شهادت یا وفات امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۰

تغییرمسیر به:

شهادت یا فوت امام زمان

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{شروع متن}}
+#تغییر_مسیر [[شهادت یا فوت امام زمان]]
-{{سوال}}
-هنگام شهادت امام زمان(ع) چه کسی او را غسل و تدفین می‌کند و محل دفن امام کجاست؟ آیا بعد از آن یا قیامت برپا می‌شود؟ اگر برپا نمی‌شود، چه کسی زمام امور را در دست می‌گیرد؟
-{{پایان سوال}}
-{{پاسخ}}
-== پاسخ ==
-لازم است در پاسخ به نکاتی اشاره شود:
-الف - از عمیق‌ترین تحولات و دگرگونی‌هایی که جهان ما در زمان و مکان و اشیائش با آن روبروست، حرکت و سیر جهان ماده به سوی عالم غیب است که قرآن و معارف اسلامی از آن پرده برمی‌دارد و بر اهمیت و حسّاسیت آن تأکید می‌ورزد و این حرکت و تحوّل را بازگشت انسان به سوی خدا و رویاروئی انسان با قدرت او یا رفتن به سوی ملاء اعلی و آخرت می‌نامند، و نسبت به ما آن را فرا رسیدن قیامت و رستاخیز می‌خوانند؛ نقطه اوج این حرکت و تحوّل، نسبت به انسان مرگ است که از دیدگاه اسلام ورود به زندگی گسترده‌تر است و نقطه عطف آن نسبت به جهان هستی، قیامت است و اتحاد دو جهان ماده و غیب.
-در قرآن کریم و سنت آمده است که رستاخیز و قیامت دارای مقدمات و نشانه‌هایی پی در پی است که در زمین و آسمان و جامعه بشری پدید می‌آید و حکومت مهدی (علیه السلام) آخرین و بزرگترین مرحله حرکت جهان مادی پیش از برپائی رستاخیز و قیامت است.
-به نظر می‌رسد که دست یابی به جهان بالایی که روایات از آن سخن می‌گویند و در زمان حضرت مهدی (علیه السلام) تحقق خواهد یافت،}}<ref>کورانی، علی، عصر ظهور، ترجمه مهدی حقّی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۵ش، ص۳۵۵.</ref> مقدمه ای بر راهیابی به سوی جهان آخرت و البته قبل از برپایی قیامت است، بنابراین روایاتی که درباره رجعت و بازگشت عده ای از پیامبران و امامان(ع) به زمین و حکمرانی آنها بعد از مهدی (علیه السلام) سخن گفته و نیز در آیات متعدد، تفسیر به «رجعت» شده، مراد، همین مرحله است، و اعتقاد به رجعت هر چند از ضروریات اسلام نیست، اما روایات مربوط به آن به حدی زیاد و مورد وثوق است که اعتقاد به آن را یک امر روشن و غیرقابل انکار، می‌سازد.
-طبق برخی روایات، رجعت، پس از حکومت حضرت مهدی و پس از حکومت یازده مهدی دیگر، آغاز می‌گردد، از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که فرمود: «همانا بعد از قائم، یازده مهدی از فرزندان حسین (علیه السلام) از ما اهل بیت اند».<ref>شیخ طوسی، غیبت، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۱ق، ص۲۲۹.</ref>
-با توجه به اجمال و برخی ابهاماتی که در کیفیت رجعت و حکومت امامان معصوم(ع) یا برخی دیگر از ولات و اولیاء آنان پس از ظهور و حاکمیت مهدوی، وجود دارد، نمی‌توان درباره حوادث و پیش آمدهای آن به تفصیل و به‌طور قطع، اظهار نظر کرد. حکومت یازده مهدی از اولاد امام حسین (علیه السلام) پس از امام زمان (علیه السلام)، نیز از امور و حوادث پس از حکومت ولیعصر (علیه السلام) و در آستانه و بلکه همزمان با رجعت می‌باشد که در برخی روایات به آن اشاره شده است و هیچ گونه توضیح و تفصیلی درباره آن بزرگواران و بیان ویژگی‌های آنان در روایات و منابع روائی وجود ندارد. تنها چیزی که می‌توان گفت این است که آنان افراد وارسته و شایسته‌ای هستند که دارای چنین لیاقتی می‌باشند، اما اینکه آنان دارای مقام عصمت هم هستند یا نه، دلیلی بر نفی یا اثبات آن در منابع روائی وجود ندارد.
