شاه ولی‌الله دهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳: خط ۳:
شاه ولی‌الله دهلوی چه کسی بود و چه تأثیری در نهضت فکری سیاسی مسلمانان هند داشت؟
شاه ولی‌الله دهلوی چه کسی بود و چه تأثیری در نهضت فکری سیاسی مسلمانان هند داشت؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}'''شاه ولی‌اللّه دهلوی''' (درگذشته ۱۱۷۶ق)، فقیه، متکلم و احیاگر بزرگ اندیشه دینی در شبه قاره هند است. او را بنیانگذار جنبش احیاء و اصلاح فکر دینی در هند می‌دانند. برخی او را بزرگترین و تأثیرگذارترین شخصیت دینی مسلمانان شبه قاره در چند سده اخیر می‌دانند. شاه ولی‌الله نخستین کسی است که در آغاز انحطاط مسلمانان هند، در اندیشه اصلاح افتاد. نگرش انتقادی شاه ولی‌الله به تصوف موجب ایجاد نهضتی بزرگ شد و پیروان فراوانی یافت. دیدگاه انتقادی شاه ولی‌الله نسبت به تصوف بر متفکران اسلامی اثر گذاشت. او از رهبران فرقه نقشبندیه بود و فرقه دیوبندیه خود را الهام گرفته از او می‌دانند. برخی شاه ولی‌الله را اولین کسی می‌دانند که افکار [[سلفی]] را به هند وارد کرد.
{{پاسخ}}'''شاه ولی‌اللّه دهلوی''' (درگذشته ۱۱۷۶ق)، فقیه، متکلم و احیاگر بزرگ اندیشه دینی در شبه قاره هند است. او را بنیانگذار جنبش احیاء و اصلاح فکر دینی در هند می‌دانند. گفته‌ شده است او بزرگترین و تأثیرگذارترین شخصیت دینی مسلمانان شبه قاره در چند سده اخیر است. شاه ولی‌الله نخستین کسی است که در آغاز انحطاط مسلمانان هند، در اندیشه اصلاح افتاد. نگرش انتقادی شاه ولی‌الله به تصوف موجب ایجاد نهضتی بزرگ شد و پیروان فراوانی یافت. دیدگاه انتقادی شاه ولی‌الله نسبت به تصوف بر متفکران اسلامی اثر گذاشت. او از رهبران فرقه نقشبندیه بود و فرقه دیوبندیه خود را الهام گرفته از او می‌دانند. برخی شاه ولی‌الله را اولین کسی می‌دانند که افکار [[سلفی]] را به هند وارد کرد.


شاه ولی‌الله اولین کسی است که در شبه قاره هند، قرآن را به فارسی ترجمه کرد. در کنار ترجمه قرآن، [[حجةالله البالغة]] از آثار مشهور اوست که یک دوره فقه استدلالی با رویکرد عقلی است. [[الفوز الکبیر فی اصول التفسیر]] نیز کتاب تفسیری شاه ولی‌الله است.
شاه ولی‌الله اولین کسی است که در شبه قاره هند، قرآن را به فارسی ترجمه کرد. در کنار ترجمه قرآن، [[حجةالله البالغة]] از آثار مشهور اوست که یک دوره فقه استدلالی با رویکرد عقلی است. [[الفوز الکبیر فی اصول التفسیر]] نیز کتاب تفسیری شاه ولی‌الله است.
خط ۳۴: خط ۳۴:


