امام صادق(ع) در کتب اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

تکمیل اولیه مدخل
بدون خلاصۀ ویرایش
(تکمیل اولیه مدخل)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Fabbasi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۶: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


اهل سنت در بیان حسب و نسب امام صادق(ع)، آن حضرت را از سلاله پیامبران دانسته‌اند که بیانگر شرافت و منزلت والای آن حضرت می‌باشد. بزرگان اهل سنت امام صادق را در تقوا، زهد و بندگی خدا سرآمد همگان معرفی می‌کردند که با جان و دل بنده واقعی خداوند بود. لحظه¬ای از عبادت خدا غافل نبوده است. یا در حال نماز بود یا روزه داشت و یا قرآن می‌خواند. بدون وضو حدیث نقل نمی‌کرد. آن حضرت نزد علمای اهل سنت، امام ناطق، صاحب زمام ولایت بود که به عبادت و فروتنی رو آورده بود.
اهل سنت در بیان حسب و نسب [[امام صادق(ع)]]، آن حضرت را از سلاله پیامبران دانسته‌اند که بیانگر شرافت و منزلت والای آن حضرت می‌باشد. بزرگان اهل سنت امام صادق(ع) را در تقوا، زهد و بندگی خدا سرآمد همگان معرفی می‌کردند که با جان و دل، بنده واقعی خداوند بود. لحظه‌ای از عبادت خدا غافل نبوده است. یا در حال نماز بود یا روزه داشت یا قرآن می‌خواند. بدون وضو حدیث نقل نمی‌کرد. آن حضرت نزد علمای اهل سنت، امام ناطق، صاحب زمام ولایت بود که به عبادت و فروتنی رو آورده بود.


علمای اهل سنت امام صادق(ع) را از نظر فقه، علم و فضل از سادات اهل بیت دانسته‌اند که راویان زیادی از او نقل حدیث کرده اند. در نگاه ابی حنیفه رئیس مذهب حنفی، امام صادق(ع) فقیه‌ترین شخصیت عصر خود بود و بر مبانی دینی همه مذاهب آشنایی داشت. برجستگی علمی امام صادق(ع) چنان بود که بزرگانی از اهل سنت مانند سیوطی، سمرقندی، سمعانی و ... تفسیر آیات قرآن را به سخنان آن حضرت مستند می‌کردند. در کتاب‌های روایی اهل سنت نیز سخنان امام صادق(ع) در حوزه های اعتقادی، اخلاقی، عبادی، اجتماعی و علمی درخشش خاصی دارد.
علمای اهل سنت امام صادق(ع) را از نظر فقه، علم و فضل از سادات اهل بیت دانسته‌اند که راویان زیادی از او نقل حدیث کرده‌اند. در نگاه ابی حنیفه رئیس مذهب حنفی، امام صادق(ع) فقیه‌ترین شخصیت عصر خود بود و بر مبانی دینی همه مذاهب آشنایی داشت. برجستگی علمی امام صادق(ع) چنان بود که بزرگانی از اهل سنت مانند سیوطی، سمرقندی، سمعانی و تفسیر آیات قرآن را به سخنان آن حضرت مستند می‌کردند. در کتاب‌های روایی اهل سنت نیز سخنان امام صادق(ع) در حوزه‌های اعتقادی، اخلاقی، عبادی، اجتماعی و علمی درخشش خاصی دارد.


امام صادق(ع) به دلیل این‌که از اهل بیت رسول خدا(ص) می باشد و از اساتید بدون واسطه یا با واسطه مذاهب اربعه اهل سنت به شمار می آید، دانشمندان اهل سنت مطالبی را در باره او بیان داشته اند که در باره هیچ یکی از شخصیت‌های علمی خود نگفته‌اند.  
امام صادق(ع) به دلیل این‌که از اهل بیت [[رسول خدا(ص)]] می‌باشد و از اساتید بدون واسطه یا با واسطه مذاهب اربعه اهل سنت به‌شمار می‌آید، دانشمندان اهل سنت مطالبی را در باره او بیان داشته‌اند که در باره هیچ‌یکی از شخصیت‌های علمی خود نگفته‌اند.


