مفهوم امتحنک الله در زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

سنت الهی در لغت با الفاظ امتحان، ابتلاء، تمحیص و فتنه به کار رفته است. امتحان از ریشه محن، گداختن نقره و غیره و پاک کردن آن از آلودگی<ref>معلوف، لویس، فرهنگ المنجد (عربی، فارسی)، ترجمه محمد بندر ریگی، تهران، انتشارات ایران، چاپ ششم، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۹۰۷.</ref> و ابتلاء از ریشه بلی، کهنه شدن<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه و تحقیق سید غلامرضا خسروی حسینی، تهران، انتشارات مرتضوی، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۳۱۰.</ref> است، تمحیص از ریشه مَحْص، خالص شدن چیزی است از عیبی که در آن است<ref>طریحی، شیخ فخرالدین، مجمع البحرین، قم، مؤسسه البعثت، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۱۸۴.</ref> و کلمه «فتنه» در اصل به معنای انداختن طلا در کوره آتش است تا خالصی‌ها از ناخالصی‌ها تمییز داده شود.<ref>مجمع البحرین، ج۶، ص۲۹۱.</ref>

امتحان در اصطلاح به معنای آشکار ساختن حقیقت چیزی<ref>حسینی دشتی، مصطفی، معارف و معاریف (دائره المعارف جامع اسلامی)، تهران، مؤسسه فرهنگی آرایه، چاپ سوم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۸۵.</ref> است. به امتحان ابتلاء نیز گفته می‌شود زیرا ممتحن، امتحان شده را از کثرت امتحان کهنه می‌کند<ref>سید علی اکبر، قرشی، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۲۳۰.</ref> این اصطلاح هم در خیر استعمال می‌شود و هم در شر.<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۳۳۶.</ref> در اینجا مقصود از تمحیص، آزمایش انسان به وسیله تکالیف سخت و دشوار است تا خوبان از بدان جدا شوند.<ref>محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، ترجمه جواد مصطفوی، تهران، کتاب‌فروشی علمیه اسلامیه، چاپ اول، ج۲، ص۱۹۴.</ref> کلمه فتنه نیز که در قرآن به کار رفته است به معنای هر عملی است که به منظور آزمایش حال چیزی انجام گیرد.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۸۹.</ref>