automoderated
۶٬۳۴۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
صله رحم از افضل عبادات است.<ref name=":0">جزایری، سید محمد علی، دروس اخلاق اسلامی، قم، نشر مرکز مدیریت حوزه. ۱۳۸۲، ص۲۱۸.</ref> | صله رحم از افضل عبادات است.<ref name=":0">جزایری، سید محمد علی، دروس اخلاق اسلامی، قم، نشر مرکز مدیریت حوزه. ۱۳۸۲، ص۲۱۸.</ref> | ||
البته مراجع عظام تقلید نیز قطع رحم را جایز نمیشمارند. | |||
==فواید== | ==فواید== | ||
صله رحم فواید گوناگونی دارد. | صله رحم فواید گوناگونی دارد. | ||
خط ۴۷: | خط ۵۱: | ||
با توجه به شرایط، صله رحم میتواند شرایط با رفت و آمد، مهمانی دادن و مهمانی رفتن، هدیه دادن، نامه نوشتن، تماس تلفنی، چت، پیغام فرستادن و نشست و برخاست کوتاه مدت و سلام و احوال پرسی تحقق پیدا کند.<ref>استفاده از سی دی پرسمان ۲ کاری از نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها، بیش از ۱۴ هزار پرسش و پاسخ. ارحام کسانی هستند که در مراتب ارث واقع میشوند مانند پدر، مادر، برادر، خواهر، فرزندان آنان، عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنان. ر.ک. پرسمان.</ref> بنابراین با توجه به شرایط، میتوانیم صله رحم را با این موارد یاد شده تنظیم کنیم، تا خودمان نیز از نظر روحی یا معنوی آسیب نبینیم. | با توجه به شرایط، صله رحم میتواند شرایط با رفت و آمد، مهمانی دادن و مهمانی رفتن، هدیه دادن، نامه نوشتن، تماس تلفنی، چت، پیغام فرستادن و نشست و برخاست کوتاه مدت و سلام و احوال پرسی تحقق پیدا کند.<ref>استفاده از سی دی پرسمان ۲ کاری از نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها، بیش از ۱۴ هزار پرسش و پاسخ. ارحام کسانی هستند که در مراتب ارث واقع میشوند مانند پدر، مادر، برادر، خواهر، فرزندان آنان، عمو، عمه، خاله، دایی و فرزندان آنان. ر.ک. پرسمان.</ref> بنابراین با توجه به شرایط، میتوانیم صله رحم را با این موارد یاد شده تنظیم کنیم، تا خودمان نیز از نظر روحی یا معنوی آسیب نبینیم. | ||
امام صادق(ع) میفرماید: با ارحامتان ارتباط داشته باشید و به برادرانتان نیکی کنید ولو به یک سلام نیک و جواب آن.<ref>تحلیل اجتماعی از صله رحم، ص۱۸۶.</ref> | |||
در اینکه مصداق صله رحم چیست باید به عرف مراجعه کرد، گرچه در شرع و روایات هم مواردی برای آن ذکر شده است ولی از آن جا که شرایط زمانی و مکانی جوامع، اوضاع و احوال محیط و اشخاص متفاوت است شرع مرجعیت عرف را همچون سایر موارد به میان کشیده است.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۴۴.</ref> اینگونه نیست که صله رحم فقط با رفت و آمد و دید و بازدید تحقق پیدا کند بلکه این راه یکی از موارد تحقق صله رحم میباشد: تلفن زدن، احوالپرسی کردن، مکاتبه، فرستادن هدیه، انفاق مال به اقوام و … میتواند از مصداقهای صله رحم باشد. البته باید دید که رحم چه انتظاری از ما دارد، مثلا اگر از ما انتظار دارد که به دیدن او برویم و این کار برای ما مقدور است باید آن را انجام داد، ولی اگر با یک تلفن زدن انتظار او برآورده میشود، صله رحم به جا آورده شده است. پس مصداقهای صله رحم میتواند با توجه به عرف و انتظارات طرفین از همدیگر تغییر کند. به عنوان مثال: | در اینکه مصداق صله رحم چیست باید به عرف مراجعه کرد، گرچه در شرع و روایات هم مواردی برای آن ذکر شده است ولی از آن جا که شرایط زمانی و مکانی جوامع، اوضاع و احوال محیط و اشخاص متفاوت است شرع مرجعیت عرف را همچون سایر موارد به میان کشیده است.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۴۴.</ref> اینگونه نیست که صله رحم فقط با رفت و آمد و دید و بازدید تحقق پیدا کند بلکه این راه یکی از موارد تحقق صله رحم میباشد: تلفن زدن، احوالپرسی کردن، مکاتبه، فرستادن هدیه، انفاق مال به اقوام و … میتواند از مصداقهای صله رحم باشد. البته باید دید که رحم چه انتظاری از ما دارد، مثلا اگر از ما انتظار دارد که به دیدن او برویم و این کار برای ما مقدور است باید آن را انجام داد، ولی اگر با یک تلفن زدن انتظار او برآورده میشود، صله رحم به جا آورده شده است. پس مصداقهای صله رحم میتواند با توجه به عرف و انتظارات طرفین از همدیگر تغییر کند. به عنوان مثال: | ||
