گوهر دین: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۱
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour }}
{{در دست ویرایش|کاربر=Rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
لطفاً به طور خلاصه بفرماييد كه صدف و گوهر دين چيست؟
لطفاً به‌طور خلاصه بفرمایید که صدف و گوهر دین چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
يكي از مسائلي كه در سال‌هاي اخير در كشورها، در زمينه دين‌شناسي مورد بحث قرار مي‌گيرد، بحث گوهر و صدف دين است كساني كه اين بحث را مطرح مي‌كنند، تلاش دارند تا آموزه‌هاي ديني را به دو دسته تقسيم كنند. كه يك دسته داراي ارزش بيشتري هستند و در واقع هدف اصلي دين مي‌باشد و ارزش‌هاي ذاتي دين به شمار مي‌روند.
یکی از مسائلی که در سال‌های اخیر در کشورها، در زمینه دین‌شناسی مورد بحث قرار می‌گیرد، بحث گوهر و صدف دین است کسانی که این بحث را مطرح می‌کنند، تلاش دارند تا آموزه‌های دینی را به دو دسته تقسیم کنند. که یک دسته دارای ارزش بیشتری هستند و در واقع هدف اصلی دین می‌باشد و ارزش‌های ذاتی دین به شمار می‌روند.


و دسته دوم،آموزه‌هايي هستند كه نسبت به گروه اول ارزش كمتري دارند و مهم‌ترين خصوصيت‌شان اين است كه اين گروه دوم، راه و وسيله‌اي براي رسيدن به آن ارزش‌هاي اصلي هستند، كه گوهر محسوب مي‌شوند، و اين احكام همچون صدفي هستند كه هم گوهر اصلي دين را حفظ مي‌كنند و هم آن را پرورش مي‌دهند. و اگر آن گوهر نباشد اين صدف ارزش خود را از دست مي‌دهد. چنان كه اگر صدف نباشد، كسي نمي‌تواند به گوهر برسد به علاوه كه گوهر را نمي‌توان به خوبي محافظت كرد.
و دسته دوم، آموزه‌هایی هستند که نسبت به گروه اول ارزش کمتری دارند و مهم‌ترین خصوصیت‌شان این است که این گروه دوم، راه و وسیله‌ای برای رسیدن به آن ارزش‌های اصلی هستند، که گوهر محسوب می‌شوند، و این احکام همچون صدفی هستند که هم گوهر اصلی دین را حفظ می‌کنند و هم آن را پرورش می‌دهند. و اگر آن گوهر نباشد این صدف ارزش خود را از دست می‌دهد. چنان‌که اگر صدف نباشد، کسی نمی‌تواند به گوهر برسد به علاوه که گوهر را نمی‌توان به خوبی محافظت کرد.


مثل آن كه در يك كشور قانون اساسي، كه اهداف و ارزش‌هاي اصيل را تبيين مي‌كند، مي‌‌تواند گوهر محسوب شود و ساير قوانين عادي كه براي اجرايي كردن اهداف قانون اساسي تنظيم مي‌شوند، صدف اين قوانين هستند اصل اين تقسيم‌بندي، مورد تأييد علماي اسلامي نيز مي‌باشد. و آن را قبول دارند ولي مهم آن است كه اولاً بدانيم گوهر دين كدام است و صدف آن چيست و ثانياً‌ متوجه باشيم كه صدف بودن چيزي باعث بي‌ارزش بودن و رها كردن آن نمي‌شود. بلكه تمام آموزه‌هاي ديني لازم‌الاجرا هستند، و كسي نمي‌تواند آن‌ها را كنار بگذارد. و فايده اين تقسيم‌بندي آن است كه گوهر دين توسط صدف آن حفظ مي‌شود و مهمتر آن كه اعمال ظاهري و روبنايي، با گوهر دين ارزش‌گذاري و سنجيده مي‌شوند، و معيار صحت و سعادت آنها، مطابقتشان با گوهر دين مي‌باشد.
مثل آن که در یک کشور قانون اساسی، که اهداف و ارزش‌های اصیل را تبیین می‌کند، می‌تواند گوهر محسوب شود و سایر قوانین عادی که برای اجرایی کردن اهداف قانون اساسی تنظیم می‌شوند، صدف این قوانین هستند اصل این تقسیم‌بندی، مورد تأیید علمای اسلامی نیز می‌باشد. و آن را قبول دارند ولی مهم آن است که اولاً بدانیم گوهر دین کدام است و صدف آن چیست و ثانیاً متوجه باشیم که صدف بودن چیزی باعث بی‌ارزش بودن و رها کردن آن نمی‌شود. بلکه تمام آموزه‌های دینی لازم‌الاجرا هستند، و کسی نمی‌تواند آن‌ها را کنار بگذارد. و فایده این تقسیم‌بندی آن است که گوهر دین توسط صدف آن حفظ می‌شود و مهمتر آن که اعمال ظاهری و روبنایی، با گوهر دین ارزش‌گذاری و سنجیده می‌شوند، و معیار صحت و سعادت آنها، مطابقتشان با گوهر دین می‌باشد.


