حدیث «تبدیل محفوظات فراموش‌شده قرآن به مار»: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''عواقب فراموش کردن آیات قرآن پس از حفظ''' در برخی از روایات بیان شده است. محتوای بعضی از این روایات بدین گونه است که فراموشی آیات را به شکل ماری که در قیامت به گردن شخص فراموش کننده آویزان است، به تصویر کشیده است. اما با توجه به روایات دیگر در این موضوع که می‌توانند در حکم تفسیر این مطلب در نظر گرفته شوند، این فراموشی به معنای سهل انگاری و عدم توجه به معنا مفهوم و عمل به دستورات قرآن است و نه مجرد فراموش کردن آن به دلایل مختلف از جمله ضعف حافظه و غیره.
'''عواقب فراموش کردن آیات قرآن پس از حفظ''' در برخی از روایات بیان شده است. محتوای بعضی از این روایات بدین گونه است که فراموشی آیات را به شکل ماری که در قیامت به گردن شخص فراموش کننده آویزان است، به تصویر کشیده است. اما با توجه به روایات دیگر در این موضوع که می‌توانند در حکم تفسیر این مطلب در نظر گرفته شوند، این فراموشی به معنای سهل انگاری و عدم توجه به معنا و مفهوم و عمل به دستورات قرآن است و نه مجرد فراموش کردن آن به دلایل مختلف از جمله ضعف حافظه و غیره.


==روایات دال بر حفظ و انس بر قرآن==
==روایات دال بر حفظ و انس با قرآن==
[[انس با قرآن]] و حفظ آیات آن از اموری است که به آن بسیار تاکید شده، چنانچه [[پیامبر(ص)]] می‌فرمایند: {{متن عربی|و مَنْ اوتِیَ القرآنَ فظنَّ انَّ احدًا من الناس اوتی افضَلُ ممّا اوتی فقد عظّم ما حقّر الله و حقّر ما عظم الله|ترجمه=هر کس که به او قرآن داده شده اگر گمان کند که بهتر از آنچه او دارد به کسی از مردم چیزی داده شده است، آن شخص بزرگ دانسته چیزی را که خدا کوچک شمرده و کوچک دانسته آنچه را خداوند بزرگ شمرده است.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیه السلامیه، بی تا، ج۴، ص۴۰۷، ح۵.</ref> و در روایت دیگری می‌فرمایند: «اگر خداوند به کسی حفظ قرآن را عطا کند ولی او گمان کند که به کسی برتر از آنچه به او عطا شده، داده شده است، برترین نعمت را کوچک شمرده است.»<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۶، ج۸، ص۷۶.</ref>
[[انس با قرآن]] و حفظ آیات آن از اموری است که به آن بسیار تاکید شده، چنانچه [[پیامبر(ص)]] می‌فرمایند: {{متن عربی|و مَنْ اوتِیَ القرآنَ فظنَّ انَّ احدًا من الناس اوتی افضَلُ ممّا اوتی فقد عظّم ما حقّر الله و حقّر ما عظم الله|ترجمه=هر کس که به او قرآن داده شده اگر گمان کند که بهتر از آنچه او دارد به کسی از مردم چیزی داده شده است، آن شخص بزرگ دانسته چیزی را که خدا کوچک شمرده و کوچک دانسته آنچه را خداوند بزرگ شمرده است.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، انتشارات علمیه السلامیه، بی تا، ج۴، ص۴۰۷، ح۵.</ref> و در روایت دیگری می‌فرمایند: «اگر خداوند به کسی حفظ قرآن را عطا کند ولی او گمان کند که به کسی برتر از آنچه به او عطا شده، داده شده است، برترین نعمت را کوچک شمرده است.»<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۳۷۶، ج۸، ص۷۶.</ref>


