دعاهای پیامبران در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دعاهای پیامبران در قرآن''' به خواسته‌های به برخی پیامبران از خداوند در قرآن اشاره دارد. این دعاها مربوط به برخی از پیامبرانی است که نامشان در قرآن ذکر شده‌است. طلب رحمت و مغفرت الهی، طلب فرزند صالح، نجات از دشمنان و کافران، قبولی اعمال، طلب عاقبت بخیری، درخواست یاری از خدا برای تبلیغ یگانه پرستی از موضوعات ادعیه پیامبران می‌باشد.

* درخواست بخشش از خدا: {{قرآن|قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ|ترجمه=گفتند: اى پروردگار ما، به خود ستم كرديم و اگر ما را نيامرزى و بر ما رحمت نياورى از زيان‌ديدگان خواهيم بود.|سوره=اعراف|آیه=۲۳}}

* درخواست فرزند از خدا توسط آدم و حوا: {{قرآن|فَلَمَّا أَثْقَلَتْ دَعَوَا اللَّهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ آتَيْتَنَا صَالِحًا لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ|ترجمه=زن و شوهر پروردگارشان را خواندند که اگر به ما فرزندی تندرست و سالم عطا کنی، مسلماً از سپاس گزاران خواهیم بود.|سوره=اعراف|آیه=۱۸۹}}

حضرت نوح(ع) عمری طولانی داشت که آنرا صرف تبلیغ خدا پرستی نمود. برخی از دعاهای او به درگاه الهی، در قرآن چنین است:

* درخواست بخشش برای پدر و مادر و مؤمنان: {{قرآن|رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَلَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا|ترجمه=پروردگارا! مرا و پدر و مادرم را و هر کس که با ایمان به خانه ام درآید و همه مردان و زنان با ایمان را بیامرز، و ستمکاران را جز هلاکت میفزای|سوره=نوح|آیه=۲۸}}

* درخواست یاری از خدا در مقابل دشمنان: {{قرآن|قَالَ رَبِّ انْصُرْنِي بِمَا كَذَّبُونِ|ترجمه=گفت: پروردگارا! مرا در برابر تکذیب آنان یاری ده|سوره=مؤمنون|آیه=۲۶}}

* طلب نجات مؤمنین: {{قرآن|فَافْتَحْ بَيْنِي وَبَيْنَهُمْ فَتْحًا وَنَجِّنِي وَمَنْ مَعِيَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ|ترجمه=پس میان من و آنان چنانکه سزاوار است داوری کن و من و کسانی که از مؤمنان با من هستند از چنگ آنان نجات ده.|سوره=شعراء|آیه=۱۱۸}}

* طلب یاری از خدا: {{قرآن|فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ|ترجمه=تا آنکه به درگاه خدایش دعا کرد که من سخت مغلوب قوم شده‌ام تو مرا یاری فرما|سوره=قمر|آیه=۱۰}}

* درخواست مقام و منزلت الهی: {{قرآن|وَقُلْ رَبِّ أَنْزِلْنِي مُنْزَلًا مُبَارَكًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ|ترجمه=و بگو: پروردگارا! مرا در جایگاهی پرخیر و برکت فرود آور، که تو بهترین فرودآورندگانی.|سوره=مؤمنون|آیه=۲۹}}

* دعا برای نابودی کافران: {{قرآن|وَقَالَ نُوحٌ رَبِّ لَا تَذَرْ عَلَى الْأَرْضِ مِنَ الْكَافِرِينَ دَيَّارًا|ترجمه=و نوح گفت: پروردگارا! هیچ یک از کافران را بر روی زمین باقی مگذار|سوره=نوح|آیه=۲۶}}

* درخواست پیروزی بر تبهکاران: {{قرآن|قَالَ رَبِّ انْصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ|ترجمه=لوط گفت: پروردگارا، مرا بر (محو) این قوم فاسد یاری کن.|سوره=عنکبوت|آیه=۳۰}}

* دعا برای عاقبت بخیری: {{قرآن|رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحَادِيثِ ۚ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ تَوَفَّنِي مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ|ترجمه=پروردگارا! تو بخشی از فرمانروایی را به من عطا کردی و برخی از تعبیر خواب ها را به من آموختی. ای پدید آورنده آسمان ها و زمین! تو در دنیا و آخرت سرپرست و یار منی در حالی که تسلیم [فرمان های تو] باشم جانم را بگیر، و به شایستگان مُلحقم کن.|سوره=یوسف|آیه=۱۰۱}}

* دعای برای بخشش و درخواست رحمت الهی:  

: {{قرآن|قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلِأَخِي وَأَدْخِلْنَا فِي رَحْمَتِكَ ۖ وَأَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ|ترجمه=[موسی] گفت: پروردگارا! مرا و برادرم را بیامرز، و ما را در رحمتت درآور، که تو مهربان ترین مهربانانی.|سوره=اعراف|آیه=۱۵۱}}

: {{قرآن|أَنْتَ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا ۖ وَأَنْتَ خَيْرُ الْغَافِرِينَ|۱۵۵|وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ ۚ|۱۵۶|ترجمه=تو سرپرست و یاور مایی، ما را بیامرز و به ما رحم کن که تو بهترین آمرزندگانی. و برای ما در این دنیا و آخرت، نیکی مقرّر کن که ما به سوی تو بازگشته ایم.|سوره=اعراف}}

* درخواست یاری در تبلیغ دین خدا: {{قرآن|قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي • وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي • وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِسَانِي • يَفْقَهُوا قَوْلِي • وَاجْعَلْ لِي وَزِيرًا مِنْ أَهْلِي • هَارُونَ أَخِي • اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي • وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي|ترجمه=گفت: پروردگارا! سینه‌ام را [برای تحمل این وظیفه سنگین] گشاده گردان و کارم را برایم آسان ساز و گِرِهی را [که مانع روان سخن گفتن من است] از زبانم بگشای، [تا] سخنم را بفهمند و از خانواده‌ام دستیاری برایم قرار ده! هارون، برادرم را، پشتم را به او محکم کن و او را در کارم شریک گردان|سوره=طه|آیه=۲۵-۳۳}}

* طلب مغفرت: {{قرآن|قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي|ترجمه=گفت: پروردگارا، من بر خويشتن ستم كردم، مرا ببخش|سوره=قصص|آیه=۱۶}}

* درخواست نجات: {{قرآن|فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفًا يَتَرَقَّبُ ۖ قَالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ|ترجمه=پس موسی ترسان و نگران در حالی که [حوادث تلخی را] انتظار می کشید از شهر بیرون رفت، [در آن حال] گفت: پروردگارا! مرا از این مردم ستمکار نجات بده.|سوره=قصص|آیه=۲۱}}

* نفرین برای دشمنان الهی: {{قرآن|رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَىٰ أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ|ترجمه=پروردگارا! اموالشان را نابود کن و دل هایشان را سخت گردان|سوره=یونس|آیه=۸۸}}

* درخواست جدایی از قوم گناهکار: {{قرآن|قَالَ رَبِّ إِنِّي لَا أَمْلِكُ إِلَّا نَفْسِي وَأَخِي ۖ فَافْرُقْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ|ترجمه=(موسی) گفت: «پروردگارا! من تنها اختیار خودم و برادرم را دارم، میان ما و این جمعیّت گنهکار، جدایی بیفکن!»|سوره=مائده|آیه=۲۵}}

* دعا برای رسیدن به نعمت‌های الهی: {{قرآن|قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَهَبْ لِي مُلْكًا لَا يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْوَهَّابُ|ترجمه=گفت: پروردگارا! مرا بیامرز و حکومتی به من ببخش که بعد از من سزاوار هیچ کس نباشد؛ یقیناً تو بسیار بخشنده ای.|سوره=ص|آیه=۳۵}}

* {{قرآن|هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ ۖ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً ۖ إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ|ترجمه=در آنجا بود که زکریا [با دیدن کرامت و عظمت مریم] پروردگار خود را خوانده، گفت: پروردگارا! مرا از سوی خود فرزندی پاک و پاکیزه عطا کن، یقیناً تو شنوای دعایی.|سوره=آل عمران|آیه=۳۸}}

* {{قرآن|فَهَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا • يَرِثُنِي وَيَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ ۖ وَاجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا|ترجمه=پس مرا از سوی خود فرزندی عطا کن که از من و خاندان یعقوب ارث ببرد، و او را پروردگارا! [از هر جهت] مورد رضایت [خود] قرار ده.|سوره=مریم|آیه=۵-۶}}

* {{قرآن|وَزَكَرِيَّا إِذْ نَادَىٰ رَبَّهُ رَبِّ لَا تَذَرْنِي فَرْدًا وَأَنْتَ خَيْرُ الْوَارِثِينَ|ترجمه=و زکریا را [یاد کن] زمانی که پروردگارش را ندا داد: پروردگارا! مرا تنها [و بی فرزند] مگذار؛ و تو بهترین وارثانی.|سوره=انبیاء|آیه=۸۹}}

دعا برای نزول مائده آسمانی، از مشهورترین دعاها و معجزات حضرت عیسی می باشد. وی به درخواست یارانش به درگاه الهی دعا نمود تا مائده‌ای از آسمان نازل شود:

* {{قرآن|قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنْزِلْ عَلَيْنَا مَائِدَةً مِنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيدًا لِأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِنْكَ ۖ وَارْزُقْنَا وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ|ترجمه=عیسی بن مریم گفت: خدایا! ای پروردگار ما! برای ما از آسمان سفره ای پر از غذا نازل کن تا عیدی باشد برای اهل زمان ما و نسل آینده ما، و نشانه ای از سوی تو؛ و ما را روزی بخش که تو بهترین روزی دهندگانی.|سوره=مائده|آیه=۱۱۴}}

در قرآن دعاهایی نیز از طرف پیامبر اسلام نقل شده‌است. در برخی از این ادعیه خداوند دعا را به پیامبر آموزش داده است:  

* طلب نجات از ظلم قریشیان: {{قرآن|رَبِّ فَلَا تَجْعَلْنِي فِي الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ|ترجمه=پس پروردگارا! مرا در میان گروه ستمکاران قرار مده [و با آنان قرین عذاب مکن.]|سوره=مؤمنون|آیه=۹۴}}

* طلب نجات از راه‌هاى نفوذ شيطان (اشاره‌ها و وسوسه‌هاى شیطانی): {{قرآن|وَقُلْ رَبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ|ترجمه=و بگو: پروردگارا! از وسوسه های شیطان ها به تو پناه می آورم|سوره=مؤمنون|آیه=۹۷}}

* طلب رحمت و مغفرت الهی: {{قرآن|وَقُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ|ترجمه=و بگو: پروردگارا! [مرا] بیامرز و [بر من] رحم کن و تو بهترین رحم کنندگانی.|سوره=مؤمنون|آیه=۱۱۸}}

* طلب صدق در شروع کارها و فرجام نیک برای آن: {{قرآن|وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا|ترجمه=و بگو: پروردگارا! مرا [در هر کار و شغلی] به نیکی وارد کن و به نیکی بیرون آور و برایم از نزد خود نیرویی یاری دهنده قرار ده.|سوره=اسراء|آیه=۸۰}}

* طلب علم و دانش: {{قرآن|وَقُلْ رَبِّ زِدْنِي عِلْمًا|ترجمه=و بگو: پروردگارا! دانش مرا بیفزای.|سوره=طه|آیه=۱۱۴}}