علم لدنی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۴۸

سؤال

علم لدنی چیست؟‌ چه کسانی علم لدنی دارند؟

علم لدنی علمی است که از طریق الهامات الهی به دست می‌آید و در برابر علم اکتسابی قرار دارد. برای رسیدن به علم لدنی، مانند علم اکتسابی نیازی به تعلیم و فراگیری نیست.^[۱] علم لدنی که علم حقیقی شمرده شده، نوری است که خدا آن را در قلب کسی که شایستگی آن را دارد، قرار می‌دهد.^[۲] از این علم در قرآن با تعابیری چون حکمت، فضل، هدایت و نور یاد شده است.^[۲]

در روایتی از امام علی(ع)، از وجود بندگانی خبر داده شده که خدا در فكر و باطن با آنها مناجات می‌کند و در ژرفای خردهایشان (ذَاتِ عُقُولِهِم) با آنها سخن می‌گوید.^[۳]

راه رسیدن به علم لدنی، تهذیب نفس دانسته شده است.^[۴] فراگرفتن علم اکتسابی نیز، مقدمه رسیدن به علم لدنی شمرده شده است.^[۵] بر اساس روایتی از پیامبر(ص)، هر کسی که به آنچه می‌داند عمل کند، خدا علم آنچه را که نمی‌داند به او می‌دهد.^[۶] گفته شده مراد از علم دوم در این روایت، علم لدنی است.

مطالعه بیشتر

گواهی، زهرا، بررسی حقوق زنان در مسئله طلاق بر اساس احکام فقه و قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۳ش.

منابع

↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة (با ترجمه فارسی)، ترجمه حمیدرضا شیخی، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، قم، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۴۵۴.
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ صدر الدين شيرازى، محمد‏، شرح أصول الكافي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى‏، ۱۳۸۲، چاپ اول، ج‏۲، ص۲۱۱.
↑ شريف رضي، محمد‏، نهج البلاغه، قم، هجرت، ۱۴۱۴ ق، چاپ اول، خطبه ۲۲۲، ص۳۴۲.
↑ ن.ک: طیب، مهدی، حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، تهران، سفینه، ۱۳۹۰، چاپ اول، ص۵۵ .
↑ حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، پیشین، ص۶۷.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏، ۱۴۰۳ق، چاپ دوم، ج‏۴۰، ص۱۲۸.

[1] محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة (با ترجمه فارسی)، ترجمه حمیدرضا شیخی، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، قم، سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۴۵۴.

[:0-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ صدر الدين شيرازى، محمد‏، شرح أصول الكافي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى‏، ۱۳۸۲، چاپ اول، ج‏۲، ص۲۱۱.

[3] شريف رضي، محمد‏، نهج البلاغه، قم، هجرت، ۱۴۱۴ ق، چاپ اول، خطبه ۲۲۲، ص۳۴۲.

[4] ن.ک: طیب، مهدی، حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، تهران، سفینه، ۱۳۹۰، چاپ اول، ص۵۵ .

[5] حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، پیشین، ص۶۷.

[6] مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏، ۱۴۰۳ق، چاپ دوم، ج‏۴۰، ص۱۲۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۲: / خط ۲: @@
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}علم لدنی چیست؟‌ چه کسانی علم لدنی دارند؟{{پایان سوال}}
-{{پاسخ}}
+{{پاسخ}}'''علم لدنی''' علمی است که از طریق [[الهام|الهامات الهی]] به دست می‌آید و در برابر [[علم اکتسابی]] قرار دارد. برای رسیدن به علم لدنی، مانند علم اکتسابی نیازی به تعلیم و فراگیری نیست.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة (با ترجمه فارسی)، ترجمه حمیدرضا شیخی، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، قم،  سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۴۵۴.</ref> علم لدنی که علم حقیقی شمرده شده، نوری است که خدا آن را در قلب کسی که شایستگی آن را دارد، قرار می‌دهد.<ref name=":0">صدر الدين شيرازى، محمد‏، شرح أصول الكافي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى‏، ۱۳۸۲، چاپ اول، ج‏۲، ص۲۱۱.</ref> از این علم در [[قرآن]] با تعابیری چون حکمت، فضل، هدایت و نور یاد شده است.<ref name=":0" />
-== مفهوم‌شناسی ==
+در روایتی از [[امام علی(ع)]]، از وجود بندگانی خبر داده شده که خدا در فكر و باطن با آنها مناجات می‌کند و در ژرفای خردهایشان (ذَاتِ عُقُولِهِم) با آنها سخن می‌گوید.<ref>شريف رضي، محمد‏، نهج البلاغه، قم، هجرت، ۱۴۱۴ ق، چاپ اول، خطبه ۲۲۲، ص۳۴۲.</ref>
-علم لدنی علمی است که از طریق [[الهام|الهامات الهی]] به دست می‌آید و در برابر [[علم اکتسابی]] قرار دارد. برای رسیدن به علم لدنی، مانند علم اکتسابی نیازی به تعلیم و فراگیری نیست.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمة (با ترجمه فارسی)، ترجمه حمیدرضا شیخی، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، قم،  سازمان چاپ و نشر، ۱۳۸۹ش، ج۱۲، ص۴۵۴.</ref> علم لدنی که علم حقیقی شمرده شده، نوری است که خدا آن را در قلب کسی که شایستگی آن را دارد، قرار می‌دهد.<ref name=":0">صدر الدين شيرازى، محمد‏، شرح أصول الكافي، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى‏، ۱۳۸۲، چاپ اول، ج‏۲، ص۲۱۱.</ref> از این علم در [[قرآن]] با تعابیری چون حکمت، فضل، هدایت و نور یاد شده است.<ref name=":0" />
-== راهکار رسیدن به علم لدنی ==
-راه رسیدن به علم لدنی، تزکیه و تهذیب دانسته شده است.<ref>ن.ک: طیب، مهدی، حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، تهران، سفینه، ۱۳۹۰، چاپ اول، ص۵۵ .</ref> امام علی(ع) در این باره فرمودند: «عِبَادٌ نَاجَاهُم‏ فِي‏ فِكْرِهِمْ‏ وَ كَلَّمَهُمْ فِي ذَاتِ عُقُولِهِم<ref>شريف رضي، محمد‏، نهج البلاغه، قم، هجرت، ۱۴۱۴ ق، چاپ اول، خطبه ۲۲۲، ص۳۴۲.</ref>؛ بندگانى بوده و هست كه خداوند در فكر و باطن با آنان مناجات مى‏كند و در ژرفناى خردهای‌شان با ايشان به سخن گفتن مى‏پردازد (از طریق الهام)»؛
-== علم اکتسابی مقدمه علم لدنی ==
+راه رسیدن به علم لدنی، [[تهذیب نفس]] دانسته شده است.<ref>ن.ک: طیب، مهدی، حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، تهران، سفینه، ۱۳۹۰، چاپ اول، ص۵۵ .</ref> فراگرفتن علم اکتسابی نیز، مقدمه رسیدن به علم لدنی شمرده شده است.<ref>حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، پیشین، ص۶۷.</ref> بر اساس روایتی از [[پیامبر(ص)]]، هر کسی که به آنچه می‌داند عمل کند، خدا علم آنچه را که نمی‌داند به او می‌دهد.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏، ۱۴۰۳ق، چاپ دوم، ج‏۴۰، ص۱۲۸.</ref> گفته شده مراد از علم دوم در این روایت، علم لدنی است.
-اما روایت دوم که می‌فرماید عالم شدن در فرآیند علم آموزی است، در مقام بیان این نکته است که غالب فراگیری دانش از طریق تعلّم حاصل می‌شود نه این که منحصراً فرا گیری علم از این طریق است و اگر به همین علمی که از طریق تعلّم حاصل شده، عمل کنیم خود این علم، مبدأ الهامات جدید می‌شود و خدای متعال حقایق جدید را به قلب انسان الهام می‌کند.<ref>حدیث دوست (شرح رهنمودها و دستور العمل های سلوکی امام صادق به عنوان بصری)، پیشین، ص۶۷.</ref> در روایتی پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) چنین فرمودند: «مَنْ‏ عَمِلَ‏ بِمَا يَعْلَمُ‏ وَرَّثَهُ‏ اللَّهُ‏ عِلْمَ‏ مَا لَمْ يَعْلَمْ؛ هر كس به آنچه مى‏داند عمل كند، خدا علم آنچه را نمى‏داند بهره او سازد»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏، ۱۴۰۳ق، چاپ دوم، ج‏۴۰، ص۱۲۸.</ref> این روایت بیان می‌کند که بر اثر عمل به دانسته‌ها، خداوند با الهام خود، علم آنچه را که نمی‌دانی به تو موهبت می‌کند.
-بنا بر این عالم شدن گاه از طریق فراگیری علم است که غالب موارد به این صورت است و گاه از طریق الهامات الهی است که نیاز به تعلیم آن نیست بلکه زمینه فراگیری آن با عمل به دانسته‌ها و تهذیب نفس صورت می پذیرد.
 {{مطالعه بیشتر}}