امیرالمؤمنین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'ابیطالب' به 'ابی طالب')
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =کلام
  | شاخه اصلی = کلام
  | شاخه فرعی۱ =امامت خاصه
  |شاخه فرعی۱ = امامت خاصه
  | شاخه فرعی۲ =سایر ویژگی‌های امام علی(ع)
  |شاخه فرعی۲ = سایر ویژگی‌های امام علی(ع)
  | شاخه فرعی۳ =}}
  |شاخه فرعی۳ =
}}


از روایات به دست می‌آید که، لفظ امیرالمؤمنین شایسته شخص حضرت علی(ع) بوده وکس دیگری را نمی‌توان به این عنوان مورد خطاب قرار داد؛ و صراحت کلام معصومین(ع) دالِّ بر این مطلب است.
از روایات به دست می‌آید که، لفظ امیرالمؤمنین شایسته شخص حضرت علی(ع) بوده وکس دیگری را نمی‌توان به این عنوان مورد خطاب قرار داد؛ و صراحت کلام معصومین(ع) بر این مطلب دلالت دارد.


{{سوال}}
{{سوال}}
علت این که برای حضرت علی(ع) لقب امیرالمؤمنین به کار می‌رود چیست؟
علت این که برای حضرت علی(ع) لقب امیرالمؤمنین به کار می‌رود چیست؟
{{پایان}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
در روایت تولد امام علی(ع) در کعبه آمده است که هنگامی که پیامبر(ص) طفل را در آغوش گرفته و بوسید. علی(ع) عرض کرد: «السلام علیک یا رسول‌الله(ص)» و بلافاصله شروع به خواندن آیات سوره مؤمنون کرد: {{قرآن|بسم الله الرحمن الرحیم، قد افلح المؤمنون، الذین هم فی صلاتهم خاشعون، …، الذین یرثون الفردوس و هم فیها خالدون}} رسول اکرم(ص) فرمودند: «قدافلحوا بک، أنت والله أمیرهم، تمیرهم من علومک فیتمارون، و أنت والله دلیلهم و بک یهتدون»، ای علی! مؤمنان به تو رستگار می‌شوند و امیر آنان هستی، مؤمنان توشه و رزق علمی خود را از تو طلب می‌کنند؛ و تو دلیل رستگاری و هدایت آن‌ها هستی.»
از روایات به دست می‌آید که، لفظ امیرالمؤمنین شایسته شخص حضرت علی(ع) بوده وکس دیگری را نمی‌توان به این عنوان مورد خطاب قرار داد؛ و صراحت کلام معصومین(ع) دالِّ بر این مطلب است.


عیاشی در تفسیر سوره نساء در ذیل آیه {{قرآن|ان یدعون من دونه الّا اناثا و ان یدعون الّا شیطاناً مریدا}} نقل کرده است که شخصی به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شد و حضرت را با عنوان «امیرالمؤمنین» خطاب کرد. امام(ع) با ناراحتی از جا برخاستندو به شدت فرد را مخاطب قرار داده و فرمودند: ساکت باش! این عنوان مختص علی بن ابی طالب(ع) است و خدا او را به این عنوان نامگذاری کرده است و اگر کس دیگری خود را به این نام بنامد از دایره تعهد به احکام الهی خارج شده است. با در نظر گرفتن این کلام امام صادق(ع) می‌توان به صراحت گفت تمام کسانی که خود را ملقب به عنوان امیرالمؤمنین(ع) کرده‌اند از دایره اسلام خارج شده‌اند؛ زیرا این عنوان مختص شخص امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) است.
== اطلاق امیر المومنین به امام علی(ع) از سوی پیامبر(ص)==
پیامبر(ص) در موارد متعدد امام علی(ع) را به عنوان امیر المومنین نامیده اند، که به چند مورد اشاره می شود.


دشمنان و منافقان تا آن جا که توانسته‌اند در کتمان فضایل حضرت کوشیده‌اند. از یکی از انصار نقل شده است که: من و اشعث و جریر جبلی‌ـ که از منافقان بودندـ از کوفه خارج شدیم تا این که به پشت کوفه (نجف) رسیدیم. آهویی از جلوی ما گذشت. اشعث و جریر به خاطر عداوتی که به امام علی(ع) داشتند با تمسخر آهو را خطاب قرار داده و گفتند: «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» راوی گوید من این مطلب را به حضرت عرض کردم حضرت فرمودند: بدان که امام ایشان در قیامت همان آهو خواهد بود. چنان‌که از جانب خدا شنیده خواهد شد که می‌گوید: آن‌ها را با آنچه دوستشان داشتند همراه و همنشین خواهیم کرد.
اولین بار که حضرت رسول(ص) علی(ع) را به آغوش گرفت. همین که چشم علی(ع) به رسول اکرم(ص) افتاد عرض کرد: «السلام علیک یا رسول‌الله» و بلافاصله شروع به خواندن آیات سوره مؤمنون کرد که: {{قرآن|بسم الله الرحمن الرحیم، قد افلح المؤمنون، الذین هم فی صلاتهم خاشعون، …، الذین یرثون الفردوس و هم فیها خالدون<ref>. مؤمنون/1 الی 11</ref>}}. نشانه‌های مؤمنین را که ذکر کردند؛ رسول اکرم(ص) فرمودند: «قدافلحوا بک، أنت والله أمیرهم، تمیرهم من علومک فیتمارون، و أنت والله دلیلهم و بک یهتدون؛ یا علی! مؤمنان یاد شده در این سوره به تو رستگار می‌شوند و رستگاری آنان؛ در اعتقاد به توست و تو راهبر و '''امیر''' آنان هستی، مؤمنان توشه و رزق علمی خود را از تو طلب می‌کنند؛ و تو دلیل رستگاری و هدایت آن‌ها هستی.»<ref>. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج35، ص35، ح37، بیروت، مؤسسه الوفا، 1403ه‍. ق.</ref> بنا بر این پیامبر(ص) بلافاصله پس از تولد امام علی(ع) را امیر مومنان معرفی نموده است.
با بیان چند روایت دیگر از رسول اکرم(ص) در فضیلت امیرالمؤمنین(ع) مطلب را به پایان می‌رسانیم.


ابن عباس می‌گوید پیامبر در حالی که دست علی(ع) را گرفته بود فرمودند: این اول کسی است که به من ایمان آورده؛ و اول کسی است که با من مصافحه خواهد کرد. او در قیامت امیر و پیشوای مؤمنان و صدیق اکبر است. و نیز روایت شده است که: هرکس غیر از علی بن ابی طالب(ع) قبول کند که به وی «امیر المؤمنین» گفته شود ولدالزنا است.
ابن عباس می‌گوید پیامبر در حالی که دست امیرالمؤنین(ع) را گرفته بود فرمودند: این اول کسی است که به من ایمان آورده؛ و اول کسی است که با من مصافحه خواهد کرد. او در قیامت امیر و پیشوای مؤمنان و صدیق اکبر است.<ref>. گنجی شافعی، کفایه الطالب، تهران، داراحیاء التراث اهل بیت(ع)، 1404ه‍. ق، ص187. ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت، نشر دارالفکر، 1408 هق، ج1، ص 369.</ref>
{{پایان}}
 
این لقب دلالت بر حکومت و خلافت امام علی(ع) پس از پیامبر(ص) دارد. مطلبی که در احادیث متعدد از پیامبر(ص) نقل شده است.
 
رسول اکرم(ص) چهار رکعت نماز گزارده و این گونه دعا کردند: خداوندا! بدرستی که برای موسی بن عمران، برادر و وزیری قرار دادی، برای من هم علی بن ابی طالب را وزیر گردان، و پشت مرا به او محکم ساز، و او را خلیفه من قرارده. راوی گوید در همان لحظه هاتفی آمد و گفت: آنچه خواستی به تو داده شد.<ref>. ابی نعیم اصفهانی، نورالمشتعل، تهران، ص138، ح37، انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1406 هق. حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج1، ص56، ح57، تهران، انتشارات ارشاد اسلامی، 1411ه‍. ق.</ref>
 
 
==انحصار این لقب به امام علی(ع)==
شخصی به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شد و حضرت را با عنوان «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» خطاب کرد. امام(ع) با ناراحتی از جا برخاستند و به شدت فرد را مخاطب قرار داده و فرمودند: ساکت باش! این عنوان مختص علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد و خدا او را به این عنوان نامگذاری کرده است؛ و اگر کس دیگری خود را به این نام بنامد از دایره تعهد به احکام الهی خارج شده است….<ref>. محمد بن مسعودی، تفسیر عیاشی، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی المطبوعات، 1411 هق، ج1، ص302، حدیث273.</ref> با در نظر گرفتن این کلام امام صادق(ع) می‌توان به صراحت گفت تمام کسانی که خود را ملقب به عنوان امیرالمؤمنین(ع) کرده‌اند از دایره تعهد اسلام خارج شده‌اند؛ زیرا این عنوان مختص شخص امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد. و نیز روایت شده است که: هرکس غیر از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) قبول کند که به وی «امیر المؤمنین» گفته شود زنا زاده است.<ref>. تفسیر برهان، ج 1، ص 416، حدیث 2.</ref>
 
==برخورد مخالفان==
دشمنان و منافقان تا آن جا که توانسته‌اند در کتمان فضایل حضرت کوشیده‌اند و این نشان از حقارت و پستی باطن آنان دارد. آنان حتی این عنوان امیرالمؤمنین را به تمسخر و استهزاء گرفته و با حسادتی که تاریخ بیانگر آن است بر فراموش شدن آن کوشیده‌اند؛ ولی موفق نشده‌اند.
 
یکی از انصار می‌گوید: من و اشعث و جریر جبلی‌ـ که از منافقان بودندـ از کوفه خارج شدیم تا این که به پشت کوفه (نجف) رسیدیم. آهویی از جلوی ما گذشت. اشعث و جریر به خاطر عداوتی که به حضرت داشتند با تمسخر آهو را خطاب قرار داده و گفتند: «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» راوی گوید من این مطلب را به حضرت عرض کردم حضرت فرمودند: بدان که امام ایشان در قیامت همان آهو خواهد بود. چنان‌که از جانب خدا شنیده خواهد شد که می‌گوید: آن‌ها را با آنچه دوستشان داشتند همراه و همنشین خواهیم کرد.<ref>. الحسینی البحرانی، سید هاشم، تفسیر برهان، قم، انتشارات الکتب العلمیه، ج1، ص415، حدیث2.</ref>
{{پایان پاسخ}}


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر==
== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
* مأة منقبة من مناقب علی(ع) و الائمة(ع)، ابن شاذان.
* مأة منقبة من مناقب علی(ع) و الائمه(ع)، ابن شاذان.
* مناقب علی بن ابطالب(ع)، ابن المغازلی.
 
* مناقب علی بن ابطالب(ع)، ابن مغازلی.
 
* الغدیر، علامه عبدالحسین امینی.
* الغدیر، علامه عبدالحسین امینی.
* أمالی الطوسی، شیخ طوسی.
* راهبرد اهل سنت به مسأله امامت، محمد علی کرمانشاهی.
{{پایان}}


==منابع==
* امالی الطوسی، شیخ طوسی.
 
* راهبرد اهل سنت به مسئله امامت، محمد علی کرمانشاهی.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
 
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}



نسخهٔ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۰۹

از روایات به دست می‌آید که، لفظ امیرالمؤمنین شایسته شخص حضرت علی(ع) بوده وکس دیگری را نمی‌توان به این عنوان مورد خطاب قرار داد؛ و صراحت کلام معصومین(ع) بر این مطلب دلالت دارد.

سؤال

علت این که برای حضرت علی(ع) لقب امیرالمؤمنین به کار می‌رود چیست؟


از روایات به دست می‌آید که، لفظ امیرالمؤمنین شایسته شخص حضرت علی(ع) بوده وکس دیگری را نمی‌توان به این عنوان مورد خطاب قرار داد؛ و صراحت کلام معصومین(ع) دالِّ بر این مطلب است.

اطلاق امیر المومنین به امام علی(ع) از سوی پیامبر(ص)

پیامبر(ص) در موارد متعدد امام علی(ع) را به عنوان امیر المومنین نامیده اند، که به چند مورد اشاره می شود.

اولین بار که حضرت رسول(ص) علی(ع) را به آغوش گرفت. همین که چشم علی(ع) به رسول اکرم(ص) افتاد عرض کرد: «السلام علیک یا رسول‌الله» و بلافاصله شروع به خواندن آیات سوره مؤمنون کرد که: ﴿بسم الله الرحمن الرحیم، قد افلح المؤمنون، الذین هم فی صلاتهم خاشعون، …، الذین یرثون الفردوس و هم فیها خالدون[۱]. نشانه‌های مؤمنین را که ذکر کردند؛ رسول اکرم(ص) فرمودند: «قدافلحوا بک، أنت والله أمیرهم، تمیرهم من علومک فیتمارون، و أنت والله دلیلهم و بک یهتدون؛ یا علی! مؤمنان یاد شده در این سوره به تو رستگار می‌شوند و رستگاری آنان؛ در اعتقاد به توست و تو راهبر و امیر آنان هستی، مؤمنان توشه و رزق علمی خود را از تو طلب می‌کنند؛ و تو دلیل رستگاری و هدایت آن‌ها هستی.»[۲] بنا بر این پیامبر(ص) بلافاصله پس از تولد امام علی(ع) را امیر مومنان معرفی نموده است.

ابن عباس می‌گوید پیامبر در حالی که دست امیرالمؤنین(ع) را گرفته بود فرمودند: این اول کسی است که به من ایمان آورده؛ و اول کسی است که با من مصافحه خواهد کرد. او در قیامت امیر و پیشوای مؤمنان و صدیق اکبر است.[۳]

این لقب دلالت بر حکومت و خلافت امام علی(ع) پس از پیامبر(ص) دارد. مطلبی که در احادیث متعدد از پیامبر(ص) نقل شده است.

رسول اکرم(ص) چهار رکعت نماز گزارده و این گونه دعا کردند: خداوندا! بدرستی که برای موسی بن عمران، برادر و وزیری قرار دادی، برای من هم علی بن ابی طالب را وزیر گردان، و پشت مرا به او محکم ساز، و او را خلیفه من قرارده. راوی گوید در همان لحظه هاتفی آمد و گفت: آنچه خواستی به تو داده شد.[۴]


انحصار این لقب به امام علی(ع)

شخصی به محضر امام صادق(ع) شرفیاب شد و حضرت را با عنوان «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» خطاب کرد. امام(ع) با ناراحتی از جا برخاستند و به شدت فرد را مخاطب قرار داده و فرمودند: ساکت باش! این عنوان مختص علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد و خدا او را به این عنوان نامگذاری کرده است؛ و اگر کس دیگری خود را به این نام بنامد از دایره تعهد به احکام الهی خارج شده است….[۵] با در نظر گرفتن این کلام امام صادق(ع) می‌توان به صراحت گفت تمام کسانی که خود را ملقب به عنوان امیرالمؤمنین(ع) کرده‌اند از دایره تعهد اسلام خارج شده‌اند؛ زیرا این عنوان مختص شخص امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) می‌باشد. و نیز روایت شده است که: هرکس غیر از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) قبول کند که به وی «امیر المؤمنین» گفته شود زنا زاده است.[۶]

برخورد مخالفان

دشمنان و منافقان تا آن جا که توانسته‌اند در کتمان فضایل حضرت کوشیده‌اند و این نشان از حقارت و پستی باطن آنان دارد. آنان حتی این عنوان امیرالمؤمنین را به تمسخر و استهزاء گرفته و با حسادتی که تاریخ بیانگر آن است بر فراموش شدن آن کوشیده‌اند؛ ولی موفق نشده‌اند.

یکی از انصار می‌گوید: من و اشعث و جریر جبلی‌ـ که از منافقان بودندـ از کوفه خارج شدیم تا این که به پشت کوفه (نجف) رسیدیم. آهویی از جلوی ما گذشت. اشعث و جریر به خاطر عداوتی که به حضرت داشتند با تمسخر آهو را خطاب قرار داده و گفتند: «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» راوی گوید من این مطلب را به حضرت عرض کردم حضرت فرمودند: بدان که امام ایشان در قیامت همان آهو خواهد بود. چنان‌که از جانب خدا شنیده خواهد شد که می‌گوید: آن‌ها را با آنچه دوستشان داشتند همراه و همنشین خواهیم کرد.[۷]



معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

  • مأة منقبة من مناقب علی(ع) و الائمه(ع)، ابن شاذان.
  • مناقب علی بن ابطالب(ع)، ابن مغازلی.
  • الغدیر، علامه عبدالحسین امینی.
  • امالی الطوسی، شیخ طوسی.
  • راهبرد اهل سنت به مسئله امامت، محمد علی کرمانشاهی.


منابع

  1. . مؤمنون/1 الی 11
  2. . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج35، ص35، ح37، بیروت، مؤسسه الوفا، 1403ه‍. ق.
  3. . گنجی شافعی، کفایه الطالب، تهران، داراحیاء التراث اهل بیت(ع)، 1404ه‍. ق، ص187. ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت، نشر دارالفکر، 1408 هق، ج1، ص 369.
  4. . ابی نعیم اصفهانی، نورالمشتعل، تهران، ص138، ح37، انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، 1406 هق. حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج1، ص56، ح57، تهران، انتشارات ارشاد اسلامی، 1411ه‍. ق.
  5. . محمد بن مسعودی، تفسیر عیاشی، بیروت، نشر مؤسسه الاعلمی المطبوعات، 1411 هق، ج1، ص302، حدیث273.
  6. . تفسیر برهان، ج 1، ص 416، حدیث 2.
  7. . الحسینی البحرانی، سید هاشم، تفسیر برهان، قم، انتشارات الکتب العلمیه، ج1، ص415، حدیث2.