حدیث «علی ممسوس فی ذات الله»: تفاوت میان نسخه‌ها

:{{عربی|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): لَا تَسُبُّوا عَلِیّاً فَإِنَّهُ مَمْسُوسٌ فِی ذَاتِ اللَّهِ تَعَالَی}}<ref>منتجب الدین رازی، علی، الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا من أربعین صحابیا فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین (علیه السلام)، قم، مدرسه الإمام المهدی، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، ص۵۴، حدیث ۲۶.</ref>

:نقل قول|پیامبر(ص): «علی را سَبّ نکنید زیرا او در ذات خدای بلند‌مرتبه ممسوس است (شیفته و بی‌قرار ذات خدا است).»

حدیث علی ممسوس فی ذات الله، در کتاب «الاربعین عن الاربعین فی فضائل امیرالمؤمنین(ع)»، نوشته [[منتجب‌الدین رازی]]، از [[پیامبر(ص)]] نقل شده است.<ref>منتجب الدین رازی، علی، الأربعون حدیثا عن أربعین شیخا من أربعین صحابیا فی فضائل الإمام أمیر المؤمنین (علیه السلام)، قم، مدرسه الإمام المهدی، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، ص۵۴، حدیث ۲۶.</ref> بسیاری از تراجم‌نگاران شیعه معتقدند منتجب‌الدین رازی شیعه بوده<ref>برای نمونه نگاه کنید به خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، دهاقانی (اسماعیلیان)، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۱۷؛ افندی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق احمد حسینی اشکوری، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، ۱۴۳۱ق، ج۴، ص۱۴۱ و ۱۴۲.</ref> و در برابر، امام رافعی از عالمان و تاریخ‌نگاران شافعی‌مذهب و شاگرد وی، بر این باور است که منتجب‌الدین رازی، سنی بوده است.<ref>قزوینی، آقارضی، ضیافة الاخوان، به نقل از افندی، عبدالله، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، تحقیق احمد حسینی اشکوری، بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، ۱۴۳۱ق، ج۴، ص۱۴۱ و ۱۴۲.</ref> به گفته آقارضی قزوینی تراجم‌نگار شیعه، منتجب‌الدین رازی شیعه بوده و از اهل سنت تقیه می‌کرده است.<ref>رضی، قزوینی، ضیافة الاخوان، به نقل از خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، دهاقانی (اسماعیلیان)، ۱۳۹۰ش، ج۴، ص۳۱۷</ref>  

در حدیث علی ممسوس فی ذات الله، پیامبر(ص) از دشنام دادن به امام علی(ع) نهی کرده؛ با این استدلال که او ممسوس در ذات خدا است. درباره عبارت «ممسوس فی ذات الله» نظرهای متفاوتی وجود دارد که برخی از آنها چنین‌اند:

* [[فیض کاشانی]] ممسوس فی ذات الله را به معنای کسی دانسته که از خود بریده و به خدا وصل شده و همه قدرت‌ها را غرق در قدرت خدا می‌داند. همچنین همه دانش‌ها را برگرفته از دانش الهی دانسته و هر کمال و اراده‌ای را از خدا می‌بیند.<ref>فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین، چاپ اول، ۱۴۰۶ق، ج‏۳، ص۵۱۵.</ref> علی کبیر مدنی معتقد است چنین شخصی را نباید سَبّ کرد؛ زیرا همه صفات و کمالاتش خدایی است.<ref>کبیر مدنی، علی خان، ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۴.</ref>

هرچند این روایت را از نظر سندی [[حدیث ضعیف|ضعیف]] شمرده‌اند، ولی محتوای آن با دیگر روایات که به خدا محوری امام علی(ع) اشاره دارد، سازگار دانسته شده است.