پیامدهای حسد: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ دسامبر ۲۰۲۰
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
خط ۷: خط ۷:


== پیامدهای فردی ==
== پیامدهای فردی ==
پیامدهای فردی حسادت فراوان دانسته شده؛ برخی از آنها چنین است:  
پیامدهای فردی حسادت فراوان دانسته شده؛ برخی از آنها چنین است:


=== اندوه دائمی ===
=== اندوه دائمی ===
فرد حسود، خود را در عذاب و شكنجه دیده و همیشه اندوهناك است؛ زیرا هميشه از ديدن كساني كه داراي نعمت هستند و بهره‌اي از زندگي مادي و معنوي دارند، عذاب مي برد و خود را به غم و احساس محروميت گرفتار می‌کند.
فرد حسود، خود را در عذاب و شکنجه دیده و همیشه اندوهناک است؛ زیرا همیشه از دیدن کسانی که دارای نعمت هستند و بهره‌ای از زندگی مادی و معنوی دارند، عذاب می‌برد و خود را به غم و احساس محرومیت گرفتار می‌کند.


و نيز از آن حضرت مي‌خوانيم كه: «دروغگو مردانگي ندارد و حسود ناآرام است.»<ref>وقال علي-عليه السلام-: "لامُرّوه لِكَذُوب ولا راحَه لِحَسُود." همان، ص۲۵۶.</ref>
و نیز از آن حضرت می‌خوانیم که: «دروغگو مردانگی ندارد و حسود ناآرام است.»<ref>وقال علی-علیه السلام-: "لامُرّوه لِکَذُوب ولا راحَه لِحَسُود." همان، ص۲۵۶.</ref>


در جاي ديگر، مضرات رواني آن را گوشزد مي‌كند و مي‌فرمايد: «بترسيد از حسد، زيرا روح انسان را معيوب مي‌سازد و آن را مي‌گدازد.»<ref>قال علي-عليه السلام-: "اِحْذَروُا مِنَ الْحَسَدِ فَاِنَّهُ يُزري النَفْسِ." آمدي، عبدالواحد، غررالحكم و دررالكلم، ص۱۴۱.</ref>
در جای دیگر، مضرات روانی آن را گوشزد می‌کند و می‌فرماید: «بترسید از حسد، زیرا روح انسان را معیوب می‌سازد و آن را می‌گدازد.»<ref>قال علی-علیه السلام-: "اِحْذَروُا مِنَ الْحَسَدِ فَاِنَّهُ یُزری النَفْسِ." آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ص۱۴۱.</ref>


=== بیمارهای جسمی ===
=== بیمارهای جسمی ===
در روايات اسلامي آمده است كه سرچشمه بسياري از مفاسد فردي و اجتماعي حسد است. حسد آثار نامطلوبي روي جسم و سلامت انسان مي‌گذارد. افراد حسود معمولا افرادي رنجور و از نظر اعصاب و دستگاه‌هاي مختلف بدن، غالبا ناراحت و بيمارند. امروز اين حقيقت ثابت شده كه بيماري‌هاي جسمي در بسياري از موارد، عامل رواني دارند. در طبّ امروز بحث‌هاي مشروحي تحت عنوان بيماري هاي «روان تني» ديده مي‌شود كه به اين قسمت از بيماري‌ها اختصاص دارند.
در روایات اسلامی آمده است که سرچشمه بسیاری از مفاسد فردی و اجتماعی حسد است. حسد آثار نامطلوبی روی جسم و سلامت انسان می‌گذارد. افراد حسود معمولاً افرادی رنجور و از نظر اعصاب و دستگاه‌های مختلف بدن، غالباً ناراحت و بیمارند. امروز این حقیقت ثابت شده که بیماری‌های جسمی در بسیاری از موارد، عامل روانی دارند. در طبّ امروز بحث‌های مشروحی تحت عنوان بیماری‌های «روان تنی» دیده می‌شود که به این قسمت از بیماری‌ها اختصاص دارند.


علي-عليه السلام- در موارد متعددي به زيان‌هاي جسماني حسد اشاره نموده‌اند و فرموده‌اند: «جاي شگفت است كه حسودان از سلامت تن خود غافلند.»<ref>قال علي-عليه السلام-: "اَلْعَجَبُ لِغَفْلَه الحُسّاد عن سَلامَه الاَجْساد." مجلسي، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۵۶.</ref>
علی-علیه السلام- در موارد متعددی به زیان‌های جسمانی حسد اشاره نموده‌اند و فرموده‌اند: «جای شگفت است که حسودان از سلامت تن خود غافلند.»<ref>قال علی-علیه السلام-: "اَلْعَجَبُ لِغَفْلَه الحُسّاد عن سَلامَه الاَجْساد." مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۳، ص۲۵۶.</ref>


و در حديثي ديگر فرمودند: «تندرستي بدن از كمي حسادت است.»<ref>و قال علي-عليه السلام-: "صِحَه الجَسَدِ مِنْ قِلَه الحسد." همان، ص۲۵۶.</ref>
و در حدیثی دیگر فرمودند: «تندرستی بدن از کمی حسادت است.»<ref>و قال علی-علیه السلام-: "صِحَه الجَسَدِ مِنْ قِلَه الحسد." همان، ص۲۵۶.</ref>


=== انکار حکمت خدا ===
=== انکار حکمت خدا ===
از نظر معنوي، حسد نشانه كمبود شخصيت، ناداني، كوتاه فكري و نقص ايمان است؛ زيرا حسود در واقع خود را ناتوان تر از آن مي بيند كه به مقام محسود و بالاتر از آن برسد؛ لذا سعي مي كند محسود را به عقب برگرداند، به علاوه، او عملاً نسبت به حكمت خداوند كه بخشنده اصلي اين نعمت ها است معترض است و نسبت به اعطاي نعمت به افراد از طرف خداوند ايراد دارد؛ لذا در حديثي از امام صادق -عليه السلام- مي خوانيم: «حسد و بدخواهي از تاريكي قلب و كور دلي است و از انكار نعمت هاي خدا به افراد سرچشمه مي گيرد، و اين دو (كور دلي و ايراد بر بخشش خدا) دو بال كفر هستند; به سبب حسد بود كه فرزند آدم در يك حسرت جاويداني فرو رفت و به هلاكتي افتاد كه هرگز از آن رهايي نمي يابد.»<ref>قال الصادق -عليه السلام-: "الحَسَدَ اَصْلُهُ مِنْ عمي القَلْبِ والحُجُودُ لِفَضْلِ الله تَعالي وهما جناحان لِلْكُفْرِ وبِالْحَسَدِ وقع بن آدم في حَسْرَه الاَبَدِ وَهَلَكَ مَهْلَكاً لا ينجو مِنْه ابداً." نوري، حسين، مستدرك الوسائل، ج۲، ص۳۲۷.</ref>
از نظر معنوی، حسد نشانه کمبود شخصیت، نادانی، کوتاه فکری و نقص ایمان است؛ زیرا حسود در واقع خود را ناتوان‌تر از آن می‌بیند که به مقام محسود و بالاتر از آن برسد؛ لذا سعی می‌کند محسود را به عقب برگرداند، به علاوه، او عملاً نسبت به حکمت خداوند که بخشنده اصلی این نعمت‌ها است معترض است و نسبت به اعطای نعمت به افراد از طرف خداوند ایراد دارد؛ لذا در حدیثی از امام صادق -علیه السلام- می‌خوانیم: «حسد و بدخواهی از تاریکی قلب و کور دلی است و از انکار نعمت‌های خدا به افراد سرچشمه می‌گیرد، و این دو (کور دلی و ایراد بر بخشش خدا) دو بال کفر هستند؛ به سبب حسد بود که فرزند آدم در یک حسرت جاویدانی فرورفت و به هلاکتی افتاد که هرگز از آن رهایی نمی‌یابد.»<ref>قال الصادق -علیه السلام-: "الحَسَدَ اَصْلُهُ مِنْ عمی القَلْبِ والحُجُودُ لِفَضْلِ الله تَعالی وهما جناحان لِلْکُفْرِ وبِالْحَسَدِ وقع بن آدم فی حَسْرَه الاَبَدِ وَهَلَکَ مَهْلَکاً لا ینجو مِنْه ابداً." نوری، حسین، مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۲۷.</ref>


امام خميني(ره) در اين باره مي‌فرمايد: ... آن كس كه حسد مي‌ورزد و زايل شدن نعمت غير را آرزو مي‌كند و كينه صاحب نعمت را در دل دارد، بداند كه ايمان ندارد، چون بايد بداند كه حق تعالي از روي صلاح تام اين نعمت را نصيب او كرده و دست فهم ما از آن كوتاه است و بداند علاوه بر اين كه ايمان ندارد، عدل الهي را نيز قبول ندارد.... چون ايمان به عدل با حسادت منافات دارد. تو اگر او را عادل مي داني، تقسيم او را هم عادلانه بدان. چنانچه در حديث شريف فرمود كه حق تعالي مي‌فرمايد: «حسود رو گردان است از قسمت هايي كه بين بندگانم كرده ام، و از نعمت هاي من غضبناك است.»<ref>موسوي الخميني، روح الله، چهل حديث، ص۱۱۲.</ref>
امام خمینی (ره) در این باره می‌فرماید: آن کس که حسد می‌ورزد و زایل شدن نعمت غیر را آرزو می‌کند و کینه صاحب نعمت را در دل دارد، بداند که ایمان ندارد، چون باید بداند که حق تعالی از روی صلاح تام این نعمت را نصیب او کرده و دست فهم ما از آن کوتاه است و بداند علاوه بر این که ایمان ندارد، عدل الهی را نیز قبول ندارد… چون ایمان به عدل با حسادت منافات دارد. تو اگر او را عادل می دانی، تقسیم او را هم عادلانه بدان. چنانچه در حدیث شریف فرمود که حق تعالی می‌فرماید: «حسود رو گردان است از قسمت‌هایی که بین بندگانم کرده‌ام، و از نعمت‌های من غضبناک است.»<ref>موسوی الخمینی، روح الله، چهل حدیث، ص۱۱۲.</ref>