== دیوبندیه ==
== دیوبندیه ==
حرکت اصلاحیِ شاه ولی‌الله در شبه‌قارهٔ هند در بخش سیاسی منجر به زنده شدنِ روح استعمارستیزی در میان مسلمانان گردید. حضور استعمار انگلیس در هند از یک طرف سلطهٔ سیاسی مسلمانان را به اضمحلال می‌کشید و از جانب دیگر، تهدیدی بود جدی علیه باورها و اخلاق اسلامی در هند. به همین علت، حضور استعمار در شبه قاره، واکنش تندِ مسلمانان را علیه آنان برانگیخت. در نتیجه مسلمانان در سال ۱۸۵۷ دست به یک انقلاب و عصیان علیه انگلیس‌ها زدند؛ اما این شورش با سرکوب شدید استعمار، ازهم پاشید و جمع کثیری از انقلابیون و علمای دین در آن به شهادت رسیدند. زمانی‌که حرکت نظامی و استفاده از قوا از طرف مسلمانان محتوم به شکست گردید و کارایی چندانی نشان نداد، تعدادی از علما و مسلمانان برای حفظ ارزش‌های اسلامی و ایجاد پایگاهِ محکمِ فکری که روح استعمارستیزی را در میان مسلمانان زنده نگه دارد، دست به تأسیس دارالعلوم دیوبند زدند. این مدرسهٔ مذهبی در سال ۱۸۶۷ یعنی هفت سال بعد از آن انقلاب خونین، به دست مولانا محمد قاسم نانوتوی و به همکاری معنوی مولانا امدادالله مهاجر مکی بنیادگذاری شد.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبه‌قارۀ هند/ از ولی‌الله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref>
حرکت اصلاحیِ شاه ولی‌الله در شبه‌قارهٔ هند در بخش سیاسی منجر به زنده شدنِ روح استعمارستیزی در میان مسلمانان گردید. حضور استعمار انگلیس در هند از یک طرف، سلطهٔ سیاسی مسلمانان را به اضمحلال می‌کشید و از جانب دیگر، تهدیدی بود جدی علیه باورها و اخلاق اسلامی در هند. به همین علت، حضور استعمار در شبه قاره، واکنش تندِ مسلمانان را علیه آنان برانگیخت. در نتیجه مسلمانان در سال ۱۸۵۷ دست به یک انقلاب و عصیان علیه انگلیس‌ها زدند؛ اما این شورش با سرکوب شدید استعمار، ازهم پاشید و جمع کثیری از انقلابیون و علمای دین در آن به شهادت رسیدند. زمانی‌که حرکت نظامی و استفاده از قوا از طرف مسلمانان محتوم به شکست گردید و کارایی چندانی نشان نداد، تعدادی از علما و مسلمانان برای حفظ ارزش‌های اسلامی و ایجاد پایگاهِ محکمِ فکری که روح استعمارستیزی را در میان مسلمانان زنده نگه دارد، دست به تأسیس دارالعلوم دیوبند زدند. این مدرسهٔ مذهبی در سال ۱۸۶۷ یعنی هفت سال بعد از آن انقلاب خونین، به دست مولانا محمد قاسم نانوتوی و به همکاری معنوی مولانا امدادالله مهاجر مکی بنیادگذاری شد.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبه‌قارۀ هند/ از ولی‌الله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref>


