حروف مقطعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

(بارگزاری اولیه)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
به چه علت حروف مقطعه سوره‎هاي قرآن در اوّل سوره قرار دارند، چرا در وسط سوره قرار نگرفتند؟
تفسیر حروف مقطعه چیست و به چه معنایی است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
با مراجعه به كتاب هاي تفسير و علوم قرآن به اختلاف ها و تفاوت نظرهاي بسياري برخورد مي‎نماييم تا جائي كه اين احتمالات به ۲۰ قول مي‎رسد.
کتاب‌های تفسیر و علوم قرآن، نظرات متفاوتی در مورد حروف مقطعه ذکر کرده‌اند. برخی این احتمالات را تا ۲۰ قول دانسته‌اند. به تعدادی از نظریه‌های مطرح در مورد حروف مقطعه در ذیل اشاره می‌شود:
* این حروف سرّ و رمزی است بین [[خداوند]] و [[پیامبر(ص)]]<ref>جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج۲، ص۹۸.</ref> و چون از معنای آنها اطلاعی در دسترس نیست، جایگاه و موقعیت آن‌ها را عالم السرّ می‌دانند.
* حروف مقطعه برای آگاه کردن و ساکت کردن کافران بوده است؛ چون کافران در زمان قرائت [[قرآن]] توسط پیامبر اکرم(ص) با ایجاد جنجال و سر و صدا مانع می‌شدند که دیگران به آن گوش فرا دهند، بنابر این در آغاز برخی سوره‌ها این حروف نازل شده است تا مشرکان با شنیدن این حروف که نه نظم بود و نه نثر، ساکت شده و گوش دهند، لذا این حروف، حروفی نظیر حروف تنبیه است که در اوّل کلام می‌آیند.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ج۲، صفحه ۸۷؛ طبرسی، مجمع البیان، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیّه، چاپ پنجم، ۱۳۹۵ ق، ج۱، ص۳۲.</ref>
* حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است مانند سوره‌های [[سوره طه|طه]] و [[سوره یس|یس]] و… و سوره‌های دیگر هم نام‌های متعددی دارند که یکی از آنها همان حروف مقطعه است. اگرچه بسیاری از این نام‌ها (حروف مقطعه) نامِ غیر مشهور سوره‌ها است.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ج۲، ص۷۲؛ و مجمع البیان، ج۱، ص۳۳؛ و خمینی، سید مصطفی، تفسیر القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۵.</ref> بنابر این، از آنجا که این حروف اسم سوره هستند؛ در اول سوره آمده‌اند.
* حروف مقطعه برای مرزبندی بین سوره‌ها است و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی است،<ref>خمینی، سید مصطفی، کتاب تفسیر القرآن الکریم، ص۲۸۷؛ تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۴.</ref> پس حروف مقطعه باید در ابتدای سوره باشند تا معلوم شود ابتدای سوره و کلام جدید کجاست. برخی به این نظریه اشکال کرده‌اند که ابتدا و انتهای هر سوره‌ای با{{قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ}} شروع می‌شود نه با حروف مقطعه. و اگر اینگونه بود باید در اول همه سوره‌های قرآن، حروف مقطعه بیاید.


البته بسياري از اين اقوال مورد نقد قرار گرفته و ردّ شده‎اندو تعدادي از اين نظريات در حدّ يك احتمال بيان شده و بر تعيين هيچ كدام از اين نظريات، برهان عقلي و دليل قطعي وجود ندارد و روايات هم در اين باب متفاوتند و بر يك معنا، اتّفاق ندارند.
==نظريه هاي مطرح در حروف مقطعه==
۱. اين حروف سرّ و رمزي است بين خدا و پيامبر(ص) <ref>جوادي آملي، عبدالله، تسنيم، ج۲، ص۹۸.</ref> و چون ما از معناي آنها مطلع نيستيم لذا جايگاه و موقعيت آنها را هم عالم السرّ مي‎داند.
۲. نظريه دومي كه از استحكام نسبي برخوردار است اين است كه حروف مقطعه براي تنبيه و تنبّه دادن و اسكات كافران بوده؛ چون آنها موقع قرائت قرآن توسط پيامبر اكرم(ص) با ايجاد جنجال و سر و صدا مانع مي‎شدند كه ديگران به آن گوش فرا دهند، لذا در ‎آغاز برخي سوره‎ها اين حروف نازل شده تا مشركان با شنيدن اين حروف كه نه نظم بود و نه نثر، اعجاب شان برانگيخته ‎شده و ساكت شده و گوش دهند، لذا اين حروف، حروفي نظير حروف تنبيه است كه در اوّل كلام مي‎آيند.<ref>تسنيم، ج۲، صفحه ۸۷؛ طبرسي، مجمع البيان، تهران، انتشارات كتابفروشي اسلاميّه، چاپ پنجم، ۱۳۹۵ ق، ج۱، ص۳۲.</ref>
۳. حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است مانند سوره‎هاي (طه) و (يس) و... و سوره‎هاي ديگر هم نام‎هاي متعددي دارند كه يكي از آنها همان حروف مقطعه است اگر چه بسياري از اين نام های (حروف مقطعه) نامِ غير مشهور سوره‎هاست.<ref>تسنيم، ج۲، ص۷۲؛ و مجمع البيان، ج۱، ص۳۳؛ و خميني، سيد مصطفي، تفسير القرآن الكريم، ج۲، ص۲۸۵.</ref> و چون اين حروف اسم سوره هستند لذا در اول سوره آمده اند.
۴. حروف مقطعه براي مرزبندي بين سوره‎هاست و نشانه انقضاي سوره قبلي و شروع سوره بعدي است،<ref>خميني، سيد مصطفي، كتاب تفسير القرآن الكريم، ص۲۸۷؛ تسنيم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۴.</ref> پس حروف مقطعه بايد در ابتداي سوره باشند تا معلوم شود ابتداي سوره و كلام جديد كجاست.
اشکال اساسي اين نظريه اين است که ابتدا و انتهاي هر سوره اي با{{قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}} شروع مي شود نه با حروف مقطعه ، که اگر اينگونه بود مي بايست در اول همه سوره هاي قرآن حروف مقطعه بيايد.
نظريات ديگري هم در رابطه با اين سؤال قابل بررسي است، امّا به همين مقدار اكتفا شد.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==
۱. تفسير نمونه، ج۱، ذيل آيه اوّل، سوره بقره.
۲. تفسير احسن الحديث،علي اکبر قرشي، ج۱، ذيل آيه اوّل، سوره بقره.
۳. الميزان في تفسيرالقرآن ،محمدحسين طباطبائي (ره)، ج۱۸، ص۸.


