داوود(ع) خواننده اهل بهشت: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۰

سؤال

آیا درست است که حضرت داوود دارای صدای خوشی بود؟ آیا او در بهشت به خوانندگی مشغول است؟

یکی از منحصر به فردترین ویژگی‌های حضرت داود «ع» صدای زیبای ایشان بوده، به نحوی که هنگام قرائت مزامیر، حتی پرندگان و حیوانات نیز تحت تأثیر قرار می‌گرفتند؛ از این رو، بهشتیانی که در انواع نعمت‌های الهی غرق هستند، از صدای زیبای ایشان بهره‌مند می‌شوند.

پاسخ تفصیلی:

حضرت داوود(ع) در روایات، دارای صدای خوشی دانسته شده و این ویژگی از شاخصه‌های وی میان پیامبران شمرده شده است.^[۱] همچنین بر اساس نهج‌البلاغه، امام علی(ع) داوود(ع) را صاحب مَزامیر و قاری اهل بهشت معرفی کرده است.^[۲] مزامیر جمع مزمار، نوعی آلت موسیقی است.^[۳] محمدتقی شوشتری (درگذشت ۱۳۷۴ش) در شرح خود بر نهج‌البلاغه، معتقد است داوود دارای صدای خوشی بوده، آنقدر که گویا در حلق وی صوت مزمار وجود داشته است.^[۴]

آیت الله مکارم شیرازی در شرح نهج البلاغه، معتقد است مزامیر جمع مزمور به معنای سرودهایی است که با آهنگ مخصوص خوانده می‌شود. به گفته وی، این مجموعه که شامل اشعار روحانی، مناجات‌ها و پند و اندرزها است، امروزه نیز جزیی از کتب اهل عتیق است. او بر این باور است که حضرت داوود با صدای خوش خود آن‌ها را می‌خواند، تا تأثیر آنها بر دل‌ها بیشتر شود. از بعضی آیات و روایات استفاده می‌شود که نه تنها انسان‌ها مجذوب صوت زیبای او می‌شدند، بلکه هنگامی که در محراب عبادت مشغول مناجات می‌شد، حتی طبق روایتی پرندگان و حیوانات نیز می‌آمدند و در کنار یا بر بدن او می‌نشستند.

قاری اهل بهشت بودن اشاره به مقام اخروی ایشان است، که در آن جا نیز اولیاء الله را با صدای زیبایش و مناجات پرمحتوایش به لذّت قرب پروردگار و عشق و شوق به ذات پاک او می‌رساند و از آن جا که بهشت، کانون بهترین‌هاست در خطبه مزبور نقل شده که داود «ع» قاری اهل بهشت است.^[۵]

در میان دیگر شارحان نهج البلاغه ابن میثم بحرانی نیز چنین نظری را پذیرفته‌اند؛ ایشان در توضیح این فراز چنین می‌گوید: «داود «ع» قاری بهشتیان است چنان‌که در اخبار نیز وارد شده است؛ زیرا هر امر نیکویی در عرف مردم، به بهشت نسبت داده می‌شود، یا به این مناسبت است که صدای زیبا و دلنشین حضرت داود «ع»، انسان را به سوی بهشت جذب و به خدا دعوت می‌کرد.»^[۶]

نکته پایانی:

بر اساس برخی از روایات، یکی از نعمت‌هایی که بهشتیان از آن بهره‌منداند، نغمه‌های بسیار زیبا و آهنگ‌های دلنوازی است که به طرق مختلف در بهشت نواخته شده و باعث شادی و نشاط اهل بهشت می‌شود.^[۷]

جستارهای وابسته

منابع

↑ ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.
↑ شریف الرضی، محمد؛ نهج البلاغه (للصبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، خطبه ۱۶۰، ص۲۲۷.
↑ فرهنگ معین، ذیل واژه مزمار.
↑ شوشتری، محمدتقی، بهج‌الصباغه فی‌شرح نهج‌البلاغه، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش، ج۲، ص۷۷.
↑ ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از فضلاء، پیام امام امیرالمؤمنین، قم، علی بن ابیطالب، ۱۳۹۰ ش، ص۲۳۶–۲۴۰ با تصرف و تلخیص.
↑ بحرانی، میثم بن علی بن میثم؛ شرح نهج البلاغه، مترجم: ترجمه سیدمحمد صادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۰ش، ج۳، ص۵۲۰.
↑ ر. ک. بحارالانوار، ج۸، ص۱۹۶.

[1] ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.

[2] شریف الرضی، محمد؛ نهج البلاغه (للصبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، خطبه ۱۶۰، ص۲۲۷.

[3] فرهنگ معین، ذیل واژه مزمار.

[4] شوشتری، محمدتقی، بهج‌الصباغه فی‌شرح نهج‌البلاغه، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش، ج۲، ص۷۷.

[5] ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از فضلاء، پیام امام امیرالمؤمنین، قم، علی بن ابیطالب، ۱۳۹۰ ش، ص۲۳۶–۲۴۰ با تصرف و تلخیص.

[6] بحرانی، میثم بن علی بن میثم؛ شرح نهج البلاغه، مترجم: ترجمه سیدمحمد صادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۰ش، ج۳، ص۵۲۰.

[7] ر. ک. بحارالانوار، ج۸، ص۱۹۶.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

@@ خط ۹: / خط ۹: @@
 پاسخ تفصیلی:
-حضرت داود «ع» از معدود پیامبرانی است که در عین نبوّت، مدتی نیز در مقام حاکم و فرمانروا بوده است:
-«اذْکُرْ عَبْدَنَا دَاوُدَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ، إِنَّا سَخَّرْنَا الجِبَالَ مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشیِ‌ِّ وَ الْاشْرَاقِ، وَ الطَّیرَ محْشُورَه کلُ‌ٌّ لَّهُ أَوَّابٌ، وَ شَدَدْنَا مُلْکَهُ وَ ءَاتَیْنَهُ الْحِکْمَه وَ فَصْلَ الخِطَابِ»؛<ref>ص / ۱۷–۲۰</ref> «و به خاطر بیاور بنده ما داود صاحب قدرت را، که او بسیار توبه‌کننده بود. ما کوه‌ها را مسخّر او ساختیم که هر شامگاه و صبحگاه با او تسبیح می‌گفتند. پرندگان را نیز دسته جمعی مسخّر او کردیم (تا همراه او تسبیح خدا گویند) و همه اینها بازگشت‌کننده به سوی او بودند. و حکومت او را استحکام بخشیدیم، (هم) دانش به او دادیم و (هم) داوری عادلانه».
-داشتن کتاب آسمانی یکی دیگر از امتیازات ایشان است: «لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلی بَعْضٍ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً»؛<ref>اسراء/ ۵۵</ref> «در حقیقت، بعضی از انبیا را بر بعضی برتری بخشیدیم و به داوود زبور دادیم».
+حضرت داوود(ع) در روایات، دارای صدای خوشی دانسته شده و این ویژگی از شاخصه‌های وی میان پیامبران شمرده شده است.<ref>ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref> همچنین بر اساس نهج‌البلاغه، امام علی(ع) داوود(ع) را صاحب مَزامیر و قاری اهل بهشت معرفی کرده است.<ref>شریف الرضی، محمد؛ نهج البلاغه (للصبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، خطبه ۱۶۰، ص۲۲۷.</ref> مزامیر جمع مزمار، نوعی آلت موسیقی است.<ref>فرهنگ معین، ذیل واژه مزمار.</ref> محمدتقی شوشتری (درگذشت ۱۳۷۴ش) در شرح خود بر نهج‌البلاغه، معتقد است داوود دارای صدای خوشی بوده، آنقدر که گویا در حلق وی صوت مزمار وجود داشته است.<ref>شوشتری، محمدتقی، بهج‌الصباغه فی‌شرح نهج‌البلاغه، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش، ج۲، ص۷۷.</ref>
-از دیگر ویژگی‌های ایشان خوش‌صدایی است که در برخی از روایات نیز به آن اشاره شده است، و داشتن صدای خوش یکی از ویژگی‌های بسیار شاخص ایشان در میان پیامبران الهی است.<ref>ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>
-امیرالمؤمنین «ع» در توصیف حضرت داود و معرفی ایشان به عنوان یک الگو در دوری گزینی از دنیا، می‌فرماید:
+آیت الله مکارم شیرازی در شرح نهج البلاغه، معتقد است مزامیر جمع مزمور به معنای سرودهایی است که با آهنگ مخصوص خوانده می‌شود. به گفته وی، این مجموعه که شامل اشعار روحانی، مناجات‌ها و پند و اندرزها است، امروزه نیز جزیی از کتب اهل عتیق است. او بر این باور است که حضرت داوود با صدای خوش خود آن‌ها را می‌خواند، تا تأثیر آنها بر دل‌ها بیشتر شود. از بعضی آیات و روایات استفاده می‌شود که نه تنها انسان‌ها مجذوب صوت زیبای او می‌شدند، بلکه هنگامی که در محراب عبادت مشغول مناجات می‌شد، حتی طبق روایتی پرندگان و حیوانات نیز می‌آمدند و در کنار یا بر بدن او می‌نشستند.
-«.... وَ إِنْ شِئْتَ ثَلَّثْتُ بِدَاوُدَ صَاحِبِ الْمَزَامِیرِ وَ قَارِئِ أَهْلِ الْجَنَّه فَلَقَدْ کَانَ یَعْمَلُ سَفَائِفَ الْخُوصِ بِیَدِهِ وَ یَقُولُ لِجُلَسَائِهِ أَیُّکُمْ یَکْفِینِی بَیْعَهَا وَ یَأْکُلُ قُرْصَ الشَّعِیرِ مِنْ ثَمَنِهَا…»<ref>شریف الرضی، محمد؛ نهج البلاغه (للصبحی صالح)، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، خطبه ۱۶۰، ص۲۲۷.</ref>؛ «... و چنانچه بخواهی سوّمین نفر داوود ـ که درود خدا بر او باد ـ صاحب «مزامیر» و قاری بهشتیان را به تو معرفی می‌کنم؛ او با دست خویش از برگ درخت خرما زنبیل می‌بافت و به دوستانش می‌گفت کدام یک از شما حاضر است این‌ها را برای من بفروشد، از بهای آن قرص نان جویی تهیه می‌کرد و تناول می‌نمود…».
-در این روایت حضرت داود با دو وصف، توصیف می‌شوند. ۱- صاحب المزامیر ۲- قاری اهل الجنه.
-مزامیر، جمع مزمار است و در اینکه مقصود اصطلاحی از آن در این عبارت چیست اختلاف نظر وجود دارد. برخی این واژه را به معنای نی دانسته‌اند. مؤلف «بهج الصباغه فی شرح نهج البلاغه» بیان می‌کند که دلیل اینکه به ایشان صاحب مزامیر گفته شده این است که گویا در حلقشان صوت زیبای مزمار (از آلات موسیقی)<ref>از آلات موسیقی بادی شبیه به سرنا که بیشتر در بین اعراب متداول است. فرهنگ معین، واژه مزمار.</ref> وجود داشت.<ref>شوشتری، محمدتقی، بهج‌الصباغه فی‌شرح نهج‌البلاغه، تهران، امیرکبیر، چاپ اول، ۱۳۷۶ ش، ج۲، ص۷۷.</ref> همچنین برخی چنین گفته‌اند که حضرت داود نی می‌نواخته، که البته دلیل قابل قبول و مستندی برای این سخن ارائه نشده است. آنچه درست‌تر به نظر می‌رسد آن است که، مقصود از مزامیر همان زبور، کتاب آسمانی حضرت داود است. آیت الله مکارم شیرازی در شرح نهج البلاغه، معتقدند که «صاحب المزامیر و قاریء أهل الجنه» اشاره به مقامات برجسته معنوی حضرت داود، در دنیا و آخرت است. ایشان بیان می‌کنند که مزامیر جمع «مزمور» به معنای سرودهایی است که با آهنگ مخصوص خوانده می‌شود. این مجموعه که شامل اشعار روحانی، مناجات‌ها و پند و اندرزها است، الآن نیز جزء کتب اهل عتیق است و از پنج کتاب تشکیل شده است. حضرت داود «ع» با صدای بسیار زیبایی که داشت آن‌ها را می‌خواند، تا بر دل‌ها بهتر نشیند. از بعضی آیات و روایات استفاده می‌شود که نه تنها انسان‌ها مجذوب صوت زیبای او می‌شدند، بلکه هنگامی که در محراب عبادت مشغول مناجات می‌شد، حتی طبق روایتی پرندگان و حیوانات نیز می‌آمدند و در کنار یا بر بدن او می‌نشستند.
 قاری اهل بهشت بودن اشاره به مقام اخروی ایشان است، که در آن جا نیز اولیاء الله را با صدای زیبایش و مناجات پرمحتوایش به لذّت قرب پروردگار و عشق و شوق به ذات پاک او می‌رساند و از آن جا که بهشت، کانون بهترین‌هاست در خطبه مزبور نقل شده که داود «ع» قاری اهل بهشت است.<ref>ر. ک. مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از فضلاء، پیام امام امیرالمؤمنین، قم، علی بن ابیطالب، ۱۳۹۰ ش، ص۲۳۶–۲۴۰ با تصرف و تلخیص.</ref>