منازل آخرت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''منازل آخرت'''، به مواقف و منزل‌گاه‌های انسان بعد از مرگ اشاره دارد. منازل [[سکرات مرگ]]، [[قبر]]، [[برزخ]]، [[نفخ صور]]، [[سنجش اعمال]] و [[پل صراط]] از منازل مشهور و مورد اتفاق بزرگان است که در [[قرآن]] و روایات نیز مطالبی در مورد آن‌ها وارد شده است. بر اساس حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، مواقف آخرت ۵۰ موقف است. با توجه به برخی روایات وارده در مورد سؤال از برخی اعمال خاص مانند [[نماز]]، برخی از علما اینطور برداشت کرده‌اند که هر منزلی دارای چندین موقف است.

امیرالمؤمنین(ع) درباره این منزل می‌فرمایند:{{عربی|فيا لَهُ مِن بيتِ وحده، و منزل وحشهٍ و مفرد غربَه|ترجمه=يعني وای براو از خانه تنهايي، و سراي وحشت، و جايگاه بي كسي و غربت.}}<ref>همان، خطبه ۱۵۸.</ref>

در روایتی آمده است که روزی رسول خدا(ص) بر سر میتی که او را دفن می‌کردند حاضر شد، و در حالی که اشک از چشمان حضرت به شدّت سرازیر بود به مردم فرمود: {{عربی|اخواني لمثل هذا فاعدّوا|ترجمه=يعني اي برادرانِ من، از براي همچو منزلي خود را آماده سازيد.}}<ref>قمی، شیخ عباس، منارل الآخره، نشر مؤسسه در راه حق، قم، ۱۳۶۵ ش، ص۲۰.</ref>

منزل دیگر مرحله ای است که از آن در آموزه‌های دینی به نفخ صور یاد شده است. بنابر تصریح قرآن، دو بار در صور دمیده می‌شود، یک بار در پایان جهان و این نفخه مرگ است، و بار دیگر در آستانه رستاخیز که همه مردگان زنده می‌شوند که نفخه حیات نامیده می‌شود. در حقیقت توقف و از کار افتادن این جهان و آغاز حرکت جهان دیگر تشبیه به توقف و حرکت لشکرها شده است که با صدای شیپور مخصوص یا صدای بلند دیگری همگی با هم از راه رفتن بازمی‌ایستند و متوقف می‌شوند و با صدای دیگر به پا می‌خیزند و حرکت می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ ش، ج۶، ص۴۶.</ref> در [[قرآن]] درباره این مرحله و منزل انسان چنین آمده: {{قرآن|وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ|ترجمه=یعنی و در صور دمیده می‌شود و تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار هستند.|سوره=زمر|آیه=۶۸}}

منزل دیگر که جزء مواقف [[آخرت]] است، منزل سنجش اعمال است. در قرآن بحث‌های گسترده‌ای درباره این مرحله از سفر آخرت مطرح شده و با تعبیرات گوناگون از آن موقف و مرحله یاد شده است. در قرآن آمده است: {{قرآن|وَ تَری کُلَّ أُمَّه جاثِیَه کُلُّ أُمَّه تُدْعی إِلی کِتابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ|ترجمه=یعنی هر امتی را به زانو درآمده می‌بینی، هر امتی به سوی کارنامه خود فرا خوانده می‌شود و بدیشان می‌گویند: آنچه را می‌کردید امروز پاداش می‌یابید.|سوره=جاثیه|آیه=۲۸}} در آیات فراوانی در مورد کتاب اعمال، مشاهده اعمال و دادن کتاب به دست راست و چپ اشاره شده است.

در وصف مرحله عبور از صراط گفته شده است که صراط پُلی است که بر روی [[جهنم]] کشیده شده و تا کسی از آن نگذرد داخل [[بهشت]] نمی‌شود. در روایات آمده است که از مو باریک‌تر و از شمشیر برنده تر و از آتش گرم‌تر است، و مؤمنان خالص در کمال آرامش، و به سرعت و بدون ترس از آن عبور می‌کنند. اما برخی با دشواری و همراه ترس و نگرانی بالاخره از آن می‌گذرند و عده ای از روی آن پل به جهنم می‌افتند.

نمونه آن صراط در دنیا نیز وجود دارد که در واقع گذر از این صراط پی آمدش عبور آسان از صراط یاده شده در آخرت است و آن عبارت است از دین حق و راه ولایت و متابعت از امیرمؤمنان و سایر امامان معصوم(ع)، هر کسی که در دنیا از این صراط یعنی راه ولایت عدول کند و به انحراف کشیده شود و مسیر غیر ولایت را برگزیند و با گفتار یا کردار خود در جهت خلاف آن حرکت نماید، در آخرت از پل نمی‌تواند عبور کند و بالاخره در هنگام عبور از آن پایش می‌لرزد و در جهنم سقوط می‌کند.<ref>قمی، شیخ عباس، منازل الآخره، نشر پیشین، ص۱۱۸؛ و موسوی خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، نشر مؤسسه آثار امام (ره), ۱۳۷۸ ش، ص۹۸، مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۱۳، ص۱۱۹.</ref>

مواقف ذکر شده از مواقف معروف است که در قرآن و روایات در مورد آن بحث شده است. بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)، مواقف قیامت ۵۰ موقف معرفی شده است. {{عربی|ان في القيامه خمسين موقفاً لكل موقفٍ الف سنه|ترجمه=در قيامت پنجاه موقف وجود دارد كه هر موقف آن هزار سال است.}}<ref>بحارالانوار، بیروت، نشر دار الاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۱۲۷، باب ۶، ح ۵.</ref>

علاوه بر این در برخی از روایات، سؤال از برخی از اعمال مانند نماز به صورت خاص ذکر شده است. برخی از بزرگان بنابر این روایات، هر یک از این اعمال را یک موقف به شمار آورده‌اند. عده‌ای دیگر نیز هر یک از منازل را دارای چند موقف دانسته‌اند، مثلاً منزل سنجش اعمال دارای چندین موقف است.