شهادت یا وفات امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۰

تغییرمسیر به:

شهادت یا فوت امام زمان

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{شروع متن}}
+#تغییر_مسیر [[شهادت یا فوت امام زمان]]
-{{سوال}}
-هنگام شهادت امام زمان(ع) چه كسي او را غسل و تدفين مي كند و محل دفن امام كجاست؟ آيا بعد از آن يا قيامت برپا مي شود؟ اگر برپا نمي شود، چه كسي زمام امور را در دست مي گيرد؟
-{{پایان سوال}}
-{{پاسخ}}
-==پاسخ : ==
-لازم است در پاسخ به نکاتی اشاره شود:
-الف - از عميق ترين تحولات و دگرگوني هايي که جهان ما در زمان و مکان و اشيائش با آن روبروست، حرکت و سير جهان ماده به سوي عالم غيب است که قرآن و معارف اسلامي از آن پرده بر مي دارد و بر اهميت و حسّاسيت آن تأکيد مي ورزد و اين حرکت و تحوّل را بازگشت انسان به سوي خدا و روياروئي انسان با قدرت او و يا رفتن به سوي ملاء اعلي و آخرت مي نامند، و نسبت به ما آن را فرا رسيدن قيامت و رستاخيز مي خوانند؛ نقطه اوج اين حرکت و تحوّل، نسبت به انسان مرگ است که از ديدگاه اسلام ورود به زندگي گسترده تر است و نقطه عطف آن نسبت به جهان هستي، قيامت است و اتحاد دو جهان ماده و غيب.
-در قرآن کريم و سنت آمده است که رستاخيز و قيامت داراي مقدمات و نشانه هايي پي در پي است که در زمين و آسمان و جامعه بشري پديد مي آيد و حکومت مهدي (عليه السلام) آخرين و بزرگترين مرحله حرکت جهان مادي پيش از برپائي رستاخيز و قيامت است.
-به نظر مي رسد که دست يابي به جهان بالايي که روايات از آن سخن مي گويند و در زمان حضرت مهدي (عليه السلام) تحقق خواهد يافت،}}<ref>کوراني، علي، عصر ظهور، ترجمه مهدي حقّي، تهران، اميرکبير، ۱۳۸۵ش، ص۳۵۵.</ref> مقدمه اي بر راهيابي به سوي جهان آخرت و البته قبل از برپایی قیامت است، بنابراين رواياتي که درباره رجعت و بازگشت عده اي از پيامبران و امامان(ع) به زمين و حکمراني آنها بعد از مهدي (عليه السلام) سخن گفته و نيز در آيات متعدد، تفسير به «رجعت» شده، مراد، همين مرحله است، و اعتقاد به رجعت هر چند از ضروريات اسلام نيست، اما روايات مربوط به آن به حدي زياد و مورد وثوق است که اعتقاد به آن را يک امر روشن و غير قابل انکار، مي سازد.
-طبق برخي روايات، رجعت، پس از حکومت حضرت مهدي و پس از حکومت يازده مهدي ديگر، آغاز مي گردد، از امام صادق (عليه السلام) نقل شده است که فرمود: «همانا بعد از قائم، يازده مهدي از فرزندان حسين (عليه السلام) از ما اهل بيت اند».<ref>شيخ طوسي، غيبت، قم، موسسه المعارف الاسلاميه، ۱۴۱۱ق، ص۲۲۹.</ref>
-با توجه به اجمال و برخي ابهاماتي که در کيفيت رجعت و حکومت امامان معصوم(ع) و يا برخي ديگر از ولات و اولياء آنان پس از ظهور و حاکميت مهدوي، وجود دارد، نمي توان درباره حوادث و پيش آمدهاي آن به تفصيل و به طور قطع، اظهار نظر کرد. حکومت يازده مهدي از اولاد امام حسين (عليه السلام) پس از امام زمان (عليه السلام) ، نيز از امور و حوادث پس از حکومت وليعصر (عليه السلام) و در آستانه و بلکه همزمان با رجعت مي باشد که در برخي روايات به آن اشاره شده است و هيچ گونه توضيح و تفصيلي درباره آن بزرگواران و بيان ويژگي هاي آنان در روايات و منابع روائي وجود ندارد. تنها چيزي که مي توان گفت اين است که آنان افراد وارسته و شايسته ای هستند که داراي چنين لياقتي مي باشند، اما اينکه آنان داراي مقام عصمت هم هستند يا نه، دليلي بر نفي و يا اثبات آن در منابع روائي وجود ندارد.
-ب - روايات مربوط به مسأله شهادت امام زمان ((ع)) دو دسته مي باشد: بعضي دلالت بر وفات حضرت و برخي ديگر دلالت بر شهادت حضرت (عليه السلام) دارد كه ذيلاً به برخي از اين دو نوع روايات، اشاره مي نمائيم:
-==روايات دسته اول:==
-۱. از جمله رواياتي كه دلالت بر مرگ طبيعي حضرت (عليه السلام) دارد، تفسيري است كه از امام صادق (عليه السلام) در مورد آيه شريفه {{قرآن|«ثُمَّ رَدَدْنا لَكُمُ الْكَرَّه عَلَيْهِمْ»<ref>مباركه اسراء، ۶.</ref> نقل شده است. حضرت مي فرمايد: مراد، زنده شدن امام حسين (عليه السلام) با اصحاب خود در عصر امام زمان است در حاليكه كلاه خودهاي طلائي بر سر دارند و به مردم رجعت امام حسين (عليه السلام) و يارانش را اطلاع مي دهد تا مؤمنان به شک و ترديد نيفتند. اين در حالي است كه حضرت مهدي (عليه السلام) در ميان مردم حضور دارد. هنگامي كه مردم امام حسين (عليه السلام) را به خوبي شناختند و به او ايمان پيدا كردند، مرگ حضرت حجّت (عليه السلام) فرا مي رسد و امام حسين، غسل و حنوط و كفن و خاك سپاري حضرت را برعهده مي گيرد، زيرا كه امام را جز امام، غسل نمي دهد»<ref>مجلسی، مجمد باقر، بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۱۷، موسسه الوفاء ـ بيروت.</ref>.
-۲. در روايتي ديگر نيز امام صادق (عليه السلام) در پاسخ به اين سؤال كه: اولين كسي که به دنيا رجعت خواهد كرد چه كسي است؟ مي فرمايد: اولين رجعت كننده به دنيا، امام حسين است كه پس از رجعت او و يارانش در حاليكه هفتاد پيامبر نيز او را همراهي مي كنند، حضرت قائم(عج) انگشترش را به امام حسين واگذار مي كند و چشم از جهان فرو مي بندد امام حسين (عليه السلام) نيز تجهيز، غسل و كفن و دفن حضرت را برعهده مي گيرد»<ref>همان ، ج۲۷، ص۲۱۷.</ref>.
-==دسته دوم:==
-رواياتي است كه به طور عام دلالت بر شهادت همه ائمه معصومين(ع) دارد:
-۱. امام حسن مجتبي (عليه السلام) مي فرمايد: و الله لقد عهد الينا رسول الله (صلّي الله عليه و آله و سلّم) ان هذا الامر عليكم اثنا عشر اماماً من ولد علي و فاطمه، ما منا الامسموم او مقتول»<ref>همان؛ اعلام الوري باعلام الهدي، طبرسي، ص۳۴۹، دارالمعرفه ـ بيروت.</ref> به خدا سوگند رسول خدا اين عهد و وعده را به ما داده است كه امر امامت را دوازده تن از فرزندان علي و فاطمه (عليهما السلام) به دست خواهند گرفت و هيچ كدام از ما نيست، مگر اينكه يا به وسيله سم و يا با كشتن، شربت شهادت خواهند نوشيد.
-۲-۳. از امام صادق (عليه السلام) و امام رضا (عليه السلام) نيز روايت شده است كه «ما منا الا مسموم او مقتول»<ref>همان؛ اعلام الوري باعلام الهدي، طبرسي، ص۳۴۹.</ref> هيچ يك از ما نيست، مگر اينكه مسموم و يا مقتول مي باشد.
-براساس حديثي كه امام مجتبي (عليه السلام) فرمود و تأكيدي كه امام صادق (عليه السلام) و امام رضا (عليه السلام) نموده است، امام زمان (عليه السلام) نيز به شهادت خواهند رسيد. علماي شيعه نيز نوعاً روايات دال بر شهادت را ترجيح داده اند و قائل به شهادت ائمه معصومين(ع) مي باشند.<ref>طبسي، نجم الدين، چشم اندازي به حكومت مهدي، ص۲۱۴، چاپ اول، ۱۳۸۰، بوستان كتاب ـ قم.</ref>
-حتي مرحوم علامه مجلسي در بحارالانوار با اين عنوان بابي را گشوده است كه «انهم(ع) لا يموتون الا بالشهاده»<ref>بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۱۳.</ref>؛ اين بزرگواران نمي ميرند مگر با شهادت.
-==نحوه شهادت حضرت (عليه السلام) :==
-در مورد چگونگي شهادت حضرت، فقط يك روايت در بعضي منابع شيعي نقل شده است كه در آن از زني به نام سعيده كه از طايفه بني تميم و داراي محاسن و ريش شبيه مردان است، به عنوان قاتل حضرت نام برده شده است كه در هنگام عبور حضرت، از بالاي بام سنگي را به سوي حضرت پرتاب مي كند و حضرت را به شهادت مي رساند،<ref>صدر، سيد محمد، تاريخ ما بعد الظهور، ص۸۸۱، مكتبه الامام اميرالمؤمنين(ع)، اصفهان.</ref> ولي اين روايت در منابع معتبر شيعي نقل نشده و دليل قطعي در مورد چگونگي شهادت حضرت، در دست نمي باشد، بنابراين مي توان گفت: كه حتي بنابر صحيح بودن روايات دال بر شهادت، كيفيت و نحوه شهادت آن عزيز چندان روشن نمي باشد.
-ناگفته نماند که این دو دسته روایات با هم منافات ندارند؛ زیرا شهادت نیز نوعی مرگ است و روایات دال بر مرگ آن حضرت با شهادتشان منافات ندارد.
-==ج – غسل و دفن امام ((ع))==
-امام صادق (عليه السلام) مي‌فرمايد: «اولين كسي كه قبر او شكافته مي‌شود و به سوي دنيا باز مي‌گردد، حسين بن علي (عليهما السلام) است.»<ref>محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، ج۴، ص۵۸، ش ۶۹۳۲، چاپ مكتب الاعلام، ۱۳۶۲ هـ .ش.</ref> و در جاي ديگر مي‌فرمايد: «نخستين فردي كه به دنيا باز مي‌گردد، حسين بن علي است پس حكومت مي‌كند تا وقتي كه در اثر پيري ابروان او بر چشمانش مي‌افتد.»<ref>معجم احاديث المهدي، ج۵، ص۳۲۸، ش ۱۷۶۶.</ref> كه اشاره به طولاني بودن حكومت امام حسين در عصر رجعت است.
-جابر نيز از امام باقر (عليه السلام) نقل مي‌كند كه امام حسين (عليه السلام) در روز عاشورا، پيش از شهادتش، به تفصيل درمورد رجعت خود و ياران خود سخن گفت: «بشارت باد شما را به خدا قسم اگر اين قوم ما را بكشند، ما نخستين كساني هستيم كه نزد پيامبرمان باز مي‌گرديم و تا مدتي كه خدا بخواهد توقف خواهيم كرد، آن گاه من اولين كسي هستم كه قبرش شكافته مي‌شود و ناگهان از قبر خارج مي‌شوم، در حالي كه امير المؤمنين نيز از قبرش خارج شده و مهدي ما نيز قيام نموده است.»<ref>بحار الانوار، ج۵۳، ص۶۱، حديث ۵۲.</ref> در اين روايت، رجعت امام حسين و امير المؤمنين (عليهما السّلام) همزمان با قيام حضرت مهدي(عج) بيان شده است. در روايت ديگر امام صادق (عليه السلام) مي‌فرمايد: «امام حسين (عليه السلام) همراه با شهداي كربلا و هفتاد پيامبر، بازگشت مي‌نمايد، رو مي‌آورد به سوي دنيا امام حسين همراه با كساني كه با وي به قتل رسيده بودند و همراهي مي‌كنند او را هفتاد پيامبري كه با موسي بن عمران مبعوث شدند. آن وقت حضرت قائم انگشترش را به او مي‌سپارد.»<ref>معجم احاديث المهدي، ج۳، ص۸۹، ش ۱۱۵۸.</ref>
-در ادامه اين حديث اشاره به غسل و دفن امام زمان (عليه السلام) به وسيله امام حسين (عليه السلام) نيز شده است.
-{{پایان پاسخ}}
-==منابع==
-<references />
-{{شاخه
- | شاخه اصلی =
-|شاخه فرعی۱ =
-|شاخه فرعی۲ =
-|شاخه فرعی۳ =
-}}
-{{تکمیل مقاله
- | شناسه =
- | تیترها =
- | ویرایش =
- | لینک‌دهی =
- | ناوبری =
- | نمایه =
- | تغییر مسیر =
- | ارجاعات =
- | بازبینی =
- | تکمیل =
- | اولویت =
- | کیفیت =
-}}
-{{پایان متن}}