automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}}'''شاه ولی‌اللّه دهلوی''' (درگذشته ۱۱۷۶ق) | {{پاسخ}}'''شاه ولی‌اللّه دهلوی''' (درگذشته ۱۱۷۶ق) | ||
او را بزرگترین شخصیت دینی مسلمانان شبه قاره در چند سده اخیر می‌دانند. | |||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۴: | ||
وی در سال ۱۱۷۶ق درگذشت.<ref>صاحبی، محمدجواد، جنبش های فکری و دینی، قم، نشر ادیان، چاپ دوم، ۱۴۰۲۱ش، ص۱۰۲ و ۱۰۳.</ref> | وی در سال ۱۱۷۶ق درگذشت.<ref>صاحبی، محمدجواد، جنبش های فکری و دینی، قم، نشر ادیان، چاپ دوم، ۱۴۰۲۱ش، ص۱۰۲ و ۱۰۳.</ref> | ||
شاه ولی‌الله در همۀ علوم متداولِ آن‌روز در جهان اسلام تبحر کامل داشت؛ از تفسیر تا حدیث و از اصول تفسیر تا اصول فقه و از مقاصد و مصالح نهفته در شریعت وقوفِ کامل داشت. او پایه‌گذار ترجمۀ قرآن به فارسی است که از این طریق می‌خواست مفاهیم قرآن را که در آن روزگار کسی از آن اطلاع نداشت، در اذهان مسلمانانِ فارسی‌زبان زنده کند. اما شهکار اساسیِ وی که او را یک اصلاح‌گرِ آگاه به رموز شریعت و احیاگر بیدار به نمایش می‌گذارد، کتاب گرانسنگِ «حجه‌الله البالغه» است. این کتاب را باید دائرهالمعارفی خواند که منبع الهام اصلاح و اصلاح‌گران قرار گرفته و جنبش‌های دینی برخاسته از هند در سایۀ آن شکل گرفته‌اند.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبه‌قارۀ هند/ از ولی‌الله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref> | |||
مودودی مهم‌ترین کارنامۀ اصلاحی شاه ولی‌الله را چنین برمی‌شمارد: ۱ـ او در فقه یک مسلک نهایت معتدل ارایه می‌کند که در آن طرف‌داری از یک مذهب و ایراد و انتقاد از مذاهبِ دیگر مشاهده و احساس نمی‌شود. ۲ـ او تقلید کورکورانه را که بر اذهان مسلمانان سایه افگنده بود، به‌شدت تاخت، چیزی که سخن گفتن در مورد آن در روزگار شاه ولی‌الله کاری بود نهایت دشوار و گران. به همین خاطر وی کتاب «الانصاف» را به نگارش درآورد. ۳ـ همچنان اوکوشید کل نظام فکری، اخلاقی، تشریعی و تمدنی اسلام را به‌صورتِ منظم ارایه کند.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبه‌قارۀ هند/ از ولی‌الله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲.</ref> | |||
حرکت اصلاحیِ شاه ولی‌الله در شبه‌قارۀ هند در بخش سیاسی منجر به زنده شدنِ روح استعمارستیزی در میان مسلمانان گردید. حضور استعمار انگلیس در هند از یک طرف سلطۀ سیاسی مسلمانان را به اضمحلال می‌کشید و از جانب دیگر، تهدیدی بود جدی علیه باورها و اخلاق اسلامی در هند. به همین علت، حضور استعمار درشبه قاره، واکنش تندِ مسلمانان را علیه آنان برانگیخت. در نتیجه مسلمانان در سال ۱۸۵۷ دست به یک انقلاب و عصیان علیه انگلیس‌ها زدند؛ اما این شورش با سرکوب شدید استعمار، ازهم پاشید و جمع کثیری از انقلابیون و علمای دین در آن به شهادت رسیدند. زمانی‌که حرکت نظامی و استفاده از قوا از طرف مسلمانان محتوم به شکست گردید و کارآیی چندانی نشان نداد، تعدادی از علما و مسلمانان برای حفظ ارزش‌های اسلامی و ایجاد پایگاهِ محکمِ فکری که روح استعمارستیزی را در میان مسلمانان زنده نگه دارد، دست به تأسیس دارالعلوم دیوبند زدند. دیوبند نام دهکده‌یی است در ایالات سهارنپور هند چون دارالعلوم در این دهکده اساس گذاشته شد، به دیوبند شهرت یافت. این مدرسۀ مذهبی در سال ۱۸۶۷ یعنی هفت سال بعد از آن انقلاب خونین، به دست مولانا محمد قاسم نانوتوی و به همکاری معنوی مولانا امدادالله مهاجر مکی بنیادگذاری شد. علت تأسیس دارالعلوم دیوبند در آن روزگار، عمدتاً دو چیز مهم شمرده می‌شود: ۱ـ نخست جلوگیری از نفوذ فرهنگی استعمار و تربیت روحیۀ جهاد در میان مسلمانان هند و تضمین حفظ ارزش‌های اخلاقی. ۲ـ دومین علت مهم تأسیس دارالعلوم دیوبند در شبه‌قاره، واکنش مسلمانان و علمای سنتی در برابر دانشگاه علیگره بود که توسط سرسید احمد خان تأسیس گردیده بود و پایگاه علوم مدرن و نماد مدرنیسم در هند به شمار می‌رفت. در نتیجه، دیوبند به کانون مستحکمِ علوم اسلامی در شبه‌قارۀ هند مبدل گردید و به الازهر آسیا معروف گردید.<ref>عارف، عبدالودود، «[https://mandegardaily.com/?p=59703 ماجرای اصلاح اندیشۀ اسلامی در شبه‌قارۀ هند/ از ولی‌الله دهلوی تا ابوالاعلی مودودی]»، سایت ماندگار روزنامه صبح افغانستان، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۶، تاریخ بازدید: ۱۴۰۲. </ref> | |||
== آثار == | == آثار == | ||