== اوصاف امام صادق(ع) ==
در کتاب‌های اهل سنت افزون بر ذکر فضایل اهل بیت، امام صادق(ع) با عباراتی بزرگ و پر معنایی توصیف شده است. این اوصاف حاکی از بزرگواری او در نسب و حسب می‌باشد و بر مقام فوق‌العاده معنوی و علمی او نیز دلالت دارد.


==اوصاف امام صادق(ع)==
ابن عبد البر می‌گوید: جعفر بن محمد بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم، کنیه اش ابو عبدالله و مادرش فروه دختر قاسم پسر محمد بن ابی بکر صدیق است و او آن جعفری است که معروف به صادق می‌باشد و او ثقه، امین، عاقل، حکیم، بسیار با تقوا و صاحب فضلی بوده که مذهب جعفری منسوب به اوست.<ref>ابن عبد البر نمری، یوسف بن عبدالله، التمهید لابن عبدالبر، مغرب، وزارت عموم اوقاف و شئون اسلامی، ۱۳۸۷ق، ج۲ص۶۶.</ref>
در کتاب‌های اهل سنت افزون بر ذکر فضایل اهل بیت، امام صادق(ع) با عباراتی بزرگ و پر معنایی توصیف شده است. این اوصاف حاکی از بزرگواری او در نسب و حسب می¬باشد. بر مقام فوق العاده معنوی و علمی او نیز دلالت دارد.


ابن عبد البر می¬گوید: جعفر بن محمد بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم کنیه اش ابو عبدالله و مادرش فروه دختر قاسم پسر محمد بن ابی بکر صدیق است و او آن جعفری است که معروف به صادق می¬باشد و او ثقه، امین، عاقل، حکیم، بسیار با تقوا و صاحب فضلی بوده که مذهب جعفری منسوب به اوست.<ref>ابو عمر یوسف بن عبدالله، التمهید لابن عبدالبر، ج۲ص۶۶، مغرب، وزارت عموم اوقاف و شئون اسلامی، ۱۳۸۷ق.</ref>
نووی دانشمند معروف اهل سنت امام صادق(ع) را این‌گونه توصیف می‌کند: او امام ابو عبدالله جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم، هاشمی، مدنی و صادق است. محمد بن اسحاق، یحیی انصاری، مالک، ابن جریح، شعبه، یحیی القطان و دیگران از او نقل حدیث کرده‌اند و همگی اتفاق بر امامت و جلالت و سیادت او دارند و عمرو بن ابی المقدام گفته است که هرگاه به جعفر بن محمد نظر می‌کردم می‌دانستم که او از سلاله انبیاست.<ref>نووی، محی الدین بن شرف، تهذیب الاسماء واللغات، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۹۹۶م، ج۱ص۱۵۵.</ref>
 
نووی دانشمند معروف اهل سنت امام صادق(ع) را این¬گونه توصیف می¬کند: او امام ابو عبدالله جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهم، هاشمی، مدنی و صادق است. محمد بن اسحاق و یحیی انصاری و مالک و ابن جریح و شعبه و یحیی القطان و دیگران از او نقل حدیث کرده اند و همگی اتفاق بر امامت و جلالت و سیادت او دارند. عمرو بن ابی المقدام گفته است که هرگاه به جعفر بن محمد نظر می¬کردم می¬دانستم که او از سلاله انبیاست.<ref>نووی، محی الدین بن شرف، تهذیب الاسماء واللغات،ج۱ص۱۵۵، بیروت، دارالفکر، اول، ۱۹۹۶م.</ref>


