فرعون
فرعون در قرآن چه کسی است؟
فرعون نام حاکمان مصر قدیم است. پیش از فتح مصر به دست کمبوجیه پادشاه ایران، بیست و شش سلسله از پادشاهان بر مصر حکومت کردند که هر یک از آنان را فرعون نامیده‌اند. این نام از سریانی به عربی راه یافته است.[۱] مقصود از فرعون در قرآن، حاکم مصر در زمان حضرت موسی(ع) است. او ادعای رب بودن می‌کرد و بنی اسرائیل را به بردگی و بندگی گرفته بود.
نام فرعون در قرآن ۷۴ بار آمده که مقصود فرعون زمان حضرت موسی(ع) (یکی فرعون مصر در زمان تولد حضرت موسی و دیگری فرعون مصر در زمان پیامبری حضرت موسی) است.[۲] فرعون خود را «رب اعلی» معرفی می‌کرد[۳] و همه چیز را از خودش می‌دانست.[۴] اما خود خدایانی داشت.[۵] قرآن، فرعون را فردی برتری جو، متکبر[۶]، مُفسِد، ذوالاتاد (صاحب میخ، کنایه از قدرت) و مسرف[۷] توصیف می‌کند. فرعون ظلم می‌کرد، پسران بنی‌اسرائیل را می‌کشت و زنان‌شان را برای کنیزی نگه می‌داشت.[۸] بنی‌اسرائیل توسط مأموران در شکنجه و عذاب بودند.[۹] خداوند موسی و هارون را با دلایل روشن نزد فرعون فرستاد اما او تکذیب کرد و ایمان نیاورد.[۱۰] موسی و هارون از او درخواست کردند از عذاب بنی‌اسرائیل دست بکشد و آنان را با ایشان روانه کند. اما فرعون قبول نکرد.[۱۱]
سرانجام خداوند، موسی و بنی‌اسرائیل را از دریا عبور داد و فرعون و قومش که آنان را تعقیب می‌کردند در دریا غرق شدند.[۱۲]
در قرآن آمده است که فرعون برای خود قصری (برج) مرتفع ساخت تا با ادعای خود خدای موسی را ببیند.[۱۳]
داستان معجزه موسی و سحر ساحران فرعون
گفتگوی فرعون و موسی در جایی معین انجام شد تا هرکدام از دو طرف معجزه خود را ارائه کنند. آنان سحری کردند و حضرت موسی(ع) عصای خود را انداخت، تبدیل به موجودی شد و وسایل ساحران را بلعید، ساحران ایمان آوردند اما فرعون ایمان نیاورد.[۱۴]
برج ساختن فرعون برای دیدن خدای موسی
براساس آیات قرآن فرعون دستور بر ساخت ساختمان بلندی داد تا بتواند در بالای آن خدای موسی(ع) را ببیند.[۱۵] داستانِ ساختن برج پس از ماجرای مبارزه موسی با ساحران بود که فرعون را در موضع ضعف و شکست قرار داد.[۱۶] فرعون در ادامه این دستور گفت که به کلام موسی اطمینان ندارد.[۱۷] این دستور خطاب به هامان، وزیر فرعون بود.[۱۸] قرآن در دو سوره از این واقعه یاد کرده است.[۱۹]
منابع
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، قرآن شناخت، تهران، ۱۳۷۹، طرح نو، ص۲۱۷.
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۱۵۵۶
- ↑ سوره نازعات، آیه۲۴.
- ↑ سوره زخرف، آیه ۵۱.
- ↑ سوره اعراف، آیه ۱۲۷.
- ↑ سوره مؤمنون، آیه ۴۶.
- ↑ سوره یونس، آیه ۸۳. سوره دخان، آیه ۳۱.
- ↑ سوره قصص، آیه ۴.
- ↑ سوره بقره، آیه ۴۹.
- ↑ سوره مؤمنون، آیه ۴۵ تا ۴۹. سوره طه، آیه ۴۳.
- ↑ سوره طه، آیه ۴۷.
- ↑ آیات ۹۰ سوره یونس، ۴۰ سوره قصص، ۵۵ سوره زخرف، ۵۰ سوره بقره
- ↑ آیه ۳۸ سوره قصص
- ↑ سوره طه، آیات ۴۷ تا ۷۳.
- ↑ سوره قصص، آیه۳۸.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۸۵.
- ↑ سوره قصص، آیه۳۸.
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۸۱۵.
- ↑ سوره قصص، آیه۳۸. سوره غافر، آیه۳۶.