کتاب سلیم بن قیس هلالی: تفاوت میان نسخه‌ها

== معرفی و جایگاه ==

شهرت سلیم بیشتر به دلیل کتابی است که از او به یادگار مانده و در طول قرون متمادی بحث‌های گوناگونی را برانگیخته است. تا آنجا که شواهد نشان می‌دهد این کتاب دست کم از اوایل قرن سوّم هجری تاکنون در بین دانشمندان و توده شیعیان رواج داشته و حتی در بین علمای اهل تسنّن نیز معروف بوده است.<ref>«[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=44&lid=0&mid=412973&catid=-2 میزان اعتبار «سلیم بن قیس» و کتاب «اسرار آل محمد» در میان رجالی‌ها و علمای شیعه]»، پایگاه اطلاع‌رسانی حضرت آیت الله مکارم شیرازی، تاریخ درج مطلب: ۲۰ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ش.</ref>

== محتوا ==

عده ای معتقدند کتاب سلیم مجعول نیست اما برخی از اخبار و روایات آن جعلی است و کتاب خالی از تحریف نیست. شیخ مفید و علامه حلی از این دست هستند.<ref>علی بیک، روح‌الله، «بررسی سندی و محتوایی کتاب سلیم بن قیس»، حدیث اندیشه، ۱۳۸۱، شماره ۱، ص۳۰.</ref> برخی کتاب سلیم و سند آن را اجمالاً تصدیق می‌کنند و ادلّه ابن الغضائری دائر بر مجعول بودن اصل کتاب را نادرست می‌دانند؛ و از سوی دیگر معتقد هستند آنچه از نسخه‌های کتاب در قرون بعد برجای مانده خالی از تحریف و تدلیس نیست. اوّلین کسی که این رأی را پیشنهاد کرده شیخ مفید در کتاب تصحیح الاعتقاد است. او به همین دلیل معتقد است که به روایات سلیم باید به دیده احتیاط نگریست و تنها پس از نقد و بررسی به نقل و نشر آن پرداخت.<ref>سبحانی محمدتقی، گامی دیگر در شناسایی و احیای کتاب سُلیم بن قیس هلالی، آیینه پژوهش، شماره ۳۷، ۱۳۷۵ش. ص۱۹ تا ۲۸.</ref>

=== نقدها و ردها ===

=== '''اشکلات ابن الغضائری''' ===

ابن غضائری آغازگر تشکیک در محتوای کتاب سلیم است که به دنبال آن حکم به جعلی و ساختگی بودن کتاب کرده است.<ref>علامه جعفر مرتضی، مأساه الزهراء (رنج‌های حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ) ترجمه محمد سپهری، انتشارات تهذیب، قم، چاپ۳، ص۱۱۴.</ref>