وحی به حضرت فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۴۴۴ بایت اضافه‌شده ،  چهارشنبهٔ ‏۲۰:۴۳
خط ۹: خط ۹:


== محدثه بودن حضرت زهرا(س) ==
== محدثه بودن حضرت زهرا(س) ==
[[حضرت زهرا(س)]] دارای القاب فراوانی بودند که یکی از آنها "محدثه" است، به معنای کسی که صدای [[فرشته]] را می‌شنود، اما او را نمی‌بیند.<ref>بصائر الدرجات الکبری، ص۳۷۱ ـ ۳۶۸؛ همان، ج۱ ، ص۱٧۶،  ۱٧٧،  ۲۴٣؛ بحارالانوار، ج۱۱، ص۴۱؛ ج۲۶، ص٧۴ ـ٨۲ .</ref> فرق این نزول فرشتگان با [[وحی]] بر [[انبیاء الهی]] آن است که وحیِ انبیاء، وحی تشریعی است، اما نزول فرشتگان بر [[محدَّثین]]، تشریع و بیان [[احکام]] نیست، بلکه بیان [[اخبار غیبی]] (وحی انبائی و غیر تشریعی) و مانند آن است.<ref>سید حسین اسحاقی، فرهنگنامه فاطمی، ج۱، ص۲۲۹؛ سید منذر حکیم، درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا، ص۵۰.</ref>
[[حضرت زهرا(س)]] دارای القاب فراوانی بودند که یکی از آنها "محدثه" است، به معنای کسی که صدای [[فرشته]] را می‌شنود، اما او را نمی‌بیند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بصائر الدرجات|سال=1404|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=صفار|ناشر=قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|صفحه=368 ـ 371}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|سال=1403|نام=محمد باقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=بیروت، دار احیاء التراث العربی|جلد=11|صفحه=41}}</ref> فرق این نزول فرشتگان با [[وحی]] بر [[انبیاء الهی]] آن است که وحیِ انبیاء، وحی تشریعی است، اما نزول فرشتگان بر [[محدَّثین]]، تشریع و بیان [[احکام]] نیست، بلکه بیان [[اخبار غیبی]] (وحی انبائی و غیر تشریعی) و مانند آن است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فرهنگنامه فاطمی|سال=1398|نام=سید حسین|نام خانوادگی=اسحاقی|ناشر=قم، انتشارات هاجر|جلد=1|صفحه=229}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=درسنامه زندگانی و سیره حضرت زهرا|سال=1392|نام=سید منذر|نام خانوادگی=حکیم|ناشر=قم، انتشارات هاجر|صفحه=50}}</ref>


انکار گفتگوی حضرت زهرا(س) با جبرئیل، انکار یکی از اوصاف آن حضرت است. انکار محدثه بودن حضرت زهرا(س) ممکن است به سه جهت باشد؛ اول آنکه اساساً دریافت وحی به‌واسطۀ فرشته، جز برای انبیای الهی امکان ندارد، دوم آنکه نزول جبرئیل پس از رحلت ‌رسول خدا(ص) تحقق نیافته است و سوم آنکه وقوع این امر را در مورد حضرت صدیقۀ کبری(س) منکر ‌شوند.<ref>دفع و رفع ص۲۴۹ ـ ۲۵۳.</ref>
انکار گفتگوی حضرت زهرا(س) با جبرئیل، انکار یکی از اوصاف آن حضرت است. انکار محدثه بودن حضرت زهرا(س) ممکن است به سه جهت باشد؛ اول آنکه اساساً دریافت وحی به‌واسطۀ فرشته، جز برای انبیای الهی امکان ندارد، دوم آنکه نزول جبرئیل پس از رحلت ‌رسول خدا(ص) تحقق نیافته است و سوم آنکه وقوع این امر را در مورد حضرت صدیقۀ کبری(س) منکر ‌شوند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دفع و رفع|پیوند=https://fa.wikipasokh.com/images/3/3d/%D8%AF%D9%81%D8%B9_%D9%88_%D8%B1%D9%81%D8%B9_%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%DB%B9.pdf|ناشر=مرکز مطالعه و پاسخ به شبهه|جلد=9|صفحه=249 ـ 253}}</ref>