== عبادت و تقوای امام صادق(ع) ==
== عبادت و تقوای امام صادق(ع) ==
امام جعقر صادق(ع) با جان و دل بنده واقعی خداوند بود و لحظه¬ای از عبادت خدا غافل نبوده است.
مالک بن انس در عبادت آن حضرت می‌گوید: من ندیدم او را مگر بر سه خصلت، یا نماز گزار بود یا روزه‌گیر یا این‌که قرآن می‌خواند. ندیدم او را که بدون طهارت (وضو) حدیثی از رسول‌الله(ص) نقل کند. در باره چیزی که سودی نداشت، سخن نمی‌گفت. او از عالمان عابد و زاهدی بود که از خداوند می‌ترسند. همانا سالی با او حج انجام دادم و چون به شجره {{یادداشت|شجره، محلی است که حاجبان در آن جا احرام می‌بندند. وجه تسمیه آن به شجره این است که پیامبر اکرم در جریان سفر سال ششم هجرت که منتهی به امضای معاهده حدیبیه شد. در این مکان، کنار درختی (شجره) به نام ‹‹سَمَره›› فرود آمده و احرام بستند. همین‌طور در سال هفتم جهت عمرة القضاء و نیز درسال دهم برای حجة الوداع در این مسجد احرام پوشید. «جعفریان، رسول، آثار اسلامی مکه و مدینه، تهران، نشر مشعر، چاپ سوم، ۱۳۸۴ش، ص۲۷۵.»}} رسید، محرم شد پس هرگاه می‌خواست تهلیل بگوید حالت غش و بی هوشی بر او عارض می‌گردید. من به او گفتم آیا این حالت حتماً باید بر تو عارض شود؟ او گفت: ای پسر ابی عامر من می‌ترسم از این‌که بگویم {{متن عربی|لبَّيك اللّهمّ لبَّيك}} خداوند بگوید {{متن عربی|لا لَبَّيْكَ ولا سَعْدَيْكَ}}<ref>ابن عبد البر نمری، یوسف بن عبدالله، التمهید لابن عبدالبر، مغرب، وزارت عموم اوقاف و شئون اسلامی، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۶۷.</ref>


مالک بن انس در باره عبادت آن حضرت می¬گوید: من ندیدم او را مگر بر سه خصلت، یا نماز گزار بود یا روزه‌گیر و یا این¬که قرآن می¬خواند. ندیدم او را که بدون طهارت(وضو) حدیثی از رسول الله(ص) نقل کند. در باره چیزی که سودی نداشت، سخن نمی¬گفت. او از عالمان عابد و زاهدی بود که از خداوند می¬ترسند. همانا سالی با او حج انجام دادم و چون به شجره<ref>محلی است در اطراف مکه که حاجبان در آن¬ جا احرام می بندند.</ref> رسید محرم شد پس هرگاه می¬خواست تهلیل بگوید حالت غش و بی هوشی بر او عارض می-گردید. من به او گفتم آیا این حالت حتما باید بر تو عارض شود؟ او با اکرام و چهره شادمان به من گفت: ای پسر ابی عامر من می¬ترسم از این¬که بگویم {{متن عربی|لبیک اللهم لبیک}} خداوند بگوید {{متن عربی|لا لبیک و لا سعدیک}}<ref>التمهید لابن عبدالبر، ج۲ص۶۷.</ref>
به گفته ابو نعیم، ابو عبدالله جعفر بن محمد صادق امام ناطق بود و صاحب زمام ولایت بود که به عبادت و فروتنی رو آورده و عزلت و خشوع را اختیار کرده بود.<ref>ابونُعَیمِ اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیه الاولیاء و طبقات الاوصیاء، بیروت، دارالکتاب العربی، چاپ چهارم، ۱۴۰۵ق، ج۳ص۱۹۲.</ref>
 
به گفته ابو نعیم، ابو عبدالله جعفر بن محمد صادق امام ناطق بود و صاحب زمام ولایت بود که به عبادت و فروتنی رو آورده و عزلت و خشوع را اختیار کرده بود.<ref>احمد بن عبدالله، ابو نعیم، حلیه الاولیاء و طبقات الاوصیاء، ج۳ص۱۹۲، بیروت، دارالکتاب العربی، چهارم، ۱۴۰۵ق.</ref>  


