|
|
| (۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour }}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| لطفاً به طور خلاصه بفرماييد كه صدف و گوهر دين چيست؟
| | صدف و گوهر دین چیست؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| يكي از مسائلي كه در سال‌هاي اخير در كشورها، در زمينه دين‌شناسي مورد بحث قرار مي‌گيرد، بحث گوهر و صدف دين است كساني كه اين بحث را مطرح مي‌كنند، تلاش دارند تا آموزه‌هاي ديني را به دو دسته تقسيم كنند. كه يك دسته داراي ارزش بيشتري هستند و در واقع هدف اصلي دين مي‌باشد و ارزش‌هاي ذاتي دين به شمار مي‌روند.
| | گوهر دین را آموزه‌ها و اعتقادات اصلی دانسته‌اند که احکام و آموزه‌های دیگر، راه و وسیله‌ای برای رسیدن به آنها است. البته باید توجه داشت تمام آموزه‌های دینی چه گوهر دین و چه غیر آن، دارای اهمیت هستند و کسی نمی‌تواند آنها را جدای از دین بداند. |
|
| |
|
| و دسته دوم،آموزه‌هايي هستند كه نسبت به گروه اول ارزش كمتري دارند و مهم‌ترين خصوصيت‌شان اين است كه اين گروه دوم، راه و وسيله‌اي براي رسيدن به آن ارزش‌هاي اصلي هستند، كه گوهر محسوب مي‌شوند، و اين احكام همچون صدفي هستند كه هم گوهر اصلي دين را حفظ مي‌كنند و هم آن را پرورش مي‌دهند. و اگر آن گوهر نباشد اين صدف ارزش خود را از دست مي‌دهد. چنان كه اگر صدف نباشد، كسي نمي‌تواند به گوهر برسد به علاوه كه گوهر را نمي‌توان به خوبي محافظت كرد.
| | [[آیات]] بسیاری در [[قرآن]]، هدف انبیاء را [[تزکیه]] معرفی می‌کند:{{قرآن||ترجمه=کسی رستگار شد كه نفس خود را تزكيه نمود.|سوره=اعلی|آیه=۱۴}} [[آیت الله جوادی آملی]] هدف اصلی دین که همان گوهر دین نیز است را تعالی یافتن و نورانی شدن انسان دانسته است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.</ref> [[شهید مطهری]] نیز هدف اصلی دین را شناخت و نزدیک شدن به [[خدا]] معرفی می‌کند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.</ref> |
|
| |
|
| مثل آن كه در يك كشور قانون اساسي، كه اهداف و ارزش‌هاي اصيل را تبيين مي‌كند، مي‌‌تواند گوهر محسوب شود و ساير قوانين عادي كه براي اجرايي كردن اهداف قانون اساسي تنظيم مي‌شوند، صدف اين قوانين هستند اصل اين تقسيم‌بندي، مورد تأييد علماي اسلامي نيز مي‌باشد. و آن را قبول دارند ولي مهم آن است كه اولاً بدانيم گوهر دين كدام است و صدف آن چيست و ثانياً متوجه باشيم كه صدف بودن چيزي باعث بي‌ارزش بودن و رها كردن آن نمي‌شود. بلكه تمام آموزه‌هاي ديني لازم‌الاجرا هستند، و كسي نمي‌تواند آنها را كنار بگذارد. و فايده اين تقسيم‌بندي آن است كه گوهر دين توسط صدف آن حفظ مي‌شود و مهمتر آن كه اعمال ظاهري و روبنايي، با گوهر دين ارزش‌گذاري و سنجيده مي‌شوند، و معيار صحت و سعادت آنها، مطابقتشان با گوهر دين مي‌باشد.
| | آیات دیگر، اهداف دیگری را نیز ذکر کرده‌اند. مانند اجرای [[عدالت]]:{{قرآن|لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ|ترجمه=براى حفظ و اجراى عدالت آفريديم|سوره=حدید|آیه=۲۵}} حل اختلافات مردم: {{قرآن|فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّنَ ... لِيَحْكُمَ بَينَْ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيه|ترجمه=خدا پيامبرانى را فرستاد ... تا در ميان مردم در مورد آنچه اختلاف داشتند حكم و قضاوت كنند.|سوره=بقره|آیه=۲۱۳}}. ولی این‌ها، اهداف میانی دین هستند و هدف اصلی دین، همان سعادت و جاودانگی فرد است. |
|
| |
|
| براي شناخت گوهر و صدف اصلي دين، مي‌توان به بحث‌هاي مربوط به اهداف انبياء و آيات مربوط به بعثت انبياء مراجعه كرد.