-ب - روایات مربوط به مسئله شهادت امام زمان «ع» دو دسته می‌باشد: بعضی دلالت بر وفات حضرت و برخی دیگر دلالت بر شهادت حضرت (علیه السلام) دارد که ذیلاً به برخی از این دو نوع روایات، اشاره می نمائیم:
-== روایات دسته اول ==
-۱. از جمله روایاتی که دلالت بر مرگ طبیعی حضرت (علیه السلام) دارد، تفسیری است که از امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه شریفه {{قرآن|«ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّه عَلَیْهِمْ»<ref>مبارکه اسراء، ۶.</ref> نقل شده است. حضرت می‌فرماید: مراد، زنده شدن امام حسین (علیه السلام) با اصحاب خود در عصر امام زمان است در حالیکه کلاه خودهای طلائی بر سر دارند و به مردم رجعت امام حسین (علیه السلام) و یارانش را اطلاع می‌دهد تا مؤمنان به شک و تردید نیفتند. این در حالی است که حضرت مهدی (علیه السلام) در میان مردم حضور دارد. هنگامی که مردم امام حسین (علیه السلام) را به خوبی شناختند و به او ایمان پیدا کردند، مرگ حضرت حجّت (علیه السلام) فرا می‌رسد و امام حسین، غسل و حنوط و کفن و خاک سپاری حضرت را برعهده می‌گیرد، زیرا که امام را جز امام، غسل نمی‌دهد».<ref>مجلسی، مجمد باقر، بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۱۷، مؤسسه الوفاء ـ بیروت.</ref>
-۲. در روایتی دیگر نیز امام صادق (علیه السلام) در پاسخ به این سؤال که: اولین کسی که به دنیا رجعت خواهد کرد چه کسی است؟ می‌فرماید: اولین رجعت کننده به دنیا، امام حسین است که پس از رجعت او و یارانش در حالیکه هفتاد پیامبر نیز او را همراهی می‌کنند، حضرت قائم(عج) انگشترش را به امام حسین واگذار می‌کند و چشم از جهان فرو می‌بندد امام حسین (علیه السلام) نیز تجهیز، غسل و کفن و دفن حضرت را برعهده می‌گیرد».<ref>همان، ج۲۷، ص۲۱۷.</ref>
-== دسته دوم ==
-روایاتی است که به‌طور عام دلالت بر شهادت همه ائمه معصومین(ع) دارد:
-۱. امام حسن مجتبی (علیه السلام) می‌فرماید: و الله لقد عهد الینا رسول الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) ان هذا الامر علیکم اثنا عشر اماماً من ولد علی و فاطمه، ما منا الامسموم او مقتول»<ref>همان؛ اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ص۳۴۹، دارالمعرفه ـ بیروت.</ref> به خدا سوگند رسول خدا این عهد و وعده را به ما داده است که امر امامت را دوازده تن از فرزندان علی و فاطمه (علیهما السلام) به دست خواهند گرفت و هیچ‌کدام از ما نیست، مگر اینکه یا به وسیله سم یا با کشتن، شربت شهادت خواهند نوشید.
-۲–۳. از امام صادق (علیه السلام) و امام رضا (علیه السلام) نیز روایت شده است که «ما منا الا مسموم او مقتول»<ref>همان؛ اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ص۳۴۹.</ref> هیچ‌یک از ما نیست، مگر اینکه مسموم یا مقتول می‌باشد.
-براساس حدیثی که امام مجتبی (علیه السلام) فرمود و تأکیدی که امام صادق (علیه السلام) و امام رضا (علیه السلام) نموده است، امام زمان (علیه السلام) نیز به شهادت خواهند رسید. علمای شیعه نیز نوعاً روایات دال بر شهادت را ترجیح داده‌اند و قائل به شهادت ائمه معصومین(ع) می‌باشند.<ref>طبسی، نجم الدین، چشم‌اندازی به حکومت مهدی، ص۲۱۴، چاپ اول، ۱۳۸۰، بوستان کتاب ـ قم.</ref>
-حتی مرحوم علامه مجلسی در بحارالانوار با این عنوان بابی را گشوده است که «انهم(ع) لا یموتون الا بالشهاده»<ref>بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref>؛ این بزرگواران نمی‌میرند مگر با شهادت.