== علم و فضل امام صادق(ع) ==
== علم و فضل امام صادق(ع) ==
محمد بستی از اهل سنت می¬گوید: «و کان من سادات اهل البیت فقها و علما و فضلا روی عنه الثوری و مالک و شعبه و...؛ و از نظر فقه، علم و فضل از سادات اهل بیت بود. ثوری، مالک، شعبه و راویان زیاد دیگر از او نقل حدیث کرده اند».<ref>بستی، محمد بن حبان، الثقات، ج۶ص۱۳۱، دارالفکر، اول، ۱۳۹۵ق-۱۹۷۵م.</ref>
محمد بستی از اهل سنت می‌گوید: {{متن عربی|و کان من سادات اهل البیت فقها و علما و فضلا روی عنه الثوری و مالک و شعبه و…|ترجمه= و از نظر فقه، علم و فضل از سادات اهل بیت بود. ثوری، مالک، شعبه و راویان زیاد دیگر از او نقل حدیث کرده‌اند».<ref>بستی، محمد بن حبان، الثقات، دارالفکر، چاپ اول، ۱۳۹۵ق-۱۹۷۵م، ج۶ص۱۳۱.</ref>
 
ابو حنیفه رئیس مذهب حنفی، او را فقیه ترین کسی معرفی نموده که در زندگی‌اش دیده است. حسن بن زیاد می¬گوید از ابو حنیفه از فقیه¬ترین کسی که او را دیده است سوال شد، او در جواب گفت: {{متن عربی|ما رأیت احدا افقه من جعفر بن محمد}} هیچ کسی را فقیه¬تر از جعفر بن محمد ندیده است. این مطلب را زمانی متوجه شده که امام صادق را به دستور منصور خلیفه عباسی آزموده است، منصور از ابوحنیفه می¬خواهد چهل سوال مشکل را آماده کرده و از امام صادق بپرسد، ابوحنیفه چنین می¬کند و بعد از پاسخ¬های امام صادق(ع) بر مبنا و نظرهای تمام مذاهب اسلامی، ابوحنیفه می¬گوید: من قبلا روایت کرده بودم که داناترین مردم عالم-تر آنان به اختلاف مردم است.<ref>قرشی، عبدالقادر بن ابی الوفا، الجواهر المضیئه فی طبقات الحنفیه، ج۱ص۲۸۶، کراچی، میر محمد کتاب خانه؛ عبدالله بن عدی جرجانی، الکامل فی ضعفاأ الرجال، ج۱ص۱۳۲، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق-۱۹۸۸م؛ یوسف بن زکی مزی، تهذیب الکمال، ج۵ص۷۹، بیروت، موسسه الرساله، اول، ۱۴۰۰ق-۱۹۸۰م ؛ محمد بن احمد ذهبی،، سیر اعلام النبلاء، ج۶ص۲۵۷، بیروت، موسسه الرساله، نهم، ۱۴۱۳ق.</ref> مراد ابوحنیفه این است که هر کسی که مسلط بر آراء و انظار تمام مذاهب اسلامی بوده و بر اختلافات در بین آنان آگاهی داشته باشد، عالم¬ترین فقیه اسلامی می¬باشد و امام صادق چون علم کامل بر اختلاف آراء و فتاوی همه مذاهب داشته است پس او فقیه¬تر از همه بوده است.


سیوطی در ذیل آیه {{قرآن|وَاشْكُرُوا لِي وَلا تَكْفُرُونِ|سوره= بقره|آیه= ۱۵۲}} سخنی از امام صادق(ع) نقل می¬کند که آن حضرت فرمود: شکر کسی را که به شما نعمت می¬دهد انجام دهید؛ زیرا هنگامی که شکر منعم را انجام دهی نعمت¬ها بی¬پایان می¬گردد و اگر کفران ورزی نعمت¬ها بقا پیدا نمی¬کند. شکر موجب فراوانی در نعمت و امان از غیر می¬شود.<ref>سیوطی، عبدالرحمن جلال الدین، الدرالمنثور ، بیروت، دارالفکر، ۱۹۹۳م، ج۱، ص۳۷۴.</ref>
ابو حنیفه رئیس مذهب حنفی، امام صادق(ع) را فقیه‌ترین کسی معرفی نموده که در زندگی‌اش دیده است. حسن بن زیاد می‌گوید از ابو حنیفه از فقیه‌ترین کسی که او را دیده است سؤال شد، او در جواب گفت: هیچ‌کسی را فقیه‌تر از جعفر بن محمد ندیده است. این مطلب را زمانی متوجه شده که امام صادق را به دستور منصور خلیفه عباسی آزموده است، منصور از ابوحنیفه می‌خواهد چهل سؤال مشکل را آماده کرده و از امام صادق بپرسد، ابوحنیفه چنین می‌کند و بعد از پاسخ‌های امام صادق(ع) بر مبنا و نظرهای تمام مذاهب اسلامی، ابوحنیفه می‌گوید: من قبلاً روایت کرده بودم که داناترین مردم، عالم‌تر آنان به اختلاف مردم است.<ref>قرشی، عبدالقادر بن ابی الوفا، الجواهر المضیئه فی طبقات الحنفیه، کراچی، میر محمد کتاب‌خانه، ج۱ص۲۸۶. جرجانی، عبدالله بن عدی، الکامل فی ضعفاأ الرجال، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق-۱۹۸۸م، ج۱ص۱۳۲. مزی، یوسف بن زکی، تهذیب الکمال، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ اول، ۱۴۰۰ق-۱۹۸۰م، ج۵ص۷۹. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ نهم، ۱۴۱۳ق، ج۶ص۲۵۷.</ref> مراد ابوحنیفه این است که هر کسی که مسلط بر آراء و نظرات تمام مذاهب اسلامی بوده و بر اختلافات در بین آنان آگاهی داشته باشد، عالم‌ترین فقیه اسلامی می‌باشد و امام صادق(ع) چون علم کامل بر اختلاف آراء و فتاوی همه مذاهب داشته است پس او فقیه‌تر از همه بوده است.


سمرقندی در تفسیر آیات آخر سوره آل عمران که شامل دعاهای متعددی می¬شود و به {{قرآن|إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ|سوره= آل عمران|آیه=۱۹۴}} ختم می¬گردد، این سخن را از امام صادق نقل می¬کند که هر که خدا را به این دعاها بخواند حتما دعاهایش به اجابت می¬رسد؛ زیرا خداوند به دعا کننده¬ها فرموده است: {{قرآن|أَنِّي لا أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْكُمْ|سوره=آل عمران|آیه=۱۹۵}} یعنی ثواب عمل کسی را که در طاعت من آن را انجام داده است باطل نمی¬کنم حالا می¬خواهد این کس مرد باشد یا زن.<ref>سمرقندی نصر بن محمد ابو لیث، تفسیر سمرقندی، ج۱ص۳۰۰، بیروت، دارالفکر.</ref>  
سیوطی در ذیل آیه {{قرآن|وَاشْكُرُوا لِي وَلا تَكْفُرُونِ|سوره= بقره|آیه= ۱۵۲}} سخنی از امام صادق(ع) نقل می‌کند که فرمود: شکر کسی را که به شما نعمت می‌دهد انجام دهید؛ زیرا هنگامی که شکر منعم را انجام دهی نعمت‌ها بی‌پایان می‌گردد و اگر کفران ورزی نعمت‌ها بقا پیدا نمی‌کند. شکر موجب فراوانی در نعمت و امان از غیر می‌شود.<ref>سیوطی، عبدالرحمن جلال الدین، الدرالمنثور، بیروت، دارالفکر، ۱۹۹۳م، ج۱، ص۳۷۴.</ref>


سمعانی در ذیل آیه {{قرآن|لَوْلا أَنْ رَأَى بُرْهَانَ رَبِّهِ|سوره=یوسف |آیه=۲۴}} که در داستان حضرت یوسف آمده، می¬گوید که امام صادق گفته است معنای برهان در این آیه اینست که در خانه زن(زلیخا) بتی وجود داشت و او برخاست با پارچه¬ای آنرا پوشاند. حضرت یوسف به او گفت چرا این کار را کردی؟ او پاسخ داد که من از آن حیا می¬کنم مرا ببیند که مرتکب معصیت می¬شوم. حضرت یوسف گفت پس شایسته تر است من از پروردگارم حیا کنم. و این را گفت و فرار کرد.<ref>سمعانی، منصور بن محمد، تفسیر سمعانی، ج۳ص۲۳، ریاض، دارالوطن، اول، ۱۴۱۸ق-۱۹۹۷م.</ref>  
سمرقندی در تفسیر آیات آخر سوره آل عمران که شامل دعاهای متعددی می‌شود و به {{قرآن|إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ|سوره= آل عمران|آیه=۱۹۴}} ختم می‌گردد، این سخن را از امام صادق نقل می‌کند که هر که خدا را به این دعاها بخواند، حتماً دعاهایش به اجابت می‌رسد؛ زیرا خداوند به دعا کننده‌ها فرموده است: {{قرآن|أَنِّی لا أُضِیعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِنْکُمْ|سوره=آل عمران|آیه=۱۹۵}} یعنی ثواب عمل کسی را که در طاعت من آن را انجام داده است باطل نمی‌کنم حالا می‌خواهد این کس مرد باشد یا زن.<ref>سمرقندی، نصر بن محمد، تفسیر سمرقندی، بیروت، دارالفکر، ج۱ص۳۰۰.</ref>


سیوطی به نقل از ابن عباس و ابن عمر می¬گوید پیامبر(ص) فرمود که خداوند دارای ۹۹ اسم است هرکه آنها را برشمرد داخل بهشت می¬شود. از جعفر بن محمد صادق از این اسم¬های نودونه گانه پرسیده شد او در جواب گفت تمام این اسم¬ها در قرآن است. در سوره فاتحه پنج اسم که عبارت اند از «یا الله، یارب، یارحمن، یارحیم، یامالک»و در سوره بقره سی و سه اسم است...<ref>الدرالمنثور، -۳ص۶۱۵.</ref> همین¬طور تا آخر قرآن ۹۹ اسم خدا را از سوره¬های آن برشمرده است که مجالی برای ذکر آن¬ها در این مقاله وجود ندارد.
سمعانی در ذیل آیه {{قرآن|لَوْلا أَنْ رَأَی بُرْهَانَ رَبِّهِ|سوره=یوسف |آیه=۲۴}} که در داستان حضرت یوسف آمده، می‌گوید که امام صادق گفته است معنای برهان در این آیه اینست که در خانه زن (زلیخا) بتی وجود داشت و او برخاست با پارچه‌ای آنرا پوشاند. حضرت یوسف به او گفت چرا این کار را کردی؟ او پاسخ داد که من از آن حیا می‌کنم مرا ببیند که مرتکب معصیت می‌شوم. حضرت یوسف گفت پس شایسته‌تر است من از پروردگارم حیا کنم. این را گفت و فرار کرد.<ref>سمعانی، منصور بن محمد، تفسیر سمعانی، ریاض، دارالوطن، چاپ اول، ۱۴۱۸ق-۱۹۹۷م، ج۳ص۲۳.</ref>


== سخنان و نصایح امام صادق(ع) ==
سیوطی به نقل از ابن‌عباس و ابن عمر می‌گوید پیامبر(ص) فرمود که خداوند دارای ۹۹ اسم است هرکه آنها را برشمرد داخل بهشت می‌شود. از جعفر بن محمد صادق از این اسم‌های نودونه گانه پرسیده شد او در جواب گفت تمام این اسم‌ها در قرآن است. سپس همه آن‌ها را شمرد.<ref>سیوطی، عبدالرحمن جلال الدین، الدرالمنثور، بیروت، دارالفکر، ۱۹۹۳م، ج۳، ص۶۱۵.</ref>
سخنان امام صادق(ع) شامل حوزه های اعتقادی، اخلاقی، عبادی، اجتماعی و علمی می¬شود.


از جعفر بن محمد از کیفیت خدا پرسیده شد، در جواب گفت: نور لا ظلمه فیه و علم لا جهل فیه و حیات لا موت فیه<ref>ابوالفاسم حسین بن محمد، محاضرات الادباء، ج۲ص۴۱۰، بیروت، دارالقلم، ۱۴۲۰ق.</ref> یعنی خدا نوری است که هیچ تاریکی¬ای در آن نیست و علمی است که جهلی در آن وجود ندارد و زندگی است که مرگی در آن نیست.
== سخنان و نصایح امام صادق(ع) در کتاب‌های اهل سنت ==
از جعفر بن محمد از کیفیت خدا پرسیده شد، در جواب گفت: {{متن عربی|روشنای‌ای است که تاریکی در آن راه ندارد. دانایی که جهل در آن نیست. زنده‌اى است كه مرگى با او نيست.}}<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، محاضرات الادباء، بیروت، دارالقلم، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۴۱۰.</ref>


امام صادق(ع) مردم را به جلب رضای خدا توصیه نموده می¬گوید: مردم را با چیزی که خدا را به سخط می¬آورد راضی نکنید و آنان را به خاطر چیزی که خدا به شما نداده است نکوهش و مذمت نکنید و آنان را به خاطر رزقی که خداوند به آنان داده ستایش نکنید؛ زیرا رزق و روزی چبزی است که به وسیله حرص حریص به دست نمی¬آید و به وسیله تنفر متنفر رد نمی¬شود. اگر یکی از شما از رزق فرار کند همان¬گونه که از مرگ فرار می¬کند، همانا رزقش او را درک خواهد نمود همانند مرگ که او را درک می¬کند.<ref>مالکی، ابوبکر احمد بن مروان، المجالسه و جواهر العلم، ج۱ص۴۹۴، بیروت، دار ابن حزم، ۱۴۲۳ق.</ref>
امام صادق(ع) مردم را به جلب رضای خدا توصیه نموده، می‌گوید: {{متن عربی|مردم را با چیزی که خدا را به سخط می‌آورد، راضی نکنید و آنان را به خاطر چیزی که خدا به شما نداده است، نکوهش نکنید و آنان را به خاطر رزقی که خداوند به آنان داده، ستایش نکنید؛ زیرا رزق و روزی چبزی است که به وسیله حرص حریص به دست نمی‌آید و به وسیله تنفر متنفر رد نمی‌شود. اگر یکی از شما از رزق فرار کند همان‌گونه که از مرگ فرار می‌کند، همانا رزقش او را درک خواهد نمود همانند مرگ که او را درک می‌کند.}}<ref>مالکی، ابوبکر احمد بن مروان، المجالسه و جواهر العلم، بیروت، دار ابن حزم، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۴۹۴.</ref>


امام صادق(ع) در استحکام روابط اجتماعی و ایجاد اعتماد و برادری بین افراد جامعه را بر نفی ظلم و دروغ و وعده خلافی منوط می¬داند و می¬گوید: کسی¬که سه خصلت در او باشد چهار چیز نسبت به او بر مردم واجب می¬گردد: در هنگام معاشرت با آنها بر آنان ظلم نکند و در هنگام سخن گفتن با آنها به آنان دروغ نگوید و در هنگام وعده دادن به آنها با آنان وعده خلافی نکند، و در این صورت بر مردم است که عدل او را آشکار سازد و مروّت او را به کمال رساند و برادری او بر آنان واجب می¬گردد و غیبتش بر آنان حرام می-شود.<ref>بستی، محمد بن حبان، روضه العقلاء ج۱ص۱۰۲، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۳۹۷ق-۱۹۷۷م.</ref>
امام صادق(ع) استحکام روابط اجتماعی و ایجاد اعتماد و برادری بین افراد جامعه را بر نفی ظلم و دروغ و وعده خلافی مشروط می‌داند و می‌گوید: {{متن عربی|کسی که سه خصلت در او باشد، چهار چیز نسبت به او بر مردم واجب می‌گردد: در هنگام معاشرت با آنها بر آنان ظلم نکند؛ در هنگام سخن گفتن با آنها به آنان دروغ نگوید؛ در هنگام وعده دادن به آنها با آنان وعده خلافی نکند. در این صورت بر مردم است که عدل او را آشکار سازد و مروّت او را به کمال رساند و برادری او بر آنان واجب می‌گردد و غیبتش بر آنان حرام می‌شود.}}<ref>بستی، محمد بن حبان، روضه العقلاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۳۹۷ق-۱۹۷۷م، ج۱، ص۱۰۲.</ref>


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = ادیان و مذاهب
  | شاخه اصلی = ادیان و مذاهب
  | شاخه فرعی۱ = شیعه امامیه
  | شاخه فرعی۱ = شیعه امامیه
  | شاخه فرعی۲ = امامان شیعه
  | شاخه فرعی۲ = امامان شیعه
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
  | تیترها = شد
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی = شد
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
trustworthy
۲٬۵۶۵

ویرایش