trustworthy
۷٬۳۴۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
اعتقاد به امامت و امامان دوازده‌گانه اختصاص به ایران ندارد، بلکه تمام شیعیان دنیا به امامت امام علی(ع) و فرزندان آن حضرت پس از پیامبر اسلام(ص) ایمان‌دارند. ثانیاً این عقیده از فرهنگ ایرانی برنخاسته بلکه از سوی اعراب مهاجر در زمان اهل‌بیت(ع) و پس‌ازآن در زمان صفویه توسط علمای جبل عامل و حله و کرک بر مبنای احادیث نبوی و اهل‌بیت(ع) در ایران ترویج و تثبیت گردیده است. ثالثاً عقیده به اصل امامت ریشه در قرآن و احادیث نبوی دارد و امامان دوازده‌گانه از اموری است که پیامبر اسلام(ص) از آن‌ها سخن فرموده است. | اعتقاد به امامت و امامان دوازده‌گانه اختصاص به ایران ندارد، بلکه تمام شیعیان دنیا به امامت امام علی(ع) و فرزندان آن حضرت پس از پیامبر اسلام(ص) ایمان‌دارند. ثانیاً این عقیده از فرهنگ ایرانی برنخاسته بلکه از سوی اعراب مهاجر در زمان اهل‌بیت(ع) و پس‌ازآن در زمان صفویه توسط علمای جبل عامل و حله و کرک بر مبنای احادیث نبوی و اهل‌بیت(ع) در ایران ترویج و تثبیت گردیده است. ثالثاً عقیده به اصل امامت ریشه در قرآن و احادیث نبوی دارد و امامان دوازده‌گانه از اموری است که پیامبر اسلام(ص) از آن‌ها سخن فرموده است. | ||
== بستر پیدایش == | |||
. | |||
== پیشینهٔ عقیدتی ایدهٔ امامت == | == پیشینهٔ عقیدتی ایدهٔ امامت == | ||
موضوع امامت در معارف اولیهٔ کلامی مسلمانان دیده می‌شود. مسلمانان، به‌خصوص شیعیان، پیشینهٔ ایدهٔ امامت را در سیره و سخنان پیامبر اسلام(ص) نشان می‌دهند. این رخدادها در زمانی اتفاق افتاده است که رسول خدا(ص) زنده بودند و هنوز مسلمانان ارتباطی با ایران پیدا نکرده‌اند. به نمونه‌هایی از این موراد می‌توان اشاره کرد: | پرداختن به موضوع امامت در معارف اولیهٔ کلامی مسلمانان دیده می‌شود. مسلمانان، به‌خصوص شیعیان، پیشینهٔ ایدهٔ امامت را در سیره و سخنان پیامبر اسلام(ص) نشان می‌دهند. این رخدادها در زمانی اتفاق افتاده است که رسول خدا(ص) زنده بودند و هنوز مسلمانان ارتباطی با ایران پیدا نکرده‌اند. به نمونه‌هایی از این موراد می‌توان اشاره کرد: | ||
* آیات قرآن دال بر امامت: بر موضوع امامت در آیات قرآن اشاراتی وجود دارد؛ آیاتی چون آیهٔ ولایت<ref>مائده، ۵۵.</ref>، آیهٔ اولی‌الامر<ref>نساء، ۵۹.</ref> و آیهٔ تبلیغ.<ref>مائده، ۶۷.</ref> | * آیات قرآن دال بر امامت: بر موضوع امامت در آیات قرآن اشاراتی وجود دارد؛ آیاتی چون آیهٔ ولایت<ref>مائده، ۵۵.</ref>، آیهٔ اولی‌الامر<ref>نساء، ۵۹.</ref> و آیهٔ تبلیغ.<ref>مائده، ۶۷.</ref> | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۳: | ||
== پیشینه تاریخی ایدهٔ امامت == | == پیشینه تاریخی ایدهٔ امامت == | ||
گزاره‌های تاریخی هم نشان می‌دهد که بستر تاریخی پیدایش ایدهٔ امامت بستری غیر از ایران بوده است. از نظر تاریخی تشیع ابتدا در میان برخی صحابه به شکل باور به امامت امام علی(ع) پیدا شد و پس از آن با رشد در میان برخی قبایل عرب عراق به سایر سرزمین های اسلامی از جمله ایران وارد شد. تشیع در چهار مرحله بر فضای مذهبی و فرهنگی ایران تأثیر نهاد؛ مرحلهٔ اول، با ورود اشعری‌ها به قم، مرحلهٔ دوم، با ورود اندیشه‌های شیخ مفید و شیخ طوسی به ایران، مرحلهٔ سوم با فعالیت‌های علامهٔ حلی در ایران و مرحلهٔ چهارم با ورود و فعالیت عالمان شیعهٔ جبل عامل در دورهٔ صفویه در ایران.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا قرن دهم هجری)، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۴۸-۱۴۹.</ref> | |||
عمدتاً تشیّع پیش از صفویان به دو صورت وارد ایران شد، شکل نخست آن‌که گرایش کلی به سمت اهل‌بیت بود، و از طریق داعیان عباسی و نیز سنّی، شیعه‌هایی وارد ایران می‌شدند که به‌طور عمده در عراق پرورش‌یافته و احادیثی در ستایش اهل‌بیت روایت می‌کردند، در این میان داعیان عباسی برای پیشبرد اهداف خود به‌اجبار عنوان کلی اهل‌بیت را تبلیغ کردند و از این راه، اولین بذر تشیع را در میان ایرانیان پاشیدند. شکل دوم از طریق شیعیان اعتقادی یا امامی مذهبان بود که این گروه عمدتاً عرب بودند، به شکل معین طایفه اشعری بودند که به قم آمده و ازآنجا تشیّع اعتقادی، امامتی را به نقاط دیگر بسط دادند، شبیه این طایفه طوایف دیگری از عرب را مانند عبد القیس و خزاعه می‌توان کسانی را در خراسان یا سایر نقاط یافت.<ref>اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، قم، موسسه دار الکتاب للطباعه و النشر، ص۱۱۵.</ref> | |||
روی این حساب شهر قم را باید نخستین شهر شیعی در حوزه‌ای دانست که به نام ایران شناخته می‌شود، چراکه پیشینه تشیّع آن به ربع آخر قرن اول هجری بازمی‌گردد، نام کاشان در منابع تاریخی در کنار نام قم است و تشیّع آن با تشیّع قم پیوند دارد.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، ص۲۱۰، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۸۵ش.</ref> | روی این حساب شهر قم را باید نخستین شهر شیعی در حوزه‌ای دانست که به نام ایران شناخته می‌شود، چراکه پیشینه تشیّع آن به ربع آخر قرن اول هجری بازمی‌گردد، نام کاشان در منابع تاریخی در کنار نام قم است و تشیّع آن با تشیّع قم پیوند دارد.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، ص۲۱۰، قم، انتشارات انصاریان، ۱۳۸۵ش.</ref> | ||