جریان دیوبندی در دورهٔ پیش از تجزیه شبه‌قاره جریان ریشه‌داری بود و علمای بزرگی را تربیت کرد. بعد از تجزیه شبه‌قاره هند و تمرکز مسلمانان در پاکستان، مرکزیت اصلی این جریان به پاکستان منتقل شد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۴۹.</ref> شالوده و بنیان اندیشه دینی مکتب [[دیوبندیه]]، برگرفته از اندیشه‌ها و آرای شاه ولی‌الله دهلوی می‌باشد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۵۱.</ref> امروزه دیوبندیه خود را ملهم از آرا و آثار او می‌دانند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه شاه ولی‌الله دهلوی»، ترجمان وحی، ۱۳۸۰ش، شماره ۹. ص۶۳.</ref> حفاظت و اشاعهٔ مکتب شاه ولی اللّه دهلوی از اهداف مدرسه دیوبندیه است.<ref>کاظمی، جمال، «موج سوم بنیادگرایی اسلامی»، پگاه حوزه، شماره ۲۳.</ref>
جریان دیوبندی در دورهٔ پیش از تجزیه شبه‌قاره جریان ریشه‌داری بود و علمای بزرگی را تربیت کرد. بعد از تجزیه شبه‌قاره هند و تمرکز مسلمانان در پاکستان، مرکزیت اصلی این جریان به پاکستان منتقل شد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۴۹.</ref> شالوده و بنیان اندیشه دینی مکتب [[دیوبندیه]]، برگرفته از اندیشه‌ها و آرای شاه ولی‌الله دهلوی می‌باشد.<ref>شیرازی، مهران، «ساختار دیوبندیه در شبه قاره هند»، مطالعات راهبردی جهان اسلام، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۷۲، ص۱۵۱.</ref> امروزه دیوبندیه خود را ملهم از آرا و آثار او می‌دانند.<ref>خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه شاه ولی‌الله دهلوی»، ترجمان وحی، ۱۳۸۰ش، شماره ۹. ص۶۳.</ref> حفاظت و اشاعهٔ مکتب شاه ولی اللّه دهلوی از اهداف مدرسه دیوبندیه است.<ref>کاظمی، جمال، «موج سوم بنیادگرایی اسلامی»، پگاه حوزه، شماره ۲۳.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۸:


== سلفی‌گری ==
== سلفی‌گری ==
گفته شده است شاه ولی الله مدتی در مکه و مدینه زندگی کرده است و با افکار [[ابن تیمیه]] آشنا گردید. او تحت تأثیر افکار ابن تیمیه قرار گرفت و به همین جهت توجه به مشایخ و اولیاء الهی را مورد نقد قرار داد. وی همچنین اجتهادگرایی را احیا کرد و در مسئله [[شفاعت]] و [[توسل]] و استغاثه به تفکرات ابن تیمیه و [[محمد بن عبدالوهاب]] بسیار نزدیک شد و این موارد را [[شرک]] دانست. برخی معتقدند شاه ولی‌الله اولین کسی است که افکار سلفی را به هند وارد کرد.<ref>فرمانیان، مهدی، در آمدی بر پراکندگی سلفی گری و وهابیت در جهان، موسسه مطالعات بنیان دینی، انتشارات رهپویان اندیشه، ص۴۰ و ۴۱. به نقل از پایگاه جامع فرق و ادیان و مذاهب. «[https://www.adyannet.com/fa/news/24655 تأثیر پذیری شاه ولی الله دهلوی از ابن تیمیه]»، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۲۸ خرداد ‍۱۴۰۲.</ref>
گفته شده است شاه ولی‌الله مدتی در مکه و مدینه زندگی کرده است و با افکار [[ابن تیمیه]] آشنا گردید. او تحت تأثیر افکار ابن تیمیه قرار گرفت و به همین جهت توجه به مشایخ و اولیاء الهی را مورد نقد قرار داد. وی همچنین اجتهادگرایی را احیا کرد و در مسئله [[شفاعت]] و [[توسل]] و استغاثه به تفکرات ابن تیمیه و [[محمد بن عبدالوهاب]] بسیار نزدیک شد و این موارد را [[شرک]] دانست. برخی معتقدند شاه ولی‌الله اولین کسی است که افکار سلفی را به هند وارد کرد.<ref>فرمانیان، مهدی، در آمدی بر پراکندگی سلفی گری و وهابیت در جهان، موسسه مطالعات بنیان دینی، انتشارات رهپویان اندیشه، ص۴۰ و ۴۱. به نقل از پایگاه جامع فرق و ادیان و مذاهب. «[https://www.adyannet.com/fa/news/24655 تأثیر پذیری شاه ولی الله دهلوی از ابن تیمیه]»، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۲۸ خرداد ‍۱۴۰۲.</ref>


{{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}}
{{پایان پاسخ}}{{مطالعه بیشتر}}
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش