پرش به محتوا

راه‌های پیروی از اعمال صالح و ترک رذائل: تفاوت میان نسخه‌ها

ویرایش متنی ساختاری.
(ویراست ویرایشی جزیی.)
(ویرایش متنی ساختاری.)
خط ۱۲: خط ۱۲:


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
اولين و مهمترين نكته‌اي كه لازم است به آن توجه نموده و هميشه آن را همراه خود داشته باشيم «نيروي عزم و اراده» جدي براي پيمودن مسير است. تا زماني كه اين نيرو همراه انسان است، موفق خواهد بود و زماني كه آنرا از دست داد، اگر عالم و آدم هم دست به دست هم بدهند نمي‌توانند او را حركت دهند.


نكته‌اي ديگر كه در اين زمينه مهم است رعايت سه اصل مشارطه، مراقبه و محاسبه است. توجه به اين امور فرد را در رسيدن به آنچه كه مطلوبش است بسيار ياري خواهد كرد.


==توضيح مختصر اين اصول:==
==سه اصل خودسازی==
برای خودسازی، که منجر به پیروی از اعمال صالح و ترک بدی‌ها می‌شود، سه اصل گفته شده است. آن سه اصل چنین است:


=== مشارطه ===
===مشارطه===
مشارطه عبارتست از شرط و تعهد انسان بر ترك معصيت و پايبندي به عهد و ميثاقي كه در اين خصوص بسته است. حضرت امام خميني ـ رحمت الله عليه ـ در مشارطه، گفتاري دارند كه بخشي از آن چنين است:« مشارطه آنست كه در اول روز مثلاً با خود شرط كند امروز بر خلاف فرموده حق تبارك و تعالي رفتار نكند و اين مطلب را تصميم بگيرد و معلوم است كه يك روز خلاف نكردن امري است خيلي سهل، و انسان به آساني مي تواند از عهده به در آيد ...».<ref>رحيميان، محمد حسن  و رهبر، محمد تقي، آئين تزكيه، قم: انتشارات دفتر تبليغات، ۱۳۸۰، ج۱. ص۱۹۸.</ref>
در مشارطه، انسان شرط و تعهد می‌بندد که گناهان را ترک کرده و بر این عهد و پیمان پایبند باشد. به گفته امام خميني، عالم و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، مشارطه به این معنا است كه انسان در ابتدای روز با خود شرط كند امروز مخالف دستورات خدا رفتار نكند. به گفته او، اینکه انسان یک روز با اوامر خدا مخالفت نکند آسان است<ref>رحيميان، محمد حسن  و رهبر، محمد تقي، آئين تزكيه، قم: انتشارات دفتر تبليغات، ۱۳۸۰، ج۱. ص۱۹۸.</ref> و اینگونه، با مشارطه ترک گناهان بر فرد آسان می‌شود.


=== مراقبه ===
===مراقبه===
مراقبه آنست كه در تمام مدتي كه شرط كرده است، خلاف نكند، مراقب خود باشد و بر عهد و پيمان خود باشد. حضرت امام مي‌گويد، «انسان بايد مثل طبيب و پرستار مهربان از حال خود مواظبت نمايد و مهار نفس سركش را از دست ندهد و ...».<ref>همان. ص۱۹۸.</ref>
مراقبه، به این معنا است که انسان در تمام مدتي كه شرط كرده خلاف نكند، مراقب خود باشد و بر پيمان خود بماند. امام خمینی، انسان را در مراقبه به پزشک و پرستاری تشبیه کرده که از حال خود مواظبت می‌کند و خواسته‌های نا‌به‌جای نفس خود را کنترل می‌کند.<ref>همان. ص۱۹۸.</ref>


=== محاسبه ===
===محاسبه===
محاسبه آنست كه انسان هر روز از خود حساب بگيرد كه چه طاعتي يا معصيتي مرتكب شده‌است، اگر طاعتي داشته بر آن بيفزايد و اگر گناهي مرتكب شده در جبران آن بكوشد و بداند كه خداوند از اعمال، و اسرار نهان او آگاه است و آنرا حسابرسي خواهد كرد. امام موسي كاظم (ع) مي فرمايند: «از ما نيست كسي كه هر روز نفس خود را محاسبه نكند و اگر عمل نيك انجام داده بر آن بيفزايد و اگر بد بوده از آن استغفار كند.<ref>همان، ص۱۹۹.</ref>»
در محاسبه، انسان هر روز کارهای خود را حسابرسی می‌کند كه چه طاعتي انجام داده يا چه گناهی از او سر زده است. اگر طاعتي داشته تصمیم بگیرد آن را تقویت کند و اگر گناهي از او سر زده در جبران آن تلاش کند و بداند كه خدا از اسرار پنهان آگاه است و آن را حسابرسي خواهد كرد. امام موسي كاظم(ع) مي فرمايند: «از ما نيست كسي كه هر روز نفس خود را محاسبه نكند و اگر عمل نيك انجام داده بر آن بيفزايد و اگر بد بوده از آن استغفار كند.<ref>همان، ص۱۹۹.</ref>»


