مراتب شرک به خداوند: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


بحث [[توحید]] و [[شرک]] از اساسی‌ترین و پر نفع‌ترین مباحث علمی جهان بشریت است، زیرا توحید، سرمایه اصلی سعادت و خوش بختی انسان، و شرک، خمیر مایه بدبختی و تیره‌روزی وی می‌باشد. به همین خاطر همه شرایع آسمانی بر اساس توحید و یکتاپرستی استوار بوده، و بارزترین اصل مشترک در میان آنها اعتقاد به توحید است. شرک در مقابل توحید، دارای مراتبی است، شرک در ذات خداوند، شرک در خالقیت خداوند، شرک در ربوبیت و در عبادت که در همه این موارد اعتقاد به شراکت استقلالی هر چیزی با خدای متعال از مصادیق شرک شمرده می‌شود.
همه ادیان آسمانی بر اساس توحید و یکتاپرستی استوار بوده، و بارزترین اصل مشترک در میان آنها اعتقاد به توحید است. شرک در مقابل توحید، دارای مراتبی است، شرک در ذات خداوند، شرک در خالقیت خداوند، شرک در ربوبیت و در عبادت که در همه این موارد اعتقاد به شریک برای خداوند از مصادیق شرک شمرده می‌شود.


== مراتب شرک ==
==مراتب شرک==
=== شرک ذاتی ===
===شرک ذاتی===
اعتقاد به این که جهان دو یا چند خدای قدیم ازلی و مستقل از یک دیگر دارد، یعنی خداوند مثل و مانند دارد. این گونه اعتقاد، سبب خروج از جرگه اهل توحید و حوزه [[اسلام]] است. [[خداوند]] در جهت مبارزه با چنین طرز فکری می‌فرماید: «قل هو الله احد … و لم یکن له کفواً احد؛ بگو خدا یکی است … و برای او هیچ شبیه و مانندی نیست».<ref>توحید/۱٬۴.</ref>
شرک ذاتی یعنی اعتقاد به این که جهان، دو یا چند خدای قدیم ازلی و مستقل از یک دیگر دارد، یعنی خداوند مِثل و مانند دارد. این گونه اعتقاد، سبب خروج از اهل توحید و [[اسلام]] است. [[خداوند]] در جهت مبارزه با چنین فکری می‌فرماید: «قل هو الله احد … و لم یکن له کفواً احد؛ بگو خدا یکی است … و برای او هیچ شبیه و مانندی نیست».<ref>توحید/۱٬۴.</ref>


=== شرک در خالقیت ===
===شرک در خالقیت===
اعتقاد به این که برخی از موجودات عالم را خدا نیافریده است، بلکه مخلوقات دیگر، آن‌ها را آفریده‌اند. عده ای از ملت‌ها، خدا را ذات بی مثل و مانند می‌دانستند و او را به عنوان یگانه اصل جهان می‌شناختند، یعنی [[توحید ذاتی]] را قبول داشتند، ولی بعضی از مخلوقات او را با او در خالقیت شریک می‌شمردند، مثلاً می‌گفتند خداوند خالق [[شرور]] مانند مار و عقرب و… نیست، شرور مخلوق بعضی از مخلوق‌های او است. [[قرآن]] کریم در این مورد می‌فرماید: «ای پیامبر بگو خدا آفریدگار همه چیزها است».<ref>رعد/ ۱۶.</ref>
اعتقاد به این که برخی از موجودات عالم را خدا نیافریده است، بلکه مخلوقات دیگر، آن‌ها را آفریده‌اند. عده ای از ملت‌ها، خدا را ذات بی‌مثل و مانند می‌دانستند و او را به عنوان یگانه اصل جهان می‌شناختند، یعنی [[توحید ذاتی]] را قبول داشتند، ولی بعضی از مخلوقات او را با او در خالقیت شریک می‌شمردند، مثلاً می‌گفتند خداوند خالق [[شرور]] مانند مار و عقرب و… نیست. شرور، مخلوق بعضی از مخلوق‌های او است. [[قرآن]] کریم در این مورد می‌فرماید: «ای پیامبر بگو خدا آفریدگار همه چیزها است».<ref>رعد/ ۱۶.</ref>


=== شرک در ربوبیت ===
===شرک در ربوبیت===
اعتقاد به این که خداوند در اداره و تدبیر جهان هستی شریک دارد، مثلاً مشرکان عصر [[حضرت ابراهیم(ع)]] تنها به یک خالق اعتقاد داشتند، ولی به غلط می‌پنداشتند که ستاره، یا ماه، یا خورشید، ارباب و مدبر جهانند. قرآن در ردّ این پندار واهی می‌فرماید: «اگر در آسمان و زمین خدایانی جز «الله» بود نظام آن دو به تباهی می‌گرایید».<ref>انبیا/۲۲.</ref>
اعتقاد به این که خداوند در اداره و تدبیر جهان هستی شریک دارد، مثلاً مشرکان عصر [[حضرت ابراهیم(ع)]] تنها به یک خالق اعتقاد داشتند، ولی به غلط می‌پنداشتند که ستاره، یا ماه، یا خورشید، ارباب و مدبر جهانند. قرآن در ردّ این پندار واهی می‌فرماید: «اگر در آسمان و زمین خدایانی جز «الله» بود نظام آن دو به تباهی می‌گرایید».<ref>انبیا/۲۲.</ref>


=== شرک در عبادت ===
===شرک در عبادت===
از پرستش کسی غیر از خداوند تعبیر به شرک در عبادت می‌شود. برخی از اقوام در مرحله پرستش، چوب، سنگ، فلز، حیوان، ستاره، خورشید، دریا، یا درخت را می‌پرستیدند.<ref>مطهری، مرتضی، معارف اسلامی در آثار شهید مطهری، معاونت اساتید، چاپ اول، ۱۳۷۶، ج۶، ص۹۷–۱۰۸، سبحانی، جعفر، منشور عقاید امامیه، اصل۲۸–۳۳.</ref> قرآن برای نفی این گونه پرستش‌ها به همه [[مسلمانان]] دستور می‌دهد، در هر روز چندین مرتبه به توحید در عبادت گواهی دهند و در [[نماز]] بگویند: {{قرآن|ایاک نعبد}} فقط تو را عبادت می‌کنیم.<ref>فاتحه/ ۵.</ref>
از پرستش کسی غیر از خداوند تعبیر به شرک در عبادت می‌شود. برخی از اقوام در مرحله پرستش، چوب، سنگ، فلز، حیوان، ستاره، خورشید، دریا، یا درخت را می‌پرستیدند.<ref>مطهری، مرتضی، معارف اسلامی در آثار شهید مطهری، معاونت اساتید، چاپ اول، ۱۳۷۶، ج۶، ص۹۷–۱۰۸، سبحانی، جعفر، منشور عقاید امامیه، اصل۲۸–۳۳.</ref> قرآن برای نفی این گونه پرستش‌ها به همه [[مسلمانان]] دستور می‌دهد، در هر روز چندین مرتبه به توحید در عبادت گواهی دهند و در [[نماز]] بگویند: {{قرآن|ایاک نعبد}} فقط تو را عبادت می‌کنیم.<ref>فاتحه/ ۵.</ref>


== اعتقاد به نقش استقلالی غیر خدا مصداق شرک ==
==اعتقاد به نقش استقلالی غیر خدا مصداق شرک==
از بیان مراتب شرک بویژه شرک در ربوبیت، معلوم شد که هر نوع اندیشه ای که معتقد باشد در جهان و عالم هستی غیر از خدا موجودی اعم از انسان و غیر او می‌تواند مستقلاً و با تکیه بر قدرت خود و بدون اذن الهی کاری را اعم از کوچک و بزرگ انجام دهد، شرک است؛ و لذا در منطق قرآن و [[انبیای الهی]]، تأثیر و سببیت و نقش داشتن مخلوقات در نظام جهان، همه با اذن الهی است. قرآن می‌فرماید: «من (حضرت عیسی) از گِل چیزی به شکل پرنده می‌سازم، سپس در آن می‌دمم و به فرمان خدا پرنده می‌گردد، و به اذن خدا کور مادر زاد و مبتلایان به پیسی و برص را بهبودی می‌بخشم، و مردگان را به اذن خداوند زنده می‌کنم».<ref>آل عمران/ ۴۹.</ref> در آیه دیگر به طور کلی می‌فرماید: «هیچ رسول و پیامبری نمی‌توانست [[معجزه]] ای بیاورد، مگر به فرمان خدا».<ref>رعد/ ۳۸.</ref>
از بیان مراتب شرک بویژه شرک در ربوبیت، معلوم شد که هر نوع اندیشه ای که معتقد باشد در جهان و عالم هستی غیر از خدا موجودی اعم از انسان و غیر او می‌تواند مستقلاً و با تکیه بر قدرت خود و بدون اذن الهی کاری را اعم از کوچک و بزرگ انجام دهد، شرک است؛ و لذا در منطق قرآن و [[انبیای الهی]]، تأثیر و سببیت و نقش داشتن مخلوقات در نظام جهان، همه با اذن الهی است. قرآن می‌فرماید: «من (حضرت عیسی) از گِل چیزی به شکل پرنده می‌سازم، سپس در آن می‌دمم و به فرمان خدا پرنده می‌گردد، و به اذن خدا کور مادر زاد و مبتلایان به پیسی و برص را بهبودی می‌بخشم، و مردگان را به اذن خداوند زنده می‌کنم».<ref>آل عمران/ ۴۹.</ref> در آیه دیگر به طور کلی می‌فرماید: «هیچ رسول و پیامبری نمی‌توانست [[معجزه]] ای بیاورد، مگر به فرمان خدا».<ref>رعد/ ۳۸.</ref>


خط ۳۳: خط ۳۳:
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== برای مطالعهٔ بیشتر ==
==برای مطالعهٔ بیشتر==
۱ـ آئین وهابیت، آیه الله جعفر سبحانی.
۱ـ آئین وهابیت، آیه الله جعفر سبحانی.


خط ۴۱: خط ۴۱:
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


خط ۶۲: خط ۶۲:
[[رده:شرک]]
[[رده:شرک]]
[[رده:خدا]]
[[رده:خدا]]
<references />
۱۱٬۹۱۳

ویرایش