| | برخی محققان موضوع گوهر دین را به‌گونه دیگری در نظر گرفته‌اند. اینان گوهر دین را گوهر مشترک [[ادیان]] دانسته‌اند. در میان [[ادیان ابراهیمی]] و الهی، مشترکات فراوانی وجود دارد، از جمله باور به اصول سه‌گانه [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] که می‌توان این‌ها را گوهر مشترک ادیان الهی دانست. |
| | |
| آيت الله جوادي آملي،نظريات مختلفي را درباره گوهر و صدف دين نقل كرده‌اند.<ref>جوادي آملي، عبدالله، دين‌شناسي، قم، مركز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۵۹ـ۷۳.</ref> و خودشان نيز معتقدند كه هدف اصلي دين، تعالي يافتن و نوراني شدن انسان است.<ref>جوادي آملي، عبدالله، نسبت دين و دنيا، قم، مركز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.</ref> شهيد مطهري نيز هدف اصلي دين را شناخت و نزديك شدن به خدا معرفي مي‌كنند.<ref>مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.</ref> كه البته تفاوتي بين دو نظر وجود ندارد. چنان كه آيات متعددي از قرآن كريم هدف انبياء را تزكيه معرفي مي‌كند. در آيات ديگر مي‌فرمايد قدافلح من زكيها (شمس، ۹) قد افلح من تزكي (اعلي، ۱۴) به اين معنا که هر كس تزكيه كند رستگار مي‌شود. پس هدف انبياء‌آن است كه انسانها براي رسيدن به فلاح و سعادت، به تزكيه خود بپردازند.
| |
| | |
| البته در آيات ديگر اهداف ديگري نيز ذكر شده است مثل اقامه قسط و عدل اجتماعي (۲۵ حديد) و يا حل اختلافات مردم (۲۱۳ بقره). ولي چنان كه شهيد مطهري نيز ذكر كرده‌اند، اين اهداف مياني دين هستند ولي هدف اصلي دين همان سعادت و جاودانگي فرد مي‌باشد و لذا احكام و فروعات، همه صدفي هستند كه گوهردين را حفظ مي‌كنند و راه رسيدن به گوهر را نيز نشان مي‌دهند و در عين حال ارزش خود آنها هم به آن است كه پيوسته با گوهر باشند. و چنان كه انساني كه از نردباني صعود مي‌كند اگر بخواهد پله‌هاي پاييني را بردارد به اين گمان كه چون بالا رفته پس به آن نيازي ندارد. بي‌گمان سقوط خواهد كرد. كسي كه بخواهد به تصور رسيدن به گوهر دين، صدف آن را رها كند در واقع خود را به ضلالت انداخته است.
| |
| | |
| بحث گوهر دين را از زاويه‌اي ديگر نيز مي‌توان پي‌گيري كرد. و آن گوهر مشترك اديان مختلف مي‌باشد. كه البته به دليل تفاوت‌هاي فراوان همه اديان موجود در عالم، از اديان بدوي و بدون خدا گرفته تا مسيحيت و اسلام نمي‌توان وجه مشتركي براي همه آنها پيدا كرد ولي در ميان اديان ابراهيمي و الهي، مشتركات فراواني يافت مي‌شود. از جمله باور به اصول سه گانه توحيد، نبوت معاد و نيز بسياري از باورهاي فرعي مثل فرشتگان و امثال ذلک، و همچنين اعمال و مناسك عبادي كه در اين اديان وجود دارد.
| |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
| {{مطالعه بیشتر}}
| |
| ==مطالعه بيشتر==
| |
|
| |
| ۱ـ مطهري مرتضي، مقدمه‌اي بر جهان‌بيني اسلامي؛ (وحي و نبوت) ص۲۱ـ۵۶.
| |
|
| |
| ۲ـ خسروپناه، عبدالحسين، قلمرو دين، قم، مركز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزه علميه.
| |
|
| |
| ۳ـ هادوي تهراني، مهدي، مباني کلامي اجتهاد، تهراان، انتشارات خانه فرد.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| <references />
| | {{پانویس}} |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = | | | شاخه اصلی = دین‌پژوهی |
| |شاخه فرعی۱ = | | |شاخه فرعی۱ = کلام جدید |
| |شاخه فرعی۲ = | | |شاخه فرعی۲ = چیستی دین |
| |شاخه فرعی۳ = | | |شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =- |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی =شد |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |