فواید نمازهای نافله

سؤال

فواید نمازهای نافله چیست؟

روایات اسلامی ثواب و فضیلت های زیادی برای نمازهای نافله برشمرده اند.

نماز های نافله

كلمه نافله از ماده «نفل» به معناى زيادى است‏. تعداد رکعت‌های نمازهای نافله در شبانه‌روز، به‌ غیر از روز جمعه، ۳۴ رکعت است که قبل یا بعد از نمازهای واجب اقامه می‌شوند.

نافله در قرآن

در قرآن به پیامبر سفارش شده است در پاسی از شب نماز نافله بخواند:﴿وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا؛ و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [به منزله‌] نافله‌اى باشد، اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.﴾(اسراء:۷۹) خداوند نتیجه نماز شب برای پیامبر را رسیدن به مقام محمود می‌داند. روايات اسلامى، اعم از روايات اهل بيت (ع) و رواياتى كه از طرق اهل تسنن نقل شده است مقام محمود را به عنوان مقام شفاعت كبرى تفسير كرده است‏.

نماز شب از نمازهاى بسيار با فضيلت است و در سوره‏‌هاى مزّمل و مدّثر آمده است‏. در روایات آمده است که تمام انبيا نماز شب داشتند. نماز شب، رمز سلامتى بدن و روشنايى قبر است. نماز شب، در اخلاق، رزق، برطرف شدن اندوه، اداى دين و نورچشم مؤثّر است.

اهمیت و ثواب نوافل

• برخی از روایات ترک نوافل را موجب عذاب دانسته است، که مبین اهمیت آن‌ها بوده و بر اقامه نوافل تأکید دارد.

• در برخی دیگر از روایات، خواندن ۵۱ رکعت نماز واجب و مستحب را علامتی بر تعهد شیعیان شمرده است: امام صادق(ع) می‌فرماید: «شیعیان ما اهل پرهیزکاری و کوشش در عبادت و وفا و امانتداری و زهد و عبادتند، در شبانه روز پنجاه‌ویک رکعت نماز می‌گزارند، شب بیدارند و روز را به روزه می‌گذرانند، زکات اموالشان را می‌پردازند و به زیارت خانه خدا می‌روند و از هر حرامی دوری می‌کنند.»

• طبق روایات نمازهای مستحبی و نافله‌، اسبابی برای جبران نقص فرائض و قبولی آن‌هاست. چون انسان هر اندازه مراقب اعمال واجب و به‌خصوص نمازهای واجب خود باشد، باز هم اهل سهو و نسیان بوده و خالی از امور منافی با واجبات نمی‌باشد، به‌همین دلیل خداوند مستحبات را وسیله‌ای برای جبران نواقص واجبات قرار داده است.

• عبادت و طاعت و به‌خصوص نماز به‌عنوان ستون و پایه محکم دین، هر اندازه بیشتر و دقیق‌تر انجام شود، باعث نزدیکی به خداوند شده و تکرار این تذکر با خصوصیات و ویژگی‌های آن، رابطه انسان را با حق تعالی و عالم غیب بیش از پیش محکم می‌کند.

• امام صادق(ع) نتیجه بندگی خالصانه به درگاه خداوند را به نقل از پیامبر(ص) چنین توصیف می‌کند: پیامبر از جانب حق تعالی این گونه فرموده است: «... نزدیک نمی‌شود بسوی من بنده‌ای از بندگانم به چیزی که محبوب‌تر باشد پیش من از واجبات (یعنی اولین وسیله تقرب، انجام واجبات است) و همانا بنده نزدیک می‌شود و تقرب می‌جوید به من به سبب نافله، به گونه‌ای که دوست دارم او را، پس وقتی دوست داشتم او را، من گوش او می‌باشم که با او می‌شنود و چشمش که به آن می‌بیند و زبانش که به آن سخن می‌گوید و دستش که به آن اخذ می‌کند، اگر بخواند مرا، جواب می‌دهم او را و اگر از من چیزی بخواهد عطا می‌کنم به او.»

مطالعه بیشتر

• شرح چهل حدیث، امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ص۵۸۱ به بعد.