خط ۱۲: خط ۱۲:
روایاتی نیز بر یادآوری و تکرار و تمرین جهت به یاد ماندن [[آیات قرآن]] تأکید دارند.<ref>اصول کافی، ص۴۱۰–۴۱۲؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، درالحیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۸۴۵–۸۴۷.</ref> روایتی است که طبق آن امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هرکسی سوره‌ای از قرآن را فراموش کند آن سوره در بهشت با صورتی زیبا و مقامی بلند در برابرش نمودار گردد و چون آن شخص را ببیند گوید: «تو کیستی؟ چقدر زیبایی! کاش تو از آن من بودی! گوید: آیا مرا نمی‌شناسی؟ من فلان سوره‌ام و اگر تو مرا فراموش نکرده بودی به این درجه تو را می‌رساندم.»<ref>اصول کافی، ص۴۱۰–۴۱۱، ح۲؛ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران، کتاب فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۵۴۰.</ref>
روایاتی نیز بر یادآوری و تکرار و تمرین جهت به یاد ماندن [[آیات قرآن]] تأکید دارند.<ref>اصول کافی، ص۴۱۰–۴۱۲؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، درالحیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۹۱ق، ج۴، ص۸۴۵–۸۴۷.</ref> روایتی است که طبق آن امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هرکسی سوره‌ای از قرآن را فراموش کند آن سوره در بهشت با صورتی زیبا و مقامی بلند در برابرش نمودار گردد و چون آن شخص را ببیند گوید: «تو کیستی؟ چقدر زیبایی! کاش تو از آن من بودی! گوید: آیا مرا نمی‌شناسی؟ من فلان سوره‌ام و اگر تو مرا فراموش نکرده بودی به این درجه تو را می‌رساندم.»<ref>اصول کافی، ص۴۱۰–۴۱۱، ح۲؛ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران، کتاب فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۵۴۰.</ref>


==فراموش کردن آیه و مارهایی در قیامت==
==فراموش‌ کردن آیه و مارهایی در قیامت==
حدیث عواقب فراموش کردن آیات حفظ شده قرآن در ذیل حدیثی طولانی از پیامبر(ص) از طریق [[امام علی(ع)]]<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۰۴، ج۴، ص۳–۱۸؛ صدوق، الامامی، قم، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷، ص۵۰۹–۵۱۸.</ref> و نیز از طریق [[ابو هریره]] و [[ابن عباس]]،<ref>صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران، کتاب فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۶۴۰–۶۸۸.</ref> با اختلافاتی نقل شده است. در فراز مورد بحث اختلاف محتوایی چندانی وجود ندارند، [[شیخ صدوق]] این حدیث را از امیرالمؤمنین علی(ع) چنین نقل می‌کند که پیامبر(ص) فرمودند: {{متن عربی|... الا و من تعلّمَ القرآنَ ثُمّ نسیَه لقی یومَ القیامه مغلولاً یسلِّطُ الله عزوجل علیه بکل آیه منه حیه تکون قرینتَه الی النار إلاّ أنْ یغفرَ اللهُ له …|ترجمه=الا! هرکسی قرآن را فرا گیرد سپس آن را فراموش کند، در روز قیامت در حالی خدا را ملاقات خواهد کرد که به غل و زنجیر کشیده شده و خداوند در برابر هر آیه‌ای که فراموش کرده بر او ماری مسلط خواهد نمود که به سوی آتش همراهش خواهد بود، مگر آنکه خداوند او را بیامرزد.}}<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ص۱۲.</ref>
حدیث عواقب فراموش کردن آیات حفظ شده قرآن در ذیل حدیثی طولانی از پیامبر(ص) از طریق [[امام علی(ع)]]<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، ۱۴۰۴، ج۴، ص۳–۱۸؛ صدوق، الامامی، قم، مؤسسه البعثه، چاپ اول، ۱۴۱۷، ص۵۰۹–۵۱۸.</ref> و نیز از طریق [[ابو هریره]] و [[ابن عباس]]،<ref>صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ترجمه علی اکبر غفاری، تهران، کتاب فروشی صدوق، چاپ هفتم، ۱۳۶۳، ص۶۴۰–۶۸۸.</ref> با اختلافاتی نقل شده است. در فراز مورد بحث اختلاف محتوایی چندانی وجود ندارند، [[شیخ صدوق]] این حدیث را از امیرالمؤمنین علی(ع) چنین نقل می‌کند که پیامبر(ص) فرمودند: {{متن عربی|... الا و من تعلّمَ القرآنَ ثُمّ نسیَه لقی یومَ القیامه مغلولاً یسلِّطُ الله عزوجل علیه بکل آیه منه حیه تکون قرینتَه الی النار إلاّ أنْ یغفرَ اللهُ له …|ترجمه=الا! هرکسی قرآن را فرا گیرد سپس آن را فراموش کند، در روز قیامت در حالی خدا را ملاقات خواهد کرد که به غل و زنجیر کشیده شده و خداوند در برابر هر آیه‌ای که فراموش کرده بر او ماری مسلط خواهد نمود که به سوی آتش همراهش خواهد بود، مگر آنکه خداوند او را بیامرزد.}}<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ص۱۲.</ref>


automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش