۱٬۴۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''کتاب علل الشرایع''' توسط [[شیخ صدوق]] از بزرگان علمای حدیثی شیعه نوشته شده است. در این کتاب به علت‌های برخی از عبادات و امور اعتقادی و تاریخی و غیره ذکر شده است. از نظر اعتبار این کتاب از دوران نگارش مورد توجه علمای شیعه بوده، هرچند با بررسی منابع کتاب توسط علمای علم رجال و درایه برخی روایت‌ها ضعیف شناخته شده است. وحید بهبهانی نیز نقدهایی بر این کتاب وارد کرده است. | |||
==مولف کتاب== | ==مولف کتاب== | ||
محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (۳۰۵ ـ۳۸۱ق) مشهور به شیخ صدوق؛ | [[محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی]] (۳۰۵ ـ۳۸۱ق) مشهور به شیخ صدوق؛ بزرگ‌ترین محدث و فقیه مکتب حدیثی قم در قرن چهارم هجری قمری بوده است. گفته شده که حدود ۳۰۰ اثر علمی تألیف نموده که امروزه بسیاری از آنها مفقود شده است. [[کتاب من لایحضره الفقیه]]، از [[کتب اربعه شیعه]] یکی از آثار او است. | ||
==سبک کتاب== | ==سبک کتاب== | ||
کتاب به صورت باب‌بندی و موضوع‌محور نگاشته شده است. در برخی موارد در توضیح روایات پیامبر(ص) و ائمه(ع)، نظرات خویش را با تعابیر «قال مصنف هذا الکتاب»، «قال مؤلف هذا الکتاب» بیان کرده است. شیخ صدوق نظرات خود را به آیات | کتاب علل الشرایع به صورت باب‌بندی و موضوع‌محور نگاشته شده است. در برخی موارد در توضیح [[روایات پیامبر(ص)]] و [[ائمه(ع)]]، نظرات خویش را با تعابیر «قال مصنف هذا الکتاب»، «قال مؤلف هذا الکتاب» بیان کرده است. شیخ صدوق نظرات خود را به [[آیات قرآن]]، [[روایات معصومین(ع)]]، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند می‌کند. | ||
در بیان برخی از | |||
در بیان برخی از احادیث، به توضیح معنای الفاظ حدیث، [[مصداق حدیث]]، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. نزد [[علمای شیعه]] این کتاب به عنوان اثری نفیس و دارای نوآوری‌های بسیار دانسته شده است.<ref>معارف، مجید، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله، حسنا، زمستان ۱۳۹۱ش، شماره ۱۵</ref> | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
علل الشرایع، دارای دو جلد بوده که در چاپ‌های قدیم در دو بخش و در یک جلد تنظیم شده بود. | علل الشرایع، دارای دو جلد بوده که در چاپ‌های قدیم در دو بخش و در یک جلد تنظیم شده بود. این کتاب دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، ۲۶۲ باب و جلد دوم شامل ۳۸۵ باب است و هر باب به صورت «باب العله» نامیده شده است. | ||
در هر باب، [[فلسفه احکام]] و دلایل موضوعی فقهی یا یکی از معارف مهم اسلامی از زبان ائمه(ع) مورد بررسی قرار گرفته است. چگونگى آغاز [[نسل حضرت آدم(ع)]]؛ علت ورود [[امام علی(ع)]] به [[شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نامگذارى پزشک به طبیب؛ سرّ حرمت گوشت حیوانات وحشى؛ علت [[وجوب نماز]]؛ علت جواز جمع بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن [[حضرت فاطمه زهرا(س)]] و ... از دیگر علل بیان شده در کتاب هستند.<ref>علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق رحمه الله، شماره ۱۵؛ احمدی، مهدی، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های چهارم تا هفتم هجری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۹ش، ص۱۷۹-۱۸۰؛ صدوق، محمد بن علی، علل الشرایع، نجف، المکتبة الحیدریه، ۱۳۸۵ق، فهرست کتاب.</ref> | |||
==اعتبار کتاب نزد علمای شیعه== | |||
عالمان شیعه این کتاب را مانند دیگر کتاب‌های روایی، مورد بررسی قرار داده و برخی از روایات را ضعیف دانسته‌اند. این کتاب با توجه به موضوع «علل و اسباب پدیده‌ها و احکام شرعی» از زمان نگارش، مورد توجه عالمان بوده و کسانی مانند [[قاضی نعمان مغربی]] در [[شرح الاخبار]]،<ref>مغربی، نعمان، شرح الاخبار، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۵۵۰؛</ref> [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]]،<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص ۶؛</ref> [[شیخ حر عاملی]] در [[وسائل الشیعه]]<ref>حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۷؛</ref> و دیگرانی از علما و بزرگان شیعه از آن استفاده و به مطالب و مستندات این کتاب استناد نموده‌اند. | |||
در طرف مقابل نیز این کتاب از سوی برخی [[اصولیون]] مانند [[وحید بهبهانی]] مورد نقد و تأمل قرار گرفته است. هر چند این نقادی بیشتر متوجه این مسئله است که شیخ صدوق، تنها در صدد گردآوری و نقل روایات علل بوده است.<ref>وحید بهبهانی، محمدباقر، الرسائل الفقهیة، ۱۴۱۹ق، ص۱۹۳</ref> | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۲۷: | خط ۳۶: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| تیترها = | | تیترها = شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = شد | | نمایه = شد | ||
| خط ۳۸: | خط ۴۷: | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = شد | ||
| کیفیت = | | کیفیت = شد | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[Category:منابع روایی شیعه]] | |||
[[رده:منابع روایی شیعه]] | [[رده:منابع روایی شیعه]] | ||