== پیامدهای اجتماعی ==
== پیامدهای اجتماعی ==
پیامدهای اجتماعی حسد گوناگون است. برخی از آنها را چنین دانسته‌اند:  
پیامدهای اجتماعی حسد گوناگون است. برخی از آنها را چنین دانسته‌اند:


=== صرف انرژي در راه نادرست ===
=== صرف انرژی در راه نادرست ===
حسود تمام يا بيشتر نيروها و انرژي هاي بدني و فكري خود را كه بايد در راه پيشبرد اهداف اجتماعي به كار ببرد، در مسير نابودي و ويران كردن آن چه هست صرف مي كند; از اين رو، هم سرمايه هاي وجودي خود را از بين مي برد و هم سرمايه هاي اجتماعي را.
حسود تمام یا بیشتر نیروها و انرژی‌های بدنی و فکری خود را که باید در راه پیشبرد اهداف اجتماعی به کار ببرد، در مسیر نابودی و ویران کردن آنچه هست صرف می‌کند؛ از این رو، هم سرمایه‌های وجودی خود را از بین می‌برد و هم سرمایه‌های اجتماعی را.


===جرم و جنايت===
=== جرم و جنایت ===
حسد، انگیزه قسمتی از جنایات دنیا است؛ اگر عوامل و علل اصلی قتل‌ها، دزدی‌ها، تجاوزها و مانند آن را بررسی کنیم خواهیم دید که قسمت قابل توجهی از آن‌ها از حسد سرچشمه می‌گیرد، مثلاً قرآن مجید می‌فرماید: «نخستین قتل و کشتاری که در روی زمین واقع شد، به سبب حسد بود.»<ref>قال الله: "فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ اخیهِ فَقَتَلَهُ فَاَصْبَحَ مِنَ الخاسرین" مائده، ۳۰. (نفس اماره او را وادار به کشتن برادرش کرد و او را کشت، و از زیانکاران گردید."</ref>


حسد، انگيزه قسمتي از جنايات دنيا است; اگر عوامل و علل اصلي قتل ها، دزدي ها، تجاوزها و مانند آن را بررسي كنيم خواهيم ديد كه قسمت قابل توجهي از آن ها از حسد سرچشمه مي گيرد، مثلاً قرآن مجيد مي فرمايد: «نخستين قتل و كشتاري كه در روي زمين واقع شد، به سبب حسد بود.»<ref>قال الله: "فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ اخيهِ فَقَتَلَهُ فَاَصْبَحَ مِنَ الخاسرين" مائده، ۳۰. (نفس اماره او را وادار به كشتن برادرش كرد و او را كشت، و از زيانكاران گرديد."</ref>
شاید به همین دلیل است که حسد را به شراره ای از آتش تشبیه کرده‌اند که می‌تواند موجودیت حسود یا جامعه ای را که در آن زندگی می‌کند به خطر اندازد.


شايد به همين دليل است كه حسد را به شراره اي از آتش تشبيه كرده اند كه مي تواند موجوديت حسود و يا جامعه اي را كه در آن زندگي مي كند به خطر اندازد.
یکی از دانشمندان می‌گوید: «حسد و بدخواهی از خطرناک‌ترین صفات است و باید آن را به منزله موحش‌ترین دشمن سعادت تلقی کرد و در دفع آن کوشید.»


يكي از دانشمندان مي گويد: «حسد و بدخواهي از خطرناك ترين صفات است و بايد آن را به منزله موحش ترين دشمن سعادت تلقي كرد و در دفع آن كوشيد.»
جوامعی که افراد آن را اشخاص حسود و تنگ نظر تشکیل می‌دهند، جوامعی عقب افتاده هستند؛ زیرا همان‌طور که گفتیم حسود همیشه می‌کوشد تا دیگران را به عقب بکشد و این درست بر خلاف روح تکامل و ترقی است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، ج۳، ص۴۲۳.</ref>
 
جوامعي كه افراد آن را اشخاص حسود و تنگ نظر تشكيل مي دهند، جوامعي عقب افتاده هستند; زيرا همان طور كه گفتيم حسود هميشه مي كوشد تا ديگران را به عقب بكشد و اين درست بر خلاف روح تكامل و ترقي است.<ref>مكارم شيرازي، ناصر و ديگران، تفسير نمونه، ج۳، ص۴۲۳.</ref>


{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


==مطالعه بيشتر==
== مطالعه بیشتر ==
 
. حسد و دروغ، شهید سید عبدالحسین دستغیب.
. حسد و دروغ، شهيد سيد عبدالحسين دستغيب.
 
۲. پرورش روح؛ محمد شفيعي، قم: دفتر تبليغات اسلامي، ۱۳۷۰.


<span></span>
۲. پرورش روح؛ محمد شفیعی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۰.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = حسد
|شاخه فرعی۲ = حسد
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =
  | تیترها =  
  | تیترها =
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =  
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
automoderated
۶٬۳۴۱

ویرایش