۴. البرهان، محمد بن عبد الله زركشي(ازعلماي اهل سنت)، ج۱، ص۱۷۳.
== مطالعه بیشتر ==
{{پایان مطالعه بیشتر}}
* تفسیر نمونه، ج۱، ذیل آیه اوّل، سوره بقره.
* تفسیر احسن الحدیث، علی اکبر قرشی، ج۱، ذیل آیه اوّل، سوره بقره.
* المیزان فی تفسیرالقرآن، محمدحسین طباطبائی (ره)، ج۱۸، ص۸.
* البرهان، محمد بن عبد الله زرکشی (ازعلمای اهل سنت)، ج۱، ص۱۷۳.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = نص قرآن
| شاخه فرعی۱ = نص قرآن
|شاخه فرعی۲ = حروف مقطعه
| شاخه فرعی۲ = حروف مقطعه
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی نویسنده =  
  | تکمیل =  
| ارزیابی کمی =شد
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۶

سؤال

تفسیر حروف مقطعه چیست و به چه معنایی است؟

کتاب‌های تفسیر و علوم قرآن، نظرات متفاوتی در مورد حروف مقطعه ذکر کرده‌اند. برخی این احتمالات را تا ۲۰ قول دانسته‌اند. به تعدادی از نظریه‌های مطرح در مورد حروف مقطعه در ذیل اشاره می‌شود:

  • این حروف سرّ و رمزی است بین خداوند و پیامبر(ص)[۱] و چون از معنای آنها اطلاعی در دسترس نیست، جایگاه و موقعیت آن‌ها را عالم السرّ می‌دانند.
  • حروف مقطعه برای آگاه کردن و ساکت کردن کافران بوده است؛ چون کافران در زمان قرائت قرآن توسط پیامبر اکرم(ص) با ایجاد جنجال و سر و صدا مانع می‌شدند که دیگران به آن گوش فرا دهند، بنابر این در آغاز برخی سوره‌ها این حروف نازل شده است تا مشرکان با شنیدن این حروف که نه نظم بود و نه نثر، ساکت شده و گوش دهند، لذا این حروف، حروفی نظیر حروف تنبیه است که در اوّل کلام می‌آیند.[۲]
  • حروف مقطعه هر سوره نام همان سوره است مانند سوره‌های طه و یس و… و سوره‌های دیگر هم نام‌های متعددی دارند که یکی از آنها همان حروف مقطعه است. اگرچه بسیاری از این نام‌ها (حروف مقطعه) نامِ غیر مشهور سوره‌ها است.[۳] بنابر این، از آنجا که این حروف اسم سوره هستند؛ در اول سوره آمده‌اند.
  • حروف مقطعه برای مرزبندی بین سوره‌ها است و نشانه انقضای سوره قبلی و شروع سوره بعدی است،[۴] پس حروف مقطعه باید در ابتدای سوره باشند تا معلوم شود ابتدای سوره و کلام جدید کجاست. برخی به این نظریه اشکال کرده‌اند که ابتدا و انتهای هر سوره‌ای با﴿بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ شروع می‌شود نه با حروف مقطعه. و اگر اینگونه بود باید در اول همه سوره‌های قرآن، حروف مقطعه بیاید.


مطالعه بیشتر

  • تفسیر نمونه، ج۱، ذیل آیه اوّل، سوره بقره.
  • تفسیر احسن الحدیث، علی اکبر قرشی، ج۱، ذیل آیه اوّل، سوره بقره.
  • المیزان فی تفسیرالقرآن، محمدحسین طباطبائی (ره)، ج۱۸، ص۸.
  • البرهان، محمد بن عبد الله زرکشی (ازعلمای اهل سنت)، ج۱، ص۱۷۳.

منابع

  1. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، ج۲، ص۹۸.
  2. جوادی آملی، تسنیم، ج۲، صفحه ۸۷؛ طبرسی، مجمع البیان، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیّه، چاپ پنجم، ۱۳۹۵ ق، ج۱، ص۳۲.
  3. جوادی آملی، تسنیم، ج۲، ص۷۲؛ و مجمع البیان، ج۱، ص۳۳؛ و خمینی، سید مصطفی، تفسیر القرآن الکریم، ج۲، ص۲۸۵.
  4. خمینی، سید مصطفی، کتاب تفسیر القرآن الکریم، ص۲۸۷؛ تسنیم، قم، انتشارات اسراء، چاپ اوّل، ۱۳۷۸، ج۲، ص۹۴.