ام‌البنین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۸۴۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۰ اوت ۲۰۲۱
جز
ابرابزار
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
شناسنامه حضرت ام البنين را بيان کنيد؟
شناسنامه حضرت ام البنین را بیان کنید؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
از اين که با مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه مکاتبه نموده ايد صميمانه تشکر مي کنيم، اميد آن که تحقيق و پاسخ ارايه شده رهگشاي انديشه پويشگرتان باشد.


زنان نيز مثل مردان مي توانند به معنويت کامل و والا برسند. زنان در تاريخ نقش به سزايي ايفاء نمودند و يکي از زناني که در تاريخ اسلام، چهره درخشاني ازخودبجا نهاده و نماد ايثار و فداکاري و عشق به اهل بيت(ع) بوده، ام البنين(س) مي باشد.  
فاطمه بنت حِزام مشهور به اُمّ‌الْبَنین از همسران امام علی(ع) و مادر حضرت عباس(ع)، عبدالله، جعفر و عثمان. هر چهار فرزند ام‌البنین در روز عاشورا به شهادت رسیدند.  


ام البنين يعني مادر فرزندان (پسر). او یکی از همسران امام علی(ع) بود که فرزنداني تربيت کرد که در تاريخ ماندگار شدند و براي بشريت در وفاداري، ادب، شجاعت، سخاوت، و ايمان، الگو هستند. ام البنين مادر يگانه سقاي تاريخ است که عباس نام دارد، عباس که نامش دل عارفان را صفا مي بخشد و خاطر مومنان را از آن جهت که در کربلا ايثار نمود در پيشگاه برادر بزرگش، روشني و آکنده از عشق به خدا مي کند.  
فاطمه دختر حزام بن خالد بن ربیعه بن عامر (حبل) بن کلاب بن ربیعه بن عامر بن صعصعه می‌باشد.<ref>نعمان بن محمد تمیمی مغربی، شرح الاخبار، ج۳، نشر اسلامی، قم، ص۱۸۲.</ref> نام مادرش ثمامه (لیلی) دختر سهیل بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب است.<ref>ابو الفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، چاپ دوم، دار الکتاب، قم، ص۵۳.</ref> عمویش «لبید» از شاعران مشهور عرب است. او دوران ظهور اسلام را درک و مسلمان شده و جزء مهاجرین است که در خلافت عمر به کوفه آمد. وی در دوران حکومت معاویه وفات کرد. او از شعراء دوران جاهلیت و صاحب معلقات و قصایدی می‌باشد.<ref>علی نمازی، مستدرک السفینه البحار، ج۹، چاپ ۱۴۱۹ ق، نشر اسلامی، قم، ص۲۱۷.</ref>


نام اصلي اين بانو، فاطمه مي باشد که بعد ها به «ام البنين» شهرت يافت.<ref>نعمان بن محمد تميمي مغربي، شرح الاخبار، ج۳، نشر اسلامي، قم، ص۱۸۲.</ref> ايشان دختر حزام بن خالد بن ربيعه بن عامر (حبل) بن کلاب بن ربيعه بن عامر بن صعصعه ميباشد. نام مادرش ثمامه (ليلي) دختر سهيل بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب است.<ref>ابو الفرج اصفهاني، مقاتل الطالبين، چاپ دوم، دار الکتاب، قم، ص۵۳.</ref> عمويش «لبيد» از شاعران بزرگ و قديمي که صد و چهل سال و بلکه بيشتر عمر نموده است. او دوران ظهور اسلام را درک و مسلمان شده و جزء مهاجرين است که در خلافت عمر به کوفه آمد. تا ا ين که در دوران معاويه وفات کرد. او ازشعراء دوران جاهليت و صاحب معلقات و قصايدي مي باشد.<ref>علي نمازي، مستدرک السفينه البحار، ج۹، چاپ ۱۴۱۹ ق، نشر اسلامي، قم، ص۲۱۷.</ref>  
از دوران کودکی و نوجوانی او اطلاعی در دست نیست ولی نام او موقع ازدواج با امام علی(ع) در منابع زیادی موجود است. بعد از رحلت فاطمه زهرا(س) در سال یازدهم هجری قمری، حضرت علی(ع) به عقیل برادرش که فرمود زنی از خاندان‌های پهلوان عرب پیدا کن که از او فرزندی شجاع، دلاور و جنگجو برایم متولد شود. عقیل نیز ام‌البنین را معرفی و گفت که در عرب شجاع‌تر از پدران وی سراغ ندارم. و حضرت نیز با او ازدواج نمود.<ref>سید مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف، ج۱، چاپ اول ۱۳۸۵، تهران، آرایه، ۱۳۸۵، ص۸۶۹.</ref>


ام البنين از قبيله کلابيه و آباء و اجدادش از پهلوانان عرب به شمار مي روند که در جنگ هاي اعراب با ايران ذکر آن ها در اذهان مانده است.<ref>عبدالرزاق موسوي مقدم، العباس،ص ۱۳۰.</ref>  
عباس(ع)، عبدالله، جعفر و عثمان، چهار فرزند ام‌البنین در صحنه کربلا حاضر بودند که همگی در رکاب امام حسین(ع) شهید شدند.<ref>شیخ مفید (ره)، الارشاد، ج۱، دار المفید، ص۲۵۴.</ref>


از دوران کودکي و نوجواني او اطلاعي نداريم ولي نام او موقع ازدواج با علي(ع) در منابع زيادي موجود است. بعد از رحلت فاطمه زهرا(س) در يازدهم هجري قمري، حضرت علي(ع) به عقيل برادرش که از نسب شناس بوده فرمودند زني از خاندان هاي پهلوان عرب پيدا کن که از او فرزندي شجاع، دلاور و جنگجو برايم متولد شود. عقيل نيز ام البنين را معرفي و گفت که در عرب شجاع تر از پدران وي سراغ ندارم. و حضرت نيز با او ازدواج نمود.<ref>سيد مصطفي حسيني دشتي، معارف و معاريف، ج۱، چاپ اول ۱۳۸۵، تهران، آرايه، ۱۳۸۵، ص۸۶۹.</ref>  
نقل شده بعد از حادثه کربلا و خبر شهادت چهار فرزندنش را به وی دادند و در پاسخ گفت: «اینها همه فدای حسین باد». حضرت زینب(س) بعد از ورود به مدینه به دیدارش رفته و شهادت فرزندانش را تسلیت گفتند.<ref>زیر نظر محمد کاظم موسوی بجنوردی، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، چاپ اول، تهران ۱۳۸۰، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی، ص۱۸۶.</ref>


بعد از شهادت امام علي(ع) و امامت امام حسن(ع) ، شاهد حضور ابا عبدالله و ياران باوفايش از جمله چهار فرزند ام البنين ، در صحنه کربلا هستيم.  
رحلت وی را در سال ۷۰ هجری قمری نوشته‌اند.<ref>زهره یزدان پناه، زنان عاشورایی، چاپ اول، تهران، هلال، ۱۳۸۳، ص۱۵۱.</ref> او را زنی ادیب و شاعری فصیح و اهل فضل و دانش دانسته‌اند. چنانچه از او قصیده‌ها و مرثیه‌هایی در مورد چهار فرزندش که در کربلا شهید شدند نقل شده است. ایشان بعد از حادثه کربلا، به قبرستان بقیع رفته و چنان ناله و گریه سر می‌داد که حتی مروان بن حکم (والی مدینه) برای شنیدن مرثیه او می‌آمد و گوش فرا می‌داد.


عباس (ابوالفضل)(ع) ، عبدالله، جعفر و عثمان، چهار فرزند دلاور ايشان در صحنه کربلا حاضر بودند که همگي در رکاب حضرت سيد الشهداء شهيد گشتند.<ref>شيخ مفيد (ره)، الارشاد، ج۱، دار المفيد، ص۲۵۴.</ref>
اشعار نغزی در مورد حادثه کربلا و چهار فرزندش دارد:


بعد از حادثه کربلا و خبر شهادت چهار فرزندانش ، همچو کوهي استوار و شکيبا، از خود جزع و فزعي نشان نداد. بلکه گفت: «اينها همه فداي حسين(ع) باد». اين امر حکايت از اخلاص کامل او به اهل بيت، بخصوص امام حسين(ع) دارد. علاوه بر آن از جمله مقام و منزلتي که برايش نوشتند اين است که، حضرت زينب(س) بعد از ورود به مدينه به ديدارش رفته و شهادت فرزندانش را تعزيت و تسليت گفتند.<ref>زير نظر محمد کاظم موسوي بجنوردي، دائره المعارف بزرگ اسلامي، ج۱، چاپ اول، تهران ۱۳۸۰، مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامي، ص۱۸۶.</ref>
«دیگر مرا ام‌البنین (مادر چهار پسر) نخوانید و مادر شیران شکاری ندانید. مرا فرزندانی بود که به سبب آن‌ها مرا ام‌البنین می‌گفتند و اکنون صبح کردم که دیگر برای من فرزندی نیست…»


همچنين از جمله کارهاي او که باعث تحسين همگان شده و بيانگر عشق و علاقه او به اهل بيت(ع) است؛ وقتي با امير المومنين(ع) ازدواج نمود و امام حسن و حسين ـ عليهما السلام ـ مريض بودند، از سر لطف و مهرباني با آن ها برخورد نمود و همچون پسران خويش از آن ها مراقبت و نگهداري کرد.<ref>العباس، همان.</ref>  
در رثاء عباس می‌گوید: «ای آن که عباس را دیدی، در حالی که بر گروه ضعیفان حمله می‌کرد و دنبال او از فرزندان علی(ع) جنگاورانی بودند، که هر یک دارای یال و کوپالی بودند…»<ref>محسن امین، اعیان الشیعه، ج۸، بیروت، دار التعارف للمبطوعات، ۱۴۰۳ ق، ص۳۸۹.</ref>


رحلت اين بانوي اسلام را در سال ۷۰ هجري قمري نوشته اند.<ref>زهره يزدان پناه، زنان عاشورايي، چاپ اول، تهران، هلال، ۱۳۸۳، ص۱۵۱.</ref> او را زني اديب و شاعري فصيح و اهل فضل و دانش دانسته اند. چنانچه از او قصايد و مرثيه هايي در مورد چهار فرزند خويش که در کربلا شهيد شدند نقل شده است. ايشان بعد ازحادثه کربلا، به قبرستان بقيع رفته و چنان ناله و گريه سر مي داد که حتي مروان بن حکم (والي مدينه) براي شنيدن مرثيه او مي آمد و گوش فرا مي داد.
{{پایان پاسخ}}


اشعار نغزي در مورد حادثه کربلا و چهار فرزند رشيد خويش دارد:
== مطالعه بیشتر ==
 
* فرهنگ عاشورا از جواد محدثی.
«ديگر مرا ام البنين (مادر چهار پسر؛ عباس، عبدالله، جعفر و عثمان) نخوانيد و مادر شيران شکاري ندانيد. مرا فرزنداني بود که به سبب آن ها مرا ام البنين مي گفتند و اکنون صبح کردم که ديگر براي من فرزندي نيست...»
* ریاحین الشریعه از ذبیح الله محلاتی.
 
در رثاء عباس ـ فرزند ارشدش ـ مي گويد: «اي آن که عباس را ديدي، در حالي که بر گروه ضعيفان حمله مي کرد، و دنبال او از فرزندان حيدر علي(ع) جنگاوراني بودند، که هر يک داراي يال و کوپالي بودند...»<ref>محسن امين، اعيان الشيعه، ج۸، بيروت، دار التعارف للمبطوعات، ۱۴۰۳ ق، ص۳۸۹.</ref>
 
{{پایان پاسخ}}
معرفی منابع جهت مطالعه بيشتر:


1. فرهنگ عاشورا از جواد محدثي.
== منابع ==
2.
{{پانویس|۲}}
3. رياحين الشريعه از ذبيح الله محلاتي.
4.
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۷٬۲۳۰

ویرایش