نمایش مبدأ برای تاریخچه مسجد جمکران

{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{سوال}}ماجرای ساخت مسجد جمکران چیست؟{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|مهدویت}}
ساخت [[مسجد جمکران]]، بر اساس آنچه [[میرزا حسین نوری]] در [[نجم الثاقب (کتاب)|کتاب نجم الثاقب]] نقل کرده به عفیف صالح حسن بن مثله جمکرانی در قرن چهارم قمری برمی‌گردد، که [[امام مهدی(ع)]] را در بیداری، در محلی که اکنون مسجد جمکران قرار دارد، مشاهده کرد. امام(ع) خطاب به وی، زمینی که در آن قرار گرفته بود را زمین شریفی خواند و به او دستور داد روی آن، مسجدی بنا کند. در این دیدار، کیفیت [[نماز تحیت مسجد جمکران]] و نیز [[نماز امام زمان(ع) در مسجد جمکران|نماز امام زمان(ع) در این مسجد]]، گفته شد.

== معرفی اجمالی ==
جَمْکَران‌، مسجد، مسجدی منسوب‌ به‌ امام‌ عصر ع در محدوده روستای جمکرانِ شهر قم‌ است. این‌ مسجد، که‌ به‌سبب‌ نزدیکی با روستای مذکور، به‌ مسجد جمکران‌ شهرت‌ یافته‌ است‌ و به‌ سبب‌ انتساب‌ به‌ حضرت‌ مهدی، مسجد صاحب‌الزمان‌ نامیده‌ می شود. در گذشته‌ به‌ مسجد قدمگاه‌ نیز مشهور بوده‌ است‌. به‌ گزارش‌  تاریخ‌ قم‌ ، اولین‌ مسجدی که‌ در قم‌، پیش‌ از مهاجرت‌ اشعریان‌ از کوفه‌ به‌ این‌ شهر در اوایل‌ قرن‌ دوم‌، بنا گردید، مسجد قریه جمکران‌ بود که‌ خَطّاب‌ اسدی آن‌ را بنیان‌ نهاد و در آن‌ به‌ تنهایی نماز می گزارد. مدرسی طباطبائی احتمال‌ داده‌ است‌ که‌ مسجد جمکران‌ فعلی همان‌ مسجد خطّاب‌ اسدی باشد که‌ پس‌ از گریز ساکنان‌ غاضریه‌ از قبیله بنی اسد به‌ جمکران‌، به‌ هنگام‌ قیام‌ مختار در کوفه‌، توسعه بیشتری یافت‌. قول‌ مشهور درباره ساخت‌ مسجد کنونی جمکران‌ به‌ حکایتی برمی گردد که‌ حاج‌میرزا حسین‌ نوری در کتابهایش‌، از جمله‌ نجم‌ ثاقب‌، با استناد به‌ کتاب‌ تاریخ‌ قم‌  (اثر حسن‌بن‌ محمد قمی) و نیز کتاب‌ مونس‌الحزین‌ فی معرفة الحق‌ و الیقین‌  (تألیف‌ شیخ‌صدوق‌، متوفی 381)، نقل‌ کرده‌ است‌.<ref>عرب، کاظم، «مسجد جمکران»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایره المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۳، ج۱۰، ذیل مدخل.</ref>[[پرونده:سنگ‌نوشته تجدید بنای مسجد مقدس جمکران مربوط به سال ۱۱۵۷ هجری قمری.jpg|بندانگشتی|سنگ‌نوشته تجدید بنای مسجد مقدس جمکران مربوط به سال ۱۱۵۷ هجری قمری|250x250پیکسل]]
== روایت میرزا حسین نوری از ساخت مسجد جکران ==
میرزا حسین نوری در کتاب نجم الثاقب از [[تاریخ قم (کتاب)|کتاب تاریخ قم]] و آن کتاب از [[مونس الحزین فی معرفة الحق و الیقین (کتاب)|کتاب مونسُ الْحَزین فی معرفةِ الْحَق وَ الْیَقین]]، منتسب به [[شیخ صدوق]]، ماجرای ساخته شدن مسجد جمکران را چنین بیان کرده است:

شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمکرانی می‌گوید: من شب سه‌شنبه، ۱۷ [[رمضان]] ۳۹۳ق در خانه خود خوابیده بودم. گروهی از مردم به در خانه آمدند و من را از خواب بیدار کردند و گفتند: «امام مهدی(ع) تو را می‌خواند او را اجابت کن.» آنها من را به محلی که اکنون مسجد (جمکران) است آوردند. 

در روایات به تفصیل آمده است که حضرت مهدی(ع) به حسن بن مثله امر می کند تا این مسجد را بسازد. 

حسن بن مثله پس از بیان اتفاقاتی می گوید به خانه رفتم... (پس از) نماز صبح نزد علی منذر رفتم و قضیه را با او در میان گذاشتم و همراه او به جایگاه دیشب رفتیم. او گفت: «به خدا سوگند که نشان و علامتی که امام فرموده بود، اینجا است و آن (حدود مسجد) با میخ‌ها و زنجیرها مشخص شده است.» آنگاه به نزد سید ابوالحسن الرضا رفتیم. وقتی به خانه او رسیدیم، غلامان او گفتند: «شما از جمکران هستید؟» گفتیم: «بله». گفتند: «از اول (صبح) سید ابوالحسن در انتظار شما است…». به نزدش رفتیم. گفت: «ای حسن بن مثله! من خوابیده بودم. شخصی در عالم رؤیا به من گفت: شخصی به نام حسن بن مثله، بامداد از جمکران پیش تو خواهد آمد، آنچه بگوید اعتماد کن و گفتارش را تصدیق کن. از خواب بیدار شدم و تا اکنون منتظرت بودم.»<ref>میرزا حسین طبرسی نوری، نجم الثاقب، قم، انتشارات مسجد جمکران، چاپ نهم، ۱۳۸۴ش، ص۳۹۱–۳۹۲.</ref>

داستان را برای او نقل کردم. سید ابوالحسن دستور داد بر اسب‌ها زین گذاشتند و به سوی روستای جمکران حرکت کردند. سید ابوالحسن به محل مورد نظر آمد و حسن بن مسلم را احضار کرد و منافع زمین را گرفت. پس از آن، با وجوهی به ساختن بنای مسجد پرداختند.<ref>میرزا حسین طبرسی نوری، نجم الثاقب، قم، انتشارات مسجد جمکران، چاپ نهم، ۱۳۸۴ش، ص۳۸۳–۳۸۸؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۵۳، ص۲۳۰–۲۳۳؛ ناصر الشریعه، تاریخ قم، قم، چاپ حکمت، بی‌تا، ص۱۴۸–۱۵۲.</ref>

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
 | شاخه اصلی = کلام
 | شاخه فرعی۱ = مهدویت
 | شاخه فرعی۲ =
 | شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
 | شناسه =-
 | تیترها =-
 | ویرایش =شد
 | لینک‌دهی =شد
 | ناوبری =
 | نمایه =
 | تغییر مسیر =شد
 | ارجاعات =
 | بازبینی =
 | تکمیل =
 | اولویت =ج
 | کیفیت =ج
}}
{{پایان متن}}