سراج القلوب (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:


== نویسنده ==
== نویسنده ==
وی درباره نام مؤلف نیز می‌نویسد: مانند همه مسائل مربوط به مؤلف این کتاب، نام درست وی نیز ناشناس و تردیدآمیز است؛ در نسخه‌های خطی مختلف این اثر، نام مؤلف آن به صورت‌های گوناگون ثبت شده است از جمله:
نام نویسنده کتاب سراج القلوب مشخص نیست. در نسخه‌های خطی این اثر، نام نویسنده به صورت‌های گوناگون ثبت شده است؛ از جمله:
* ابو منصور سعید بن محمد القطان الغزنوی.
* نصر بن سعید بن القاسم.
* ابو نصر سعید بن محمد بن ابوالقاسم القطان الغزنوی.
* ابونصر سعید بن محمد ابوالقاسم.
* ابونصر سعیدبن القطان الغزنوی و …


بدیهی است که با توجه به نبودن شواهد محکم در منابع معتبر قدیم، نمی‌توان درباره نام مؤلف نیز اظهار نظر قطعی کرد.<ref>. رک: http://gheisaraminpour.ir/showT.aspx?Lang=F&ID=۷۳۵F5D۴۰۵۱۵E4971595A</ref>
{{ستون۲}}
* ابو منصور سعید بن محمد القطان الغزنوی
* نصر بن سعید بن القاسم
* ابو نصر سعید بن محمد بن ابوالقاسم القطان الغزنوی
* ابونصر سعید بن محمد ابوالقاسم
* ابونصر سعید بن القطان الغزنوی.<ref>. رک: http://gheisaraminpour.ir/showT.aspx?Lang=F&ID=۷۳۵F5D۴۰۵۱۵E4971595A</ref>{{مدرک|date=ژوئیه ۲۰۲۱}}
{{پایان}}


== قالب ==
برخی محققان، با توجه به ویژگی‌های سبکی متن کتاب احتمال داده‌اند نویسنده پیش از اواخر قرن پنجم می‌زیسته است.<ref>کاراخلیلوویچ، نامیر، «[http://ensani.ir/fa/article/263139 بایسته‌ها و شایسته‌های تحقیق: سراج القوب]»، در آینه میراث، شماره ۱۵، زمستان ۱۳۸۰ش.</ref>
با توجه به اینکه این کتاب در دسترس مرکز مطالعات نبود، این کتاب با مشخصات ذیل دانلود شد و توضیحات بر محور این چاپ می‌باشد:


هذا کتاب مستطاب سراج القلوب من مصنفات الفاضل ابی نصر محمد بن القطان الغزنوی (در بیان غرائب پیشینیان و قصه‌های گذشتگان و اخبار پیغمبران و مشکلاتی که از حضرت رسول -صلی الله علیه و آله و سلم- سؤال نمودند) تهران، انتشارت کتابچی، خیابان پامنار، کوچه حاجی‌ها، تلفن ۳۹۵۲۰۵
== محتوا و نشر ==
کتاب سراج القلوب در ۴۴ باب به موضوعاتی مانند آفرینش جهان، کیفیت زمین، آسمان، بهشت، دوزخ، شگفتی‌های آفرینش و داستان پیامبران پرداخته است. به گفته نویسنده بیشتر مطالب کتاب، پرسش‌هایی است که از پیامبر(ص) سؤال کرده و او پاسخ گفته است.<ref>رک: مقدمه کتاب سراج القلوب.</ref>


کتاب حاضر شامل چهل وچهار باب است و در آفرینش جهان، کیفیت زمین، آسمان، بهشت، دوزخ، شگفتی‌های خلقت، داستان پیامبران وفوائدی دیگر که به گفته مؤلف بیشتر آنها پرسش‌هایی است که از پیامبر اکرم سؤال نموده و حضرت جواب فرموده‌اند.<ref>رک: مقدمه کتاب سراج القلوب.</ref>
این کتاب، توسط انتشارات کتابچی، در تهران، منتشر و بارها تجدید چاپ شده است.<ref name=":0">غزنوی، ابونصر محمدقطان، سراج القلوب، تهران، کتابچی، ۱۳۹۲ش.</ref>
 
این کتاب ۱۴۸ صفحه است و با توجه به مقدمه کتاب به نظر می‌رسد آخرین باب در صفحه ۸۲ تمام می‌شود و بقیه مطالب از این نویسنده نیست زیرا از صفحه ۸۲ به بعد پرسش و پاسخ رسول الله نیست و بلکه مطالب پراکنده‌ای است که به عنوان روایات و داستان‌ها آمده است.


== اعتبار ==
== اعتبار ==
از متن کتاب به دست می‌آید که تمام روایات این کتاب مرسل و بدون سلسله سند هستند و از این منظر قابل استناد نمی‌باشند؛ مگر آنکه تک تک روایات این کتاب در دیگر کتاب‌های معتبر جستجو شود و هر کدام سند داشت، پذیرفته شود.
همه روایات ذکر شده در کتاب سراج القلوب [[حدیث مرسل|مرسل]] و بدون سلسله سند است؛<ref name=":0" /> بنابراین قابل استناد نیست؛ البته اگر روایتی از این کتاب در دیگر منابع شیعی با سند [[حدیث صحیح|صحیح]] ذکر شده باشد قابل استناد است.
 
هر چند برخی از بزرگان رجال‌شناس وی را از علمای قرن ۶ دانسته‌اند اما به نظر می‌رسد دلیل متقنی در این باره وجود ندارد، چنانچه «نامیر کاراخلیلوویچ» یکی از افرادی که پایان‌نامه‌ای در رابطه با کتاب «سراج القلوب» دارد، در مقدمه این پایان‌نامه می‌نویسد:
 
هویت مؤلف این کتاب در پرده ابهام است، در هیچ‌کدام از کتاب‌های تاریخ، رجال یا آثار ادبی، کوچک‌ترین اشاره‌ای به تاریخ تولد، زادگاه، فعالیت‌ها، تألیف، تاریخ و جای وفات مؤلف نیامده است. اندک مطالبی که درباره مؤلف در منابع معاصر نظیرکتاب‌های تاریخ ادبیات فارسی و فهرست‌های نسخه‌ای خطی آمده است، برداشت‌های کلی و مختصری می‌باشد که پس از خواندن کتاب به دست آمده و هیچ گونه شاهد و سند معتبر تاریخی برای تأیید آن مطالب آورده نشده است.


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۳۹: خط ۳۴:
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


== پیوند به بیرون ==
* [http://ensani.ir/fa/article/263139 بایسته‌ها و شایسته‌های تحقیق: سراج القلوب]
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =

نسخهٔ ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۱۷

سؤال

درباره کتاب سراج القلوب ابی نصر توضیح دهید؟ آیا مطالب و روایات این کتاب قابل قبول است یا نه؟


روایات این کتاب مرسل و بدون سلسله سند هستند و از این منظر قابل استناد نمی‌باشند؛ مگر آنکه تک تک روایات این کتاب در دیگر کتاب‌های معتبر جستجو شود و هر کدام سند داشت، پذیرفته شود.

نویسنده

نام نویسنده کتاب سراج القلوب مشخص نیست. در نسخه‌های خطی این اثر، نام نویسنده به صورت‌های گوناگون ثبت شده است؛ از جمله:

  • ابو منصور سعید بن محمد القطان الغزنوی
  • نصر بن سعید بن القاسم
  • ابو نصر سعید بن محمد بن ابوالقاسم القطان الغزنوی
  • ابونصر سعید بن محمد ابوالقاسم
  • ابونصر سعید بن القطان الغزنوی.[۱][نیازمند منبع]


برخی محققان، با توجه به ویژگی‌های سبکی متن کتاب احتمال داده‌اند نویسنده پیش از اواخر قرن پنجم می‌زیسته است.[۲]

محتوا و نشر

کتاب سراج القلوب در ۴۴ باب به موضوعاتی مانند آفرینش جهان، کیفیت زمین، آسمان، بهشت، دوزخ، شگفتی‌های آفرینش و داستان پیامبران پرداخته است. به گفته نویسنده بیشتر مطالب کتاب، پرسش‌هایی است که از پیامبر(ص) سؤال کرده و او پاسخ گفته است.[۳]

این کتاب، توسط انتشارات کتابچی، در تهران، منتشر و بارها تجدید چاپ شده است.[۴]

اعتبار

همه روایات ذکر شده در کتاب سراج القلوب مرسل و بدون سلسله سند است؛[۴] بنابراین قابل استناد نیست؛ البته اگر روایتی از این کتاب در دیگر منابع شیعی با سند صحیح ذکر شده باشد قابل استناد است.


منابع

  1. . رک: http://gheisaraminpour.ir/showT.aspx?Lang=F&ID=۷۳۵F5D۴۰۵۱۵E4971595A
  2. کاراخلیلوویچ، نامیر، «بایسته‌ها و شایسته‌های تحقیق: سراج القوب»، در آینه میراث، شماره ۱۵، زمستان ۱۳۸۰ش.
  3. رک: مقدمه کتاب سراج القلوب.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ غزنوی، ابونصر محمدقطان، سراج القلوب، تهران، کتابچی، ۱۳۹۲ش.

پیوند به بیرون