اصحاب عقبه: تفاوت میان نسخه‌ها

اصحاب عقبه، گروهی از [[صحابه پیامبر]] بودند که در راه بازگشت از [[غزوه تبوک]] به سمت [[مدینه]]، قصد ترور پیامبر(ص) را داشتند، اما [[خداوند]] پیامبر را از‌ توطئه آنها آگاه کرد. [[پیامبر]] ایشان را [[لعن]] نمود اما نام آنها را برای مردم فاش نکرد و از مجازات ایشان منصرف شد. برخی نیز توطئه ترور پیامبر را مربوط به وقایع [[حجه الوداع]] دانسته‌اند.  

====اصحاب عقبه در غزوه تبوک====

از حوادث سال نهم هجرت جنگ تبوک است که در پی آن سپاه اسلام به فرماندهی پیامبراکرم(ص) تا مرزهای روم پیش رفتند ولی برخلاف گزارشهای رسیده، خبری از سپاه روم نبود و لذا پیامبر(ص) دستور بازگشت به مدینه را صادر نمود.

در برگشت از تبوک عدّه‌ای از منافقین که در میان سپاه اسلام حضور داشتند، طرح ترور پیامبر(ص) را در سر داشتند.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، (بی تا)، ج۲، ص۶۸.</ref> برای عملی کردن این طرح درگردنه کوه کمین کردند تا در وقت مناسب شتر پیامبر را رم داده پیامبر از بالای کوه به پایین پرت شود.

در روایتی آمده که عدّه‌ای از [[امام باقر(ع)]] درباره اصحاب عقبه سؤال کردند، حضرت در جواب فرمود؛ در شبی تاریک پیامبر(ص) سوار بر ناقه (شتر) غضباء، به همراه اصحاب در حال برگشت از تبوک بود؛ دوازده نفر از منافقین پنهانی اجتماع کرده و نقشه ترور را کشیدند و گفتند این بهترین فرصت برای از میان برداشتن اوست. هنگام عبور از تنگه شترش را رم کرده وکارش را یکسره کنیم؛<ref>خصیبی، حسین بن حمدان، هدایه الکبری، بیروت، مؤسسه بلاغ، چاپ چهارم، ۱۴۱۱، ص۷۸. ـ ۸۴ـ ۸۴ـ ۸۴</ref>

نقل شده پیامبر(ص) از طریق [[جبرئیل]] از نقشه منافقین مطلع گردید و دستور داد [[عمار یاسر]] از طرف جلو اسفار شتر را گرفته و [[حذیفه بن یمان]] نیز از پشت سر، شتر آن حضرت را برانند و حضرت همچنین اجازه نداد کسی پیش ایشان از عقبه عبور کند وقتی که به گردنه رسیدند متوجه شدند که افرادی پشت سر آنها در حرکت هستند و می‌خواهند هجوم بیاورند و از پیامبر جلو بزنند ولی حذیفه مانع از این کار منافقان شده و آنها را فراری داد و این در حالی بود که آن افراد صورت خود را با پارچه‌ای پوشانده بودند حذیفه نتوانست آنها را بشناسد ولی با توجه به خصوصیات مرکب و اسب افراد حدسهایی در مورد برخی می‌زد تا اینکه پیامبر(ص) بعد از عبور از گردنه همه آنها را بنام خود و پدرانشان نام برد و حذیفه را از نقشه آنان آگاه ساخت؛ حذیفه گفت یا رسول الله اگر اجازه دهید آنها مجازات می‌شوند حضرت اجازه نداد؛ بنابه برخی گزارشها حتی اجازه نداد حذیفه نام آنها را فاش نماید ازاینروی حذیفه را صاحب سری می‌شناختند که دیگران آگاه نبودند.<ref>ابوزهره، محمد، خاتم پیامبران، ترجمه حسین صابری، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۳، ج۲، ص ۴۳۶–۴۳۲ و قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۸۰.</ref> بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) حذیفه در نماز هرکس شرکت نمی‌کرد گفته می‌شد او جزو منافقین است.<ref>ابوزهره، محمد، همان، ص۴۳۶ و قمی همان.</ref>  

====اصحاب عقبه در حجه الوداع====

در برخی نقلها واقعه اصحاب عقبه را در ذیل وقایع حجه الوداع و هنگام بازگشت پیامبر(ص) از سفر حج ذکر کرده‌اند. این افراد در کنار کعبه با هم، هم قسم می‌شوند تا نگذارند خلافت و جانشینی پیامبر(ص) به اهل بیت آن حضرت برسد و به همین منظور نیز با هم، پیمانی می‌بندند و متعهد می‌شوند که در موقع مراجعت به مدینه پیامبر را در عقبه (گردنه) ترور کنند.<ref>حسینی، شرف الدین، تأویل الآیات، قم چاپ امیر ۱۴۰۷ هـ، ج۱، ص۲۰۸.</ref>  

====هویت اصحاب عقبه====

درباره تعداد و نام افرادی که در جریان عقبه و نقشه ترور پیامبر شرکت داشتند اقوال و نظرات مختلفی نقل شد و تعداد آنها را از ۱۲ نفر تا چهل نفر ذکر کرده‌اند. بعد از برملا شدن توطئه اصحاب عقبه با وجود اینکه مورد نفرین پیامبر(ص) قرار گرفتند اما پیامبر(ص) از مجازات این گروه خائن گذشت و نام آنها را فاش نکرد آمرزش خواستن برای آنان از خدا در منابع منعکس نشده است.