سیر تحول عزاداری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
سوگواری و مرثیه‌سرایی برای امام حسین(ع) از زمان ائمه معصوم(ع) رایج بوده و بر آن توصیه شده است. در آن | سوگواری و مرثیه‌سرایی برای امام حسین(ع) از زمان ائمه معصوم(ع) رایج بوده و بر آن توصیه شده است. در آن زمان، سوگواری بیشتر در قالب شعرخوانی و مرثیه‌سرایی با شعر بود. اما با گذشت زمان، نوع عزاداری براساس سنت‌ها و فرهنگ‌ها تغییراتی کرد. | ||
عزاداری به سبک موجود، از صدر اسلام نبوده، بلکه در دوره‌های مختلف و بیشتر در دوره صفویه و آل‌بویه به وجود آمد. با گذشت زمان، | عزاداری به سبک موجود، از صدر اسلام نبوده، بلکه در دوره‌های مختلف و بیشتر در دوره صفویه و آل‌بویه به وجود آمد. با گذشت زمان، روضه‌خوانی،سینه‌زنی، زنجیرزنی و ... به‌وجود آمد و گسترش یافت. روضه‌خوانی یا خواندن کتاب «روضه الشهداء» (که چند ماه پس از سلطنت شاه اسماعیل در تبریز به پایان رسید) و کتاب‌های مشابه بر روی منبر، از دوره صفویه شروع شد.<ref>تعزیه هنر بومی پیشرو ایران، پترچلکووسکی، ترجمه، داود حاتمی، پاورقی، توضیح مترجم، ص۱۱.</ref> در همان زمان که مراسم محرم در دوره صفویه رشد و توسعه می‌یافت، شکل مهم و معروف از نمایش مذهبی پدید آمد که نقل نمایشی زندگی و اعمال، رنج و مرگ شهیدان بود. موضوع این نمایش هر چند هم اندک، همیشه در ارتباط با واقعه کربلا بود. البته برخی محققان تاریخ شروع عزاداری به سبک روضه‌خوانی را به دوره حکومت آل‌بویه نسبت داده‌اند. رواج سبک عزاداری در دوره صفویه و آل‌بویه را به دو دلیل دانسته‌اند: | ||
* دولت شیعه قدرت را به دست گرفته بود و شیعه از سلطه غیر خود در آمد. | * دولت شیعه قدرت را به دست گرفته بود و شیعه از سلطه غیر خود در آمد. | ||
* بیشتر مردم تحت حکومت صفوی، پیرو مذهب شیعه بودند و ترویج نهضت حسینی و بیان مظلومیت‌های آن حضرت و اهل بیت و یارانش را می‌خواستند. | * بیشتر مردم تحت حکومت صفوی، پیرو مذهب شیعه بودند و ترویج نهضت حسینی و بیان مظلومیت‌های آن حضرت و اهل بیت و یارانش را می‌خواستند. | ||
این دو عامل، در شکل گرفتن سبک موجود عزاداری، نقش اساسی داشتند. این تغییر در نیمه دوم قرن یازدهم تغییر جدی‌تری یافت و در این دوران، تدارک چشم‌گیری برای برگزاری عزای حسینی و تعزیه‌های سیّار آغاز شد و حمایت رسمی از این مراسم، سبب شد این عزاداری‌ها، اهمیتی بسیار | این دو عامل، در شکل گرفتن سبک موجود عزاداری، نقش اساسی داشتند. این تغییر در نیمه دوم قرن یازدهم تغییر جدی‌تری یافت و در این دوران، تدارک چشم‌گیری برای برگزاری عزای حسینی و تعزیه‌های سیّار آغاز شد و حمایت رسمی از این مراسم، سبب شد این عزاداری‌ها، اهمیتی بسیار یابند.<ref>پترچلکووسکی، ص۱۶۵، ۱۶۶، اخلاص کامل به امام حسین(ع)، ژان‌کالمار.</ref> | ||