تفكر در آيات الهي، متذكر شدن عظمت خداوند و نعمت‌هاي او را ياد كردن، توجه داشتن به اين كه انسان در محضر خداست و بايد از گناه بپرهيزد و ... همه و همه در سازندگي انسان و حتي در تقويت اعتقادات انساني مؤثر است. تفكر در طبيعت اطراف خود، تفكر در بدن و ميليون‌ها سلول زنده آن، مطالعه كتا‌ب‌هاي مفيد، معاشرت با انسان‌هاي معنوي و حضور در مكان‌هاي مذهبي از ديگر اموري است كه در تقويت اعتقاد آدمي مفيد است.
تفكر در آيات الهي، متذكر شدن عظمت خداوند و نعمت‌هاي او را ياد كردن، توجه داشتن به اين كه انسان در محضر خداست و بايد از گناه بپرهيزد و ... همه و همه در سازندگي انسان و حتي در تقويت اعتقادات انساني مؤثر است. تفكر در طبيعت اطراف خود، تفكر در بدن و ميليون‌ها سلول زنده آن، مطالعه كتا‌ب‌هاي مفيد، معاشرت با انسان‌هاي معنوي و حضور در مكان‌هاي مذهبي از ديگر اموري است كه در تقويت اعتقاد آدمي مفيد است.
خط ۳۳: خط ۳۲:
برخی از راه‌ها برای اینکه انسان به دنیا دلبسته نشود چنین است:
برخی از راه‌ها برای اینکه انسان به دنیا دلبسته نشود چنین است:


* '''توجه به بي‌اعتباري دنيا''': در حالات جعفر برمكي نوشته اند: دفتر دخل هارون را ورق مي زدم، در يكي از صفحات بهاي عطر و لباس اهدائي به جعفر برمكي را بالغ بر پنجاه هزار درهم نوشته بودند و در صفحات بعدي همين سال هزينه روغن چراغ او را چهل درهم و نيم دانگ ثبت كرده بودند!!<ref>اسدي گرمارودي، محمد، درسهائي از تربيت انساني، تهران: مركز نشر فرهنگي رجاء، ۱۳۷۳، ج۳. ص۲۴۵.</ref> آري اين است نتيجه كار، وقتي دنيا را اينگونه بي اعتبار دانستي به هيچ چيز آن دل نمي بندي.
*'''توجه به بي‌اعتباري دنيا''': در حالات جعفر برمكي نوشته اند: دفتر دخل هارون را ورق مي زدم، در يكي از صفحات بهاي عطر و لباس اهدائي به جعفر برمكي را بالغ بر پنجاه هزار درهم نوشته بودند و در صفحات بعدي همين سال هزينه روغن چراغ او را چهل درهم و نيم دانگ ثبت كرده بودند!!<ref>اسدي گرمارودي، محمد، درسهائي از تربيت انساني، تهران: مركز نشر فرهنگي رجاء، ۱۳۷۳، ج۳. ص۲۴۵.</ref> آري اين است نتيجه كار، وقتي دنيا را اينگونه بي اعتبار دانستي به هيچ چيز آن دل نمي بندي.
* '''ياد مرگ''': اگر انسان به ياد مردن افتاده و سفر حتمي پيش رو را در نظر آورد، دل بستن به دنيا در او كم شده و يا از بين مي‌رود. و در عوض در دنيا به انجام كارهاي نيك اقدام مي‌كند و توشه‌اي براي سراي جاويد و زيباي ديگري مي‌فرستد.
*'''ياد مرگ''': اگر انسان به ياد مردن افتاده و سفر حتمي پيش رو را در نظر آورد، دل بستن به دنيا در او كم شده و يا از بين مي‌رود. و در عوض در دنيا به انجام كارهاي نيك اقدام مي‌كند و توشه‌اي براي سراي جاويد و زيباي ديگري مي‌فرستد.
* '''توجه به آخرت و بهشت و دوزخ''': عدم ايمان، اعتقاد و باور قلبي نسبت به قيامت، بهشت و دوزخ، و يا غفلت از آن باعث سرگرم شدن به دنيا و دل خوش كردن به حيات دنيوي مي گردد.
*'''توجه به آخرت و بهشت و دوزخ''': عدم ايمان، اعتقاد و باور قلبي نسبت به قيامت، بهشت و دوزخ، و يا غفلت از آن باعث سرگرم شدن به دنيا و دل خوش كردن به حيات دنيوي مي گردد.
* '''صدقه دادن''': در بسياري از آيات و روايات صدقه و انفاق چنان با شدت و حرارت مورد تاكيد واقع شده كه گويا نزديك است به واجبات ملحق گردد. شايد يكي از حسنات انفاق علاوه بر آثار اجتماعي آن، عدم دنيا زدگي مسلمين باشد. تا از همان ابتدا جلوي رشد اين مارحبّ المال را گرفته تا به اژدهايي سيري ناپذير تبديل نشود.
*'''صدقه دادن''': در بسياري از آيات و روايات صدقه و انفاق چنان با شدت و حرارت مورد تاكيد واقع شده كه گويا نزديك است به واجبات ملحق گردد. شايد يكي از حسنات انفاق علاوه بر آثار اجتماعي آن، عدم دنيا زدگي مسلمين باشد. تا از همان ابتدا جلوي رشد اين مارحبّ المال را گرفته تا به اژدهايي سيري ناپذير تبديل نشود.


تذكر:
تذكر:
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش