ولایت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۵۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ مهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
ولايت در لغت به معنای قرب و نزديكى است. مفهوم ولایت از مفاهيم اضافى به‌شمار مى‌رود؛ اگر چيزى در كنار چيز دیگری قرار بگيرد، مى‌گويند «وليه»، يعنى نزديک او شد. اگر چيزى به شخصى يا شيئى نزديک باشد، آن شیٔ يا شخص هم به آن چيز نزديک خواهد بود؛ بنابراين ولايت مانند مفهوم برادری يک نوع مفهوم اضافه با دو طرف یکسان است.
ولايت در لغت به معنای قرب و نزديكى دو چیز است به طوری که میان آنها چیزی فاصله نشده باشد.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات في غريب القرآن،‌ تحقیق صفوان عدنان الداودی،‌ دمشق، دار القلم و الدار الشامية، ۱۴۱۲ق، ص۸۸۵.</ref> مفهوم ولایت از مفاهيم اضافى به‌شمار مى‌رود؛ اگر چيزى در كنار چيز دیگری قرار بگيرد، مى‌گويند «وليه»، يعنى نزديک او شد. اگر چيزى به شخصى يا شيئى نزديک باشد، آن شیٔ يا شخص هم به آن چيز نزديک خواهد بود؛ بنابراين ولايت مانند مفهوم برادری يک نوع مفهوم اضافه با دو طرف یکسان است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، ولایت در قرآن، تهران، مركز نشر فرهنگى رجاء،‌ ۱۳۶۷ش، ص۳۷-۳۸.</ref>


وِلایت، واژه‌ای عربی در قرآن که آن را به معنای سرپرستی، مالکیت، تدبیر و صاحب اختیار بودن دانسته‌اند. ولایت، گاهی اشاره به فعل خدا که یکی از اسماء و صفات خداوند است و عین توحید است. این نوع ولایت که ولایت تکوینی و رابطه علی و معلولی بین خالق و مخلوق است، منحصر به خداست. از آنجا که ولایت خداوند ذاتی است، بنابراین ولایت برخی از پیامبران و ائمه معصومین، ظهور و تجلی ولایت خداست. ولایت گاهی نیز تشریعی، یعنی قراردادی و اعتباری است و به معنای قانون‌گذاری در جهان خلقت است. این ولایت نیز متعلق به خداوند دانسته شده است.
ولایت در مورد قرب و نزدیکی، چه نزدیکی مکانی و چه نزدیکی معنوی، به‌کار رفته است‌. این واژه به همین مناسبت در مورد دوستی، یاری، تصدی امر، تسلط و معانی دیگر از این دست استعمال شده است، چون‌ در همه این معانی نوعی مباشرت و اتصال وجود دارد.<ref>مطهری، مرتضی، ولاء‌ها و ولایت‌ها، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۷ش، ص۱۴.</ref> محققان درباره کلمه ولایت از نظر موارد استعمال می‌گویند که وِلایت به معنی نصرت است و اما وَلایت به معنی تصدی و صاحب اختیاری یک کار است. همچنین، گفته شده که معنی هر دو یکی است و حقیقت آن همان تصدی و صاحب اختیاری است.<ref>مطهری، ولاء‌ها و ولایت‌ها، ص۱۵.</ref>
 
== ولایت در قرآن ==
ولایت، گاهی اشاره به فعل خدا که یکی از اسماء و صفات خداوند است و عین توحید است. این نوع ولایت که ولایت تکوینی و رابطه علی و معلولی بین خالق و مخلوق است، منحصر به خداست. از آنجا که ولایت خداوند ذاتی است، بنابراین ولایت برخی از پیامبران و ائمه معصومین، ظهور و تجلی ولایت خداست. ولایت گاهی نیز تشریعی، یعنی قراردادی و اعتباری است و به معنای قانون‌گذاری در جهان خلقت است. این ولایت نیز متعلق به خداوند دانسته شده است.


ولایت گاهی‌ بر فعل انسان است که در این حالت، از سنخ ولایت تشریعی است. این نوع ولایت در فقه مورد بررسی قرار می‌گیرد و شامل ولایت بر محجوران و ولایت بر نخبگان جامعه یا ولایت فقیه می‌شود.
ولایت گاهی‌ بر فعل انسان است که در این حالت، از سنخ ولایت تشریعی است. این نوع ولایت در فقه مورد بررسی قرار می‌گیرد و شامل ولایت بر محجوران و ولایت بر نخبگان جامعه یا ولایت فقیه می‌شود.
trustworthy
۷٬۳۴۶

ویرایش