانی می‌کند.<ref>«[https://etratona.ir/2155/توصیه-آیت-الله-حق-شناس-به-نماز-شب-و-سحر/ توصیه آیت الله حق‌شناس به نماز شب و سحرخیزی]»، عترتنا، انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>


* آخوند ملاحسینقلی همدانی(ره) در باب شب زنده داری می‌گوید: از طالبان آخرت، احدى به مقامى از مقامات دینى نرسید مگر آنانکه اهل تهجد و شب زنده‏دارى بود.
{{پایان پاسخ}}
* شیخ جعفر کاشف الغطاء: شیخ در عبادت و صفای باطن و حالت تضرع و زاری به درگاه حضرت باری و تهجد و سحرخیزی و دعا و مناجات، یکی از اوتاد روزگار بود و حتی الامکان نمی گذاشت عملی مستحب از او فوت شود. شیخ حسن، فرزند کاشف الغطاء می گوید: عادت شیخ جعفر آن بود که هر شب وقت سحر بیدار بود و می آمد دم در اتاق ها و عیال و فرزندان همه را بیدار می کرد و می گفت: « برخیزید و نماز شب بخوانید»<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B2%D9%8A-%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A8/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش. </ref>
* شهید مطهری می گوید: یک سلسله لذت ها معنویت ما را بالا می برد. برای کسی که اهل تهجد و نماز شب است، جزو صادقین و صابرین و مستغفرین بالاسحار است، نماز شب لذت و بهجت دارد.<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B2%D9%8A-%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A8/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
* '''محدث قمی و نماز شب:''' وی در تمام دوره ی سال، حداقل یک ساعت قبل از طلوع فجر بیدار و مشغول نماز و تهجد بود. به عبادت آخر شب و قبل از سپیده دم زیاد اهمیت می داد و معتقد بود که بهترین اعمال مستحب عبادت و تهجد است. فرزند بزرگش می گوید: «تا آن جا که من به خاطر دارم بیداری آخر شب از او فوت نشد، حتی در سفرها». محدث قمی درباره ی استادش حاج میرزا حسین نوری رحمه الله می نویسد:«او در زهد و عبادت سخت کوشا بود. نماز شب او فوت نشد و راز و نیازش با خداوند متعال در تمام شب ها برقرار بود».<ref>«[https://rasekhoon.net/article/show/914351/%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%8A%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B2%D9%8A-%D9%88-%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A8/ لطایفی از سحرخیزی و نماز شب]»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
* آیت الله سید عبد الکریم کشمیری می‌فرمود: نماز شب بخوانید. بعضی اعمال مقام می‌آورد مانند نماز شب «'''عَسى‏ أَنْ یَبْعَثَکَ رَبکَ مَقاماً مَحْمُوداً'''» که انسان به مقام محمود می‌رسد و مجاور خدا می‌شود.<ref>«[https://www.alef.ir/news/4010813006.html خواندن نماز شب چه برکاتی دارد؟]»، الف، انتشار: ۱۴ آبان ۱۴۰۱ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref> آقاسید عبدالکریم کشمیری میفرمودند: سالک که آخر شب و بین الطلوعین بیدار نباشد به جایی نمی رسد؛ هزار سال هم زحمت بکشد فایده ندارد این دستور اساسی است.<ref>«[https://elallah.ir/akhare-shab/ یقین بدان سالک که آخرشب و بین الطلوعین بیدار نباشد به جایی نمیرسد!]»، وبسایت الی الله، انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
* آیة اللّه سید علی قاضی طباطبائی رحمه‌الله درباره عظمت نماز شب می‌فرماید: اما نماز شب؛ پس هیچ چاره و گریزی از آن برای مؤمنین نیست. تعجب از کسی که می‌خواهد به کمال، دست یابد در حالی که برای نماز شب، قیام نمی‌کند و ما نشنیدیم که احدی بتواند به آن مقامات دست یابد، مگر به وسیله نماز شب.<ref>«[https://www.ibrahimamini.com/fa/node/34 توصيه بزرگان و اولياى الهى به نماز شب]»، پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله ابراهیم امینی، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.</ref>
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
خط ۴۵: خط ۵۵:
  | تغییر مسیر =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۴

سؤال

سیره عالمان در خواندن نماز شب چه بود؟

سیره عالمان در خواندن نماز شب برگرفته از سفارش و تأکید قرآن و روایات بوده است. آیت‌الله بهجت از جمله عالمانی بودند که بسیار بر خواندن نماز شب تأکید کرده و نماز شب را کلید سعادت، توفیقات و روزی می‌دانند. درباره شیخ عباس قمی آورده‌اند که وی در تمام دوره سال، حداقل یک ساعت قبل از اذان صبح بیدار و مشغول نماز و عبادت بود. درباره امام خمینی گفته شده در همه شرایط مقید به خواندن نماز شب بودند. علامه طباطبائی از استاد خود مرحوم قاضی نقل می‌کند که دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان.

نماز شب

نماز شب از نمازهای مستحبی است که بسیار بر روی آن تاکید شده است. فضيلت و اهميت نماز شب تا به آن اندازه است كه خداوند به رسول خدا(ص) مي‌فرمايد: ﴿وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَیٰ أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا؛ و پاسی از شب را زنده بدار، تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.﴾(اسراء:۷۹) خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر(ص) را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روایات اسلامی، اعم از روایات اهل بیت(ع) و روایاتی که از طرق اهل تسنن نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت کبری تفسیر کرده است‏.[۱]

نماز شب از نمازهای بسیار با فضیلت است‏. در روایات آمده است تمام انبیا نماز شب داشتند. نماز شب، رمز سلامتی بدن و روشنایی قبر است. در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، ادای دین و نورچشم مؤثّر است.[۲]

سیره عالمان

امام خمینی

درباره سیره امام خمینی درباره نماز شب گفته‌اند نماز شب امام به صورت همیشگی بود. شیخ نصرالله خلخالی نقل کرده من در چهل سال دوستی با امام، ‏شب‌های زیادی را تا صبح با ایشان بودم. هیچگاه ندیدم نماز شب ایشان ترک شود. سید احمد خمینی فرزند ایشان نیز نقل کرده در نجف شبی در ماه رمضان، پشت بام خوابیده بودم. ‏خانه ایشان یک خانه کوچک ۴۵ متری بود، بلند شدم دیدم صدا می‌آید، بعد متوجه شدم که آقاست در تاریکی در حال نماز شب خواندن است و دست‌هایش را طرف آسمان دراز کرده و گریه می‌کند. در سفر امام خمینی از پاریس به تهران نیز نقل شده امام در طبقه دوم هواپیما مشغول نماز گشت و نماز شب خواند».[۳]

یکی از فرزندان امام خمینی می‌گوید: «روزی که از نجف عازم کویت شدیم حدود ساعت چهار صبح حرکت کردیم، درست بعد از اذان صبح؛ بعد از آن همه گرفتاری‌ها، حدود ساعت دوازده، سرانجام امام در هُتل بصره استراحت کردند. دو ساعت نخوابیده بودند که بیدار شدند و نماز شب خواندند.»[۴]

آیت‌الله بهجت: در امور تعبدی کوه کندن از ما نخواسته‌اند، سخت‌ترینش نماز شب است که در حقیقت تغییر وقت خواب است نه اصل بی‌خوابی، بلکه نیم ساعت زودتر بخواب تا نیم ساعت زودتر بیدار شی، نماز شب مفتاح توفیقات است.[۵]

آیت‌الله بهجت

آیت‌الله بهجت از جمله عالمانی بودند که بسیار بر خواندن نماز شب تأکید کرده و نماز شب را کلید سعادت، توفیقات و روزی می‌دانند.

از آیت‌الله بهجت نقل شده نماز شب را ترک نکنید که برکات بسیار دنیوی و اخروی دارد. می‌گویند اگر کسی نماز شب خواند و فردای آن روز گفت من گرسنه مانده‌ام؛ دروغ می‌گوید! مگر اینکه روزه گرفته باشد؛ زیرا خداوند رزق و روزی او را تضمین کرده است.[۶]

سیره برخی عالمان

  1. علامه طباطبائی از استاد خود مرحوم قاضی نقل می‌کند: «ای فرزند! دنیا می‌خواهی نماز شب بخوان، آخرت می‌خواهی نماز شب بخوان».[۷]
  2. آخوند ملاحسینقلی همدانی در باب شب زنده‌داری می‌گوید: از طالبان آخرت، احدی به مقامی از مقامات دینی نرسید مگر آنان که اهل تهجد و شب زنده‌داری بودند.
  3. درباره شیخ جعفر کاشف الغطاء گفته‌اند، عادت شیخ جعفر آن بود که هر شب وقت سحر بیدار بود و می‌آمد دم در اتاق‌ها و عیال و فرزندان، همه را بیدار می‌کرد و می‌گفت: «برخیزید و نماز شب بخوانید».[۸]
  4. شهید مطهری معتقد بود یک سلسله لذت‌ها معنویت ما را بالا می‌برد. برای کسی که اهل تهجد و نماز شب است، نماز شب لذت و بهجت دارد.[۹]
  5. محدث قمی دربارۀ استادش حاج میرزا حسین نوری می‌نویسد که نماز شب او فوت نشد و راز و نیازش با خداوند در تمام شب‌ها برقرار بود.[۱۰]
  6. آیت‌الله سید عبدالکریم کشمیری توصیه می‌کرد که نماز شب بخوانید. بعضی اعمال مقام می‌آورد مانند نماز شب ﴿عَسی أَنْ یَبْعَثَکَ رَبکَ مَقاماً مَحْمُوداً﴾ که انسان به مقام محمود می‌رسد و مجاور خدا می‌شود.[۱۱] آقاسید عبدالکریم کشمیری می‌فرمودند: سالک که آخر شب و بین الطلوعین بیدار نباشد به جایی نمی‌رسد؛ هزار سال هم زحمت بکشد فایده ندارد، این دستور اساسی است.[۱۲]
  7. آیت‌اللّه سیدعلی قاضی طباطبائی درباره عظمت نماز شب گفته بود که هیچ چاره و گریزی از نماز شب برای مؤمنان نیست. تعجب از کسی که می‌خواهد به کمال دست یابد در حالی که برای نماز شب، قیام نمی‌کند. ما نشنیدیم که احدی بتواند به آن مقامات دست یابد، مگر به وسیله نماز شب.[۱۳]
  8. آیت‌الله علی آقا صافی گفته بودند از زمانی که تکلیف شدم یک مرتبه نماز شبم ترک نشد.[۱۴]
  9. در شرح حال شیخ عباس قمّی آورده‌اند: وی در تمام دوره سال، حداقل یک ساعت قبل از طلوع فجر بیدار و مشغول نماز و تهجّد بود. به عبادت آخر شب و قبل از سپیده دم اهمیّت زیاد می‌داد و معتقد بود بهترین اعمال مستحبّی، عبادت و تهجّد است. فرزند بزرگش می‌گوید: تا آنجا که من به خاطر دارم بیداری آخر شب از او فوت نشد. حتّی در سفرها.[۱۵]
  10. آیت‌الله شیخ عبدالکریم حق‌شناس در یکی از جلسات درس اخلاق خود ضمن توصیه به خواندن نماز شب فرمودند: در روایت آمده کسی که به دنبال نورایت درون است، باید نصف شب‌ها رابطه قلبی با پروردگار داشته باشد. وقتی بنده‌ای در دل شب، با خدای خود خلوت کند، پروردگار قلب او را نورانی می‌کند.[۱۶]

منابع

  1. ↑ مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۱). تفسیر نمونه. ج. ۱۲. تهران، دار الکتب الاسلامیه. ص. ۲۲۵.
  2. ↑ قرائتی، محسن (۱۳۸۸). تفسیر نور. ج. ۵. تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن. ص. ۱۰۴.
  3. ↑ «تهجد و شب زنده داری»، پرتال امام خمینی، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  4. ↑ «لطایفی از سحرخیزی و نماز شب»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  5. ↑ «نحوه خواندن نماز شب، آثار و برکات آن و نماز شب از دیدگاه قرآن، احادیث و بزرگان»، ستاد اقامه نماز، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  6. ↑ «اگر نماز شب بخوانید رزق و روزی شما زیاد می‌شود: آیت الله بهجت»، وبسایت الی الله، انتشار: ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
  7. ↑ «لطایفی از سحرخیزی و نماز شب»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  8. ↑ «لطایفی از سحرخیزی و نماز شب»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  9. ↑ «لطایفی از سحرخیزی و نماز شب»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  10. ↑ «لطایفی از سحرخیزی و نماز شب»، راسخون، انتشار: ۸ تیر ۱۳۹۳ش، بازدید: ۲۴ دی ۱۴۰۲ش.
  11. ↑ «خواندن نماز شب چه برکاتی دارد؟»، الف، انتشار: ۱۴ آبان ۱۴۰۱ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
  12. ↑ «یقین بدان سالک که آخرشب و بین الطلوعین بیدار نباشد به جایی نمی‌رسد!»، وبسایت الی الله، انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۹۹ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
  13. ↑ «توصیه بزرگان و اولیای الهی به نماز شب»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله ابراهیم امینی، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
  14. ↑ «ناگفته‌هایی از زندگانی آیت‌الله العظمی شیخ علی صافی (ره)»، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، بازدید:۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
  15. ↑ «داستانهای شیرین از نماز شب»، شبکه الامامین الحسنین، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
  16. ↑ «توصیه آیت الله حق‌شناس به نماز شب و سحرخیزی»، عترتنا، انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۸ش، بازدید: ۲۶ دی ۱۴۰۲ش.
برگرفته از «https://fa.wikipasokh.com/index.php?title=سیره_عالمان_در_خواندن_نماز_شب&oldid=78812»