راه‌های درمان ریا: تفاوت میان نسخه‌ها

راه‌های درمان ریا (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۱۲

۵۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۰

ابرابزار

A.ahmadi

automoderated

۶٬۳۴۱

ویرایش

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
 ـ همزمانی ریاء و ندامت و ناراحت شدن از آن اگر در اثنای عبادت باشد و شخص نیز سعی بر از بین بردن این رذیله شیطانی داشته باشد بنا به فرمایش مرحوم نراقی ـ رحمه الله علیه ـ موجب بطلان نمی‌گردد. هر چند که احتیاط آن است در هر ریائی شخص عمل مذکور را اعاده و قضا کند.
@@ خط ۲۲: / خط ۲۱: @@
 انسان مادامی که دچار خود نمایی و ریا است سعی کند عبادات خود را دور از چشم دیگران انجام بدهد تا وقتی از صفت ریا پاک شود این کار را ادامه بدهد.
-==راه‌هاي درمان ==
+== راه‌های درمان ==
+# توجه به این که روز قیامت خداوند به ریاکار می‌گوید تو برای من کاری نکردی برو ثواب و پاداش خود را از همان‌هایی بگیر که بر ایشان کار و عبادت می‌کردی (پوچی عمل).
-۱. توجه به اين كه روز قيامت خداوند به رياكار مي گويد تو براي من كاري نكردي برو ثواب و پاداش خود را از همان هايي بگير كه بر ايشان كار و عبادت مي كردي (پوچي عمل).
+# توجه به این که خداوند قادر مطلق است او می‌تواند به بهترین و راحت‌ترین شکل به ما آبرو، عزت، مقام و مقبولیت و محبوبیت اجتماعی بدهد و از راه‌هایی که ما گمان آن را نمی‌کنیم به ما عزت و موفقیت ببخشد.
+# توجه به این مطلب که تأیید اجتماعی و جلوه نمایی ما ممکن است لذت داشته باشد؛ اما این زودگذر است؛ اما توجه به خداوند و معاشقه با او لذتی ماندگار دارد و پس از آن ناامیدی در کار نیست و انسان به کمال می‌رسد.
-۲. توجه به اين كه خداوند قادر مطلق است او مي تواند به بهترين و راحت ترين شكل به ما آبرو، عزت، مقام و مقبوليت و محبوبيت اجتماعي بدهد و از راه هايي كه ما گمان آن را نمي كنيم به ما عزت و موفقيت ببخشد.
+# علاوه بر اقدام در درمان ریا باید بقیه فضایل را در خود تقویت کنیم. علماء اخلاق می‌گویند هر قدر صفات خوب در انسان بیشتر رشد کند صفات بد کمتر مجال رشد می‌یابند.
+# ریشه همه بدیها از خودخواهی‌ها ناشی می‌شود. با مبارزه با خودخواهی به قطع ریشه ریا اقدام کنیم.
-۳. توجه به اين مطلب كه تأييد اجتماعي و جلوه نمايي ما ممكن است لذت داشته باشد؛ اما اين زودگذر است؛ اما توجه به خداوند و معاشقه با او لذتي ماندگار دارد و پس از آن نااميدي در كار نيست و انسان به كمال مي رسد.
+# دوستان مخلص و معاشران با صفا برای خود بیابیم و از افراد ریاکار فاصله بگیریم. در مورد افراد خودساخته مطالعه کنیم.
+# دائم الذکر و فکر باشیم پیوسته با کتب اخلاقی و موعظه (کم و مداوم) در ارتباط باشیم تا با غفلت زدایی به حقیقت اخلاص نزدیک تر شویم.
-۴. علاوه بر اقدام در درمان ريا بايد بقيه فضايل را در خود تقويت كنيم. علماء اخلاق مي گويند هر قدر صفات خوب در انسان بيشتر رشد كند صفات بد كمتر مجال رشد مي‌يابند.
+# به نماز و آداب و شرائط آن اهمیت دهیم که نماز انسان را از بدی‌ها بازمی‌دارد؛ و سستی و کاهلی در نماز باعث رشد زشتی‌ها در درون ما می‌گردد
+# محبت دنیا
-۵. ريشه همه بديها از خودخواهي ها ناشي مي شود. با مبارزه با خودخواهي به قطع ريشه ريا اقدام كنيم.
+ریا از جمله کارهای ناپسندی است که ارتباط مستقیم با محبت دنیا دارد. کسی که چشم دنیا بین داشته باشد و غیر خدا را مؤثر در امور بداند و برای رسیدن به خواسته‌های مادی تلاش می‌کند، دست به ریا می‌زند و این راه را پیش می‌گیرد و گرنه کسی که دلش سرشار از محبت الهی است و به عشق او زندگی می‌کند چگونه غیر خدا را در طریق زندگی برمی‌گزیند و کاری می‌کند که دیگران از او تمجید نمایند و رضایت خدا را بر رضایت مخلوق ترجیح دهد.
-۶. دوستان مخلص و معاشران با صفا براي خود بيابيم و از افراد رياكار فاصله بگيريم. در مورد افراد خودساخته مطالعه كنيم.
-۷. دائم الذكر و فكر باشيم پيوسته با كتب اخلاقي و موعظه (كم و مداوم) در ارتباط باشيم تا با غفلت زدايي به حقيقت اخلاص نزديك تر شويم.
-۸. به نماز و آداب و شرائط آن اهميت دهيم كه نماز انسان را از بدي ها باز مي دارد. و سستي و كاهلي در نماز باعث رشد زشتي‌ها در درون ما مي‌گردد
-۹. محبت دنيا
-ريا از جمله كارهاي ناپسندي است كه ارتباط مستقيم با محبت دنيا دارد. كسي كه چشم دنيا بين داشته باشد و غير خدا را موثر در امور بداند و براي رسيدن به خواسته هاي مادي تلاش مي كند، دست به ريا مي زند و اين راه را پيش مي گيرد و گرنه كسي كه دلش سرشار از محبت الهي است و به عشق او زندگي مي كند چگونه غير خدا را در طريق زندگي بر مي گزيند و كاري مي كند كه ديگران از او تمجيد نمايند و رضايت خدا را بر رضايت مخلوق ترجيح دهد.
-كسي كه ريا مي‌كند دنبال عزت مي‌گردد و با نماياندن كارهاي خوب به اين و آن مي‌خواهد كه بفهماند آدم خوبي است تا به او احترام كنند، دوستش بدارند و بر عزت و سر افرازيش افزوده گردد؛ در حاليكه عزت تنها از آن خداوند است كه به هر كس كه بخواهد عطا مي‌نمايد و از هر كس كه بخواهد مي‌گيرد.
-تذكر: براي خودسازي فردا دير است امروز اقدام كنيم كه راحت تر به نتيجه مطلوب برسيم.
-==وسوسه در ریا==
-انسان بايد مواظب اعمال و كردار خود باشد و آن را به ريا و خودنمايي نابود نسازد؛ امّا گاهي انسان دچار وسوسه ريا مي‌شود و تصورات واهي از ريا سراغش مي‌آيد و جلو اعمال عبادي را سد مي‌كند؛ به عبارت ديگر با اين‌كه در مسئله اخلاص در عبادت و دوري از ريا بايد كمال مراقبت را مبذول داشت؛ امّا گاهي اوقات اين مراقبت از حدّ عادي بيرون مي‌رود و به صورت وسوسه در مي‌آيد و بخصوص آنها كه در آغاز راه هستند بيشتر دچار اين‌گونه وسوسه‌ها مي‌شوند. در اين‌جا وظيفه آن است كه به وسوسه اعتنا نكنيم و همين كه از خطور اين‌گونه تصورات و اوهام ناراحت هستيم دليل بر آن است كه ريايي در كار نيست و اين شيطان است كه مي‌خواهد ما را از راه باز دارد.
-از رسول خدا(ص) نقل شده است كه فرمود: «إذا أتي الشَّيْطانُ اَحَدَكُمْ وَ هُوَ في صَلوتِهِ اِنّكَ مُرائي فَلْيُطِلْ صَلوتَهُ ما بَدا لَهُ مالَمْ يَفُتْهُ وَقْتُ فريضَه، وَ إذا كانَ شيئٍ مِنْ أمْرِ الاخِرَه فَلْيًتَمَكَّثْ ما بَدا لَهُ وَ إِذا كانَ علي شَيْءٍ مِنْ أمْرِ الدُّنْيا فَلْيَبْرَحْ...<ref>بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۹۵.</ref>» اگر كسي در نماز باشد و شيطان او را به رياكاري وسوسه متهم كند تا وقت باقي است هرچه مي‌تواند نمازش را طولاني كند، نيز اگر مشغول يك كار اخروي است، باز هم به وسوسه شيطان اعتنا نكند و به كار خود ادامه دهد؛ امّا اگر كاري كه در دست دارد مربوط به دنيا است بي‌درنگ آنرا رها كند...
-و در حديث ديگري آمده است كه شخصي خدمت حضرت پيامبر(ص) عرض كرد: اي رسول خدا! بعضي از ما در حال روزه يا مشغول نماز است و شيطان او را وسوسه مي‌كند و مي‌گويد تو رياكاري. حضرت فرمود:« هرگاه چنين شد بگوييد: خدايا به تو پناه مي‌برم و تو از حال من آگاه‌تري و به وسوسه شيطان اعتماد نكند و كارش را دنبال كند.<ref>بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۹۵.</ref>»
-خلاصه اين‌كه وسواس در ريا خودش دليل بر اخلاص و نداشتن ريا است و بايد كار خود را انجام داد و به وسوسه‌ها اعتنا نكرد.
-در مسئله اخلاص در عبادت و دوري از ريا بايد كمال مراقبت را مبذول داشت امّا گاهي اوقات اين مراقبت از حدّ عادي بيرون مي رود و به صورت وسوسه در مي آيد و بخصوص آنها كه در آغاز راه هستند بيشتر دچار اين گونه وسوسه ها مي شوند. در اين جا وظيفه آن است كه به وسوسه اعتنا نكنيم و همين كه از خطور اين گونه تصورات و اوهام ناراحت هستيم دليل بر آن است كه ريايي در كار نيست و اين شيطان است كه مي خواهد ما را از راه باز دارد. آري گاهي نيز شيطان به بهانه اين كه اين كار رياست مانع انجام كار نيك مي شود.
-براي دفع وسواس در عبادات توجه به اين نکته که در چهل حديث حضرت امام آمده است مناسب است به اينکه: "خلوص از همه مراتب آن از مختصات اولياست و ديگران در آن شريک نيستند و اتصاف عامه مردم به يک مرتبه از آن نقص آنها به حسب آن مقام که دارند نيست و به ايمان آنها يا اخلاص آنها ضرر نمي رساند. مثلاً نفس عامه مردم به حسب جبلت<ref>طبع</ref> مايل است که خيرات آنها پيش مردم ظاهر گردد، گرچه خيرات را به نيت ظاهر شدن نکنند، ولي نفسشان مفطور به اين حب است. اين موجب بطلان عمل يا شرک و نفاق و کفر نيست گرچه اين نقص اولياست و در نظر ولي يا عارف بالله شرک و نفاق است و تنزيه از مطلق شرک و اخلاص از همه مراتب آن، اول مقامات اولياست.<ref>چهل حديث، حضرت امام خميني، موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام (ره) بحث ريا. ص۴۹</ref>
-==اشاره اي به راه درمان ريا==
-.	چون اصل ايجاد ريا براي اين است كه شخص در مال و منافع ديگران طمع مي‌كند يا محبت و ستايش آنان را مي‌طلبد و يا از مذمت ديگران مي‌ترسد لازم است اصل اين عوامل را از ميان بر داشت و عزت و اعتبار را از جانب خداوند دانست كه عزت تنها از آن خداوند است. هر كه را بخواهد عزيز و سر افراز مي‌كند و هر كه را بخواهد خار و بي مايه مي نمايد.
-.
-هيچ دنداني نخندد در جهان
-بي رضا و امر آن فرمان روان
-هيچ برگي مي‌نيفتد از درخت
-بي‌رضا و حكم آن سلطان بخت
-از دهان، لقمه نشد سوي گلو
-تا نگفت آن لقمه را حق «او خلو»<ref> . داخل شود.</ref>
-۲- انجام برخی عبادات در خلوت و تمرین اخلاص،
-۳بد دانستن ريا كاري در دل و مبارزه نفساني با آن روي آوردن به اخلاص در عمل از جمله راه هاي عملي درمان ريا هستند.
-.	توجه به پوچی عمل ریایی
+کسی که ریا می‌کند دنبال عزت می‌گردد و با نمایاندن کارهای خوب به این و آن می‌خواهد که بفهماند آدم خوبی است تا به او احترام کنند، دوستش بدارند و بر عزت و سر افرازیش افزوده گردد؛ در حالیکه عزت تنها از آن خداوند است که به هر کس که بخواهد عطا می‌نماید و از هر کس که بخواهد می‌گیرد.
-==درمان ریا==
+تذکر: برای خودسازی فردا دیر است امروز اقدام کنیم که راحت تر به نتیجه مطلوب برسیم.
-حضرت امام خميني (ره) در چهل حديث در تصحیح بینش برای خلاصی از ریا مي فرمايد: "حال اي عزيز، فکري کن و چاره اي براي خود پيدا کن و بدان که شهرت پيش اين مردم ناچيز، چيزي نيست، و قلوب اين مردم که اگر گنجشکي بخورد سير نمي شود، قدر و قابليتي ندارد؛ و اين مخلوق ضعيف را قابليتي نيست؛ قدرت، فقط در دستگاه قدس ربوبيت پيدا مي شود و فاعل علي الاطلاق و مسبب الاسباب، آن ذات مقدس است. تمام مخلوقات اگر پشت به پشت هم دهند که يک پشه خلق کنند نتوانند... قدرت پيش حق تعالي است. اوست مؤثر در تمام موجودات، با هر زحمت و رياضتي شده در قلب خود با قلم عقل نگارش ده که لاموثر في الوجود الا الله "نيست کارکني در دار تحقق جز خدا")<ref>چهل حديث، حضرت امام خميني، موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام (ره) بحث ريا، ص۴۵</ref>
-توجه به این مطلب يكى از اوصاف متقين است كه خدا در دل و جانشان بزرگ است و غير او در نظرشان خرد و ناچيز، همچنانکه حضرت امیر(عليه السّلام) در خطبه همام مى‏فرمايد:«عظم الخالق في انفسهم و صغر ما دونه في اعينهم».<ref>ترجمه‏اخلاق، جباران محمد رضا، انتشارات هجرت، ج۱ ص: ۶۴</ref>
+== وسوسه در ریا ==
+انسان باید مواظب اعمال و کردار خود باشد و آن را به ریا و خودنمایی نابود نسازد؛ امّا گاهی انسان دچار وسوسه ریا می‌شود و تصورات واهی از ریا سراغش می‌آید و جلو اعمال عبادی را سد می‌کند؛ به عبارت دیگر با این‌که در مسئله اخلاص در عبادت و دوری از ریا باید کمال مراقبت را مبذول داشت؛ امّا گاهی اوقات این مراقبت از حدّ عادی بیرون می‌رود و به صورت وسوسه در می‌آید و بخصوص آنها که در آغاز راه هستند بیشتر دچار این‌گونه وسوسه‌ها می‌شوند. در این‌جا وظیفه آن است که به وسوسه اعتنا نکنیم و همین که از خطور این‌گونه تصورات و اوهام ناراحت هستیم دلیل بر آن است که ریایی در کار نیست و این شیطان است که می‌خواهد ما را از راه بازدارد.
-اما از بعد روانشناختی یکی از علل مهم ریا، مشکل خود نمایی است که براي درمان آن شناسايي انگيزه هاي آن لازم است. تا متناسب با هر كدام راه حلي بیابیم. البته قبل از بحث لازم است بگويم كه خودنمايي مي تواند در لباس، علم، مهمانداري، ورزش و عبادت و... ظاهر شود.
