سیر تحول خط در نگارش قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
کتابت در زمان پیامبر اسلام(ص) مطابق با اصول و قواعدِ نگارشِ آن زمان انجام می‌گرفت. باگذشت زمان، دانشمندان قواعد املا و رسم‌الخط را به وجود آوردند و کتابت سیر تکاملی خود را به تدریج پیمود و در نهایت به صورت فعلی درآمد.  
کتابت در زمان پیامبر اسلام(ص) مطابق با اصول و قواعدِ نگارشِ آن زمان انجام می‌گرفت. باگذشت زمان، دانشمندان قواعد املا و رسم‌الخط را به وجود آوردند و کتابت سیر تکاملی خود را به تدریج پیمود و در نهایت به صورت فعلی درآمد.  


خط در زمان پیامبر، بسیار ساده و ابتدایی و بدون علایم و نشانه‌هایی برای نمایاندن حرکات یا سکون یا بازیافتن حروف متشابه بود. با آن‌که اعراب ابتدایی در اوایل نزول قرآن، در قرائت قرآن، کم‌تر دچار لغزش می‌شدند، ولی وقتی اسلام به فتوحاتی نایل گشت و تازیان به ممالک دیگر راه یافتند و با ملت‌های بیگانه معاشرت کردند و داد و ستدها موجب تغییر در لغت و لهجه‌ها شد، عرب را قانع ساخت که بر اصلاح زبان خود، به ویژه به منظور حفظ و صیانت قرائت قرآن، سخت بکوشد. نخست، قواعد ساده و بسیطی برای زبان عربی، به دستور حضرت علی و با کوشش پیگیر ابوالاسود دوئلی تأسیس شد. ابوالاسود دوئلی برای نخستین بار با کمک یکی از نویسندگان، اعراب‌گذاری خط (حروف و کلمات) قرآن را آغاز کرد. چنان‌که به نویسنده می‌گفت: قرآن را برگیر و بارنگی متفاوت از رنگ خط قرآن، طبق گفته‌های من، نشانه‌گذاری کن، وقتی در مورد حرفی لب‌هایم را گشودم و بالا بردم، یک نقطه، روی آن حرف قرار بده و….<ref>علوم القرآن عند المفسرون، ج۱، ص۴۱۳–۴۱۶.</ref>
خط در زمان پیامبر، بسیار ساده و ابتدایی و بدون علایم و نشانه‌هایی برای نمایاندن حرکات یا سکون بود. عرب‌ها در ابتدای نزول قرآن، در قرائت قرآن، کم‌تر دچار اشتباه می‌شدند، اما فتوحات و گرویدن دیگر نژادها به اسلام و همچنین شکل‌گیری تغییراتی در زبان عربی، آن‌ها را قانع ساخت که بر اصلاح زبان خود، به ویژه به منظور حفظ و صیانت قرائت قرآن، سخت بکوشد. نخست، قواعد ساده و بسیطی برای زبان عربی، به دستور حضرت علی و با کوشش پیگیر ابوالاسود دوئلی تأسیس شد. ابوالاسود دوئلی برای نخستین بار با کمک یکی از نویسندگان، اعراب‌گذاری خط (حروف و کلمات) قرآن را آغاز کرد. چنان‌که به نویسنده می‌گفت: قرآن را برگیر و بارنگی متفاوت از رنگ خط قرآن، طبق گفته‌های من، نشانه‌گذاری کن، وقتی در مورد حرفی لب‌هایم را گشودم و بالا بردم، یک نقطه، روی آن حرف قرار بده و….<ref>علوم القرآن عند المفسرون، ج۱، ص۴۱۳–۴۱۶.</ref>


در این دوران، نشانه حرکات در حروفِ قرآن کریم، به صورت نقطه بود؛ نقطه اول حروف، علامت فتحه و نقطهٔ آخر حروف، علامت ضمه و نقطهٔ زیرین حروف، علامت کسره بوده است.
در این دوران، نشانه حرکات در حروفِ قرآن کریم، به صورت نقطه بود؛ نقطه اول حروف، علامت فتحه و نقطهٔ آخر حروف، علامت ضمه و نقطهٔ زیرین حروف، علامت کسره بوده است.
۱۱٬۹۱۳

ویرایش