=== بررسی جهت اول ===
=== بررسی جهت اول ===
ارتباط [[انسان]] با فرشتگان از لحاظ عقلی امری ممکن و مطابق آیات مختلفی از [[قرآن کریم]]، نزول فرشتگان الهی و وحی بر غیر انبیا، نه تنها امکان دارد، بلکه در امت‌های گذشته موارد متعددی واقع شده است و قرآن کریم به آنها اشاره نموده است؛ همچون نزول [[ملائکه]] بر [[حضرت مریم(س)]]، وحی بر مادر موسی(س) و وحی بر [[حواریون]] [[حضرت عیسی(ع)]].<ref>سید حسین اسحاقی، فرهنگنامه فاطمی، ج۱، ص۲۲۹.</ref> خداوند دربارۀ حضرت مریم(س) می‌فرماید: {{قرآن|فَأَرْسَلْنا إِلَیها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیا}}<ref>مریم، آیه ۱۷ «پس ما روح خود را نزد او فرستادیم که به صورت انسانی بر او مجسم گشت».</ref> و نیز می‌فرماید: {{قرآن|إِذْ قالَتِ الْمَلائِکةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ یبَشِّرُک بِکلِمَة}}<ref>آل‌عمران، آیه ۴۵ «زمانی که فرشتگان گفتند: ‌ای مریم خدای تعالی به کلمه‏ای بشارتت می‏دهد».</ref> و همچنین {{قرآن|وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاک}}.<ref>آل‌عمران، آیة ۴۲ «و به یاد آر زمانی را که ملائکه گفتند:‌ای مریم: بدان که خدا تو را برگزید».</ref>
ارتباط [[انسان]] با فرشتگان از لحاظ عقلی امری ممکن و مطابق آیات مختلفی از [[قرآن کریم]]، نزول فرشتگان الهی و وحی بر غیر انبیا، نه تنها امکان دارد، بلکه در امت‌های گذشته موارد متعددی واقع شده است و قرآن کریم به آنها اشاره نموده است؛ همچون نزول [[ملائکه]] بر [[حضرت مریم(س)]]، وحی بر مادر موسی(س) و وحی بر [[حواریون]] [[حضرت عیسی(ع)]].<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فرهنگنامه فاطمی|سال=1398|نام=سید حسین|نام خانوادگی=اسحاقی|ناشر=قم، انتشارات هاجر|جلد=1|صفحه=229}}</ref> خداوند دربارۀ حضرت مریم(س) می‌فرماید: {{قرآن|فَأَرْسَلْنا إِلَیها رُوحَنا فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِیا|ترجمه=پس ما روح خود را نزد او فرستادیم که به صورت انسانی بر او مجسم گشت|سوره=مریم|آیه=آیه 17}} و نیز می‌فرماید: {{قرآن|إِذْ قالَتِ الْمَلائِکةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ یبَشِّرُک بِکلِمَة|ترجمه=زمانی که فرشتگان گفتند: ‌ای مریم خدای تعالی به کلمه‏ای بشارتت می‏دهد|سوره=آل عمران|آیه=آیه 45}} و همچنین {{قرآن|وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِکةُ یا مَرْیمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاک|ترجمه=و به یاد آر زمانی را که ملائکه گفتند:‌ای مریم: بدان که خدا تو را برگزید|سوره=آل عمران|آیه=آیه 42}}.


در منابع روایی شیعه روایاتی آمده است که بر اساس آن «محدّث» بودن تنها اختصاص به حضرت زهرا(س) ندارد؛ بلکه تمامی [[ائمه(ع)]] محدّث بوده‌اند؛ مرحوم کلینی در کتاب کافی بابی را به عنوان {{عربی|ان الائمه محدثون فهمون}} گشوده و به بیان روایاتی در این زمینه پرداخته است.<ref>الکافی، ج۱، ص۲۷۰-۲۷۱.</ref> در این زمینه امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: {{عربی|إِنِّي وَ أَوْصِيَائِي مِنْ وُلْدِي مَهْدِيُّونَ كُلُّنَا مُحَدَّثُونَ}}<ref>بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد، محمد بن حسن صفار قمی، ج۱، ص۳۷۲.</ref>، {{عربی|إِنِّي وَ أَوْصِيَائِي مِنْ وُلْدِي أَئِمَّه مُهْتَدُونَ كُلُّنَا مُحَدَّثُونَ}}<ref>الإختصاص، شیخ مفید، ص۳۲۹.</ref>.
در منابع روایی شیعه روایاتی آمده است که بر اساس آن «محدّث» بودن تنها اختصاص به حضرت زهرا(س) ندارد؛ بلکه تمامی [[ائمه(ع)]] محدّث بوده‌اند؛ مرحوم کلینی در کتاب کافی بابی را به عنوان {{عربی|ان الائمه محدثون فهمون}} گشوده و به بیان روایاتی در این زمینه پرداخته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کافی|سال=1407|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=تهران، دارالکتب الاسلامیه|جلد=1|صفحه=270 ـ 271}}</ref> در این زمینه امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: {{عربی|إِنِّي وَ أَوْصِيَائِي مِنْ وُلْدِي مَهْدِيُّونَ كُلُّنَا مُحَدَّثُونَ|ترجمه=همانا من و جانشینان من از فرزندانم هدایت شده هستیم و همگی ما محدث هستیم}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بصائر الدرجات|سال=1404|نام=محمد بن حسن|نام خانوادگی=صفار|ناشر=قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی|صفحه=372}}</ref>، {{عربی|إِنِّي وَ أَوْصِيَائِي مِنْ وُلْدِي أَئِمَّه مُهْتَدُونَ كُلُّنَا مُحَدَّثُونَ}}.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الإختصاص|سال=1413|نام=محمد بن محمد|نام خانوادگی=مفید|ناشر=قم، کنگره شیخ مفید|صفحه=329}}</ref>