+از رسول خدا(ص) نقل شده است که فرمود: «إذا أتی الشَّیْطانُ اَحَدَکُمْ وَ هُوَ فی صَلوتِهِ اِنّکَ مُرائی فَلْیُطِلْ صَلوتَهُ ما بَدا لَهُ مالَمْ یَفُتْهُ وَقْتُ فریضَه، وَ إذا کانَ شیئٍ مِنْ أمْرِ الاخِرَه فَلْیًتَمَکَّثْ ما بَدا لَهُ وَ إِذا کانَ علی شَیْءٍ مِنْ أمْرِ الدُّنْیا فَلْیَبْرَحْ…<ref>بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۹۵.</ref>» اگر کسی در نماز باشد و شیطان او را به ریاکاری وسوسه متهم کند تا وقت باقی است هرچه می‌تواند نمازش را طولانی کند، نیز اگر مشغول یک کار اخروی است، باز هم به وسوسه شیطان اعتنا نکند و به کار خود ادامه دهد؛ امّا اگر کاری که در دست دارد مربوط به دنیا است بی‌درنگ آنرا رها کند…
-۱. ستايش خواهي؛ ميل به خودنمايي، خواستاري جلب توجه، دوستداري سرشناس شدن و مقبوليت اجتماعي از نيازهاي عاطفي و رواني افراد به شمار مي رود اما در جوان، اين ميل زنده تر و فعال تر است.<ref>دنياي جوان، دكتر قائمي، علي ، انتشارات سازمان ملي جوانان، ص۱۴۰.</ref>
+و در حدیث دیگری آمده است که شخصی خدمت حضرت پیامبر(ص) عرض کرد: ای رسول خدا! بعضی از ما در حال روزه یا مشغول نماز است و شیطان او را وسوسه می‌کند و می‌گوید تو ریاکاری. حضرت فرمود: «هرگاه چنین شد بگویید: خدایا به تو پناه می‌برم و تو از حال من آگاه‌تری و به وسوسه شیطان اعتماد نکند و کارش را دنبال کند.<ref>بحارالانوار، ج۶۹، ص۲۹۵.</ref>»
-درمان كلي: ما بايد مراقب باشيم كه اين ميل را به مسائل عبادي و بندگي سرايت ندهيم. اما در بقيه كارها تا حدي اين ميل پذيرفته شده است و حتي باعث رشد مي گردد. مثلاً اشكالي ندارد فرد مثلاً با كار هنري و يا درخشيدن در يك كار اين ميل را ارضا كند. البته اين كار بايد به گونه ای انجام شود كه باعث خودخواهي و غرور نشود.
+خلاصه این‌که وسواس در ریا خودش دلیل بر اخلاص و نداشتن ریا است و باید کار خود را انجام داد و به وسوسه‌ها اعتنا نکرد.
-۲. احساس حقارت: ضعف ها و زبوني ها، كمبودها و نارسايي ها، ناداري ها و ناتواني ها و بالاخره كاستي ها و عقب ماندگي ها در زندگي عموم افراد، مسايلي هستند كه آنان را به احساس كمتري و كوچكي و حقارت وا مي دارد<ref>نيازهاي جوانان، صادقي اردستاني احمد ، قم، نشر خرم، ۱۳۷۶، ص۲۳۱.</ref> حال گاهي فردی براي جبران اين كمبودها دست به "اعمال جبراني" مي زند تا اعلام كند كه من چيزي كم ندارم و... اما اغلب اين جبران، مشكلاتي به بار مي آورد. فردي كه از درون احساس پوچي مي كند به هر ترفندي چنگ مي زند تا از آن نجات يابد امّا همه بي فايده اند. او بيشتر تلاش مي كند به ديگران بنماياند كه او چيزي كم ندارد<ref>آدلر مي گويد خودنمايي واكنش است در برابر احساس حقارت واقعي يا خيالي، ر.ك: خود و ناخود، اكبري، محمود، نشر سماء ۱۳۸۱، ص۱۵۴</ref> و اين خودنمايي و تظاهر را در لباس، گفتار و نوع كلمات، شيوه هاي رفتاري حتي در عبادات نشان مي دهد.
+در مسئله اخلاص در عبادت و دوری از ریا باید کمال مراقبت را مبذول داشت امّا گاهی اوقات این مراقبت از حدّ عادی بیرون می‌رود و به صورت وسوسه در می‌آید و بخصوص آنها که در آغاز راه هستند بیشتر دچار این گونه وسوسه‌ها می‌شوند. در این‌جا وظیفه آن است که به وسوسه اعتنا نکنیم و همین که از خطور این گونه تصورات و اوهام ناراحت هستیم دلیل بر آن است که ریایی در کار نیست و این شیطان است که می‌خواهد ما را از راه بازدارد. آری گاهی نیز شیطان به بهانه این که این کار ریاست مانع انجام کار نیک می‌شود.
-درمان: از منظر روان شناسي، عقده حقارت از وجود نقص در بدن، محروميت روحي و مادي، رفتار خشن اطرافيان لغزش هاي اخلاقي و تداعي و تجديد خاطر آنها و وجود يك خاطره تلخ و حادثه غمبار رخ مي دهد. البته هميشه عقده حقارت به شكل خودنمايي و تظاهر خود را نشان نمي دهد گاهي باعث گوشه نشيني، خودخوري و سرانجام افسردگي مي گردد.<ref>. نيازهاي جوان، ص۲۳۲</ref>
+برای دفع وسواس در عبادات توجه به این نکته که در چهل حدیث حضرت امام آمده است مناسب است به اینکه: "خلوص از همه مراتب آن از مختصات اولیاست و دیگران در آن شریک نیستند و اتصاف عامه مردم به یک مرتبه از آن نقص آنها به حسب آن مقام که دارند نیست و به ایمان آنها یا اخلاص آنها ضرر نمی‌رساند. مثلاً نفس عامه مردم به حسب جبلت<ref>طبع</ref> مایل است که خیرات آنها پیش مردم ظاهر گردد، گرچه خیرات را به نیت ظاهر شدن نکنند، ولی نفسشان مفطور به این حب است. این موجب بطلان عمل یا شرک و نفاق و کفر نیست گرچه این نقص اولیاست و در نظر ولی یا عارف بالله شرک و نفاق است و تنزیه از مطلق شرک و اخلاص از همه مراتب آن، اول مقامات اولیاست.<ref>چهل حدیث، حضرت امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام (ره) بحث ریا. ص۴۹</ref>
-در درمان بايد به اين نكته توجه داشت كه:
+== اشاره ای به راه درمان ریا ==
+#  چون اصل ایجاد ریا برای این است که شخص در مال و منافع دیگران طمع می‌کند یا محبت و ستایش آنان را می‌طلبد یا از مذمت دیگران می‌ترسد لازم است اصل این عوامل را از میان برداشت و عزت و اعتبار را از جانب خداوند دانست که عزت تنها از آن خداوند است. هر که را بخواهد عزیز و سر افراز می‌کند و هر که را بخواهد خار و بی‌مایه می‌نماید.
+#
+هیچ دندانی نخندد در جهان
-۱. احساس حقارت: زنگ خطر و موهبتي است كه انسان را مي تواند آگاه كند تا او با اراده خود دنبال حل مشكل بر آيد.
+بی رضا و امر آن فرمان روان
-۲. عقده حقارت: عقده حقارت وقتي است كه انسان در ابتدا احساس حقارت مي كند و بعد او در پي درمان بر نمي آيد و آن را قبول مي كند و براي خود بازگو مي كند.
+هیچ برگی می‌نیفتد از درخت
-پس جلوي خطر را زودتر بگيريم: احساس حقارت ـــــــــ ادراك حقارت ـــــــــ عقده حقارت.
+بی‌رضا و حکم آن سلطان بخت
-دكتر ب رامينس مي گويد هنگامي كه به حقارت و عدم كفايت خود معتقد شديم خود را زنداني كرده ايم.<ref> نيازهاي جوان ، ص۲۴۹-۲۴۵، (اقتباس).</ref>
+از دهان، لقمه نشد سوی گلو
-بهترين راه درمان در اين قسمت بدين قرار است:
+تا نگفت آن لقمه را حق «او خلو»<ref>. داخل شود.</ref>
-۱. انسان بايد از خود و استعدادهايش ارزيابي بالايی داشته باشد. سرمايه توانائي هاي ما محدود نيست اگر نقصي در جسم و روحمان داريم، سعي كنيم استعدادهاي بالقوه مثبتمان را بسيج كنيم و به مسير خود حركت دهيم. موفقيت هاي جانبازان، معلولين و... سرمشق ماست.
+۲- انجام برخی عبادات در خلوت و تمرین اخلاص،
-۲. گاهي فراموشي گذشته، خود نعمت است. اين امر باعث آرامش خاطر انسان مي شود گاهي لازم است انسان با مشكلات كنار بيايد گذشته تلخ خود را فراموش كند و واقع بين باشد تا درمان شود.
+۳بد دانستن ریا کاری در دل و مبارزه نفسانی با آن روی آوردن به اخلاص در عمل از جمله راه‌های عملی درمان ریا هستند.
-۳. جايگزين كردن افكار مثبت در ذهن، تلقين مثبت، استفاده از كلمات با بار هيجاني مثبت (عدم همنشيني با افراد منفي باف)
+۴. توجه به پوچی عمل ریایی
-۴. تلاش و كار بهترين درمان است. كار، جسم را ورزيده، روح را بانشاط و... مي كند. امروزه كاردرماني به عنوان يكي از درمان هاي موفق در افسردگي، اضطراب، حقارت و... به شمار مي رود.<ref> نيازهاي جوان، ص۲۴۹-۲۴۵، (اقتباس).</ref>
+== درمان ریا ==
+حضرت امام خمینی (ره) در چهل حدیث در تصحیح بینش برای خلاصی از ریا می‌فرماید: "حال ای عزیز، فکری کن و چاره ای برای خود پیدا کن و بدان که شهرت پیش این مردم ناچیز، چیزی نیست، و قلوب این مردم که اگر گنجشکی بخورد سیر نمی‌شود، قدر و قابلیتی ندارد؛ و این مخلوق ضعیف را قابلیتی نیست؛ قدرت، فقط در دستگاه قدس ربوبیت پیدا می‌شود و فاعل علی الاطلاق و مسبب الاسباب، آن ذات مقدس است. تمام مخلوقات اگر پشت به پشت هم دهند که یک پشه خلق کنند نتوانند… قدرت پیش حق تعالی است. اوست مؤثر در تمام موجودات، با هر زحمت و ریاضتی شده در قلب خود با قلم عقل نگارش ده که لاموثر فی الوجود الا الله "نیست کارکنی در دار تحقق جز خدا")<ref>چهل حدیث، حضرت امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام (ره) بحث ریا، ص۴۵</ref>
-۳. اختلال شخصيت نمايشي: ويژگي اصلي اين اختلال رفتار توجه طلبانه و هيجان پذيري "مفرط و فراگير" است. اين الگو در اوايل بزرگسالي و در زمينه هاي گوناگون ظاهر مي شود. از جمله اختلال هاي ديگري كه جنبه تظاهر دارد، اختلال شخصيت خودشيفته و اختلال ساختگي (تمارض) است.<ref>اختلال هاي رواني DSM-۴-IR، دكتر محمدرضا نيكخو، ۱۳۸۱، انتشارات سخن، ص۷۶۸۰ و ۱۰۴۴ و ۱۰۳۹ اقتباس.</ref>
+توجه به این مطلب یکی از اوصاف متقین است که خدا در دل و جانشان بزرگ است و غیر او در نظرشان خرد و ناچیز، همچنانکه حضرت امیر (علیه السّلام) در خطبه همام می‌فرماید: «عظم الخالق فی انفسهم و صغر ما دونه فی اعینهم».<ref>ترجمه‌اخلاق، جباران محمد رضا، انتشارات هجرت، ج۱ ص: ۶۴</ref>
-درمان: اين بيماري ها با مراجعه به مشاوره هاي روان شناسي و انجام تمرين هاي خودياري اي كه مشاور به انسان مي دهد قابل درمان است. اين قسم (اختلالات شخصيت نمايشي، خودشيفته و ساختگي) از موارد قبلي بسيار وخيم تر است كه روان درماني و گاهي دارودرماني مي طلبد. و اراده فرد و كمك اطرافيان در حل اين مشكل بسيار مهم است.
