فال حافظ: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo }}
{{در دست ویرایش|کاربر=Shamloo}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا فال حافظ واقعیت دارد؟  
آیا فال حافظ واقعیت دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


== معرفی و پیشینه ==
== معرفی و پیشینه ==
فال حافظ را پیش‌بینی خیر یا شر بودن نتیجه عملی یا پیشگویی سرنوشت کسی با بهره‌گیری از دیوان حافظ دانسته شده است<ref>یاحقی، محمدجعفر، «حافظ، فال»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۴ش، ج۳، ذیل واژه.</ref> فال‌گرفتن یا تفأل به‌معنای پیش‌بینی خوش‌بینانه و امیدبخش درباره امور دانسته شده است؛ برخلاف تَطَیُّر که پیش‌بینی بد داشتن راجع به رخدادهای آینده است.<ref>طریقه‌دار، ابوالفضل، کندوکاوی درباره‌ استخاره و تفأل، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۷.</ref>  
فال حافظ را پیش‌بینی خیر یا شر بودن نتیجه عملی یا پیشگویی سرنوشت کسی با بهره‌گیری از دیوان حافظ دانسته شده است<ref>یاحقی، محمدجعفر، «حافظ، فال»، دانشنامه فرهنگ مردم ایران، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۹۴ش، ج۳، ذیل واژه.</ref> فال‌گرفتن یا تفأل به‌معنای پیش‌بینی خوش‌بینانه و امیدبخش درباره امور دانسته شده است؛ برخلاف تَطَیُّر که پیش‌بینی بد داشتن راجع به رخدادهای آینده است.<ref>طریقه‌دار، ابوالفضل، کندوکاوی درباره استخاره و تفأل، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۷ش، ص۱۱۷.</ref>


گفته شده که در ایران از گذشته فال‌زدن به کتاب، به‌ویژه کتاب‌های مشایخ صوفیه، مانند مثنوی، و کتاب‌های دیگر مانند شاهنامه مرسوم بوده است. از میان کتاب‌های فارسی، فال‌گرفتن با دیوان حافظ شهرت و جایگاه ویژه‌ای یافته و از گذشته میان خاص و عام رایج بوده است. وجود اشاراتی به فال‌زدن و فال در دیوان حافظ را یکی از عوامل روی‌آوردن مردم به فال‌گرفتن از دیوان حافظ دانسته شده است.<ref>یاحقی، «حافظ، فال»، ج۳، ذیل واژه.</ref>
گفته شده که در ایران از گذشته فال‌زدن به کتاب، به‌ویژه کتاب‌های مشایخ صوفیه، مانند مثنوی، و کتاب‌های دیگر مانند شاهنامه مرسوم بوده است. از میان کتاب‌های فارسی، فال‌گرفتن با دیوان حافظ شهرت و جایگاه ویژه‌ای یافته و از گذشته میان خاص و عام رایج بوده است. وجود اشاراتی به فال‌زدن و فال در دیوان حافظ را یکی از عوامل روی‌آوردن مردم به فال‌گرفتن از دیوان حافظ دانسته شده است.<ref>یاحقی، «حافظ، فال»، ج۳، ذیل واژه.</ref>


به نقل از منابع، فال‌گرفتن از دیوان حافظ مدتی كوتاه پس از درگذشت حافظ رایج شده است؛ از حدود هفتاد سال پس از درگذشت حافظ، گزارش‌هایى از فال‌زدن به دیوان او در متون رسمى تاریخى آمده است. از دوره صفویه به بعد، درباره تفأل به دیوان حافظ، حكایت‌هاى بسیار و بعضاً شگفت‌آورى نقل شده است كه بعضی از آنها مشهور قلمداد شده‌اند. باور عامیانه ایرانیان این بوده كه حافظ از نیت و نیاز همه افراد خبر دارد و به همین دلیل او را لسان‌الغیب خوانده‌اند. تفأل به دیوان حافظ، امروزه نیز متداول است. گفته شده که امروزه جنبه سرگرمى و تفنن در فال حافظ برانگیزه‌هاى دیگر برای این کار غلبه دارد.<ref>روح الامینی، محمود، «حافظ/ تفأل به دیوان حافظ»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی،‌ ۱۳۸۷ش، ج۱۲، ذیل واژه.</ref>
به نقل از منابع، فال‌گرفتن از دیوان حافظ مدتی کوتاه پس از درگذشت حافظ رایج شده است؛ از حدود هفتاد سال پس از درگذشت حافظ، گزارش‌هایی از فال‌زدن به دیوان او در متون رسمی تاریخی آمده است. از دوره صفویه به بعد، درباره تفأل به دیوان حافظ، حکایت‌های بسیار و بعضاً شگفت‌آوری نقل شده است که بعضی از آنها مشهور قلمداد شده‌اند. باور عامیانه ایرانیان این بوده که حافظ از نیت و نیاز همه افراد خبر دارد و به همین دلیل او را لسان‌الغیب خوانده‌اند. تفأل به دیوان حافظ، امروزه نیز متداول است. گفته شده که امروزه جنبه سرگرمی و تفنن در فال حافظ برانگیزه‌های دیگر برای این کار غلبه دارد.<ref>روح الامینی، محمود، «حافظ/ تفأل به دیوان حافظ»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱۲، ذیل واژه.</ref>


== از نظر فقهی ==
== از نظر فقهی ==
با توجه به این مطالب، دیوان حافظ گر چه بسیار ارزشمند است و مى‏توان از آن به عنوان فال و بیان حال خود بهره گرفت. اما باید توجه داشت که توقع پیشگویى از حافظ و غیب‏گویى از او، توقعى ساده‏لوحانه و عبث است، توقع ما از حافظ آن است که به شیرینى ابیات و سخنانش، تلخى‏هاى روزگار از کام ما بزداید و با شیرینى سخنانش، اندیشه‏اى نو و معرفتى تازه در ما بیافریند. معرفتى که ما در دنیاى کنونى بیش از هر زمان دیگرى به آن نیازمندیم.
با توجه به این مطالب، دیوان حافظ گر چه بسیار ارزشمند است و می‌توان از آن به عنوان فال و بیان حال خود بهره گرفت. اما باید توجه داشت که توقع پیشگویی از حافظ و غیب‌گویی از او، توقعی ساده‌لوحانه و عبث است، توقع ما از حافظ آن است که به شیرینی ابیات و سخنانش، تلخی‌های روزگار از کام ما بزداید و با شیرینی سخنانش، اندیشه‌ای نو و معرفتی تازه در ما بیافریند. معرفتی که ما در دنیای کنونی بیش از هر زمان دیگری به آن نیازمندیم.


رویکرد ما به حافظ، رویگردى از سر اخلاص و محبت به کسى است که چون معلمى عزیز مى‏تواند گره از مشکلات فکرى گشوده و از آلام روحى‏مان بکاهد و در این راه هیچ گاه نباید حد اعتدال و میانه روى را در استفاده از آن فراموش کنیم.
رویکرد ما به حافظ، رویگردی از سر اخلاص و محبت به کسی است که چون معلمی عزیز می‌تواند گره از مشکلات فکری گشوده و از آلام روحی‌مان بکاهد و در این راه هیچ‌گاه نباید حد اعتدال و میانه‌روی را در استفاده از آن فراموش کنیم.


اما از نظر شرعی و فقهی ، فقها و دانشمندان گفته اند : فال و رمالی مطلبی است خرافی و مراجعه به رمال و فالگیر جایز نیست و پول گرفتن و پول دادن در برابر آن جائز نیست مگر این که دهنده ، پول آن را به عنوان هدیه بدهد. 1
اما از نظر شرعی و فقهی، فقها و دانشمندان گفته‌اند: فال و رمالی مطلبی است خرافی و مراجعه به رمال و فالگیر جایز نیست و پول گرفتن و پول دادن در برابر آن جائز نیست مگر این که دهنده، پول آن را به عنوان هدیه بدهد. ۱


بنابراین به فتواى مراجع محترم تقلید از جمله امام خمینی ،‌ اجرت و مزدى که در قبال عمل حرام گرفته مى شود ، حرام است و باید به مالک آن برگرداند. اگر مالک واقعى آن را نمی شناسد، از طرف او به فقرا صدقه بدهد.
بنابراین به فتوای مراجع محترم تقلید از جمله امام خمینی، اجرت و مزدی که در قبال عمل حرام گرفته می‌شود، حرام است و باید به مالک آن برگرداند. اگر مالک واقعی آن را نمی‌شناسد، از طرف او به فقرا صدقه بدهد.


== در فرهنگ عامه ==
== در فرهنگ عامه ==
== برخی فال‌های مشهور ==
== برخی فال‌های مشهور ==
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =
  | شاخه فرعی۱ =  
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
خط ۳۷: خط ۳۵:
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =
خط ۴۵: خط ۴۳:
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش