جن یا فرشته بودن ابلیس: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
مقدمه: با نگاهی، به آیات مربوط به سجده فرشتگان بر حضرت آدم- علیه السلام- و استثناء ابلیس از جمع فرشتگان این تصور به وجود می‌آید که ابلیس از فرشتگان بوده است از سوی دیگر عصیان و سرکشی ابلیس این اشکال را به وجود می‌آورد که چگونه ممکن است از یک فرشته گناهان کبیره سربزند؟! با توجّه به آیات و روایات موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد.


آیا ابلیس از فرشتگان بوده است؟ به دلایل زیر می‌توان گفت ابلیس از جنس فرشتگان نبود، بلکه از طایفه جن بوده است:
== جن بودن ابلیس ==
به دلایل زیر می‌توان گفت ابلیس از جنس فرشتگان نبود، بلکه از طایفه جن بوده است:


۱ـ ابلیس دارای اولاد و ذریه است و فرشتگان فرزند ندارند.}}<ref>کهف/۵۰.</ref>
۱ـ ابلیس دارای اولاد و ذریه است و فرشتگان فرزند ندارند.}}<ref>کهف/۵۰.</ref>
خط ۳۵: خط ۳۵:
۶ـ روایاتی از پیامبر اکرم - صلی الله علیه و سلم- و امامان معصوم سلام الله علیهم به ما رسیده که صداقت بر جن بودن ابلیس دارد. از جمله در کتاب عیون الاخبار از امام علی بن موسی الرضا- علیه السلام- می‌خوانیم: فرشتگان همگی معصومند و محفوظ از کفر و زشتی‌ها به لطف پروردگار راوی حدیث می‌گوید به امام عرض کردم: مگر ابلیس فرشته نبود؟ فرمود: نه او از جن بود؛ آیا سخن خدا را نشنیده‌اید که می‌فرماید: {{قرآن|و اذ قلنا للملائکه اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس کان من الجن}}.(کهف/۵۰)<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۲۶۷.</ref>
۶ـ روایاتی از پیامبر اکرم - صلی الله علیه و سلم- و امامان معصوم سلام الله علیهم به ما رسیده که صداقت بر جن بودن ابلیس دارد. از جمله در کتاب عیون الاخبار از امام علی بن موسی الرضا- علیه السلام- می‌خوانیم: فرشتگان همگی معصومند و محفوظ از کفر و زشتی‌ها به لطف پروردگار راوی حدیث می‌گوید به امام عرض کردم: مگر ابلیس فرشته نبود؟ فرمود: نه او از جن بود؛ آیا سخن خدا را نشنیده‌اید که می‌فرماید: {{قرآن|و اذ قلنا للملائکه اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس کان من الجن}}.(کهف/۵۰)<ref>تفسیر نور الثقلین، ج۳، ص۲۶۷.</ref>


در حدیث دیگری از امام صادق- علیه السلام- نقل شده است که آن حضرت در پاسخ یکی از یارانش که درباره ابلیس سؤال کرد فرمود: او از جن بود ولی همراه فرشتگان بود. آن‌چنان‌که آن‌ها فکر می‌کردند از جنس آنان است به خاطر عبادت و قربش نسبت به پروردگار، ولی خدا می‌دانست از آن‌ها نیست هنگامی که فرمان سجود صادر شد آنچه می‌دانیم تحقق یافت پرده‌ها کنار رفت و ماهیت ابلیس آشکار گردید.<ref>همان.</ref>
در حدیث دیگری از امام صادق(ع) نقل شده است که آن حضرت در پاسخ یکی از یارانش که درباره ابلیس سؤال کرد فرمود: او از جن بود ولی همراه فرشتگان بود. آن‌چنان‌که آن‌ها فکر می‌کردند از جنس آنان است به خاطر عبادت و قربش نسبت به پروردگار، ولی خدا می‌دانست از آن‌ها نیست هنگامی که فرمان سجود صادر شد آنچه می‌دانیم تحقق یافت پرده‌ها کنار رفت و ماهیت ابلیس آشکار گردید.<ref>همان.</ref>
 
مکلف بودن ملائکه


== مکلف بودن ملائکه ==
از آیه ۶ سوره تحریم استنباط می‌شود که ملائکه محض اطاعتند و در آن‌ها معصیت وجود ندارد و اطلاق در آیه شامل دنیا و آخرت می‌شود. پس آنان نه در دنیا عصیان دارند و نه در آخرت و تکلیف فرشتگان از سنخ تکلیف در اجتماع بشری نیست، زیرا تکلیف آن است که تکلیف کننده اراده خود را متعلق به فصل مکلف می‌کند و این تعلیق امری است اعتباری که به دنبال آن پای ثواب و عقاب به میان می‌آید که در صورت اطاعت متعلق به پاداش و در صورت عصیان سزاوار کیفر می‌گردد زیرا انسان موجودی مختار آفریده شده است اما در غیر ظرف اجتماع، مثلاً در میان ملائکه که زندگی آن‌ها اجتماعی نیست و اعتبار در آن راه ندارد و مختار به معصیت نیستند و فرض طاعت و معصیت در مورد آن‌ها مصداق پیدا نمی‌کند. آری فرشتگان نیز از آفریده‌های نورانی الهی هستند که اراده نمی‌کنند مگر آنچه را که خدا اراده کرده باشد.{{قرآن|بل عباد مکرمون لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون.<ref>انبیاء/۲۶، ۲۷.</ref> به همین دلیل در عالم فرشتگان جزا و پاداشی نیست و در حقیقت مکلف به تکالیف تکوینی‌اند نه تشریعی که مکلف بودن آنان نیز به دلیل اختلاف درجات آن‌ها گوناگون است. چنان‌چه می‌فرماید: {{قرآن|و ما منا الا له مقام معلوم}}.<ref>صافات/۱۶۴، طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۱۹، ص۳۳۴، نقل از اکبر دهقان، هزار و یک نکته از قرآن کریم، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ص۵۴۳، ۵۴۴.</ref>
از آیه ۶ سوره تحریم استنباط می‌شود که ملائکه محض اطاعتند و در آن‌ها معصیت وجود ندارد و اطلاق در آیه شامل دنیا و آخرت می‌شود. پس آنان نه در دنیا عصیان دارند و نه در آخرت و تکلیف فرشتگان از سنخ تکلیف در اجتماع بشری نیست، زیرا تکلیف آن است که تکلیف کننده اراده خود را متعلق به فصل مکلف می‌کند و این تعلیق امری است اعتباری که به دنبال آن پای ثواب و عقاب به میان می‌آید که در صورت اطاعت متعلق به پاداش و در صورت عصیان سزاوار کیفر می‌گردد زیرا انسان موجودی مختار آفریده شده است اما در غیر ظرف اجتماع، مثلاً در میان ملائکه که زندگی آن‌ها اجتماعی نیست و اعتبار در آن راه ندارد و مختار به معصیت نیستند و فرض طاعت و معصیت در مورد آن‌ها مصداق پیدا نمی‌کند. آری فرشتگان نیز از آفریده‌های نورانی الهی هستند که اراده نمی‌کنند مگر آنچه را که خدا اراده کرده باشد.{{قرآن|بل عباد مکرمون لا یسبقونه بالقول و هم بامره یعملون.<ref>انبیاء/۲۶، ۲۷.</ref> به همین دلیل در عالم فرشتگان جزا و پاداشی نیست و در حقیقت مکلف به تکالیف تکوینی‌اند نه تشریعی که مکلف بودن آنان نیز به دلیل اختلاف درجات آن‌ها گوناگون است. چنان‌چه می‌فرماید: {{قرآن|و ما منا الا له مقام معلوم}}.<ref>صافات/۱۶۴، طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۱۹، ص۳۳۴، نقل از اکبر دهقان، هزار و یک نکته از قرآن کریم، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ص۵۴۳، ۵۴۴.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
automoderated، ناظمان (CommentStreams)، trustworthy
۱۶٬۰۱۱

ویرایش