روایات [[اهل‌تسنن]] نیز محدّث بودن افرادی غیر از انبیای الهی را انکار نمی‌کند، به عنوان مثال در کتاب [[صحیح بخاری]] و [[صحیح مسلم]] از ‌رسول‌خدا(ص) نقل شده است: {{عربی|قال النبی: قد كان فى الامم قبلكم محدثون فان يكن فى امتى منهم أحد فان عمر بن الخطاب منهم‌}}، «مردانی در امت بنی‌اسرائیل بودند که خداوند یا ملائکه با آنان گفتگو می‌کردند که انبیاء نبودند و اگر چنین فردی در امت من وجود داشت، او عمربن‌خطاب بود».<ref>محمدبن‌اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۴، ص۱۴۹؛ همان، ج۴، ص۱٧٩؛ مسلم‌بن‌حجاج نیشابوری، صحیح‌مسلم، ج۷، ص۱۱۶.</ref>  ابن‌حجر می‌گوید: این سخن بیانگر تأکید است، نه تردید در محدّث بودن عمر!!!<ref>حقیقة مصحف فاطمه عند الشیعة، ص۱۶۸-۱۶۹ به نقل از ابن‌حجر، ارشاد الساری، ج۶،  ص۱۰٣.</ref> همچنین ابن‌ابی‌داود سجستانی در کتاب «المصاحف» نقل کرده است: ابوبکر مناجات جبرئیل با پیامبر(ص) را می‌شنید.<ref>کتاب المصاحف، ص۶.</ref> در مسند احمد بن حنبل آمده است: «روزی حذیفه نزد پیامبر(ص) رفت و گفت: من در حال نماز شنیدم که کسی می‌گفت: {{عربی|اللهم لک الحمد کله...}}، پیامبر(ص) فرمودند: آن فرد مَلِک بود که می‌خواست به شما بیاموزد چگونه خدا را حمد گویید».<ref>مسند احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۹۶.</ref>
روایات [[اهل‌تسنن]] نیز محدّث بودن افرادی غیر از انبیای الهی را انکار نمی‌کند، به عنوان مثال در کتاب [[صحیح بخاری]] و [[صحیح مسلم]] از ‌رسول‌خدا(ص) نقل شده است: {{عربی|قال النبی: قد كان فى الامم قبلكم محدثون فان يكن فى امتى منهم أحد فان عمر بن الخطاب منهم‌}}، «مردانی در امت بنی‌اسرائیل بودند که خداوند یا ملائکه با آنان گفتگو می‌کردند که انبیاء نبودند و اگر چنین فردی در امت من وجود داشت، او عمربن‌خطاب بود».<ref>محمدبن‌اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۴، ص۱۴۹؛ همان، ج۴، ص۱٧٩؛ مسلم‌بن‌حجاج نیشابوری، صحیح‌مسلم، ج۷، ص۱۱۶.</ref>  ابن‌حجر می‌گوید: این سخن بیانگر تأکید است، نه تردید در محدّث بودن عمر!!!<ref>حقیقة مصحف فاطمه عند الشیعة، ص۱۶۸-۱۶۹ به نقل از ابن‌حجر، ارشاد الساری، ج۶،  ص۱۰٣.</ref> همچنین ابن‌ابی‌داود سجستانی در کتاب «المصاحف» نقل کرده است: ابوبکر مناجات جبرئیل با پیامبر(ص) را می‌شنید.<ref>کتاب المصاحف، ص۶.</ref> در مسند احمد بن حنبل آمده است: «روزی حذیفه نزد پیامبر(ص) رفت و گفت: من در حال نماز شنیدم که کسی می‌گفت: {{عربی|اللهم لک الحمد کله...}}، پیامبر(ص) فرمودند: آن فرد مَلِک بود که می‌خواست به شما بیاموزد چگونه خدا را حمد گویید».<ref>مسند احمد بن حنبل، ج۵، ص۳۹۶.</ref>
trustworthy
۳۳۳

ویرایش