حدیث غدیر در صحاح سته اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۱۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۴۶
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
حدیث غدیر در کدام یک از کتب صحاح سته اهل سنت آمده است؟
نسائی از علمای اهل سنت و صاحب سنن نسایی که یکی از کتب صحاح سته اهل سنت می‌باشد در کتاب السنن الکبری آورده است:
پیامبر اکرم(ص) از آخربن حج (حجه الوداع) برمی‌گشت و به غدیر خم رسید، دستور داد همه بایستند، سپس فرمود:((به زودی دعوت خدا را اجابت خواهم کرد، همانا من دو چیز گرانبها نزد شما می‌گذارم، یکی بزرگتر از دیگری است:
۱. کتاب خدا؛ ۲. و عترتم و اهل بیتم.
آنگاه فرمود: سپس نگاه کنید که چگونه با این دو رفتار می نمائید. به درستی که این دو از هم جدا نمی‌شوند تا در حوض کوثر بر من وارد گردند.
سپس فرمود: خداوند مولای من است و من مولای همه مومنانم، بعد دست علی(ع) را گرفت و فرمود: هر کس من مولای اویم، پس این مولای اوست. بار پروردگار را کسی که او را دوست می‌دارد، دوستش دار و کسی که او را دشمن بدارد، دشمنش دار))[۱]
حدیث غدیر که در واقع خطبه طولانی رسول خدا(ص) در غدیر خم بود، به‌طور مفصل در کتاب‌های صحاح سته نیامده است، ولی جملاتی که در ولایت و امامت امیر مومنان(ع) می‌باشد در این کتاب‌ها نقل شده است و می‌توان گفت که صحاح به اصل حدیث اشاره کرده‌اند ولی کل خطبه را نیاورده اند و این حدیث نزد علمای اهل سنت از احادیث معتبر و غیرقابل انکار می‌باشد که به عنوان مقدمه به چند نمونه اشاره می‌شود:
۱. احمد مغربی از علمای اهل سنت می‌نویسد: حدیث غدیر صحیح است، ثابت شده است، متواتر است و بیش از صد طریق نقل شده است و خیلی از افراد این حدیث را به‌طور جدا گانه نوشته‌اند.[۲]
۲. ابن عاصم دیگر عالم سنی نیز می‌نویسد: حدیث «من کنت مولاه فعلی مولاه» در نهایت صحت است که جماعتی از صحابه با طرق مختلف آن را نقل کرده‌اند و همه اینها با سلسله سندهای صحیح است.[۳]
۳. اسکافی عالم دیگر اهل سنت ادعای متواتر بودن حدیث غدیر در میان همه مسلمانان را کرده است.[۴]
حدیث غدیر در صحاح سته
در کتب اهل سنت و به خصوص صحاح سته به جملاتی از خطبه غدیر که رسول خدا(ص) ایراد کرده‌اند، اشاره دارند و این جملات در ذیل فضائل امیرمؤمنان(ع) آورده‌اند که به چند نمونه اشاره می‌شود:
۱. یکی از جملاتی که در غدیر خم از رسول خدا(ص) نقل شده «من کنت مولاه فعلی مولاه» می‌باشد و در سنن ابن ماجه که یکی از صحاح سته است آمده:
«سعد بن و قاص از بی‌احترامی معاویه بر امیر مؤمنان علی(ع) غضبناک شد و در پاسخ معاویه گفت: از رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود: هر که من مولای اویم، سپس علی مولای اوست.»[۵]
در سنن ترمزی دیگر کتاب از صحاح سته نیز از زید بن ارقم نقل شده رسول خدا ـ صلی الله علیه وآله و سلم ـ فرمود: «هر که من مولای اویم پس از من علی مولای اوست.»[۶]
براء بن عازب گوید: در حجه الوداع در یکی از راه‌ها، رسول خدا(ص) پیاده شد و مردم را برای نماز جمع کرد و سپس دست علی(ع) را گرفت و فرمود: «آیا من از مؤمنان نسبت به جانشان اولی نیستم؟ همه گفتند: بلی. فرمود: آیا من بر همه مؤمنان ولایت ندارم؟ همه گفتند: بلی. فرمود: پس این ولی هر کسی است که من ولی اویم. خدایا دوستدار او را دوست بدار و دشمن او را دشمن دار.»[۷]
نسائی که سنن او از صحاح سته اهل سنت می‌باشد، حدیث غدیر را در سه کتاب دیگرش نیز آورده است که بیانگر اهمیت این حدیث است که فقط به اسامی این سه کتاب اشاره می‌شود.
یک: السنن الکبری، ج۵، ص۱۳۱؛ دو خصائص امیر المؤمنین، ص۵۰؛ سه: فضائل الصحابه، ص۱۴.
۲. حدیث ثقلین: حدیث ثقلین که یکی از احادیث معتبر نزد شیعه و سنی است، یکی از احادیثی است که رسول خدا(ص) آن را در خطبه غدیر آورده‌اند و این در صحاح سته موجود است:
مسلم در کتاب صحیح خود که از کتاب‌های صحاح سته و معتبرترین آن هاست آورده: زید بن ارقم می‌گوید در غدیر خم پیامبر خدا(ص) ایستاد و خطبه خوانده فرمود: ای مردم: من هم بشرم و بزودی به سوی خدا می‌روم و من برای شما دو امانت گرانبها می‌گذارم، اولش کتاب خداست که در آن هدایت و نور است، پس کتاب خدا را گرفته و به آن تمسک جوئید و به آن رغبت کنید و سپس فرمود: و اهل بیتم.
بعد از این سه مرتبه فرمود: اذکرکم الله فی اهل بیتی.[۸]
ترمذی نیز در کتابش که از صحاح سته است، می‌نویسد: پیامبر خدا(ص) فرمود: همانا دو چیز برای شما می‌گذارم و مادامی که به آن دو تمسک جوئید گمراه نخواهید شد: یکی از آن‌ها بزرگتر از دیگری است، کتاب خدا ریسمان الهی است که از آسمان به زمین وصل است و عترت و اهل بیتم، و این دو از هم جدا نمی‌شوند تا در حوض کوثر بر من وارد شوند، پس ببینید چگونه با آن‌ها رفتار می‌کنید.[۹]
نسائی که سننش از صحاح سته است در کتاب‌های دیگرش حدیث ثقلین را جزو حدیث غدیر دانسته که رسول خدا(ص) آن را بعد از نصب و معرفی امیر مومنان(ع) به ولایت، ایراد فرموده است مانند:
یک: فضائل الصحابه، ص۱۵؛ دو: السنن الکبری، ج۵، ص۴۵؛ سه: خصائص امیر المؤمنین، ص۹۳.
علاوه بر این کتاب‌ها، حدیث «من کنت مولاه فعلی مولاه» در ۶۷ کتاب روائی و تفسیری اهل سنت و حدود ۲۳۰ مرتبه از راویان مختلف نقل شده است که بیانگر غیرقابل انکار بودن حدیث غدیرمی باشد.
حدیث «انی تارک فیکم الثقلین… یا فیکم امرین…» نیز در بیش از ۴۸ کتاب حدیثی و تفسیری اهل سنت و بیش از ۱۰۲ مرتبه نقل شده است. همه اینها علاوه بر روایاتی است که در فضایل امیر مومنان(ع) در کتاب‌های اهل سنت نقل شده است به طوری که سنائی کتابی مستقل درباره خصائص امیر المومنین(ع) می‌نویسد و ظاهراً برای همین است که در کتاب سنن سنائی کتابی مستقل درباره خصائص امیر المؤمنین(ع) می‌نویسد و ظاهراً برای همین است که در کتاب سنن سنائی، حدیث غدیر را نیاورده است زیرا صحاح سته همه روایات را جمع نکرده‌اند، و آوردن روایاتی توسط سنائی، بخاری و… در کتاب‌های دیگر خود دلیل بر این مدعاست
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
۱ـ مسند احمد بن حنبل، (امام حنفی‌های اهل سنت)، ج۱، ج۳، ج۴، ج۵.
۲ـ دانشنامه امیر المؤمنین، محمد محمدی ری شهری، ج۲ باترجمه: عبد الهادی مسعودی.
منابع
- ↑ نسائی، احمد، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۴۵.
- ↑ مغربی، احمد، فتح الملک العله بصحه حدیث باب مدینه العلم علی، اصفهان، مکتبه امیرالمومنین(ع)، ص۱۲.
- ↑ ضحاک، ابن ابی عاصم، کتاب السنه، بیروت، المکتبه الاسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۳ق، ص۵۲۲.
- ↑ اسکافی، محمد، المعیار و الموازنه، بی جا، بی نا، بی تا، ص۷۱ و ۲۱۰.
- ↑ قزوینی، احمد، سنن ابن ماجه، بیروت، دار الفکر، بی تا، ج۱، ص۴۵.
- ↑ ترمذی، محمد، سنن الترمذی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۹۷.
- ↑ سنن ابن ماجه، همان، ج۱، ص۴۳.
- ↑ نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، بیروت، دار الفکر، بی تا، ج۷، ص۱۲۳.
- ↑ سنن الترمذی، همان، ج۵، ص۳۲۹.