سؤال از ماهی کرکره در جنگ صفین: تفاوت میان نسخه‌ها

سؤال از ماهی کرکره در جنگ صفین (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۶

۱٬۴۷۱ بایت حذف‌شده ، ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Shamloo

trustworthy

۷٬۳۴۶

ویرایش

@@ خط ۲۷: / خط ۲۷: @@
 [[ابوالقاسم پاینده]] (۱۲۹۲-۱۳۶۳)، نویسنده و پژوهشگر، بدون ارائهٔ سند و جزئیات بیشتر منشأ این داستان را روایات داستانی هندی بر می‌شمرد و آن‌را از جعلیات [[غلات شیعه]] می‌داند.<ref>پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول)، تهران: دنیای دانش، ۱۳۸۲، ص ۹۰.</ref>
-== ارتباط این داستان با بحارالانوار ==
+== ارتباط این داستان با منابع روایی شیعه ==
 این داستان با این صورت و جزئیات در منابع روایی شیعه، از جمله بحارالانوار علامهٔ مجلسی، نیامده است. همچنین، در منابع رجالی صحابی به نام نصیر یا نصیر بن هلال برای امام علی(ع) ثبت نشده است. در منابع تاریخی هم در جریان [[جنگ صفین]] به چنین رخدادی اشاره نشده است.
-در منابع روایی شیعه، روایتی در باب معجزات [[ائمه(ع)]] نقل شده که بر اساس آن امام علی(ع)، در جریان جنگ صفین، [[قنبر]] غلام خود را می‌فرستد تا از جمجمهٔ جُلَندی بن کِرکِر، فردی که سه‌هزار سال قبل از دنیا رفته، مسیر عبور از فرات را بپرسد و جمجمه در جواب می‌گوید که علی(ع) بهتر از من راه عبور را می‌داند.<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۳۳، ص ۴۵-۴۶.</ref>
+در بحارالانوار و برخی دیگر از منابع روایی شیعه، روایتی در باب معجزات [[ائمه(ع)]] با شباهت‌هایی به داستان ماهی کرکره نقل شده است.<ref>برای نمونه ن.ک: مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۳۳، ص ۴۵-۴۶؛ نیز: مجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج ۴۱، ص ۲۱۱.</ref> این روایات در منابع قدیمی‌تر شیعه نیز نقل شده‌اند.<ref>برای نمونه ن.ک: ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام‏، قم: مؤسسهٔ انتشاراتی علامه، ۱۳۷۹ق، ج ۲، ص ۳۳۶-۳۳۷.
-قدیمی‌ترین منبعی که این روایت در آن نقل شده کتاب [[مناقب آل ابی‌طالب]] ابن شهر آشوب مازندرانی (متوفای ۵۸۸ق) است. [[ابن شهرآشوب]] در ابتدای نقل خود این روایت را به غلات منسوب می‌کند. در برخی دیگر از منابع بعد از ابن شهر‌آشوب، به اینکه این روایت از مجعولات غلات است اشاره شده است.<ref>برای نمونه ن.ک: البحرانی، السید هاشم، مدینة معاجز الأئمة الاثنی عشر و دلائل الحُجَج علی البشر، قم، مؤسسة المعارف الإسلامية، ۱۴۱۳ق، ج ۱، ص ۲۵۴-۲۵۵.</ref> در سایر منابعی که این نقل در آنها آمده و به غلات نسبت داده نشده است، روایت به صورت [[مرفوع]] از [[عمار بن یاسر]] نقل شده است.<ref>برای نمونه ن.ک: ابن‌شاذان القمی، شاذان بن جبرائیل، الفضائل، قم: منشورات الرضی، ۱۳۶۳، ص ۱۴۰.</ref>
+</ref> در این منابع بر مجعول‌بودن آنها از سوی غلات شیعه اشاره شده است.<ref>برای نمونه ن.ک: ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبي طالب عليهم السلام‏، قم: مؤسسهٔ انتشاراتی علامه، ۱۳۷۹ق، ج ۲، ص ۳۳۶؛ نیز: البحرانی، السید هاشم، مدینة معاجز الأئمة الاثنی عشر و دلائل الحُجَج علی البشر، قم، مؤسسة المعارف الإسلامية، ۱۴۱۳ق، ج ۱، ص ۲۵۴-۲۵۵.</ref>{{پایان پاسخ}}
-در بحارالانوار روایتی دیگر نزدیک به روایت جمجمه آمده است. در این روایت، پرسش امام علی‌(ع) از ماهی‌ای به نام میمونه انجام شده است.<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت: مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۴۱، ص ۲۱۱.</ref> در این روایات نامی از نصیر و ماهی کرکره و جزئیات دیگر، چون قتل نصیر و اخراج او از اردوگاه، نیست. از آنجا که در این روایات از مؤسس [[فرقهٔ نصیریه]] یاد شده، حدس زده شده که منظور از او محمد بن نصیر نمیری، مؤسس فرقه نصیریه در زمان [[امام حسن عسکری(ع)]]، بوده باشد.<ref>علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، تصحیح محمدصادق بحرالعلوم، نجف: دارالذخائر، ۱۴۱۱ق، ص ۲۵۷.</ref>
-{{پایان پاسخ}}
 == منابع ==