فروع دین: تفاوت میان نسخه‌ها
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←جایگاه) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) (←جایگاه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== جایگاه == | == جایگاه == | ||
پايبندى به فروع دين نيز | پايبندى به فروع دين نيز همچون اصول دين واجب است. فروع دين مجموعه‌اى از وظايف و تكاليف عملى است كه پيامبر(ص) براى سعادت دنيوى و اخروى انسان‌ها از وحى برگرفته و ابلاغ كرده است. برخى از فروع دين، رابطه انسان با خدا را در قالب قوانين و احكام بيان مى‌كنند و وظايفى را براى او پيش مى‌كشند؛ وظايفى همچون نماز، روزه و حج. برخى ديگر به وظايفى كه انسان‌ها در برابر يكديگر دارند نظر دارند و روابط انسانى را تنظيم مى‌كنند؛ مانند جهاد، خمس و بيع<ref>خطيبي کوشکک، محمد و همکاران، فرهنگ شیعه، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۳۵۹.</ref> | ||
فروع دين، | فروع دين، عبارت است از وظايف و آدابى كه شارع مقدس بر مكلفان در مقام عمل و رفتار، وضع و تشريع كرده است. فراگيرى و دانستن آن بخش از فروع دين كه مورد نياز و ابتلا مى‌باشد، مانند نماز، روزه، زكات و خمس بر هر مكلفى واجب است.<ref>فرهنگ فقه فارسي، زير نظر محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۷۹.</ref> | ||
بخشی مهم از مجموعۀ اعمال و رفتار عبادی در فرهنگ اسلامی با عنوان «فروع دین» شناخته شده است. در كنار مجموعۀ اعتقادی «اصول دین»، فروع دین ناظر بر جنبه‌های عملی دیانت اسلام است. در آموزش‌های معمول میان شیعۀ امامی در شمارش این فروع نماز، روزه، زكات، خمس، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منكر، تولّی و تبّری جای دارد، اما نزد مذاهب اهل سنت برخی از این فروع چندان توسعه نیافته، و بر آنها تأكید نشده است | بخشی مهم از مجموعۀ اعمال و رفتار عبادی در فرهنگ اسلامی با عنوان «فروع دین» شناخته شده است. در كنار مجموعۀ اعتقادی «اصول دین»، فروع دین ناظر بر جنبه‌های عملی دیانت اسلام است. در آموزش‌های معمول میان شیعۀ امامی در شمارش این فروع نماز، روزه، زكات، خمس، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منكر، تولّی و تبّری جای دارد، اما نزد مذاهب اهل سنت برخی از این فروع چندان توسعه نیافته، و بر آنها تأكید نشده است.<ref>جمعی از نویسندگان، «اسلام»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ذیل مدخل.</ref> | ||
== مصادیق فروع دین == | == مصادیق فروع دین == | ||
نسخهٔ ۱۲ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۶
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
فروع دین چیست؟
فروع دین، نماز، روزه، حج، جهاد، خمس، زکات، امر به معروف، نهی از منکر، تولی و تبری را شامل می‌شود.
جایگاه
پايبندى به فروع دين نيز همچون اصول دين واجب است. فروع دين مجموعه‌اى از وظايف و تكاليف عملى است كه پيامبر(ص) براى سعادت دنيوى و اخروى انسان‌ها از وحى برگرفته و ابلاغ كرده است. برخى از فروع دين، رابطه انسان با خدا را در قالب قوانين و احكام بيان مى‌كنند و وظايفى را براى او پيش مى‌كشند؛ وظايفى همچون نماز، روزه و حج. برخى ديگر به وظايفى كه انسان‌ها در برابر يكديگر دارند نظر دارند و روابط انسانى را تنظيم مى‌كنند؛ مانند جهاد، خمس و بيع[۱]
فروع دين، عبارت است از وظايف و آدابى كه شارع مقدس بر مكلفان در مقام عمل و رفتار، وضع و تشريع كرده است. فراگيرى و دانستن آن بخش از فروع دين كه مورد نياز و ابتلا مى‌باشد، مانند نماز، روزه، زكات و خمس بر هر مكلفى واجب است.[۲]
بخشی مهم از مجموعۀ اعمال و رفتار عبادی در فرهنگ اسلامی با عنوان «فروع دین» شناخته شده است. در كنار مجموعۀ اعتقادی «اصول دین»، فروع دین ناظر بر جنبه‌های عملی دیانت اسلام است. در آموزش‌های معمول میان شیعۀ امامی در شمارش این فروع نماز، روزه، زكات، خمس، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منكر، تولّی و تبّری جای دارد، اما نزد مذاهب اهل سنت برخی از این فروع چندان توسعه نیافته، و بر آنها تأكید نشده است.[۳]
مصادیق فروع دین
نماز: در دین اسلام، نخستین و مهم‌ترین وظیفۀ عبادی برای هر فرد مكلف به جای آوردن نماز است كه ۵ نوبت در روز یادآور ایمان و عقیدۀ فرد مسلمان، و وسیله‌ای برای فراهم آوردن نیروهای درونی و معنوی برای اتصال به مبدأ جهان، یعنی خداوند است.
روزه: بر هر مكلف توانا بر امساك، واجب است كه در سراسر ماه رمضان به قصد تعبد و نیت تقرب به خداوند روزه بگیرد و در روزه‌داری بر او واجب است كه از خوردن و آشامیدن و آمیزش جنسی از طلوع فجر صادق تا مغرب شرعی خودداری نماید.
حج: به نص قرآن مجید بر هر فرد مستطیع واجد شرایط واجب است كه یك بار فریضۀ حج را به‌جا آورد و این را «حَجّۀ الاسلام» نامیده‌اند. در حج باید همۀ افراد مستطیع با یك نوع لباس و به دور از هرگونه اختلاف طبقاتی در یك جا گرد آیند و مراسمی را بر پا دارند كه پیش از آن در دوران جاهلیت نیز با تفاوتهایی در روش برپا داشته می‌شده است.
زکات: در قرآن كریم به عنوان یكی از نخستین دستورهای دین اسلام، دهها بار در كنار امر به اقامۀ نماز، امر به پرداخت زكات نیز آمده است. زكات چنانكه از معنای لغوی آن برمی‌آید و با اشارات قرآنی نیز تأیید می‌گردد، افزون بر پرداختی مالی، نوعی «تزكیه» و «پاكسازی» باطنی است. از همین روست كه در نخستین برداشتها از آیات قرآنی، زكات همچون دیگر عبادات است كه نیت و قصد تقرب شرط تحقق و صحت آن محسوب می‌گردد. با این حال، زكات افزون بر جنبۀ عبادت فردی آن، از لحاظ اجتماعی به عنوان راهی برای توزیع ثروت و نیز فراهم آوردن اموالی برای صرف در امور عمومی مسلمانان مطرح بوده است.
خمس: در قرآن كریم از خمس - مالیاتی دیگر - سخن رفته (مائده/ ۸/ ۴۱) كه به غنایم تعلق می‌گیرد و در فقه اهل سنت، بر تعلق این مالیات یك‌پنجم بر غنایم جنگی و برخی موارد محدود دیگر، اقتصار شده است. بر عكس در فقه امامیه، غنیمت یاد شده در آیه بر پایۀ منابع روایی بسیار توسعه داده شده، و موضوعاتی متعدد را دربر گرفته است. مهم‌ترین این موضوعات «منفعت كسب» است كه خمس را به عنوان یك مالیات عمومی در تمامی زمانها و مكانها مطرح ساخته، و در زندگی روزمرۀ مردم جاری ساخته است؛ بدین معنا كه هر مكلف باید درآمد حاصل از كسب خود را در ظرف یك سال مالی محاسبه كند و از آنچه زاید بر مصرف سالیانه، برجای می‌ماند، یك پنجم را به عنوان خمس پرداخت نماید. [۴]
جهاد:
...
امر به معروف و نهی از منکر
...
تولی و تبری
...
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ خطيبي کوشکک، محمد و همکاران، فرهنگ شیعه، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۳۵۹.
- ↑ فرهنگ فقه فارسي، زير نظر محمود هاشمى شاهرودى، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۷۹.
- ↑ جمعی از نویسندگان، «اسلام»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ذیل مدخل.
- ↑ جمعی از نویسندگان، «اسلام»، دایره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ذیل مدخل.