trustworthy
۲۳۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
Meysamhasani (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
== شاعر == | == شاعر == | ||
=== شرح حال === | === شرح حال === | ||
امیری فیروزکوهی'''،''' کریم (۱۲۸۸–۱۳۶۳ش)، فرزند مصطفی قلی منتظم‌الدوله، متخلص به امیر، شاعر و ادیب معاصر. وی در فرح‌آباد فیروزکوه به دنیا آمد. نیاکان او از روزگار کریم خان زند تا اواخر حکومت | [[امیری فیروزکوهی]]'''،''' کریم (۱۲۸۸–۱۳۶۳ش)، فرزند مصطفی قلی منتظم‌الدوله، متخلص به امیر، شاعر و ادیب معاصر. وی در فرح‌آباد فیروزکوه به دنیا آمد. نیاکان او از روزگار کریم خان زند تا اواخر [[حکومت قاجار]]، از امیران سپاه و سران لشکر بودند و «امیر» جزء اول نام آنان بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دائرة المعارف بزرگ اسلامی|نام خانوادگی=کریمی، امیربانو|ناشر=مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی|جلد=2|صفحه=628|مکان=تهران}}</ref> | ||
ایشان تا سال ۱۳۱۴ به دنبال موسیقی و تفرج و… بوده است، اما پس از آن، تحولی در وی پدید آمده و به سراغ علوم ادبی و دینی رفته، | ایشان تا سال ۱۳۱۴ به دنبال موسیقی و تفرج و… بوده است، اما پس از آن، تحولی در وی پدید آمده و به سراغ علوم ادبی و دینی رفته، سالها در محضر علمای وقت به تحصیل این علوم مشغول شده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | ||
استاد فیروزکوهی در دی ماه ۱۳۵۴ در مقدمه مجلد نخست دیوانش نوشته است: تا سال ۱۳۱۴ بیشتر اوقات من به مصاحبت شعرا و موسیقی‌دانان از نوازنده و آوازه خوان می‌گذشت و کم می‌شد که موسیقی‌دانی از پیر و جوان به طهران آمده باشد و من از دوستی و معاشرت با او بهره‌مند نشده باشم. در این وقت به شاگردی شیخ عبدالنبی پرداختم و تا سال ۱۳۲۰ که درگذشت، شش سالی در خدمت آن عزیز به تحصیل و استفاده مشغول بودم تا آن که به فضل الهی درهای توفیق به روی من گشوده شد و علوم عربیت از صرف تا علوم بلاغت و منطق و کلام و مقداری فلسفه و حکمت و فقه و اصول را از آن معلم جامع بارع فراگرفتم. بعد از آن مدتی شاگردی سید حسین مجتهد کاشانی را کردم.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | استاد فیروزکوهی در دی ماه ۱۳۵۴ در مقدمه مجلد نخست دیوانش نوشته است: تا سال ۱۳۱۴ بیشتر اوقات من به مصاحبت شعرا و موسیقی‌دانان از نوازنده و آوازه خوان می‌گذشت و کم می‌شد که موسیقی‌دانی از پیر و جوان به طهران آمده باشد و من از دوستی و معاشرت با او بهره‌مند نشده باشم. در این وقت به شاگردی شیخ عبدالنبی پرداختم و تا سال ۱۳۲۰ که درگذشت، شش سالی در خدمت آن عزیز به تحصیل و استفاده مشغول بودم تا آن که به فضل الهی درهای توفیق به روی من گشوده شد و علوم عربیت از صرف تا علوم بلاغت و منطق و کلام و مقداری فلسفه و حکمت و فقه و اصول را از آن معلم جامع بارع فراگرفتم. بعد از آن مدتی شاگردی سید حسین مجتهد کاشانی را کردم.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | ||
'''آیت‌الله خامنه‌ای''' درباره ایشان می‌گوید: | '''[[سید علی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]''' درباره ایشان می‌گوید: | ||
* یک شاعری مثل مرحوم امیری فیروزکوهی که حقاً در قلهٔ غزل زمان خودش قرار داشت.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آیت الله خامنه‌ای|تاریخ=1387|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=4083|عنوان=بیانات در دیدار شاعران در ماه مبارک رمضان|تاریخ بازبینی=22 آذر ۱۴۰۳}}</ref> | |||
* من شعرای معاصر را تقسیم می‌کنم به شعرایی که غزلسرا بودند، شعرایی که قصیده‌سرا بودند و شعرایی که نوسرا بودند. هر کدام چند نفری هستند که من به ایشان علاقه داشتم. در غزل، مرحوم امیری فیروزکوهی است که من با ایشان دوست هم بودم و ایشان به من هم خیلی علاقه داشتند و سالها تا بعد از [[انقلاب]]، با یکدیگر رفت و آمد داشتیم.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=آیت الله خامنه‌ای|تاریخ=1377|وبگاه=farsi.khamenei.ir|نشانی=https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2884|عنوان=بیانات در دیدار جمعی از جوانان|تاریخ بازبینی=22 آذر ۱۴۰۳}}</ref> | |||
=== آثار === | === آثار === | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۰: | ||
* ''دیوان''، که در دو جلد به کوشش امیر بانو کریمی به چاپ رسیده، و مشتمل است بر غزلیات، منظومه‌ها، قصاید، قطعه‌ها و مثنویها. | * ''دیوان''، که در دو جلد به کوشش امیر بانو کریمی به چاپ رسیده، و مشتمل است بر غزلیات، منظومه‌ها، قصاید، قطعه‌ها و مثنویها. | ||
* احقاق الحق | * احقاق الحق | ||
* ترجمهٔ مکاتیب ''نهج‌البلاغة'' | * ترجمهٔ [[مکاتیب نهج‌البلاغة|مکاتیب ''نهج‌البلاغة'']] | ||
* ترجمهٔ ''نفس المهموم'' | * ترجمهٔ ''[[نفس المهموم]]'' | ||
== هدف از سرودن عفاف‌نامه == | == هدف از سرودن عفاف‌نامه == | ||
مرحوم استاد سید عبدالکریم امیری فیروزکوهی، به سال ۱۳۱۳ ش در اوج جوانی و زمانی که سلطنت پهلوی می‌رفت تا با رسمی کردن کشف حجاب و اجباری نمودن آن، به جنگ با دین و مذهب برود، منظومه‌ای تحت عنوان عفاف نامه سرود و به شدت از حجاب و عفاف دفاع کرد. وی به همراه آن سه منظومه کوتاه و بلند دیگر تحت عناوین سینما، رمان، و تئاتر سرود و در جمع در ۲۷ صفحه آن را به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | مرحوم استاد سید عبدالکریم امیری فیروزکوهی، به سال ۱۳۱۳ ش در اوج جوانی و زمانی که [[سلطنت پهلوی]] می‌رفت تا با رسمی کردن [[کشف حجاب]] و اجباری نمودن آن، به جنگ با دین و مذهب برود، منظومه‌ای تحت عنوان عفاف نامه سرود و به شدت از حجاب و عفاف دفاع کرد. وی به همراه آن سه منظومه کوتاه و بلند دیگر تحت عناوین سینما، رمان، و تئاتر سرود و در جمع در ۲۷ صفحه آن را به چاپ رساند.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | ||
== منظومه عفاف‌نامه == | == منظومه عفاف‌نامه == | ||
=== جایگاه === | === جایگاه === | ||
احمد کسروی مقدمه‌ای ستایش آمیز بر عفاف‌نامه می‌نویسد: | [[احمد کسروی]] مقدمه‌ای ستایش آمیز بر عفاف‌نامه می‌نویسد: | ||
'''«کاری در خور آفرین»'''شاعر دانشمند آقای امیری، شعرهایی درباره زنان سروده‌اند… من این شعرها را خوانده از فهم و دانش گوینده جوان آن در شگفت شدم. امروز که هیاهوی اروپایی‌گری در ایران، هوش و خرد هر پیر و جوان را زیر و رو ساخته و فهم و دانش درستی برای کسی باز نگزارده و جوانان بیش از این هنری ندارند که رُمانی بافته، بر دختران عشق بیاموزند، یا شعرهایی سروده زنان را به جِلف کاری برآغالند، در چنین زمانی، جوانی بدینسان شعرهای خردمندانه سروده و یک رشته پندهای دانشمندانه را به رشته نظم کشیده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | '''«کاری در خور آفرین»'''شاعر دانشمند آقای امیری، شعرهایی درباره زنان سروده‌اند… من این شعرها را خوانده از فهم و دانش گوینده جوان آن در شگفت شدم. امروز که هیاهوی اروپایی‌گری در ایران، هوش و خرد هر پیر و جوان را زیر و رو ساخته و فهم و دانش درستی برای کسی باز نگزارده و جوانان بیش از این هنری ندارند که رُمانی بافته، بر دختران عشق بیاموزند، یا شعرهایی سروده زنان را به جِلف کاری برآغالند، در چنین زمانی، جوانی بدینسان شعرهای خردمندانه سروده و یک رشته پندهای دانشمندانه را به رشته نظم کشیده است.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | ||
=== محتوا === | === محتوا === | ||
مختصری از | مختصری از این [[مثنوی]] را در ذیل آورده و مطالعه کامل آن را به منابع ارجاع می‌دهیم.<ref>{{یادکرد ژورنال|سال=1382|دوره=سال دوم|شماره=143|نام=رسول|نام خانوادگی=جعفریان|عنوان=مثنوی عفاف نامه: سروده مرحوم سید کریم امیری فیروزکوهی|ژورنال=پیام زن}}</ref> | ||
{{شعر | {{شعر | ||
| عنوان = مثنوی عفاف‌نامه|ای زن ای سرو ناز و باغ وجود|نور بخشنده چراغ وجود|ای به تو زنده جان خُرْد و کلان|وی پدید از تو بر دلال ویران|در رفاه از تو دوده آدم|در تعب بی تو هر که در عالم | | عنوان = مثنوی عفاف‌نامه|ای زن ای سرو ناز و باغ وجود|نور بخشنده چراغ وجود|ای به تو زنده جان خُرْد و کلان|وی پدید از تو بر دلال ویران|در رفاه از تو دوده آدم|در تعب بی تو هر که در عالم | ||