خط ۵۸: | خط ۶۴: | ||
آرزوی وصول خیرات دنیوی و اخروی و آرزوی دفع بلایا، از مصادیق انفاق قلبی است؛ و در نهایت انفاق مالی میتواند با کمک بلاعوض، قرض الحسنه دادن، پرداخت صدقه به نیابت از او انجام گیرد. | آرزوی وصول خیرات دنیوی و اخروی و آرزوی دفع بلایا، از مصادیق انفاق قلبی است؛ و در نهایت انفاق مالی میتواند با کمک بلاعوض، قرض الحسنه دادن، پرداخت صدقه به نیابت از او انجام گیرد. | ||
<br /> | |||
==راههای تقویت صله رحم== | ==راههای تقویت صله رحم== | ||
خط ۸۰: | خط ۷۵: | ||
'''تنظیم روابط:''' از آنجا که امروزه به خاطر زندگی شهری و اجتماعی پیچیده و …، ناهنجاریهای زیادی گریبانگیر خانوادهها شده است، که البته بیمبالاتی و کم توجهی برخی خانوادهها نیز بدان دامن زده است، در این میان برخی والدین برای مصون ماندن خود و خانواده، بهترین راه را قطع ارتباط میدانند. البته باید اذعان کرد که برای پیشگیری و مصون ماندن از این انحرافات، لازم است که دررفت و آمد خیلی دقیق و حساب شده اقدام کرد. | '''تنظیم روابط:''' از آنجا که امروزه به خاطر زندگی شهری و اجتماعی پیچیده و …، ناهنجاریهای زیادی گریبانگیر خانوادهها شده است، که البته بیمبالاتی و کم توجهی برخی خانوادهها نیز بدان دامن زده است، در این میان برخی والدین برای مصون ماندن خود و خانواده، بهترین راه را قطع ارتباط میدانند. البته باید اذعان کرد که برای پیشگیری و مصون ماندن از این انحرافات، لازم است که دررفت و آمد خیلی دقیق و حساب شده اقدام کرد. | ||
== | == احکام == | ||
=== رحم چه کسانی هستند؟ === | |||
در این مسئله اختلاف نظرهای فراوانی میان مفسّران و فقها وجود دارد، ولی آنچه که قطعی است این است که: خویشاوندان سببی (که از طریق ازدواج با انسان خویشاوند میشود) به اتفاق آراء علماء، جزء ارحام و خویشاوندان شمرده نمیشود که صله ایشان طبق وظیفه دینی واجب و قطع آن حرام باشد.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۴.</ref> ولی درباره خویشاوندان نسبی هم مصادیق رحم متفاوت ذکر شده است؛ لذا جهت اطلاع از حکم شرعی آن میتوانید به مرجع تقلید خود رجوع کنید. آنچه که درباره مصادیق ارحام ذکر شده عبارت است از: | |||
کسانی که بی واسطه (مثل برادران، خواهران) یا با واسطه (مثل نوهها و عموزادهها) به یک رحم واحد منتسب باشند. | |||
کسانی که به سبب قرابت نسبی و طبق ملاکهای شرعی از ازدواج با همدیگر ممنوع شدهاند، در این صورت پسر عموها، دختر عموها و دختر عمهها و … از دایره حکم خارج میشوند. | |||
ارحام همه اقاربی است که از ناحیه پدر و مادر به فرد منتسب باشند. این قول به خاطر دلایلی نزد بزرگان بیشتر پذیرفته شده است گرچه نمیتوان دلیل قطعی بر آن اقامه کرد.<ref>تحلیلی اجتماعی از صله رحم، به نقل از بحارالانوار، ص۵۴.</ref> | |||
ولی آنچه به نظر میرسد که صله آنها از واجبات است، همان محارم انسان باشند، چرا که این افراد در هر صورت جزء رحم به حساب میآیند. | |||
خلاصه کلام تا بدین جا این است که وجوب صله رحم با هر خویشاوندی واجب نیست و صله رحم هم فقط با رفت و آمد نمیباشد بلکه از راههای دیگری هم میتوان آن را به جا آورد و وظیفه شرعی خود را در این خصوص انجام داد. | |||
===ترک صله رحم برای نهی از منکر=== | |||
مراجع عظام تقلید تصریح میکنند که اگر ترک معاشرت بهطور موقت موجب خودداری وی از گناه شود از باب امر به معروف و نهی از منکر واجب میشود.<ref>خامنه ای، سید علی، رساله اجوبه الاستفتائات (ترجمه)، انتشارات بینالمللی الهدی، چاپ پنجم، ۱۳۸۰، ص۳۲۹.</ref> | |||
انجام مرحله ترک صله رحم هنگامی است که دیگر راههای امر به معروف و نهی از منکر تأثیری نداشته باشد. پیش از ترک صله رحم با فرد گنهکار، باید انسان از راهکارهای دیگر مانند محبت ورزیدن، امر به معروف و نهی از منکر زبانی و ارائه کتابهای مفید استفاده کند. | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} |