ژان کالمار، بخش بزرگی از تحولات عزاداری را به سنت‌های دیرینه ایران مربوط می‌داند و می‌گوید: «به عقیده من قسمت اعظم این تحول، صرف نظر از جنبه ایمانی و عقیدتی آن، تحت تأثیر سنت‌هایی به وجود آمده که ریشه‌هایی نزد ایرانیان دارد.<ref>پترچلکووسکی، ص۱۶۴؛ اخلاص کامل به امام حسین(ع)، ژان‌کالمار، پاریس، بی‌تا، ۱۳۵۴ ش، ۱۹۷۵ م.</ref> | ژان کالمار، بخش بزرگی از تحولات عزاداری را به سنت‌های دیرینه ایران مربوط می‌داند و می‌گوید: «به عقیده من قسمت اعظم این تحول، صرف نظر از جنبه ایمانی و عقیدتی آن، تحت تأثیر سنت‌هایی به وجود آمده که ریشه‌هایی نزد ایرانیان دارد.<ref>پترچلکووسکی، ص۱۶۴؛ اخلاص کامل به امام حسین(ع)، ژان‌کالمار، پاریس، بی‌تا، ۱۳۵۴ ش، ۱۹۷۵ م.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۱۹
 | این مقاله هماکنون به دست Rezapour در حال ویرایش است. |
آیا سبک عزاداری موجود، از دورهٔ صفویه وارد فرهنگ شیعه شده است؟
سوگواری و مرثیه‌سرایی برای امام حسین(ع) از زمان ائمه معصوم(ع) رایج بوده و بر آن توصیه شده است. در آن زمان، سوگواری بیشتر در قالب شعرخوانی و مرثیه‌سرایی با شعر بود. اما با گذشت زمان، نوع عزاداری براساس سنت‌ها و فرهنگ‌ها تغییراتی کرد.
عزاداری به سبک موجود، از صدر اسلام نبوده، بلکه در دوره‌های مختلف و بیشتر در دوره صفویه و آل‌بویه به وجود آمد. با گذشت زمان، روضه‌خوانی،سینه‌زنی، زنجیرزنی و ... به‌وجود آمد و گسترش یافت. روضه‌خوانی یا خواندن کتاب «روضه الشهداء» (که چند ماه پس از سلطنت شاه اسماعیل در تبریز به پایان رسید) و کتاب‌های مشابه بر روی منبر، از دوره صفویه شروع شد.[۱] در همان زمان که مراسم محرم در دوره صفویه رشد و توسعه می‌یافت، شکل مهم و معروف از نمایش مذهبی پدید آمد که نقل نمایشی زندگی و اعمال، رنج و مرگ شهیدان بود. موضوع این نمایش هر چند هم اندک، همیشه در ارتباط با واقعه کربلا بود. البته برخی محققان تاریخ شروع عزاداری به سبک روضه‌خوانی را به دوره حکومت آل‌بویه نسبت داده‌اند. رواج سبک عزاداری در دوره صفویه و آل‌بویه را به دو دلیل دانسته‌اند:
- دولت شیعه قدرت را به دست گرفته بود و شیعه از سلطه غیر خود در آمد.
- بیشتر مردم تحت حکومت صفوی، پیرو مذهب شیعه بودند و ترویج نهضت حسینی و بیان مظلومیت‌های آن حضرت و اهل بیت و یارانش را می‌خواستند.
این دو عامل، در شکل گرفتن سبک موجود عزاداری، نقش اساسی داشتند. این تغییر در نیمه دوم قرن یازدهم تغییر جدی‌تری یافت و در این دوران، تدارک چشم‌گیری برای برگزاری عزای حسینی و تعزیه‌های سیّار آغاز شد و حمایت رسمی از این مراسم، سبب شد این عزاداری‌ها، اهمیتی بسیار یابند.[۲]
ژان کالمار، بخش بزرگی از تحولات عزاداری را به سنت‌های دیرینه ایران مربوط می‌داند و می‌گوید: «به عقیده من قسمت اعظم این تحول، صرف نظر از جنبه ایمانی و عقیدتی آن، تحت تأثیر سنت‌هایی به وجود آمده که ریشه‌هایی نزد ایرانیان دارد.[۳]