+اما از بعد روانشناختی یکی از علل مهم ریا، مشکل خود نمایی است که برای درمان آن شناسایی انگیزه‌های آن لازم است. تا متناسب با هر کدام راه حلی بیابیم. البته قبل از بحث لازم است بگویم که خودنمایی می‌تواند در لباس، علم، مهمانداری، ورزش و عبادت و… ظاهر شود.
-۴. جلب منفعت و دفع ضرر: گاهي انسان بخاطر كسب منفعت و دفع ضرر در ديگران تظاهر و خودنمايي و ريا مي كند. در كارهاي خير لازم به ظاهرسازي دروغين نيست اما برخي براي جلب منفعت و دفع خطر و ضرر از اين ترفندها كمك مي گيرند ( يكي از راه هايي كه شيطان از آن براي فريب استفاده مي كند همين راه است).
+۱. ستایش خواهی؛ میل به خودنمایی، خواستاری جلب توجه، دوستداری سرشناس شدن و مقبولیت اجتماعی از نیازهای عاطفی و روانی افراد به شمار می‌رود اما در جوان، این میل زنده تر و فعال تر است.<ref>دنیای جوان، دکتر قائمی، علی ، انتشارات سازمان ملی جوانان، ص۱۴۰.</ref>
-طبق آنچه گفته شده بايد بگوئيم ريا و تظاهر مذموم، اغلب بخاطر احساس حقارت، عدم ارزشمندي و عزت نفس، غفلت از استعدادهاي بالفعل و بالقوه،و فزون خواهي و هواي نفس پديد مي آيد. حضرت علي(ع) مي فرمايند: (نفاق المرء من ذل يجده في نفسه؛ دورويي و تظاهر فرد بخاطر احساس كوچكي اي است كه فرد در خود احساس مي كند)<ref>. محمدي ري شهري، ميزان الحكمه، چهار جلدي، دارالحديث، قم ج۴، ص۳۳۳۸.</ref>
+درمان کلی: ما باید مراقب باشیم که این میل را به مسائل عبادی و بندگی سرایت ندهیم. اما در بقیه کارها تا حدی این میل پذیرفته شده است و حتی باعث رشد می‌گردد. مثلاً اشکالی ندارد فرد مثلاً با کار هنری یا درخشیدن در یک کار این میل را ارضا کند. البته این کار باید به گونه ای انجام شود که باعث خودخواهی و غرور نشود.
-در جمع بندی مطالب و بیان روشهای عملی دیگر نکات ذیل تقدیم می گردد:
+۲. احساس حقارت: ضعف‌ها و زبونی‌ها، کمبودها و نارسایی‌ها، ناداری‌ها و ناتوانی‌ها و بالاخره کاستی‌ها و عقب ماندگی‌ها در زندگی عموم افراد، مسایلی هستند که آنان را به احساس کمتری و کوچکی و حقارت وامی‌دارد<ref>نیازهای جوانان، صادقی اردستانی احمد، قم، نشر خرم، ۱۳۷۶، ص۲۳۱.</ref> حال گاهی فردی برای جبران این کمبودها دست به «اعمال جبرانی» می‌زند تا اعلام کند که من چیزی کم ندارم و… اما اغلب این جبران، مشکلاتی به بار می‌آورد. فردی که از درون احساس پوچی می‌کند به هر ترفندی چنگ می‌زند تا از آن نجات یابد امّا همه بی فایده اند. او بیشتر تلاش می‌کند به دیگران بنمایاند که او چیزی کم ندارد<ref>آدلر می‌گوید خودنمایی واکنش است در برابر احساس حقارت واقعی یا خیالی، ر.ک. خود و ناخود، اکبری، محمود، نشر سماء ۱۳۸۱، ص۱۵۴</ref> و این خودنمایی و تظاهر را در لباس، گفتار و نوع کلمات، شیوه‌های رفتاری حتی در عبادات نشان می‌دهد.
-۱. توجه به جايگاه و مقام و منزلت خود.انسان خليفه الله و مسجود ملائك مي باشد.