براي شناخت گوهر و صدف اصلي دين، مي‌توان به بحث‌هاي مربوط به اهداف انبياء و آيات مربوط به بعثت انبياء مراجعه كرد.
برای شناخت گوهر و صدف اصلی دین، می‌توان به بحث‌های مربوط به اهداف انبیاء و آیات مربوط به بعثت انبیاء مراجعه کرد.


آيت الله جوادي آملي،‌نظريات مختلفي را درباره‌ گوهر و صدف دين نقل كرده‌اند.<ref>جوادي آملي، عبدالله، دين‌شناسي، قم، مركز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۵۹ـ۷۳.</ref> و خودشان نيز معتقدند كه هدف اصلي دين، ‌تعالي يافتن و نوراني شدن انسان است.<ref>جوادي آملي، عبدالله، نسبت دين و دنيا، قم، مركز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.</ref> شهيد مطهري نيز هدف اصلي دين را شناخت و نزديك شدن به خدا معرفي مي‌كنند.<ref>مطهري، مرتضي، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.</ref> كه البته تفاوتي بين دو نظر وجود ندارد. چنان كه آيات متعددي از قرآن كريم هدف انبياء را تزكيه معرفي مي‌كند. در آيات ديگر مي‌فرمايد قدافلح من زكيها (شمس، ۹) قد افلح من تزكي (اعلي، ۱۴) به اين معنا که هر كس تزكيه كند رستگار مي‌شود. پس هدف انبياء‌آن است كه انسانها براي رسيدن به فلاح و سعادت، به تزكيه خود بپردازند.
آیت الله جوادی آملی، نظریات مختلفی را دربارهٔ گوهر و صدف دین نقل کرده‌اند.<ref>جوادی آملی، عبدالله، دین‌شناسی، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۵۹–۷۳.</ref> و خودشان نیز معتقدند که هدف اصلی دین، تعالی یافتن و نورانی شدن انسان است.<ref>جوادی آملی، عبدالله، نسبت دین و دنیا، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۱، ص۲۵.</ref> شهید مطهری نیز هدف اصلی دین را شناخت و نزدیک شدن به خدا معرفی می‌کنند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، تهران، انتشارات صدرا، ج۲، ص۱۷۷.</ref> که البته تفاوتی بین دو نظر وجود ندارد. چنان‌که آیات متعددی از قرآن کریم هدف انبیاء را تزکیه معرفی می‌کند. در آیات دیگر می‌فرماید قدافلح من زکیها (شمس، ۹) قد افلح من تزکی (اعلی، ۱۴) به این معنا که هر کس تزکیه کند رستگار می‌شود. پس هدف انبیاءآن است که انسانها برای رسیدن به فلاح و سعادت، به تزکیه خود بپردازند.


البته در آيات ديگر اهداف ديگري نيز ذكر شده است مثل اقامه قسط و عدل اجتماعي (۲۵ حديد) و يا حل اختلافات مردم (۲۱۳ بقره). ولي چنان كه شهيد مطهري نيز ذكر كرده‌اند، اين اهداف مياني دين هستند ولي هدف اصلي دين همان سعادت و جاودانگي فرد مي‌باشد و لذا احكام و فروعات، همه صدفي هستند كه گوهردين را حفظ مي‌كنند و راه رسيدن به گوهر را نيز نشان مي‌دهند و در عين حال ارزش خود آنها هم به آن است كه پيوسته با گوهر باشند. و چنان كه انساني كه از نردباني صعود مي‌كند اگر بخواهد پله‌هاي پاييني را بردارد به اين گمان كه چون بالا رفته پس به آن نيازي ندارد. بي‌گمان سقوط خواهد كرد. كسي كه بخواهد به تصور رسيدن به گوهر دين، صدف آن را رها كند در واقع خود را به ضلالت انداخته است.
البته در آیات دیگر اهداف دیگری نیز ذکر شده‌است مثل اقامه قسط و عدل اجتماعی (۲۵ حدید) یا حل اختلافات مردم (۲۱۳ بقره). ولی چنان‌که شهید مطهری نیز ذکر کرده‌اند، این اهداف میانی دین هستند ولی هدف اصلی دین همان سعادت و جاودانگی فرد می‌باشد و لذا احکام و فروعات، همه صدفی هستند که گوهردین را حفظ می‌کنند و راه رسیدن به گوهر را نیز نشان می‌دهند و در عین حال ارزش خود آنها هم به آن است که پیوسته با گوهر باشند. و چنان‌که انسانی که از نردبانی صعود می‌کند اگر بخواهد پله‌های پایینی را بردارد به این گمان که چون بالا رفته پس به آن نیازی ندارد. بی‌گمان سقوط خواهد کرد. کسی که بخواهد به تصور رسیدن به گوهر دین، صدف آن را رها کند در واقع خود را به ضلالت انداخته‌است.


بحث گوهر دين را از زاويه‌اي ديگر نيز مي‌توان پي‌گيري كرد. و آن گوهر مشترك اديان مختلف مي‌باشد. كه البته به دليل تفاوت‌هاي فراوان همه اديان موجود در عالم، از اديان بدوي و بدون خدا گرفته تا مسيحيت و اسلام نمي‌توان وجه مشتركي براي همه آنها پيدا كرد ولي در ميان اديان ابراهيمي و الهي، مشتركات فراواني يافت مي‌شود. از جمله باور به اصول سه گانه توحيد، نبوت معاد و نيز بسياري از باورهاي فرعي مثل فرشتگان و امثال ذلک، و همچنين اعمال و مناسك عبادي كه در اين اديان وجود دارد.
بحث گوهر دین را از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان پی‌گیری کرد. و آن گوهر مشترک ادیان مختلف می‌باشد. که البته به دلیل تفاوت‌های فراوان همه ادیان موجود در عالم، از ادیان بدوی و بدون خدا گرفته تا مسیحیت و اسلام نمی‌توان وجه مشترکی برای همه آنها پیدا کرد ولی در میان ادیان ابراهیمی و الهی، مشترکات فراوانی یافت می‌شود. از جمله باور به اصول سه‌گانه توحید، نبوت معاد و نیز بسیاری از باورهای فرعی مثل فرشتگان و امثال ذلک، و همچنین اعمال و مناسک عبادی که در این ادیان وجود دارد.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱ـ مطهري مرتضي، مقدمه‌اي بر جهان‌بيني اسلامي؛ (وحي و نبوت) ص۲۱ـ۵۶.
== برای مطالعهٔ بیشتر ==
۱ـ مطهری مرتضی، مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی؛ (وحی و نبوت) ص۲۱–۵۶.


۲ـ خسروپناه، عبدالحسين، قلمرو دين، قم، مركز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزه علميه.
۲ـ خسروپناه، عبدالحسین، قلمرو دین، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه.


۳ـ هادوي تهراني، مهدي، مباني کلامي اجتهاد، تهراان، انتشارات خانه فرد.
۳ـ هادوی تهرانی، مهدی، مبانی کلامی اجتهاد، تهراان، انتشارات خانه فرد.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = دین‌پژوهی
  | شاخه اصلی = دین‌پژوهی
|شاخه فرعی۱ = کلام جدید
|شاخه فرعی۱ = کلام جدید
|شاخه فرعی۲ = چیستی دین
|شاخه فرعی۲ = چیستی دین
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
۱۱٬۸۸۰

ویرایش