ایمان و اراده انسان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
آیا با وجود سفارش به ایمان به خدا و دستورات | آیا با وجود سفارش به ایمان به خدا و دستورات الهی در آیات قرآن، اراده انسانی جایگاهی در پذیرش دارد؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
از | از [[آیات آیه|آیات]] متعددی اختیاری بودن [[ایمان]] به خوبی برمیآید. تصویری که [[قرآن]] از ایمان ارائه میدهد، به گونهای است که ایمان آوردن و [[کفر]] ورزیدن را کاملاً به [[اراده]] و [[اختیار]] انسان گره میزند. در برخی آیات خداوند [[انسان]] را به ایمان یا فزونی آن فرا خوانده است، و میدانیم که دعوتْ به امر غیر اختیاری تعلق نمیگیرد. {{قرآن|وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَما آمَنَ النَّاسُ| سوره = بقره| آیه = ۱۳| ترجمه= و چون به ایشان گفته میشود که بگروید همچنانکه گرویدند مردمان.}} و یا در سوره نساء آیه ۱۳۶ که میفرماید: {{قرآن|یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا| ترجمه = ای کسانی که به (زبان) ایمان آوردهاید به حقیقت و از (دل) هم ایمان آورید …}} | ||
'''تبدیل کنندگان ایمان به کفر''' | |||
قرآن دستهای از گمراهان را کسانی میداند که ایمان را به کفر تبدیل کردهاند و آنها را در این عمل توبیخ و سرزنش میکند. {{قرآن|وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ|سوره = بقره|ایه = ۱۰۸|ترجمه = هر که ایمان را مبدل به کفر گرداند، بیشک راه راست را گم کرده و راه ضلالت پیموده است.}} | |||
* تبدیل ایمان به کفر در صورتی معقول است که هر دو امر در اختیار انسان باشد و انسان به اراده خود جای یکی را به دیگری دهد. | |||
* همچنین از این آیه، توبیخ و سرزنش استفاده میشود و میدانیم که ذمّ و نکوهش، نشان دهنده اختیاری بودن امر مذموم است. | |||
از جمله | خداوند در سوره بقره بهطور مطلق در امر دین و ایمان و کفر، نفی اکراه فرموده است: {{قرآن|لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ…|سوره = بقره|آیه = ۲۵۶| ترجمه = کار دین به اجبار نیست، راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردید؛ پس هر کس که از راه کفر و سرکشی، به راه ایمان و پرستش خدا گراید …». اگر در دین و ایمان، اکراه و اجباری نیست و اگر رشد و غیّ آشکار شده است، پس در ایمان هیچگونه الزامی ـ چه از بیرون و چه از درون ـ وجود ندارد. | ||
غیر از این موارد، خداوند در پارهای مواضع به صراحت از اختیاری بودن ایمان سخن میگوید؛ برای نمونه آنجا که فرمود: وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ؛<ref>کهف، ۲۹.</ref> «و بگو دین حق همان است که از جانب پروردگار شما آمد؛ پس هر که میخواهد ایمان آرد و هر که میخواهد کافر شود». | |||
از جمله نتایجی که از ارادی و اختیاری بودن عمل ایمانی به دست میآید اینکه آغاز ایمان، معرفت است؛ زیرا هر عمل ارادی در انسان با دانش و معرفت آغاز میشود. هرگونه گزینش و انتخابی در انسان رخ دهد شروعی جز دانش ندارد تا چه رسد به انتخاب ایمان که امری سرنوشتساز و حیاتی است. | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
==منابع== | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = کلام | | شاخه اصلی = کلام | ||
|شاخه فرعی۱ = کلام اسلامی | |شاخه فرعی۱ = کلام اسلامی | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینکدهی = | | لینکدهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = | | کیفیت = | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} |
نسخهٔ ۹ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۰:۱۸
این مقاله هماکنون به دست Rahmani در حال ویرایش است. |
آیا با وجود سفارش به ایمان به خدا و دستورات الهی در آیات قرآن، اراده انسانی جایگاهی در پذیرش دارد؟
از آیات متعددی اختیاری بودن ایمان به خوبی برمیآید. تصویری که قرآن از ایمان ارائه میدهد، به گونهای است که ایمان آوردن و کفر ورزیدن را کاملاً به اراده و اختیار انسان گره میزند. در برخی آیات خداوند انسان را به ایمان یا فزونی آن فرا خوانده است، و میدانیم که دعوتْ به امر غیر اختیاری تعلق نمیگیرد. ﴿وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَما آمَنَ النَّاسُ؛ و چون به ایشان گفته میشود که بگروید همچنانکه گرویدند مردمان.﴾(بقره:۱۳) و یا در سوره نساء آیه ۱۳۶ که میفرماید: ﴿یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا؛ ای کسانی که به (زبان) ایمان آوردهاید به حقیقت و از (دل) هم ایمان آورید …﴾
تبدیل کنندگان ایمان به کفر
قرآن دستهای از گمراهان را کسانی میداند که ایمان را به کفر تبدیل کردهاند و آنها را در این عمل توبیخ و سرزنش میکند. ﴿وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإِیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبِیلِ؛ هر که ایمان را مبدل به کفر گرداند، بیشک راه راست را گم کرده و راه ضلالت پیموده است.﴾(بقره)
- تبدیل ایمان به کفر در صورتی معقول است که هر دو امر در اختیار انسان باشد و انسان به اراده خود جای یکی را به دیگری دهد.
- همچنین از این آیه، توبیخ و سرزنش استفاده میشود و میدانیم که ذمّ و نکوهش، نشان دهنده اختیاری بودن امر مذموم است.
خداوند در سوره بقره بهطور مطلق در امر دین و ایمان و کفر، نفی اکراه فرموده است: {{قرآن|لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ…|سوره = بقره|آیه = ۲۵۶| ترجمه = کار دین به اجبار نیست، راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردید؛ پس هر کس که از راه کفر و سرکشی، به راه ایمان و پرستش خدا گراید …». اگر در دین و ایمان، اکراه و اجباری نیست و اگر رشد و غیّ آشکار شده است، پس در ایمان هیچگونه الزامی ـ چه از بیرون و چه از درون ـ وجود ندارد.
غیر از این موارد، خداوند در پارهای مواضع به صراحت از اختیاری بودن ایمان سخن میگوید؛ برای نمونه آنجا که فرمود: وَ قُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْیُؤْمِنْ وَ مَنْ شاءَ فَلْیَکْفُرْ؛[۱] «و بگو دین حق همان است که از جانب پروردگار شما آمد؛ پس هر که میخواهد ایمان آرد و هر که میخواهد کافر شود».
از جمله نتایجی که از ارادی و اختیاری بودن عمل ایمانی به دست میآید اینکه آغاز ایمان، معرفت است؛ زیرا هر عمل ارادی در انسان با دانش و معرفت آغاز میشود. هرگونه گزینش و انتخابی در انسان رخ دهد شروعی جز دانش ندارد تا چه رسد به انتخاب ایمان که امری سرنوشتساز و حیاتی است.
منابع
- ↑ کهف، ۲۹.