+درمان: از منظر روان‌شناسی، عقده حقارت از وجود نقص در بدن، محرومیت روحی و مادی، رفتار خشن اطرافیان لغزش‌های اخلاقی و تداعی و تجدید خاطر آنها و وجود یک خاطره تلخ و حادثه غمبار رخ می‌دهد. البته همیشه عقده حقارت به شکل خودنمایی و تظاهر خود را نشان نمی‌دهد گاهی باعث گوشه نشینی، خودخوری و سرانجام افسردگی می‌گردد.<ref>. نیازهای جوان، ص۲۳۲</ref>
-رسد آدمي به جايي كه به جز خدا نبيند 			بنگر که تا چه حد است مقام آدميت
+در درمان باید به این نکته توجه داشت که:
-۲. صلوات بر پيامبر و اهل بيت(ع). پيامبر(ص) فرمودند صلوات بر من و اهل بيتم(ع) نفاق را زائل مي كند. الصلاه عليّ و علي اهل بيتي تذهب بالنفاق.<ref>ميزان الحكمه، ج۴، ص۳۳۴۴</ref>
+# احساس حقارت: زنگ خطر و موهبتی است که انسان را می‌تواند آگاه کند تا او با اراده خود دنبال حل مشکل بر آید.
+# عقده حقارت: عقده حقارت وقتی است که انسان در ابتدا احساس حقارت می‌کند و بعد او در پی درمان بر نمی‌آید و آن را قبول می‌کند و برای خود بازگو می‌کند.
+پس جلوی خطر را زودتر بگیریم: احساس حقارت ــ ادراک حقارت ــ عقده حقارت.
-۳. توجه به اينكه كه ريا لذت آني و رضايت مخلوق را در پي دارد كه هر دو گذراست ولي اخلاص لذت عقلي و رضايت خداوند و كمال فرد را در پي دارد كه جاويد و ماندگار است.
+دکتر ب رامینس می‌گوید هنگامی که به حقارت و عدم کفایت خود معتقد شدیم خود را زندانی کرده‌ایم.<ref>نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵، (اقتباس).</ref>
-۴. توجه به توبيخ خداوند در روز قيامت كه به بنده اش مي گويد ثواب عملت را از آن كسي بخواه كه برايش عمل انجام دادي . (ر.ك: معراج السعاده)
+بهترین راه درمان در این قسمت بدین قرار است:
-۵. فرد رياكار بخاطر تعارضي كه در درون (وجدان) و رفتار بيروني دارد، اعمالش به طور واضح (اغلب اوقات) مشخص است كه رياكارانه است. به همين خاطر بيشتر مردم به او با ديد منفي نگاه مي كنند و او از محبوبيت دلخواه برخوردار نمي شود.
+# انسان باید از خود و استعدادهایش ارزیابی بالایی داشته باشد. سرمایه توانائی‌های ما محدود نیست اگر نقصی در جسم و روحمان داریم، سعی کنیم استعدادهای بالقوه مثبتمان را بسیج کنیم و به مسیر خود حرکت دهیم. موفقیت‌های جانبازان، معلولین و… سرمشق ماست.
+# گاهی فراموشی گذشته، خود نعمت است. این امر باعث آرامش خاطر انسان می‌شود گاهی لازم است انسان با مشکلات کنار بیاید گذشته تلخ خود را فراموش کند و واقع بین باشد تا درمان شود.
+# جایگزین کردن افکار مثبت در ذهن، تلقین مثبت، استفاده از کلمات با بار هیجانی مثبت (عدم همنشینی با افراد منفی باف)
+۴. تلاش و کار بهترین درمان است. کار، جسم را ورزیده، روح را بانشاط و… می‌کند. امروزه کاردرمانی به عنوان یکی از درمان‌های موفق در افسردگی، اضطراب، حقارت و… به شمار می‌رود.<ref>نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵، (اقتباس).</ref>
-۶. مبارزه با خودخواهي. صفات منفي همه ريشه در خودخواهي دارند<ref>سادات، محمدعلي، اخلاق اسلامي، ۱۳۶۸چاپ ششم، نشر سمت، ص۲۶۵ (اقتباس).</ref> (اگر با خود صفت به تنهايي مبارزه شود و حس خودخواهي باقي مانده باشد باز هم صفت ريا از آن رشد مي كند)
+۳. اختلال شخصیت نمایشی: ویژگی اصلی این اختلال رفتار توجه طلبانه و هیجان پذیری «مفرط و فراگیر» است. این الگو در اوایل بزرگسالی و در زمینه‌های گوناگون ظاهر می‌شود. از جمله اختلال‌های دیگری که جنبه تظاهر دارد، اختلال شخصیت خودشیفته و اختلال ساختگی (تمارض) است.<ref>اختلال‌های روانی DSM-4-IR، دکتر محمدرضا نیکخو، ۱۳۸۱، انتشارات سخن، ص۷۶۸۰ و ۱۰۴۴ و ۱۰۳۹ اقتباس.</ref>
-۷. كوشش در تقويت فضائل و انجام عبادات. چون بين فضائل و رذائل تلازم است، هر قدر كفه فضائل سنگين تر شود كفه رذايل سبك تر و بي وزن تر مي گردد (تقويت فضائل = تضعيف رذائل)<ref> سادات، محمدعلي، اخلاق اسلامي، ۱۳۶۸چاپ ششم، نشر سمت، ص۲۶۶.</ref>
+درمان: این بیماری‌ها با مراجعه به مشاوره‌های روان‌شناسی و انجام تمرین‌های خودیاری ای که مشاور به انسان می‌دهد قابل درمان است. این قسم (اختلالات شخصیت نمایشی، خودشیفته و ساختگی) از موارد قبلی بسیار وخیم تر است که روان درمانی و گاهی دارودرمانی می‌طلبد؛ و اراده فرد و کمک اطرافیان در حل این مشکل بسیار مهم است.
-۸. معاشرت با افراد مخلص (که باعث تقويت روحي انسان مي شود و خود يك الگوی عملي زنده براي حركت ماست)
+۴. جلب منفعت و دفع ضرر: گاهی انسان بخاطر کسب منفعت و دفع ضرر در دیگران تظاهر و خودنمایی و ریا می‌کند. در کارهای خیر لازم به ظاهرسازی دروغین نیست اما برخی برای جلب منفعت و دفع خطر و ضرر از این ترفندها کمک می‌گیرند (یکی از راه‌هایی که شیطان از آن برای فریب استفاده می‌کند همین راه است).
-۹. دعا و توسل به اهل بيت(ع) جهت خلاصي از شرّ شيطان و هواي نفس و درخواست توفيق عمل خالصانه.
+طبق آنچه گفته شده باید بگوئیم ریا و تظاهر مذموم، اغلب بخاطر احساس حقارت، عدم ارزشمندی و عزت نفس، غفلت از استعدادهای بالفعل و بالقوه، و فزون خواهی و هوای نفس پدید می‌آید. حضرت علی(ع) می‌فرمایند: (نفاق المرء من ذل یجده فی نفسه؛ دورویی و تظاهر فرد بخاطر احساس کوچکی ای است که فرد در خود احساس می‌کند)<ref>. محمدی ری شهری، میزان الحکمه، چهار جلدی، دارالحدیث، قم ج۴، ص۳۳۳۸.</ref>
-۱۰. ازدياد بينش و آگاهي درباره هدف خلقت، حقيقت عبوديت، صفات خدا و...
+در جمع‌بندی مطالب و بیان روشهای عملی دیگر نکات ذیل تقدیم می‌گردد:
-۱۱. خودتشويقي (هنگام انجام عمل خالصانه) و خودتنبيهي (هنگام تظاهر مثل انفاق كردن)
+۱. توجه به جایگاه و مقام و منزلت خود. انسان خلیفه الله و مسجود ملائک می‌باشد.
-۱۲. تلقين اين كه عمل رياكارانه عمل پوچي است.
+رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند    بنگر که تا چه حد است مقام آدمیت
-۱۳. ذكر گفتن مدام. (باعث غفلت زدايي مي گردد) صلوات، لا اله الا الله و... .
+۲. صلوات بر پیامبر و اهل بیت(ع). پیامبر(ص) فرمودند صلوات بر من و اهل بیتم(ع) نفاق را زائل می‌کند. الصلاه علیّ و علی اهل بیتی تذهب بالنفاق.<ref>میزان الحکمه، ج۴، ص۳۳۴۴</ref>
-۱۴. توجه به اينكه حقيقت ريا، استهزاء و تمسخر خداست (نديدن و لحاظ نكردن خدايي كه ناظر است)<ref>شيخ عباس قمي، خلاصه معراج السعاده، مؤسسه در راه حق</ref>
+# توجه به اینکه که ریا لذت آنی و رضایت مخلوق را در پی دارد که هر دو گذراست ولی اخلاص لذت عقلی و رضایت خداوند و کمال فرد را در پی دارد که جاوید و ماندگار است.
+# توجه به توبیخ خداوند در روز قیامت که به بنده اش می‌گوید ثواب عملت را از آن کسی بخواه که برایش عمل انجام دادی. (ر.ک. معراج السعاده)
+# فرد ریاکار بخاطر تعارضی که در درون (وجدان) و رفتار بیرونی دارد، اعمالش به‌طور واضح (اغلب اوقات) مشخص است که ریاکارانه است. به همین خاطر بیشتر مردم به او با دید منفی نگاه می‌کنند و او از محبوبیت دلخواه برخوردار نمی‌شود.
+۶. مبارزه با خودخواهی. صفات منفی همه ریشه در خودخواهی دارند<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، ۱۳۶۸چاپ ششم، نشر سمت، ص۲۶۵ (اقتباس).</ref> (اگر با خود صفت به تنهایی مبارزه شود و حس خودخواهی باقی مانده باشد باز هم صفت ریا از آن رشد می‌کند)
+۷. کوشش در تقویت فضائل و انجام عبادات. چون بین فضائل و رذائل تلازم است، هر قدر کفه فضائل سنگین تر شود کفه رذایل سبک‌تر و بی وزن تر می‌گردد (تقویت فضائل = تضعیف رذائل)<ref>سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، ۱۳۶۸چاپ ششم، نشر سمت، ص۲۶۶.</ref>
+# معاشرت با افراد مخلص (که باعث تقویت روحی انسان می‌شود و خود یک الگوی عملی زنده برای حرکت ماست)
+# دعا و توسل به اهل بیت(ع) جهت خلاصی از شرّ شیطان و هوای نفس و درخواست توفیق عمل خالصانه.
+# ازدیاد بینش و آگاهی درباره هدف خلقت، حقیقت عبودیت، صفات خدا و…
+# خودتشویقی (هنگام انجام عمل خالصانه) و خودتنبیهی (هنگام تظاهر مثل انفاق کردن)
+# تلقین این که عمل ریاکارانه عمل پوچی است.
+# ذکر گفتن مدام. (باعث غفلت زدایی می‌گردد) صلوات، لا اله الا الله و….
+# توجه به اینکه حقیقت ریا، استهزاء و تمسخر خداست (ندیدن و لحاظ نکردن خدایی که ناظر است)<ref>شیخ عباس قمی، خلاصه معراج السعاده، مؤسسه در راه حق</ref>
 {{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}