-== نحوه شهادت حضرت (علیه السلام) ==
-در مورد چگونگی شهادت حضرت، فقط یک روایت در بعضی منابع شیعی نقل شده است که در آن از زنی به نام سعیده که از طایفه بنی تمیم و دارای محاسن و ریش شبیه مردان است، به عنوان قاتل حضرت نام برده شده است که در هنگام عبور حضرت، از بالای بام سنگی را به سوی حضرت پرتاب می‌کند و حضرت را به شهادت می‌رساند،<ref>صدر، سید محمد، تاریخ ما بعد الظهور، ص۸۸۱، مکتبه الامام امیرالمؤمنین(ع)، اصفهان.</ref> ولی این روایت در منابع معتبر شیعی نقل نشده و دلیل قطعی در مورد چگونگی شهادت حضرت، در دست نمی‌باشد، بنابراین می‌توان گفت: که حتی بنابر صحیح بودن روایات دال بر شهادت، کیفیت و نحوه شهادت آن عزیز چندان روشن نمی‌باشد.
-ناگفته نماند که این دو دسته روایات با هم منافات ندارند؛ زیرا شهادت نیز نوعی مرگ است و روایات دال بر مرگ آن حضرت با شهادتشان منافات ندارد.
-== ج – غسل و دفن امام «ع» ==
-امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: «اولین کسی که قبر او شکافته می‌شود و به سوی دنیا بازمی‌گردد، حسین بن علی (علیهما السلام) است.»<ref>محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ج۴، ص۵۸، ش ۶۹۳۲، چاپ مکتب الاعلام، ۱۳۶۲ هـ.ش.</ref> و در جای دیگر می‌فرماید: «نخستین فردی که به دنیا بازمی‌گردد، حسین بن علی است پس حکومت می‌کند تا وقتی که در اثر پیری ابروان او بر چشمانش می‌افتد.»<ref>معجم احادیث المهدی، ج۵، ص۳۲۸، ش ۱۷۶۶.</ref> که اشاره به طولانی بودن حکومت امام حسین در عصر رجعت است.
-جابر نیز از امام باقر (علیه السلام) نقل می‌کند که امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا، پیش از شهادتش، به تفصیل درمورد رجعت خود و یاران خود سخن گفت: «بشارت باد شما را به خدا قسم اگر این قوم ما را بکشند، ما نخستین کسانی هستیم که نزد پیامبرمان بازمی‌گردیم و تا مدتی که خدا بخواهد توقف خواهیم کرد، آن گاه من اولین کسی هستم که قبرش شکافته می‌شود و ناگهان از قبر خارج می‌شوم، در حالی که امیر المؤمنین نیز از قبرش خارج شده و مهدی ما نیز قیام نموده است.»<ref>بحار الانوار، ج۵۳، ص۶۱، حدیث ۵۲.</ref> در این روایت، رجعت امام حسین و امیر المؤمنین (علیهما السّلام) همزمان با قیام حضرت مهدی(عج) بیان شده است. در روایت دیگر امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: «امام حسین (علیه السلام) همراه با شهدای کربلا و هفتاد پیامبر، بازگشت می‌نماید، رو می‌آورد به سوی دنیا امام حسین همراه با کسانی که با وی به قتل رسیده بودند و همراهی می‌کنند او را هفتاد پیامبری که با موسی بن عمران مبعوث شدند. آن وقت حضرت قائم انگشترش را به او می‌سپارد.»<ref>معجم احادیث المهدی، ج۳، ص۸۹، ش ۱۱۵۸.</ref>
-در ادامه این حدیث اشاره به غسل و دفن امام زمان (علیه السلام) به وسیله امام حسین (علیه السلام) نیز شده است.
-{{پایان پاسخ}}
-== منابع ==
-{{پانویس|۲}}
-{{شاخه
- | شاخه اصلی =
-|شاخه فرعی۱ =
-|شاخه فرعی۲ =
-|شاخه فرعی۳ =
-}}
-{{تکمیل مقاله
- | شناسه =
- | تیترها =
- | ویرایش =
- | لینک‌دهی =
- | ناوبری =
- | نمایه =
- | تغییر مسیر =
- | ارجاعات =
- | بازبینی =
- | تکمیل =
- | اولویت =
- | کیفیت =
-}}
-{{پایان متن}}